Het Nieuwe Werken: beter voor medewerkers en milieu
Mensen staan centraal in Het Nieuwe Werken. Dankzij deze nieuwe manier van werken zitten medewerkers beter in hun vel, werken ze efficiënter en zijn ze productiever. Dat gaat niet vanzelf. Zo zijn bijvoorbeeld ICT-middelen en ondersteuning van het management nodig.
Moderne technologieën zorgen voor aanzienlijke veranderingen bij bedrijven en in het privéleven van mensen. In het geval van Het Nieuwe Werken, waarover ondernemingen en organisaties zich momenteel buigen, speelt een aantal zaken een rol. “Het gaat niet alleen om het inzetten van technologische middelen of een andere huisvesting, als je medewerkers de mogelijkheid geeft om waar en wanneer dan ook te kunnen werken”, zegt Esther van Zeggeren, directeur marketing, strategie en innovatie bij de Zakelijke Markt van KPN. “De mens staat centraal in Het Nieuwe Werken. Het belangrijkste is dat wordt nagedacht over de manier waarop mensen samenwerken als ze niet meer dagelijks van negen tot vijf in een gezamenlijk kantoor hun arbeid verrichten. Er zijn natuurlijk voordelen. Wanneer medewerkers bijvoorbeeld een deel van de week vanuit huis werken, zitten ze minder in de auto, zijn ze minder tijd kwijt in de file, of kunnen ze eventueel eerst hun kinderen naar school brengen. Bijzonder is dat dit resulteert in een hogere productiviteit. Mensen delen hun tijd beter in en werken veel effectiever. Ze zijn namelijk geconcentreerd op het resultaat.”
Vitaliteit
Een niet te onderschatten extra voordeel is dat mensen beter in hun vel zitten als ze de mogelijkheid krijgen om hun tijd en werkplek zelf in te delen. De vitaliteit van medewerkers neemt toe. Uit het medewerkerbetrokkenheidsonderzoek van KPN blijkt dat medewerkers die meedoen aan Het Nieuwe Werken bijvoorbeeld significant meer betrokken zijn. Ook zien ze meer mogelijkheden voor persoonlijke groei en loopbaanontwikkeling. De overgang naar een andere manier van werken gaat echter niet altijd zonder slag of stoot. “Er bestaat geen vast stramien waar organisaties zich aan kunnen conformeren”, zegt Van Zeggeren. “Verschillende medewerkers zullen verschillend reageren op de veranderende omstandigheden. Waar de een zich met gemak aanpast aan flexibele werktijden en werkplekken, zal de ander meer moeite hebben om te wennen. Er gaat een leer- en gewenningsproces aan vooraf.”
Managementattitude en eigen ervaring
Het management moet zorgen dat duidelijke afspraken over productiviteit, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid worden gemaakt en nagekomen. Er verandert op zich niets aan de werkrelatie van werknemers met de organisatie, en ook de verstandhouding tussen het bedrijf en zijn leveranciers blijft hetzelfde; wat anders wordt zijn de werkomstandigheden. “Als manager word je geacht jouw teamleden te faciliteren”, legt Van Zeggeren uit. “Je kunt niet langer meer sturen op aanwezigheid van medewerkers – wat als je erover nadenkt geen enkele garantie biedt voor output en productiviteit. Het vraagt om een andere managementattitude. Je moet sturen en toetsen op resultaat.” KPN ondersteunt zijn eigen medewerkers hierbij door bijvoorbeeld workshops te organiseren over het onderwerp, door ruimten te creëren waar collega’s elkaar informeel kunnen ontmoeten als ze op kantoor zijn en ook door middel van een intern socialmediaplatform, waarop medewerkers ook als ze op andere locaties werken informeel contact kunnen houden. Van Zeggeren: “Ruwweg zie ik dat sommige collega’s direct vanaf dag één overstappen op Het Nieuwe Werken en daar heel gelukkig mee zijn. Anderen doen er iets langer over om te wennen, terwijl een derde groep er om verschillende redenen helemaal niets mee heeft. Ze hebben bijvoorbeeld geen mogelijkheid om thuis te werken. En soms laten specifieke werkzaamheden van een bedrijf Het Nieuwe Werken niet toe.”
