Impact

Ideeën en best practices voor een betere, inclusievere en duurzame wereld. Inclusief columns van Roos van Dalen en Werner Schouten.

Recente artikelen

Hoe social enterprises hun impact vergroten op de Duitse markt

Nederlandse impact-ondernemers weten de weg naar Duitsland te vinden, schrijft Willemijn Verloop. Zo maken zij hun chocola, ijs, zeep en...

‘Meet maatschappelijke impact met één raamwerk’

Wie zijn impact als bedrijf wil meten, kan kiezen uit verschillende modellen. Om orde te scheppen en vergelijking mogelijk te...

Meer innovatie door diversiteit? Daar moet je hard voor werken

Hoogste tijd om onderscheid te maken tussen twee soorten diversiteit: interpersoonlijke en intrapersoonlijke. Dat blijkt uit recent onderzoek van de...

Is de werkomgeving die ik heb gecreëerd té exclusief?

Op kantoor gebeuren een hoop vreemde dingen, en wat zou er fijner zijn dan een neutrale bron die je advies...

De nieuwe fashion-industrie: ‘We gaan naar gepersonaliseerde winkelervaringen’

De mode is in beweging. Waar we vroeger massaal winkelstraten afstruinden op zoek naar dat kekke jurkje of die hippe...

De 5 regels van Blake Mycoskie (TOMS) voor sociaal ondernemerschap

Hij wilde arme kinderen in nood helpen met het doneren van een paar schoenen. TOMS, het bedrijf van serieondernemer Blake...

Simone van Bijsterveldt (FrieslandCampina): ‘Het gaat om succes dat je bewerkstelligt’

Iedereen heeft een moment in zijn loopbaan waarop het kwartje valt. In MT belichten we de carrièrekeuzes van onze Goudhaantjes....

Faciliteren thuiswerken sleutel in slag om milieubewust talent

Mobiliteit en milieu zijn twee thema’s die tot felle debatten leiden in Nederland. Wonderlijk genoeg is er weinig oog voor...

Duurzame startup Wegwerpvis wil kantooreenzaamheid doorbreken

Veel medewerkers op kantoren zijn verschrikkelijk eenzaam. Een kantoorvis moet daar verandering in brengen. Wegwerpvis, de eerste startup van Sprout,...

Hier vind je groeigeld voor je sociale onderneming

Maatschappelijke problemen oplossen en impact maken op het gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid, werkgelegenheid en voedselverspilling. Dat willen steeds meer ondernemers....

Ludwick Marishane ontwikkelde een crème waardoor je niet meer hoeft te douchen

Hij ontwikkelde een crème die je net zo schoon maakt als een douchebeurt en schreef zijn 42 pagina’s tellende businessplan op een...

De uitdagingen in het Engels van Merijn Everaarts (Dopper)

Nederlanders kunnen zich vaak goed redden in de Engelse taal, maar hoe zorg je ervoor dat dat ook op de...

Deze bakkerij uit New York ontketende een revolutie met ‘Open Hiring’ (en komt nu ook naar Nederland)

'We nemen geen mensen aan om brownies te bakken, we bakken brownies om mensen aan te nemen', is de slogan...

Circulair ondernemen is niet alleen voor hippe jonge mensen

MT-columnist René Notenbomer vindt circulair ondernemen maar een lastig begrip, ook al schrijft hij veel over duurzaamheid. Het klinkt gauw...

Wat kun je met duurzaamheid? Zo bepaal je hoeveel impact jouw bedrijf maakt

Duurzaamheid ‘holistisch’ benaderen is minder vaag dan het klinkt, schrijft de kersverse Sprout-blogger Leen Zevenbergen. Hij legt uit hoe je je score...

Bookazine #Impact: de groeigeheimen van Elon Musk, Tony’s Chocolonely en Mud Jeans

Laat de politiek maar roepen dat er iets moet gebeuren: ondernemers zijn al lang hard aan de slag om de...

3 manieren om je duurzame merk te laten groeien door sterke communicatie

Duurzame consumenten raak je met een ijzersterk verhaal. Sprout-expert Leonne van de Ven deelt drie essentiële ingrediënten, inclusief drie voorbeelden uit de...

