Van verduurzaming van je bedrijfsprocessen tot de implementatie van een nieuw ERP-systeem, en van het omarmen van een nieuwe commerciële strategie tot het in de hele organisatie laten ‘doorleven’ van nieuwe kernwaarden: organisatietransformaties zijn er in alle soorten en maten.
Elke leidinggevende of directie krijgt op enig moment te maken met een benodigde transformatie, ziet organisatieadviseur Ruth van Luijk van House of Performance. ‘Het transformeren van een grote doelgroep, met aandacht voor specifiek gedrag van individuen, is vaak een van de grootste uitdagingen in transformaties. Als je in je transformatieaanpak te weinig aandacht hebt voor de concrete vertaling van ambities naar doelen en zelfs gedrag, loop je als organisatie een groot risico op beperkte duurzame impact.’
Meetbare subdoelstellingen
De stap van het vertalen van ambities naar subdoelstellingen is meestal wel bekend, merkt Van Luijk. ‘Stel: een organisatie wil verduurzamen en heeft daarbij de ambitie heeft uitgesproken om de CO2-uitstoot te reduceren. Een logische subdoelstelling is dan bijvoorbeeld het terugdringen van het aantal reiskilometers met de auto. Je gaat daarmee aan de slag door, in de hele organisatie, stevig te communiceren dat het de bedoeling is dat je zo min mogelijk per auto reist.’
Individueel gedrag
Dit proces van doorvertalen van ambitie naar doelstelling is nog niet zo spannend, maar het is ook niet genoeg, benadrukt Van Luijk. ‘Het wordt pas echt boeiend als je gaat kijken naar de concrete gedragingen op de werkvloer. Wat maakt dat mensen de auto pakken? Er zijn zoveel meer (micro)variabelen dan alleen managementsturing die van invloed zijn op individueel gedrag. Daar kom je pas achter als je echt in gesprek gaat met individuen of het daadwerkelijke proces gaat zien.’
Gamification
Maar: je hoeft volgens Van Luijk echt niet altijd een flink aantal consultants naar binnen te halen om gedrag binnen je organisatie op grote schaal te veranderen. ‘Een oplossing die wij vaak toepassen voor zulke uitdagingen, is gamification. Daarbij worden spel-elementen ingezet om veranderingen in gang te zetten en het gewenste gedrag aan te moedigen en te bestendigen. Teams kunnen bijvoorbeeld punten verdienen naarmate ze afspraken op locatie vaker vervangen door een online meeting. Zo’n gamification-traject, waarbij alles draait om fun, competitie en mooie resultaten, kan een prachtige kans zijn om op grote schaal gedragsverandering te bereiken.’
De 6 ingrediënten van een effectieve game
Gamification is een schaalbare veranderaanpak, waarmee je blijvende gedragsverandering realiseert en prestaties op de werkvloer verbetert. Maar wat maakt een game nu effectief? Hoe zorg je dat het écht bijdraagt aan de gestelde doelen?
lees verder
Analyse
Elk gamificationtraject kent – onafhankelijk van het doel – een bepaalde opbouw, vertelt Van Luijk. ‘We beginnen altijd met een analyse van de huidige situatie, gericht op de specifieke uitdaging. Wat gebeurt er nu in de praktijk, en hoe komt dat? Wat zijn de triggers voor bepaald gedrag? Welke systemen zijn aanwezig in de organisatie die dit gedrag in de hand werken en die maken dat medewerkers het huidige gedrag blijven vertonen en moeilijk veranderen? We maken daarbij gebruik van organisational behavioral management, een wetenschappelijk onderbouwde methode voor gedragsverandering.’