Milieu en maatschappij
“De meeste mensen passen zich toch snel aan de nieuwe omstandigheden aan, zien de voordelen en maken daar ook gebruik van”, zegt Van Zeggeren. “Tijd- en plaatsonafhankelijk werken biedt ook een bedrijf voordeel. De huisvestingskosten en reisvergoedingen zijn bijvoorbeeld veel lager. Bovendien draagt het bij aan het maatschappelijk en sociaal belang. Het is onderdeel van de oplossing voor bijvoorbeeld de mobiliteitsproblematiek. Als er minder woon-werkverkeer is, zijn er ook minder files, zodat het milieu en de economie er wel bij varen. Vergeet niet dat er ook sprake is van een nieuwe generatie werknemers voor wie laptops, smartphones en internet doodgewoon zijn. Duurzaamheid, milieubewustzijn, een betere balans van werk en privé, en eigen verantwoordelijkheid staan voor hen voorop. Zij hechten net zo veel waarde aan welzijn als aan welstand. Als organisatie moet je hen daarin ondersteunen. Nu noemen we dat nog Het Nieuwe Werken, maar over een aantal jaar is het volledig ingeburgerd.”
KPN is niet alleen zelf bezig met het implementeren van Het Nieuwe Werken in de eigen organisatie. “Wij beschikken ook over de infrastructuur, de technologie en de knowhow om onze klanten te ondersteunen bij Het Nieuwe Werken. Verschillende bedrijven hebben uiteraard verschillende behoeften, al naar gelang hun grootte, branche en vorm van dienstverlening. Als toonaangevende leverancier van ICT-diensten, vooral door de samenwerking met Getronics, kan KPN er met de juiste ICT-oplossingen aan bijdragen om Het Nieuwe Werken tot een succes te maken.”
KPN
Zakelijke Markt
Postbus 30000, 2500 GA Den Haag
Telefoon: (070) 343 43 43
E-mail: [email protected]
www.kpn.com/zakelijk
Edtech-startup Wizenoze failliet: ‘We zaten al bij de notaris, maar onze investeerder betaalde niet’
Wizenoze, de edtech-startup die online content veilig toegankelijk maakte voor schoolkinderen, is failliet. Medeoprichter Diane Janknegt moest het faillissement aanvragen nadat afgelopen zomer een investeerder op het allerlaatste moment afhaakte.
Wizenoze, opgericht in 2013, beheerde een kennisdatabank voor het onderwijs waaruit leerlingen dankzij AI voor hen relevante informatie konden plukken. Volgens Janknegt is de aanleiding voor het faillissement van deze week glashelder.
Investeerder tekende maar betaalde niet
‘Het ging helemaal goed met Wizenoze en we waren volop in de markt. Om ons product door te ontwikkelen hadden we extra financiering nodig en die kwam er ook. Afgelopen zomer hadden we een getekende overeenkomst met een investeerder. Maar toen we naar de notaris gingen om het af te ronden, bleef de betaling uit.’
Vanaf dat moment, stelt Janknegt, werd haar startup voor een onoplosbaar probleem gesteld. ‘Dat afhaken van de financier heeft zoveel schade opgeleverd dat het daarna vooral redden was wat er te redden viel.’
Winstgevend was Wizenoze nog niet, een zoektocht naar een andere investeerder zou hoe dan ook tijd gaan kosten. ‘En die was er simpelweg niet. Als je een getekende term sheet hebt, blijven andere partijen niet wachten tot je je weer komt melden.’
De afgelopen maanden hebben Janknegt en haar team hun bedrijf stevig afgeslankt, maar dat was niet voldoende om break-even te draaien. Vorige week heeft ze surseance aangevraagd voor Wizenoze, dat werd vrijdag omgezet in een faillissement.
Als we haar telefonisch spreken, komt Janknegt net terug van curator Nienke Bobbert. ‘Het is nu in haar handen, maar ik ga zeker helpen om een doorstart mogelijk te maken.’