Het is voor managers belangrijk om professionaliteit uit te stralen. Uiteraard geldt dit ook voor vrouwelijke managers. Ieder bedrijf hanteert zijn eigen kledingvoorschriften. Over het algemeen hebben vrouwen hierbij meer vrijheid en mogelijkheden dan mannen. Voor een professionele look kunnen vrouwen kiezen voor broeken, jurken en rokken. Daarnaast zijn er voor vrouwen meerdere manieren om de zakelijke look compleet te maken. De juiste outfit Een professionele outfit samenstellen is erg eenvoudig. Voor een basic outfit kun je kiezen voor een nette zwarte broek en een mooie blouse. Wil je een meer vrouwelijke look? Kies dan voor een net jurkje, bij voorkeur een model met korte mouwen. Hiermee creëer je een moderne look. Zorg er wel voor dat de jurk minimaal tot op je knieën valt. Een zakelijke outfit mag namelijk niet te uitdagend zijn. Een andere populaire combinatie is een rok met een nette blouse. Let op de pasvorm Bij zakelijke kleding is het belangrijk om te letten op de pasvorm. Je professionele imago gaat al snel verloren wanneer je bijvoorbeeld een te strakke jurk, of een te grote pantalon draagt. Let er bij een jurk dus vooral op dat deze niet te strak zit. Je wil je rondingen niet te veel accentueren op werk. En let daarnaast op een bescheiden decolleté. Bij het passen van een blouse kun je kijken naar de lengte van de mouwen en naar de borstomvang. Zorg bij een formele blouse voor een mouwlengte tot aan je polsen. Daarnaast moet er bij een blouse overal ongeveer één centimeter ruimte over zijn. Veel vrouwen kiezen voor een blouse die (te) strak zit bij de borsten. Ga je liever voor strakkere kleding? Compenseer dan een strak kledingstuk dan met een item dat wat wijder valt. Denk bijvoorbeeld aan een strakke rok en een blouse met een wijdere pasvorm. Hierdoor krijg je een zakelijke look met een speelse touch. Let op de kleur Kleuren zijn een belangrijk onderdeel van je outfit en je imago. Iedereen maakt onbewust associaties bij bepaalde kleuren. Kies bij een zakelijke look voor kleuren zoals wit, blauw en grijs. Deze kleuren worden geassocieerd met betrouwbaarheid, loyaliteit en rust. Daarnaast zijn dit de kleuren die in zakelijke omgevingen het meest worden gebruikt. Naast wit, blauw en grijs zijn pasteltinten vaak een goede kleurkeuze. Deze kleuren zorgen op een subtiele manier voor vrolijkheid, zonder dat je outfit druk wordt. Ga je liever voor een feller kleurtje? Combineer dat dan met rustige en egale kleuren. Je kunt er ook voor kiezen om felle(re) kleuren terug te laten komen in accessoires. Schoenen Schoenen zijn misschien wel het belangrijkste onderdeel van je outfit. Schoenen zeggen namelijk veel over je persoonlijkheid. De populairste damesschoen is de pump. Deze schoen is elegant en past bij veel verschillende outfits. Als je een minder vrouwelijke uitstraling wilt, kun je kiezen voor veterschoenen. Hiermee creëer je een meer klassieke look. Combineer de veterschoenen met een pantalon en een nette blouse voor een klassiek zakelijke look. Accessoires: de finishing touch Geen outfit is compleet zonder accessoires. Als je je outfit eenmaal hebt samengesteld kun je je sieraden tevoorschijn halen. Zorg er bij zakelijke outfits echter voor dat je niet teveel sieraden draagt. Gebruik ze om je outfit te accentueren en te verfijnen, zonder dat ze te veel afleiden. Kies een handtas die bij je schoenen past, en je bent perfect gestyled voor de werkvloer.

Bob wordt door een groep vrouwen gevraagd

Bob is divisiedirecteur van een groot concern. Hij doet zijn best. Vandaag wordt hij uitgenodigd voor een meeting met een...

Deze startup brouwt speciaalbier van je oude kerstboom

In de categorie cray cray: deze ondernemers toveren je oude kerstboom om tot een IPA-biertje. We kunnen allemaal meedoen aan...

Effectief samenwerken 4: Weet wie je aan boord haalt

Je steentje bijdragen aan een betere wereld is een mooi streven. Maar het heeft nóg meer impact als ook de...

Bob krijgt te maken met kerstwensen

Bob is divisiedirecteur van een groot concern. Hij doet zijn best. In deze aflevering krijgt hij te maken met kerstwensen.

inclusiviteit nieuwe baan column Jacqui Brassey MT work/life

Inclusiviteit: het mes snijdt aan twee kanten

Een nieuwe rol, een nieuw team: superleuk en tegelijkertijd spannend. Niet alleen voor iemand die bij de groep wil horen,...

De toekomst van vertrouwen ligt in het vertrouwen in de toekomst

We hebben generatieoverstijgend vertrouwen nodig. Elk bedrijf zou bij oprichting zichzelf moeten verplichten om na te denken hoe zij toekomstbestendigheid...

Fan van duurzaam rijden? Zo overtuig je je werkgever én je collega’s

Alle bedrijfsauto’s aan de stekker. Veel managers willen wel, maar moeten de rest van het bedrijf nog zien mee te...

Challenger50 van 2018: EAZ Wind boort grote markt aan voor bescheiden windmolen

Vier surfvrienden vertaalden hun liefde voor wind naar een nieuwe windmolen waarvan ze er al honderden verkochten. ‘Ons doel is dat elke...

Challenger 50 van 2018: Instock zet voedselverspilling letterlijk op de kaart

Met voedselverspilling als verdienmodel dagen de oprichters van Instock horeca, consumenten en politiek uit om anders om te gaan met...

Zo leert San Francisco van sociaal ondernemerschap uit Nederland

Vanaf het festival voor sociaal ondernemerschap SoCap in San Francisco deelt Willemijn Verloop van Social Impact Ventures voor Sprout haar ervaringen....

i.s.m. TIAS School for Business and Society

Wat je bij verduurzaming kunt leren van startups

Verduurzaming is voor grote gevestigde organisaties een lastig proces. Samenwerken met startups of sociale ondernemingen kan voor een doorbraak zorgen....

Zo duw je je medewerkers richting duurzaam

Voorlichting en het overstappen op fairtrade koffie helpt iets, maar hoe zorg je dat je medewerkers zich écht duurzaam gedragen?...

‘Kweekvlees wordt goedkoper dan gewoon vlees’

Kweekvlees, maar dan zonder gebruik te hoeven maken van kalverfoetussen. De gepatenteerde techniek van Meatable-ondernemers Krijn de Nood (36, foto...

i.s.m. TIAS School for Business and Society

materialiteitsmatrix duurzaamheidsverslag

Waarom je een materialiteitsmatrix nodig hebt

Veel grote bedrijven doen het al jaren: in hun duurzaamheidsverslag publiceren ze een materialiteitsmatrix. Wouter Scheepens van TIAS School for...

