De sustainability manager rukt op
De benoemingen van de chief sustainability officers schieten als paddenstoelen uit de grond. Uit een PwC-rapport blijkt dat in 2020 en 2021 net zoveel duurzaamheidsmanagers zijn benoemd als in de acht jaar daarvoor.
Van de 1.640 onderzochte beursbedrijven heeft ongeveer 80 procent een CSO, van wie een derde met dezelfde bevoegdheden als andere bestuurders. In Nederland heeft ongeveer een kwart van de corporates een sustainability manager.
De duurzame bestuurder zit steeds vaker aan tafel bij het hoger management. En dat zal alleen maar toenemen onder invloed van toenemende mondiale aandacht voor thema’s als klimaatverandering en sociale ongelijkheid.
Duurzaam investeren
Institutionele partijen houden rekening met duurzame inspanningen van bedrijven als het aankomt op beslissingen over investeringen en leningen. Zo keerde ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, fossiele beleggingen grotendeels de rug toe. Ook pensioenfonds PME van de metaalsector deed in 2022 voor enkele honderden miljoenen aan niet-duurzame belangen in de verkoop.
Banken mogen nog wel een tandje bijzetten qua duurzame ambities, concludeerde de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur eind 2022 in een rapport. Een groot deel van de financiële sector blijft gericht op het rendement op de korte termijn. Toch zijn er wel degelijk banken die er positief uitsprongen, zoals De Volksbank en Triodos.
Belangrijkste taak CSO
Terug naar de CSO. In de C-suite duikt de rol vaker op, mede onder druk van de buitenwereld. De rol is zo’n twee decennia oud en is nog steeds in ontwikkeling. En eenduidigheid is ver weg. Uit een flinke stapel onderzoeken blijkt dat de rol varieert van branche tot branche en van bedrijf tot bedrijf, afhankelijk van het niveau van toewijding aan duurzaamheid.
De CSO heet niet altijd CSO. We kennen bijvoorbeeld ook de chief environmental officer. Of in Nederland, de duurzaamheidsmanager.
Zijn of haar belangrijkste taak: aandachtspunten identificeren en suggesties doen over hoe het bedrijf mogelijk beter zou kunnen presteren. Dit betekent simpelweg meer betrokkenheid bij maatschappelijk verantwoorde activiteiten en minder bij maatschappelijk onverantwoorde activiteiten.
Impact van sustainability manager
Goed, tot zover de rol. Belangrijker zijn natuurlijk de resultaten. Wat is de afgelopen jaren precies de impact geweest van CSO’s op organisaties? Guoli Chen, Ruchunyi Fu en Yi Tang van Insead deden onderzoek onder meer dan vierhonderd grote Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven op zoek naar een antwoord.
Een eerste voorspelbare conclusie: bedrijven met een CSO ontplooien meer maatschappelijk verantwoorde activiteiten (bijvoorbeeld investeringen om de CO2-uitstoot te verminderen) en minder sociaal onverantwoordelijke activiteiten ondernemen (bijvoorbeeld milieu vervuilen).
Een belangrijke bevinding is dat de aanwezigheid van een sustainability manager een groter effect heeft op bedrijven die ‘minder slecht doen’ in plaats van ‘meer goed doen’. Dit effect is vooral zichtbaar bij bedrijven die in het verdachtenbankje zitten, zoals de tabaksindustrie.
Vijf thema’s
De onderzoekers concentreerden zich op vijf dimensies van duurzaam ondernemen:
- gemeenschappen
- diversiteit
- werknemersrelaties
- milieu
- productkwesties
Dit zijn de onderwerpen waar beleggers doorgaans naar kijken. Op elk van deze thema’s zijn gestandaardiseerde metingen gedaan bij 442 unieke bedrijven van prestaties tussen 2005 tot 2014. Ondernemingen met een CSO ondernamen in die periode meer maatschappelijk verantwoorde activiteiten (1.342 acties) en verminderden hun onverantwoordelijke activiteiten met een veel grotere mate (3.338).
De bevindingen suggereren dat de CSO de prestaties van bedrijven op het gebied van duurzaamheid aanzienlijk verbetert. Alleen zit de menselijke neiging om te focussen op negatieve ervaringen of factoren in plaats van op positieve hier grotere vorderingen in de weg. Zo zijn CSO’s meer gericht op het verminderen van de onverantwoordelijke activiteiten dan op het vergroten van de verantwoorde activiteiten.
Lees ook: ESG-beleid: zo bepaal je concrete doelstellingen
Commissies verzwakken
De aanwezigheid van een duurzaamheidscommissie in de raad van bestuur van een bedrijf verzwakte het effect van een CSO op verantwoorde activiteiten, constateren de onderzoekers. Terwijl zo’n commissie de mate waarin bedrijven onverantwoordelijke activiteiten verminderden, deed toenemen.
Dit laatste effect is sterker voor vervuilende industrieën. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat commissiedirecteuren en de CSO verschillende ideeën hebben over wat ‘goed doen’ inhoudt. Dit leidt mogelijk tot interne concurrentie om bedrijfsmiddelen en de steun van andere topmanagers. Als het echter gaat om ‘minder slecht doen’, liggen beide partijen meestal op één lijn.
Het uiteindelijke doel van elke CSO moet zijn om het bedrijf te stimuleren om meer goed te doen, vooral door maatschappelijk verantwoorde principes te integreren in de kernactiviteiten, concluderen de onderzoekers. In dat geval heeft die rol de meeste duurzame toegevoegde waarde.
Lees meer over duurzaamheid:
- Greenwashing: ook groene bedrijven maken zich er schuldig aan
- Waarom we volgens Werner Schouten (24) hopeloos achterlopen met verduurzamen
- Klimaatpositief worden als bedrijf? Dat is nog best een uitdaging