Janknegt begon samen met haar compagnon Theo Huibers het edtech-bedrijf als wat ze noemden The Web of Classrooms, een online platform dat kinderen betrouwbare informatie aanbood op verschillende leesniveaus. Aanvankelijk werd het in de markt gezet als ‘kindvriendelijke’ zoekmachine, maar dat label ‘Google for kids’ is allang achterhaald.
Challenger van 2018
Het bedrijf heeft inmiddels een eigen database gevuld met online informatie die relevant is voor educatie, voegt een leesniveau toe en matcht dankzij AI het juiste resultaat met het curriculum van de leerling. ‘Iedereen moet een leerlijn door, met een curriculum dat daarachter zit. Wij verrijken dat met het beste van het internet. Op het juiste moment om de stof te behandelen’, aldus Janknegt in 2022 tegen MT/Sprout.
De manier waarop Wizenoze op een veilige manier online content beschikbaar stelde aan kinderen, resoneerde goed. Het leverde zelfs een notering op in de Disrupt100 van bedrijven die het in zich hebben om markten op hun kop te zetten, en in 2018 stond het edtech-bedrijf nog in de MT/Sprout Challenger50.
Wizenoze haalde 8 miljoen kapitaal op
De startup haalde in verschillende rondes tegen de 8 miljoen euro aan financiering binnen. In 2020 ging het om 4 miljoen euro, afkomstig van onder meer CapitalT. Ondanks dat groeikapitaal ervoer Janknegt, net als veel andere edtech-ondernemers, dat de onderwijsmarkt lastig te veroveren is, zeker met nieuwe technologie.
Wizenoze koos de indirecte route en doet daarom zaken met leveranciers van leerlingmanagementsystemen die veel scholen gebruiken en levert aan uitgevers die hun content actueler willen maken. Inmiddels was het actief in Nederland, België, Engeland, India en het Midden-Oosten.
Generatieve AI à la ChatGPT veranderde beeld
Bij de start in 2013 was ‘verantwoorde search’ een maatschappelijk relevante missie, tien jaar later maakt de wereld zich zorgen om veilige AI-systemen.
De doorbraak van generatieve AI à la ChatGPT heeft het spel ook voor Wizenoze, dat altijd al kunstmatige intelligentie inzette voor zijn producten, veranderd. ‘Het gaat nu zo hard met de innovatie dat je moet blijven doorontwikkelen om mee te gaan in het spel. Juist daarvoor is best wat kapitaal nodig’, aldus Janknegt.
Wizenoze had inmiddels de nieuwste AI toegepast in zijn aanbod, verzekert Janknegt. Kijken investeerder toch niet anders naar een AI-startup? ‘Ik denk dat de komst van Gen AI zowel een voordeel als een nadeel is. Investeerders snappen de geweldige mogelijkheden ervan, maar niemand weet hoe snel AI zich blijft doorontwikkelen.’
Niet de leukste kerst
Voor Janknegt wordt het ‘niet de leukste kerst die je kunt hebben’, zegt ze. ‘Het is ontzettend verdrietig dat iets wat er zo mooi uitzag nu stuk dreigt te gaan door een misgelopen financiering.’
Tot nu toe hebben de producten van Wizenoze doorgedraaid, maar het is aan de curator om te bepalen of die de komende tijd in de lucht blijven.
Rinke Zonneveld wil met Invest-NL techhelden in Nederland houden: ‘Aandeel buitenlands kapitaal wordt soms te groot’
Terwijl kabinet-Schoof in 2024 flink snoeide in innovatie, kreeg Rinke Zonneveld er afgelopen jaar juist meer geld bij om met Invest-NL te investeren in startups, scaleups en het Nederlandse ecosysteem. Want alleen zo voorkomen we dat we verder achterop raken op China en de VS. 'We moeten onszelf nóg meer stretchen, nog meer durf tonen.'
Rinke Zonneveld is sinds 1 september 2022 ceo van Invest-NL.
Met bijna 3 miljard aan vermogen is Invest-NL met afstand de grootste investeerder in startups en scaleups in Nederland. En ook in 2024 hield de nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling er de sokken in.