Bedrijfscultuur versus diversiteit

De cultuur van een organisatie wordt vaak gezien als ‘de ziel van de onderneming’ – dat klopt, maar het geldt...

Tracy Chou: Waarom diversiteit gebaat is bij data

Niet alleen de techsector wordt beter van meer diversiteit, ook de producten die de sector voortbrengt zijn erbij gebaat, zegt...

4 vragen aan Kees Koolen, die net een R&D-campus voor batterijen heeft aangekondigd in Twente

Medeoprichter van Booking.com Kees Koolen voegde een drietal batterijmakers samen tot de nieuwe, internationale speler Lithium Werks. Daarmee bouwt hij...

Columnisten

Roos van Dalen

Roos van Dalen is onderzoeker en spreker op het gebied van Diversiteit & Inclusie, toegespitst op genderdiversiteit. Zij is van mening dat er vaak..

Lees de columns van Roos van Dalen

Werner Schouten

Directeur van de Impact Economy Foundation en presentator van het radioprogramma BNR Koplopers.

Lees de columns van Werner Schouten

Partnerartikelen

i.s.m. TIAS School for Business and Society

Maria van der Heijden MVO Nederland sustainable leiderschap

Management & Leiderschap

Maria van der Heijden van MVO Nederland: ‘Leiderschap is cruciale factor bij verduurzaming’

In organisaties die willen verduurzamen speelt leiderschap een sleutelrol, aldus Maria van der Heijden, directeur-bestuurder van MVO Nederland. ‘Het is...

author Redactie

Sloperij Agbogbloshie Ghana DK Osseo-Asare MT Tedje van de week

Impact

Tedje van de week: innovatie van een sloperij in Ghana

De sloperij van Agbogbloshie in Ghana staat bekend als een giftige plek. Maar als je beter kijkt, gebeuren er inspirerende...

author Redactie MT

Sociale verantwoordelijkheid – of MVO – is voor nieuwe generaties medewerkers steeds belangrijker geworden. Niet alleen een goed salaris of prettige secundaire arbeidsvoorwaarden trekken talenten aan, wat een organisatie terugdoet voor de gemeenschap is minstens net zo belangrijk. Digital agency FX – dit jaar uitgeroepen tot Best Workplace – geeft medewerkers bijvoorbeeld de kans computerlessen te geven aan ouderen in een buurthuis. En dan is er nog kinderopvangorganisatie Kindergarden, dat opvangstichting Het Babyhuis steunt en medewerkers de kans geeft mee te helpen of activiteiten te bedenken en uit te voeren voor Het Babyhuis. Structurele impact Iets doen voor de samenleving is geen vanzelfsprekendheid op kantoor, legt Anouk Vlasman, projectmanager bij FX uit. ‘We zijn een commercieel bedrijf. Dat geeft niet direct het gevoel dat je iets goeds doet voor de maatschappij. Toch is die behoefte er wel bij ons allemaal. Zodoende zijn we opzoek gegaan naar hoe we die maatschappelijke bijdrage op structurele basis kunnen realiseren.’ Bij FX ontdekte men al gauw computer- en smartphonelessen voor ouderen als een uitdagende activiteit. Het begon bij een buurthuis, in de buurt van het kantoor van FX. Vlasman: ‘De eerste keer was voor veel van mijn collega's spannend. We zijn redelijk goed met computers, maar niet iedereen is er dagelijks mee bezig. Weten we er wel genoeg van?’ Tijdens de lessen leren de deelnemers om te gaan met alledaagse apps als Skype, Wordfeud, Google Maps. Elke week gaat een ander groepje medewerkers van FX op de fiets naar het buurthuis om daar de digitale wereld aan ouderen te presenteren. Zo ontstond wat nu de ‘FX Helpdesk’ heet. Deelnemers aan die helpdesk bieden nu afwisselend en vrijwillig maar doorlopend digitale cursussen aan ouderen aan. Vlasman: 'Het is de digitale logica die we hen moeten aanleren. Een zeventigplusser snapt soms niet waarom hij op een bepaalde knop moet drukken.' Medewerkers van FX begrijpen dat beter – en kunnen zo ouderen helpen. Enthousiasme is besmettelijk Toen de eerste collega’s van FX naar de cursus waren gegaan, volgden er meer. ‘Op een gegeven moment waren er te veel mensen die mee wilde doen. Iedereen kwam met de mooiste verhalen terug. Zo hadden enkele medewerkers de vakantiefoto’s van een van de ouderen mogen bekijken. En één dame had zelfs de datingapp Tinder geïnstalleerd. Het enthousiasme was besmettelijk. Inmiddels heeft bijna iedereen meegedaan en wordt het min of meer vanzelfsprekend gezien dat wij dit doen.' Het programma inspireert ook andere collega's. Vlasman: ‘Vrijwilligerswerk is voor veel FX’ers niet vanzelfsprekend. De FX Helpdesk is voor sommigen de eerste keer in hun leven dat ze vrijwilligerswerk doen. Het is mooi dat wij dat bij FX mogen overdragen. Als iemand bijvoorbeeld een sponsorloop wil doen of extra tijd vrij wil nemen om ander vrijwilligerswerk te doen, dan is er bij ons veel mogelijk.’ Dicht bij huis en hart Ook kinderopvangorganisatie Kindergarden zocht de maatschappelijke impact dicht bij huis. HR-adviseur Seri Baas: ‘Onze passie is vanzelfsprekend de goede zorg voor kinderen. Niet alleen voor de kinderen we die bij Kindergarden opvangen, maar voor alle kinderen. Het Babyhuis, een opvang voor aanstaande moeders en moeders met een baby voor wie de ouders tijdelijk niet kunnen zorgen, past perfect in die visie.’ De samenwerking ontstond dus ook organisch: een manager van Kindergarden hoorde over het Babyhuis in Dordrecht en stelde voor om dat doel te sponsoren. Bij de opening van het tweede Babyhuis in Leiden vroeg Kindergarden haar leveranciers om kosteloos het Babyhuis net zo huiselijk in te richten als de eigen Kindergarden-vestigingen. Baas legt uit: ‘Wij zorgen vanuit ons hoofdkantoor voor de connectie tussen Kindergarden en Het Babyhuis. Toch zijn het onze medewerkers die met de meest geweldige initiatieven komen om Het Babyhuis te helpen: voorbeelden zijn een sponsorloop, een benefietfestival, een inzamelactie met babykleertjes. Voor je het weet, breng je tien zakken vol kleding voor de allerkleinsten naar Het Babyhuis toe.’ Er zijn zelfs pedagogisch medewerkers die in deeltijd bij Kindergarden werken en daarnaast vrijwillige diensten bij Het Babyhuis op zich nemen. Netje ophalen De tip van Baas voor werkgevers is dan ook: luister naar je werknemers. ‘De beste ideeën bedenk je immers niet zelf. Wij maken natuurlijk het beleid op het hoofdkantoor, maar uiteindelijk gebeurt het in de praktijk. Als je openstaat voor de professionaliteit en ambities van je werknemers, hoef je als management alleen dat netje op te halen.’ Zelf organiseert Kindergarden vier keer per jaar een brainstorm met medewerkers over het beleid en wat ze daaraan kunnen verbeteren. ‘Dan worden bijvoorbeeld de rugklachten die onze mensen kunnen krijgen van het tillen bespreekbaar.’ Door die brainstorms zijn we op het idee gekomen om op hoogte verstelbaar meubilair aan te schaffen, stelt Baas. Nog een brainstormidee is wat Kindergarden deed met de tablets die niet langer toereikend waren voor het werk en vervangen moesten worden. Baas: ‘We wilden die eerst verloten onder onze medewerkers, maar zij kwamen zelf op het idee om ze aan de medewerkers te verkopen. En om de opbrengsten daarvan weer aan Het Babyhuis te doneren. Zo betrokken zijn ze.’