Concrete veranderingen
‘Vervolgens kijken we zoals gezegd scherp naar het gewenste gedrag. Hoe kun je mensen uitdagen om het nieuwe gedrag te vertonen? Het moet nuttig zijn, uitdagend, én fun, want anders verlies je mensen in de game. Deze ontwerpfase doen we met een designteam samengesteld uit mensen van onze organisatie én medewerkers van de klant. Daardoor kunnen we optimaal aansluiten bij de specifieke uitdagingen die binnen de organisatie spelen. Ook borgen we op deze manier de kennisoverdracht over het ontwerpen en uitvoeren van een game. Door interne mensen op te leiden in het ontwerpen en implementeren van een game, kan de organisatie een volgende gameronde soms geheel zelfstandig begeleiden.’
Veranderkompas: handig hulpmiddel
Bij organisatiebrede transformatietrajecten hanteert House of Performance het in eigen beheer ontwikkelde Veranderkompas, dat organisaties de weg wijst bij het sturen op verandering. Het kompas geeft de vier fases aan die medewerkers tijdens een verandering ondergaan: geloven (geloof in de leider), snappen (begrijpen waarom verandering nodig is), kunnen (concrete handvatten bieden) en steun krijgen (aanmoedigen en bevestigen van nieuw gedrag). Pas als de organisatie voldoet aan de vier richtingen van het kompas, ontstaat de wil om te veranderen.
Data-analyse
Tijdens het gamification-traject zelf houdt House of Performance vervolgens zicht en grip op de verandering door middel van data-analyse, schetst Van Luijk. ‘Tijdens de game monitoren we nauwkeurig in welke mate teams betrokken zijn bij de game en welke voortgang ze boeken, zodat we waar nodig direct kunnen bijsturen.’
Apart leiderschapstraject
Het succes van een gamification-traject staat of valt met de betrokkenheid van het management, benadrukt Van Luijk. ‘Doorgaans combineren we een traject voor de werkvloer daarom met een apart leiderschapstraject voor het management. Dat begint al met het formuleren van het gewenste gedrag. Doorgaans doen we dit in een gezamenlijke sessie met het leiderschapsteam. Dat op zich is vaak al een hele waardevolle interventie, juist omdat het microperspectief op gedrag – waardoor ontstaat dit en blijft het bestaan? – iets is wat in het dagelijks werk niet veel aandacht krijgt.’
Extra enthousiasme en bewijsdrang
Als hoger management kún je er verder voor kiezen om zelf actief mee te doen aan het gamification-traject, maar het is niet noodzakelijk. Van Luijk: ‘Tijdens de game merken we dat de fun en competitie het leuk genoeg maken voor medewerkers om te blijven spelen. Maar natuurlijk wordt managementbetrokkenheid, vooral de interne exposure van mooie resultaten, vaak wel gewaardeerd.’
‘Vaak verzorgen we na afloop van de game ook een workshop waarin we de uitkomsten bespreken met het leiderschapsteam. Daarbij focussen we op de impact van het leiderschap op deze en toekomstige veranderingen.’
Op koers
Je organisatie op koers houden tijdens een grootschalige transformatie? Gamification brengt het hogere veranderdoel en de bijbehorende gewenste gedragingen een flinke stap dichterbij, vat Van Luijk samen. ‘Een goed doordacht gamificationtraject is een heel mooi instrument voor gedragsverandering voor een grote populatie, zeker wanneer de organisatie ook toe is aan wat meer fun. Het helpt enorm om gewenst gedrag zichtbaar en meetbaar te maken en het ook te verankeren in je organisatie. Zo wordt de kans een stuk groter dat je als organisatie je ambities ook daadwerkelijk waarmaakt.’
Hoe helpt dit de performance van je organisatie?
De tips en inzichten in dit artikel kunnen je helpen om veranderingen voor jouw organisatie concreet te maken. Door er concrete resultaten aan te hangen, komen veranderdoelen meer tot leven binnen de organisatie. Gamification kan helpen de gewenste gedragsverandering op een leuke manier organisatiebreed succesvol door te voeren en zo de beoogde resultaten te halen. Belangrijk daarbij is wél dat het hogere management actief betrokken is bij het opzetten én uitvoeren van het gamification-traject.
Dit artikel wordt u aangeboden door
House of Performance
Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.
Meer info