Chipbedrijven als Nearfield Instruments en Axelera AI, cleantech startups Battolyser en Rift, de Nederlandse quantumkampioen Qblox: fundingrondes van tientallen tot zelfs 135 miljoen euro sloten ze, en Invest-NL was er steevast bij. Vaak als aandeelhouder van het eerste uur.
Maar hét moment van 2024? Daar hoeft Rinke Zonneveld, ceo van Invest-NL, niet lang over te denken. ‘De publicatie van het Hoofdlijnenakkoord door kabinet-Schoof. Dat de politiek zei: deze club, die nu vier jaar bestaat, gaan we versterken.’
900 miljoen extra voor Invest-NL
Halverwege het jaar stond het inderdaad zwart op wit: het kabinet dat aan de ene kant het Nationaal Groeifonds uitkleedde en – naar later zou blijken – 1,2 miljard bezuinigt op onderwijs en onderzoek, stortte 900 miljoen euro extra in de kas van Invest-NL. Een bevestiging dat zijn club de goede dingen doet, vindt Zonneveld.
‘Zeker in de perceptie van de buitenwereld waren de eerste jaren van Invest-NL moeizaam, maar de afgelopen twee jaren hebben we een omslag gemaakt naar, zoals een relatie van buiten het zei, het meisje waarmee iedereen wil dansen.’
Dat was inderdaad de kritiek: dat Invest-NL die eerste jaren vooral druk was met zichzelf. Die perceptie klopte niet helemaal volgens Zonneveld, maar er is wel een ander groot verschil. ‘Dat we nu niet in de eerste plaats kijken hoe we ons geld zo goed mogelijk aan het werk zetten, maar eerder denken vanuit het versterken van de concurrentiekracht en het toekomstig verdienvermogen van Nederland. We zijn een centrale speler geworden, die ook nadenkt hoe we zorgen dat het geld van anderen de goede kant op vloeit, die partijen bij elkaar brengt, kennis genereert en ontsluit om te zorgen dat we met zijn allen die stap naar voren zetten.’
Venture-capitalfondsen
Behalve de directe investeringen die Invest-NL deed, stak het in 2024 namelijk ook weer geld in venture-capitalfondsen als 4impact, en Forward.one. ‘We zijn inmiddels bij een groot deel van de vc’s betrokken. Om van elkaar te leren, om het ecosysteem te versterken.’ Het ging niet alleen om het eigen kapitaal, in 2024 trok Zonneveld hiervoor ook weer extra Europees geld aan.
‘Het afgelopen jaar zijn we er heel goed in geslaagd meer Europees kapitaal te ontsluiten, ook door garanties uit Brussel waardoor we zelf meer kunnen uitzetten en ook meer privaat kapitaal kunnen mobiliseren. Zo worden we een speler die ook in Luxemburg en Brussel wordt gezien als de Nederlandse partij die de motor aan de gang weet te krijgen.’
Rapport Draghi
Dat ontwikkelen van de markt is urgenter dan ooit, zegt Zonneveld. Wat dat betreft was het rapport van Mario Draghi, de voormalige centralebankpresident die afgelopen zomer de noodklok luidde over het innovatieklimaat in Europa, een wake-upcall.
‘Er stond niets in wat we niet al wisten, maar Draghi heeft het zo goed en messcherp opgeschreven’, aldus Zonneveld. ‘Zijn conclusies betekenen ook iets voor ons. Dat we onszelf nóg meer moeten stretchen, nog meer durf moeten tonen. Grotere tickets doen, strakker kiezen voor waar we wel instappen en waarin niet.’
Het rapport-Draghi waarschuwde dat Europa (nog verder) achterop zal raken op de VS, China en de rest van de wereld als overheid en bedrijfsleven niet veel meer inzetten op innovatie en één Europese markt. Koren op de molen van de grootste durfinvesteerder van Nederland, maar dat betekent niet dat die de geldkraan simpelweg verder openzet. ‘Johan Cruyff zei al: een zak geld alleen scoort niet.’