Goed werkgeverschap

MVO: energie krijgen door aan anderen te geven

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt steeds belangrijker voor bedrijven die zich willen onderscheiden op de krappe arbeidsmarkt. Dit zijn twee...

author Wilbert Geijtenbeek

handen wereld vertrouwen duurzaam leiderschap MT

Persoonlijk Leiderschap

Duurzaam leiderschap staat of valt met vertrouwen

Niet alleen in ons sociale leven speelt vertrouwen een cruciale rol, maar ook in organisaties, de economie en de samenleving...

author Erik Schoppen

Management

Zo stimuleer je duurzaamheid op de werkvloer

De politiek, maar ook de kritischer wordende klanten en consumenten zetten zich steeds serieuzer in voor het klimaat. Toch zijn...

author Linda Roos

Kwartaalcijfers regelgeving werkdruk duurzaamheidsscores MT

Persoonlijke Groei

Laten we a.u.b. stoppen met kortetermijndenken

Een hoge werkdruk vraagt om meer controle, die weer de werkdruk verhoogt, schrijft columnist Mikkel Hofstee. Kunnen we niet eens...

author Mikkel Hofstee

i.s.m. TIAS School for Business and Society

intrinsieke motivatie duurzaam team motiveren

Management

Zo bereik je dat je team zich duurzaam gedraagt

Je hebt duurzaamheid hoog in het vaandel en wilt het ook op je team overdragen. Maar hoe zorg je dat...

author Redactie

i.s.m. TIAS School for Business and Society

sustainable leider sustainability leadership

Duurzaamheid

Sustainability leadership is het leiderschap van de toekomst

Sustainability leadership is hot. Organisaties moeten zich steeds beter aan de maatschappelijk eisen aanpassen en professionals willen alleen voor duurzame...

author Redactie

MT/Sprout Academy

Duurzaam leiderschap staat los van trends

Leiderschapstrends volgen elkaar snel op, maar wat is er nu werkelijk nodig als het op goed leiderschap aankomt? Gabriël Anthonio,...

author Redactie Beste Business Events

Jefferson Memorial root cause analysis Mikkel Hofstee MT

Persoonlijke Groei

Wat is precies het echte probleem?

Om echte impact te maken, moeten we een 'root cause analysis' doen, schrijft columnist Mikkel Hofstee. Dat geldt voor problemen...

author Mikkel Hofstee

Data-analyse

Hoe Unicef met big data kinderen helpt

Unicef gebruikt big data om sneller in te grijpen bij humanitaire crises. Erica Kochi, mede-oprichter van Unicef Innovation legt uit...

author Laura Walburg

Management

Marjan Minnesma (directeur Urgenda) wilde ooit Shell van binnenuit veranderen

Het hoger beroep in de klimaatrechtszaak van actieorganisatie Urgenda begint vandaag in Den Haag. Directeur Marjan Minnesma (1966) inspireerde met...

author Julia Cornelissen

Impact

David Goldberg: ‘De wereld heeft meer mensen als Elon Musk nodig’

De wereld telt meer problemen dan bedrijven. Waarom is het bedrijfsleven dan toch zo verdomd slecht in het oplossen van...