‘Maar je ziet bijvoorbeeld dat hoe groter de rondes worden, hoe groter ook het aandeel buitenlands kapitaal. Aan de ene kant is dat prima, omdat scaleups daar sterke partijen met een goed netwerk mee aan boord halen. Maar aan de andere kant ontstaat het risico dat er druk komt op founders om hun bedrijf te verplaatsen naar Amerika of Azië. Het zou kunnen gebeuren dat we dat als Nederlandse investeerder willen voorkomen. Dat we daarom de lead nemen in een ronde en dus meer investeren om strategische redenen.’
Mooiste deal
Neem bijvoorbeeld de halfgeleiderindustrie, waar naast ASML al sinds jaar en dag drie andere, kleinere namen internationaal succes boeken: ASM, NXP en Besi. Invest-NL investeerde dit jaar in Nearfield Instruments, wat Zonneveld betreft de allermooiste deal van het jaar. ‘Die big four mag van mij best een big five worden, en Nearfield heeft die potentie. Dan wil je het Nederlandse belang in zo’n speler graag op peil houden.’
Dat is meteen een antwoord op de kritiek dat Invest-NL met belastinggeld in de nieuwe sterren van de deeptech en cleantech investeert, deals waar marktpartijen bij wijze van spreken met elkaar om vechten. De missie om ‘investeerbaar te maken wat niet investeerbaar lijkt’ is in dergelijke gevallen toch allang geslaagd?
Nou, zó gretig waren venture-capitalbedrijven in 2024 nou ook weer niet, zegt Zonneveld. ‘Het investeringsklimaat is minder goed aangetrokken dan ik had verwacht.’ Maar, belangrijker: voor Invest-NL is zo’n topdeal als bij Nearfield al de vijfde ronde.
‘Vanaf het allerprilste begin waren we erbij. Wij hebben het bedrijf vroeg opgepakt, samen met deep techinvesteerder Innovation Industries, toen het net was uitgesponnen bij TNO en we hebben het gebracht tot hier. We moeten aan het eind van de rit ons geld terugverdienen, dus ook om die reden willen we aan boord blijven bij de goed presterende bedrijven in het portfolio. En pas op hè: je weet het nooit zeker, ook Nearfield is nog niet alle hobbels over.’
Zeperds
Wat dat betreft is het spel voor Invest-NL niet anders dan voor andere durfkapitalisten: tegenover potentiële successen staan genoeg zeperds. Terwijl de herinnering aan de gestrande zonnewagen Lightyear nog vers is, zijn dit kalenderjaar onder meer solarbedrijf Exasun en plasticrecyclaar Umincorp failliet gegaan. ‘Onterecht, en puur door de markt, want het zijn hartstikke mooie bedrijven.’
Umincorp, waar Invest-NL 27,5 miljoen in had gestoken, is onder meer genekt door de lage wereldmarktprijzen voor nieuw ‘virgin‘ plastic, waar circulair plastic niet tegen kan concurreren. Circulaire startups hebben het sowieso lastig, ook doordat ze tegen wetgeving aanlopen.
‘We zijn het afgelopen jaar met heel veel bedrijven de diepte ingegaan en de problematiek rondom de wettelijke einde-afval-status: wanneer is iets afval, en wanneer een grondstof die je mag opnemen in je productieproces? Daar is onduidelijkheid over, en dat is best een stevige belemmering voor circulaire bedrijven omdat financiers de drempel om in te stappen sowieso al hoog vinden.’
In de plasticrecycling vindt nu een slachting plaats. ‘Maar vanaf 2030 zijn plasticbedrijven wel verplicht om hergebruikt plastic bij te mengen. Het is alleen de vraag of er tegen die tijd nog wel een plastic recycling sector is. En wat krijg je dan? Dat afnemers gaan lobbyen om die bijmengverplichting omlaag te krijgen omdat er onvoldoende aanbod is. Als er op dit moment geen gezonde businesscase is voor plasticrecycling, moet je naar oplossingen zoeken. Misschien zit die in Europese importtarieven voor fossiel plastic.’