author Redactie MT/Sprout

Bijdrage

Verenigd Koninkrijk wint Chivas Venture, Nederland tweede

Het Britse koffiebedrijf Change Please werd vanavond eerste in de social startup-wedstrijd Chivas Venture, tijdens het Amsterdamse techfestival TNW Conference....

author Redactie MT/Sprout

Impact

Zo word je een B Corp (4 Nederlandse ondernemers delen hun lessen)

Bijna 2.500 bedrijven mogen zichzelf B Corporation noemen, het keurmerk voor ondernemers die naast winst en aandeelhouders ook mens, milieu...

author Maarten Keswiel

Management

De glazen klif: als het moeilijk wordt, rennen we naar mama

Nu Facebook in de problemen zit, klinkt steeds vaker de roep om Sheryl Sandberg. De COO zou beter papieren hebben...

author Thijs Peters

Bob is divisiedirecteur van een groot concern. Hij doet zijn best. In deze aflevering dreigen de vrouwen zijn stoel in te pikken.

Carrière

Bob de Manager zit in zijn maag met Vrouwen aan de Top

Bob is divisiedirecteur van een groot concern. Hij doet zijn best. In deze aflevering dreigen de vrouwen zijn stoel in...

author Hans Verstraaten

Duurzame presterende medewerkers, Bas Kodden, All Blacks

Management

Wil je duurzaam presterende medewerkers? Vergeet diploma’s

Stop met het aannemen van medewerkers op basis van diploma’s en ervaring. Wie een succesvolle organisatie wil, heeft volgens Bas...

author Lotte Elbrink

Mikkel Hofstee, topvrouwen, oerleidsters, vrouwelijke leiders

Persoonlijke Groei

‘Oerleidsters’ van levensbelang voor succesvolle organisaties

Wij vinden het als mensen erg fijn om te volgen – en dat betekent dat we automatisch ook leiders hebben....

author Mikkel Hofstee

Impact

Kate Raworth: ‘We zijn verslaafd geraakt aan groei’

Ze is kritisch over groei, maakt korte metten met aandeelhouders en vindt dat de gehele economie gebaseerd is op verouderde...

author Jelmer Luimstra

In 1986 is Thialf nog steeds één van de eerste overdekte schaatstempels ter wereld. Modern, state of the art en van alle gemakken voorzien. Maar in het afgelopen decennium groeit langzaam maar zeker het besef dat het complex moet worden gerenoveerd. De faciliteiten raken verouderd en records worden er al een tijdje niet meer gereden. Maar - en dat verhaal is veel minder bekend - ook de stookkosten moeten drastisch omlaag. “Tot een paar jaar geleden ging zeker 30 procent van de bedrijfskosten op aan energie”, vertelt directeur Marc Winters. “Iedereen die een bedrijf runt snapt dat dit een gigantisch percentage is. Het was dan ook hard nodig om daar iets aan te doen, anders zou de schaatshal op den duur failliet zijn gegaan aan te hoge energielasten.” Energieverbruik Zowel de CO2-uitstoot als de energierekening met minimaal de helft omlaag. Dat is één van de belangrijkste voorwaarden die de directie van Thialf aan het architectenbureau meegeeft, wanneer die op de tekentafel aan de slag gaat. “Het energieverbruik bij een schaatshal zit ‘m natuurlijk vooral in de wintermaanden. Die loopt bij ons van september tot ongeveer eind maart. Zeker 90 procent van het verbruik vindt in deze periode plaats”, aldus Winters. “Het gaat dan vooral om drie zaken: het koelen van het ijs, warmtepompen om andere delen van het pand op temperatuur te krijgen en het drogen van de lucht. Dat laatste aspect is belangrijk omdat je niet wilt dat vochtige lucht condenseert op het ijs. Met name rondom grote toernooien speelt dit een rol.” Reflecterende schil Het ontwerp van het nieuwe Thialf vergelijkt de algemeen directeur met een thermoskan. Een reflecterende schil om het pand zorgt ervoor dat warme lucht nauwelijks nog kan ontsnappen. Daarnaast is het plafond nu een paar meter lager om zo het energieverbruik verder te minimaliseren. Aan de warmte die vrijkomt van de vriesmachines om het ijs te koelen is ook gedacht. “Daarmee worden alle vloeren van Thialf verwarmd; ook die van het grote middenterrein”, aldus Winters. Verder is overal in het gebouw laagtemperatuurverwarming aangebracht en zijn er verschillende klimaatzones. Een unicum in schaatsland. “Tussen de tribunes en de ijsbaan wordt van alle kanten lucht geblazen waarmee we een soort onzichtbaar gordijn creëren. Daardoor slaat het vocht niet op het ijs. Het drogen van de lucht in het stadion kost ons op deze manier veel minder energie dan hiervoor.” Zonnepanelen De zeer efficiënte energiebesparende maatregelen, springen voor bezoekers niet in het oog. Dat doen wel de 5000 zonnepanelen op het dak van Thialf. Die wekken samen meer dan één megawatt aan echte groene stroom op en zorgen daarmee voor een kwart van de energiebehoefte van de schaatstempel. Ter vergelijking, dat is ongeveer gelijk aan de duurzame energievoorziening van 375 huishoudens. Thialf is overigens niet het enige stadion in Nederland met zonnepanelen op het dak. Ook de Amsterdam Arena (4000 stuks), het AFAS-Stadion in Alkmaar (1725 stuks), het Groningse Euroborg (539 stuks) en het stadion van ADO Den Haag (2900 stuks) gebruiken de zon als energiebron. Van het gas af! “IJs maken vraagt nog steeds veel energie, maar in de nieuwe situatie hebben we het bedrijf wel weer exploitabel weten te maken. De energierekening bedraagt nu nog 15 procent van onze totale begroting. We hebben, zeker het eerste jaar, heel wat delegaties uit het buitenland mogen ontvangen die wilden weten hoe we dit in Thialf voor elkaar hebben gekregen”, aldus Winters. Die overigens meteen benadrukt dat de schaatshal er nog niet is. “In principe zijn we 100 procent klimaatneutraal door de combinatie van zonne-energie en inkoop van groene stroom. Maar ons uiteindelijk doel gaat nog een stapje verder. We willen meer technieken toevoegen met de mogelijkheid om terug te leveren. Van het gas af, meer zon en wind horen daarbij, maar we onderzoeken ook de inzet van waterstof en geothermie. Nul op de meter is nu nog toekomstmuziek, maar voor ons wel de juiste denkrichting.”