Defensie
Impactinvesteren draaide tot nu toe bij Invest-NL vooral om het klimaat, de energie- en eiwittransitie, om thema’s als gezondheid en materiaalschaarste. In 2025 krijgt impact een bredere betekenis, zegt Zonneveld, ook vanwege de geopolitieke situatie. ‘Daarover zijn we in gesprek met Defensie.’
‘Je moet ons niet vragen om in munitie te investeren, maar we denken nu genuanceerder over dual use: het gegeven dat de batterijen, quantumtechnologie of AI-chips die bedrijven ontwikkelen, ook kan worden toegepast voor militaire doeleinden. En als technologie letterlijk bijdraagt aan de verdediging van ons land, zullen we per casus bekijken waar we de grens trekken. Maar ook daarin zijn we dus aan het bewegen, want impact stond hier een paar jaar geleden nog volledig aan de andere kant van het spectrum dan alles wat met defensie te maken heeft.’
Van de extra 900 miljoen die Invest-NL kreeg van het kabinet, is een deel gereserveerd om bij te kunnen springen als bijvoorbeeld Chinese, Russische of Iraanse partijen aandeelhouder willen worden bij Nederlandse techbedrijven terwijl dit een bedreiging zou zijn voor de nationale veiligheid. ‘Dan kunnen we overnight interveniëren als investeerder.’
Invest-NL in de troonrede
Voor de goede orde: dat Invest-NL zelfs in de troonrede werd aangehaald was een aangename verrassing voor de staatsdeelneming, maar ook weer geen toeval. ‘Ik ben tijdens de formatie proactief richting de onderhandelende partijen gegaan met een goed verhaal waarom het nodig is dat er meer geld voor ons komt. We hebben het goed gedaan, maar het is natuurlijk ook een beetje mazzel.’
Wat Zonneveld bedoelt: de coalitie haalde 7 miljard weg bij het Nationaal Groeifonds, maar moest daar iets tegenoverstellen. ‘Ze moesten met een ander verhaal komen. En dat andere verhaal waren wij. Al is het niet rechtstreeks wisselgeld.’
Dat verse kapitaal is welkom, maar de aanleiding is minder positief. ‘Het wegbezuinigen van het Groeifonds en de bezuiniging op het hoger onderwijs tellen niet op tot een positief verhaal. Tegelijkertijd zijn er nog heel veel andere middelen en potjes die wél zijn gebleven, en heeft dit kabinet iets als het afschaffen van de expatregeling, wat heel slecht afstraalde op ons vestigingsklimaat, teruggedraaid.’
Nee, hij klinkt niet mild omdat hij zijn aandeelhouder, strikt genomen het ministerie van Financiën, te vriend moet houden. ‘Wij zitten niet voor niets hier in Amsterdam. Een gezonde afstand tot de Haagse werkelijkheid is ook gewoon nodig. En ik ben best vocaal over veel onderwerpen. Maar alles wat ik hardop buiten zeg, zeg ik ook tegen de mensen in Den Haag. Ze hoeven niet op LinkedIn verrast te worden over wat Zonneveld vindt.’
Europa
En wat vindt hij dan van Europa? Daar lijkt klimaatwetgeving ook te worden afgezwakt na een ruk naar rechts in diverse lidstaten. ‘Als het gaat om de innovatie- en klimaatagenda, geloof ik niet dat Europa minder ambitieus wordt. Daar is nu net een nieuwe Europese Commissie geformeerd, Von der Leyen twee, die het rapport van Draghi als agenda hanteert. Krijgt ze carte blanche van alle lidstaten? Vast niet. Maar het is wel op termijn de weg voorwaarts, en ik hoor zelfs de Hongaarse premier Orbán zeggen dat concurrentiekracht op één staat.’
‘Maar natuurlijk, het is geen mooie vlakke lijn, de transitie gaat soms even van ‘auw’ en in landen als Nederland en vooral Duitsland staat de industrie onder enorme druk. Climate tech maakt ook een dipje door, waarbij iets als het demasqué van NorthVolt ook niet meehelpt. Maar de groei van zonne- en windenergie overtreffen dan weer continu alle verwachtingen.’