Management

Het nieuwe Thialf is als een thermoskan

In Heerenveen staat sinds kort niet alleen de snelste laaglandbaan van de wereld, Thialf is na een grondige renovatie in...

author John van Schagen

Impact

5 ondernemerslessen uit de donuteconomie

In plaats van ons te richten op oneindige groei, moeten we nieuwe businessmodellen baseren op herverdeling en het teruggeven aan...

author Jelmer Luimstra

Suiker. We gebruiken het vrijwel elke dag. Maar wat de meeste Nederlanders waarschijnlijk niet weten is de weg die het product bewandelt voordat het in onze monden belandt. Bij Suiker Unie hebben ze dit proces de afgelopen jaren flink weten te verduurzamen. “En dat begint al bij de oogst”, vertelt Pieter Brooijmans, die opereert als Manager Agrarische Dienst Centraal. “Een belangrijk deel van de plant is het bietenblad, het zogeheten loof. Dat laten we bewust achter op het land zodat de nutriënten in het blad weer teruggaan naar de grond. Die zijn belangrijk om de plant te laten groeien.” De mineralenkringloop sluiten De bieten zelf gaan naar de fabriek voor een grondige wasbeurt. De restjes bietengrond worden ingedikt en gedroogd en kunnen vervolgens weer worden hergebruikt, voor dijkverzwaring bijvoorbeeld. Tijdens het wassen breken ook kleine stukjes biet af. Deze stroom werd vroeger nog afgevoerd naar een composteerder, maar daar heeft Suiker Unie een beter doel voor gevonden: de biomassavergister. Wat erin gaat als bietresten komt eruit als biogas. “De bieten zelf snijden we in kleine reepjes. Nadat de suiker uit het snijdsel is gehaald, blijft er bietenpulp over. Dit wordt gebruikt om koeien te voeren. De mineralen komen zo weer terecht in de mest en die wordt vervolgens weer terug gebracht naar de akkers. Aan het ruwe sap voegen we kalk toe dat de overige mineralen aan elkaar bindt en waarna het uit het sap wordt verwijderd. Deze meststof gaat ook weer naar de landbouw. Zo sluiten we de mineralenkringloop en werken we aan het behoud van een gezonde bodem”, aldus Brooijmans. Energiebesparingen De biogas-installaties van Suiker Unie verwerken jaarlijks meer dan 100.000 ton kg plantaardig restmateriaal, allemaal afkomstig van het eigen productieproces. “Als we volledig draaien, dan leveren we per jaar meer dan 30 miljoen kubieke meter groen gas aan het net. We zijn daarmee in Nederland de grootste producent van duurzaam gas”, zegt Brooijmans. De biomassavergister is overigens niet de enige manier waarop Suiker Unie CO2 bespaart. De productielocaties in Dinteloord en het Groningse Vierverlaten behoren inmiddels zelfs tot de grootste en meest energiebesparende bietverwerkende fabrieken van Europa. De afgelopen jaren is hier fors geïnvesteerd, onder meer in meertraps verdamping, thermocompressie en LED-verlichting. “Het is onze doelstelling om in 2020 zeker 50 procent minder energie te gebruiken ten opzichte van 1990. Zo beschikken beide fabrieken over een WKK-installatie waarmee warmte en elektriciteit wordt geproduceerd. Wat we zelf niet nodig hebben, leveren we weer terug aan het net.” Ook op de weg zijn maatregelen genomen. Zo rijdt een deel van de wagenvloot sinds 2011 op groen gas. Daarnaast heeft Suiker Unie dertien bulkwagens die dagelijks tonnen suiker afleveren. Deze kolossen rijden op een mengsel van aardgas en dieselolie, stoten daardoor niet zoveel roet uit en maken bovendien minder lawaai dan andere vrachtwagens. Maar daarmee zijn de duurzame ambities van Suiker Unie nog niet bereikt. “We kijken continu naar neiuwe ontwikkelingen die ons weer een stap verder kunnen bregen qua besparing, bijvoorbeeld naar de mogelijkheden van een nieuwe vrachtwagen die voor 100 procent op groen gas kan rijden.” .

Management

Suiker Unie sluit de kringloop

Suiker Unie maakt al jaren volop werk van duurzaamheid. Zo wordt het merendeel van de mineralen in de suikerbiet weer...

author John van Schagen

Carrière

Waarom je niet hoeft te vrezen voor steeds slimmere robots

Ook als de schaakcomputer alle potjes wint, is de mens nog altijd eerst aan zet. Tijd dus om geen angst...

author Renzo Taal

Management

Jouw duurzame boodschap onder de aandacht bij de media

Ook als impact-ondernemer wil je jouw duurzame product of dienst bij een zo groot mogelijke groep mensen onder de aandacht...

author Redactie MT/Sprout

Diversiteit & Inclusie

‘Diversiteit is goed voor bedrijven, want ze gaan eraan verdienen’

Werkgevers moeten niet wachten tot overheidsregels, maar zelf werken aan meer genderdiversiteit. Dat stelt ondernemer Deniece von Harras (36), die...

author Jelmer Luimstra

De Raivereniging, de lobbyclub van de autofabrikanten en importeurs, is fel gekant tegen het voornemen van het kabinet om in 2030 alleen nog maar elektrische auto's in de showroom te hebben staan. 'We kunnen als Nederland niet te ver vooruitlopen op Europa', zei directeur Olaf de Bruijn donderdag bij BNR. Autofabrikanten hebben namelijk beperkingen opgelegd gekregen voor de uitstoot van CO2 over hun gehele wagenpark in Europa, zo stelt De Bruijn. Als wij in Nederland het braafste jongetje van de klas uithangen, kan een autofabrikant in een ander land relatief minder elektrische auto's in de markt zetten. 'Het waterbedeffect', noemt De Bruijn het. Netto heeft het helemaal geen zin stelt de lobbyist, wat uitstoot is uitstoot. Of CO2 nu in Nederland of in Italië de lucht in gaat, voor klimaatverandering maakt het geen verschil. Drogreden De redenering is een vorm van plat lobbyisme vermomt in een quasi rationele redenering. Niet dat het waterbedeffect niet bestaat. Maar dat is geen reden om op je handen te gaan zitten. Als iedereen in Europa op elkaar gaat zitten wachten, dan kan het lang gaan duren voordat we minder uitstoten. In dat geval bepaalt namelijk het land met de minste ambitie het tempo. In dit geval is dat Duitsland, het land met de meeste autoindustrie. Het is niet voor niets dat het gesjoemel met uitstootwaarden van (Duitse) auto's aan het licht kwam in Amerika. Dat land heeft strengere normen dan in Europa, omdat Duitsland zich altijd tegen strenge normen heeft verzet. En dan is er nog het argument van de RAI Vereniging dat het qua vervuiling niet uitmaakt. Dat klopt zolang je het over CO2 hebt, maar dat is zeker niet de enige reststof die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen. In onze steden is met name de uitstoot van stikstofdioxide en fijnstof een groot probleem. Jaarlijks sterven er tussen de zeven en dertienduizend Nederlanders vroegtijdig door vieze lucht. Hele delen van de Randstad voldoen op dit moment niet aan de huidige Europese normen, en het wegverkeer is een van de grote boosdoeners. Dit probleem zou je weliswaar niet in zijn geheel, maar wel deels oplossne door het autopark sneller te vergroenen. Er is ook nog een economische reden om de elektrische auto te promoten. Als een groot gedeelte van het wagenpark schoon is, krijgen we er grond voor terug. Geluidsoverlast langs (snel)wegen neemt af en de lucht wordt schoner, waardoor wonen naast de snelweg ineens een stuk minder onaantrekkelijk kan zijn. Die economische winst, die zou de schade die de achterban van De Bruijn misschien door de maatregel oploopt, grotendeels compenseren. Op 15 februari verschijnt de nieuwste editie van MT Magazine die in het teken staat van mobiliteit. Met onder meer een interviews met de Nederlandse marktetingbaas van Audi, Snapcarr CEO Victor van Tol en verhaal over de opgeklopte verwachtingen rond de zelfrijdende auto. MT magazine is verkrijgbaar in onze shop.

Management

Achterhoedegevecht van de autolobby

De RAI-vereniging strijdt tegen het voornemen van het kabinet om in 2030 alleen nog de verkoop van elektrische auto's toe...

author Thijs Peters

Management

4 tips om als startende ondernemer los te gaan

Ruben van Veen verliet het bedrijfsleven om een eigen duurzaam modemerk te lanceren. Ondernemerschap kun je leren, schrijft hij in zijn...

author Ruben van Veen

Impact

De ‘moonshots’ van Johnny de Mol en Judith Walker

Tv-bekendheid Johnny de Mol en ondernemer Judith Walker zijn zich bewust van hun eigen privileges. Ze besloten daarom iets terug...

author Redactie MT/Sprout

Management

Inspidere uit Eindhoven wint Nederlandse finale Chivas Venture

Het Eindhovense biotechbedrijf Inspidere heeft maandagavond de Nederlandse finale gewonnen van de sociale startupwedstrijd Chivas Venture. Het bedrijf mag in...

author Redactie MT/Sprout

Nergens in Nederland vind je zoveel legkippen als in en rondom Venray. Naar schatting worden er hier zo’n vier miljoen gehuisvest in grote boerderijen. Verreweg het meest bijzondere onderkomen is dat van Kipster. Grote ramen bedekken de voorzijde van het gebouw en het dak is gevuld met bijna elfhonderd zonnepanelen. Eenmaal binnen valt met name de ruimte op. Kippen zitten hier niet zij aan zij, maar kunnen zich vrij bewegen. Dat moet ook, vinden de initiatiefnemers. Volgens hen zijn we dan ook te gast bij de meest dier-, milieu- én boervriendelijke kippenboerderij van de wereld. Gebroken stukjes beschuit Bij Kipster leven de kippen als god in Frankrijk. Ze hebben alle ruimte, kunnen naar hartenlust rondjes lopen en zelfs naar buiten toe als ze daar zin in hebben. Maar ook voor mens en milieu is Kipster in veel aspecten een stap vooruit, zo benadrukt medeoprichter Maurits Groen, die in dit project samen optrekt met pluimveehouder Styn Claessens, lector Gezonde Pluimveehouderij Ruud Zanders en Olivier Wegloop, oprichter van Boomerang. “De meeste CO2-uitstoot in deze sector komt van de voerproductie”, aldus Groen. “Er worden bomen omgehakt om landbouwgrond vrij te maken en pesticides gebruikt tegen ongedierte. De sojaplanten gaan vervolgens met een stinkende dieselboot richting de boerderijen. Wij pakken het helemaal anders aan. Onze kippen worden gevoerd met resten van bakkerijen, zoals stukjes gebroken beschuit en rijstwafels.” Dat Groen het woord afval niet gebruikt is geen toeval. Hij vindt het een rotwoord. “Het zijn hoogwaardige producten die je op de juiste manier moet gebruiken.” Hoe belangrijk het is dat er met deze manier van voeren geen kostbare landbouwgrond wordt verspild, staat ook te lezen op één van de bordjes in de kippenstal: ‘Wist je dat 70% van alle landbouwgrond op de wereld voor boerderijdieren is?’ De Lidl Een half jaar is Kipster nu in bedrijf. Productie? Tussen de 150.000 en 200.000 eieren per week. En elk daarvan draagt de drie sterren van het Beter Leven-keurmerk. Een Kipster-ei kost iets meer dan een doorsnee scharrelei (“Scharrel betekent nog steeds negen kippen op een vierkante meter”, aldus Groen), maar is goedkoper dan de biologische variant. Met de verkoop gaat het dus goed. “Elke week zijn alle eieren uitverkocht”, zegt Groen. “Af en toe moeten ze bij Lidl zelfs kaartjes in het schap leggen met de boodschap dat deze eieren voor nu even zijn uitverkocht. ‘Sorry, we leggen maar één ei per dag’, staat er dan.” Lidl, de naam is gevallen. Dat Kipster nu volop draait was niet mogelijk geweest als de bijzondere samenwerking met de supermarktketen niet tot stand was gekomen. Toen de plannen voor Kipster niet meer waren dan ambities, enkele schetsen op papier en een excelletje met prognoses durfde Lidl al in te stappen. “Het is uniek dat een supermarkt z’n handtekening zet onder een vast gegarandeerd bedrag voor de boer en dat voor vijf jaar vooruit. En het is al helemaal bijzonder dat een supermarkt dat doet met een leverancier die nog helemaal niet kan leveren. We hadden op dat moment nog geen grond, geen vergunningen, geen boerderij en geen kippen. Ze zijn ingestapt op basis van een goed idee.” Groene stroom Met de afzetgarantie van Lidl in de pocket konden de initiatiefnemers voldoende financiering ophalen voor hun ambitieuze project. En zo draait in Oirlo, bij Venray, sinds september van het afgelopen jaar ’s werelds meest duurzame kippenboerderij. Die zich (uiteraard) all electric mag noemen. “We hebben geen gasaansluiting, de bijna elfhonderd zonnepanelen op het dak produceren maar dubbel zoveel energie dan we nodig hebben om het hele bedrijf te laten draaien. Dan moet je naast de verlichting onder meer denken aan ventilatie, transportbanen en inpakmachines. De rest van onze stroom leveren we terug aan het elektriciteitsnet. Daarmee compenseren we de transportbewegingen die nodig zijn om Kipster te laten draaien. Wel onderzoeken we nog hoe we het vervoer van onder meer de kippen zelf zoveel mogelijk kunnen verduurzamen.” Met de ventilatie die Groen zojuist noemde, is overigens ook iets bijzonders aan de hand. Machines zuiveren de lucht die de stal uitkomt. Dat gaat fijnstof tegen en juist dat is bij grote kippenboerderijen een big issue. Kippenpoep En dan is er nóg iets waar de bedenkers van Kipster mee aan de slag moesten: kippenpoep. Hoogwaardige grondstoffen, in de visie van Groen en zijn compagnons. En prima te gebruiken voor het bemesten van grond. “We zijn nu bezig om de uitwerpselen te voorzien van een hoger stofgehalte zodat het veel droger wordt en we het als mest kunnen gaan verkopen. Ook daarover zijn we in gesprek met Lidl.” Nog concreter is de komst van een ander Kipster-product, dat vanaf deze maand in de schappen ligt: de haanburger. “In Nederland worden vleeskuikens in 42 dagen opgefokt. Dat worden dan de kipfilets die je in de winkel ziet liggen”, vertelt Groen. “Haankuikens groeien langzamer en hebben meer voer nodig. Ze zijn daarom simpelweg oneconomisch verklaard en worden op hun geboortedag meteen vergast of gehakseld. Hanen kunnen nu eenmaal geen eieren leggen. Wij hebben met Lidl afgesproken om haanburgers te gaan leveren, nadat ze eerst in alle rust en vrijheid zijn opgegroeid in één van onze andere stallen. Zo kunnen we echt een burger van goede kwaliteit leveren, een premium product.” Nu opschalen De eerste haanburgers liggen vanaf 19 februari in de winkel. En daarna? “We zijn volop bezig met de voorbereidingen voor Kipster twee, drie vier, vijf en meer. We hebben nu laten zien dat het kan. Een kippenboerderij laten renderen zonder schade toe te brengen aan dieren, mensen, het milieu en het klimaat. En iedereen mag komen kijken hoe wij dat in het noorden van Limburg doen.”

Management

Bij Kipster eten de kippen beschuit in plaats van soja

In Noord-Limburg staat de eerste klimaatneutrale kippenboerderij ter wereld. Verreweg de meeste CO2-winst zit ‘m volgens de initiatiefnemers in het...

author John van Schagen

i.s.m. TIAS School for Business and Society