Gigant
Met 3 miljard vermogen is Invest-NL een gigant. ‘Dat is ongelooflijk veel geld. Maar gezien onze opgave is het ook weer heel weinig. Want we zijn er aan de ene kant voor die opschalingsfinanciering voor snel groeiende bedrijven. Aan de andere kant moeten we belangrijke projecten gefinancierd zien te krijgen op het gebied van de grote transities. Met soms grote fabrieken, first of a kind plants die eiwitten, alternatieve brandstoffen of circulaire grondstoffen maken.’
In de toekomst wil Invest-NL een grotere rol spelen in dergelijke complexe projecten, en daarvoor is veel meer geld nodig. Daarom kondigde Zonneveld eind september een nieuw fonds aan, met op termijn een omvang van nog eens 1 miljard euro.
De eerste 200 miljoen legt hij zelf in, maar andere grote investeerders, en dan met name pensioenfondsen, zijn van harte welkom. ‘We willen ze over de streep trekken en waren al met pensioenpartijen in gesprek: wat hebben jullie nodig om in Nederland meer te doen aan risico- en transitiekapitaal?’
Pensioenfonds geen pinautomaat
De pensioenfondsen willen heus wel lokaal en duurzaam investeren, maar kijken anders naar risico en rendement: een goede oude dag voor hun deelnemers staat voorop. ‘We gaan de risico’s niet helemaal voor ze wegmasseren, maar we zijn iets aan het structureren met voorwaarden die hopelijk passen. De pensioenfondsen zijn geen pinautomaat voor politieke ambities, maar als we in Europa serieus werk willen maken van het versterken van onze concurrentiekracht, is er meer kapitaal nodig.’
Invest-NL kreeg in het voor investeerders matige 2024 ruim voldoende goede voorstellen om zijn dealflow op peil te houden, maar in 2025 wil het extra gas geven. Dertig procent meer geld wil Zonneveld uitzetten.
‘Dat is fors meer, want we hebben de handen ook vol aan ons bestaande portfolio: we zijn geen passieve aandeelhouder. Maar onze pijplijn is echt goed en onze ambities groot. Het betekent: waar nodig grotere bedragen per ronde doen, een verbreding van waar en hoe we investeren, en ook meer risico nemen. We willen er komend jaar zijn, maar we kunnen het niet alleen.’
Dit waren de grootste klappers in startup en scaleup investeringen van 2024
Al hielden veel fondsen nog steeds hun kruit droog, in 2024 slaagden een paar handenvol startups en scaleups erin stevige fundingrondes te regelen. Een online supermarkt, chip(test)bedrijven en (AI)-software: dit waren de grootste klappers van de afgelopen twaalf maanden.
Michiel Muller, ceo en medeoprichter van online supermarkt Picnic. Foto: Picnic
1. Picnic: 355 miljoen voor groei in Duitsland en Frankrijk
Picnic haalde in januari opnieuw een enorme sloot vers kapitaal op: de aandeelhouders van de online super stortten begin januari 355 miljoen euro bij. Het geld is de brandstof om verder te groeien in Duitsland en Frankrijk en komt van investeerders als de Duitse supermarktgigant Edeka en Microsoft-oprichter Bill Gates.
In Duitsland is Picnic al actief in Noordrijn-Westfalen en grote steden als Berlijn, Hamburg en Stuttgart. Medeoprichter Michiel Muller zei tegen het FD dat over enkele jaren de helft van Duitsland zijn karretjes moet kunnen laten voorrijden. Tegen welke waardering zijn geldschieters bijstorten, wil hij niet prijsgeven. Tot nu toe haalde Muller al een klein miljard op.
2. Nearfield Instruments: 135 miljoen voor chiptester
Nearfield Instruments claimt in juli de ‘grootste Nederlandse deeptech investeringsronde ooit’ te hebben afgerond. Het Rotterdamse techbedrijf haalt 135 miljoen euro op voor hun technologie om chips te testen.
Het Amerikaanse investeringsfonds Walden Catalyst en het Singaporese staatsfonds Temasek hebben de Serie C-financieringsronde geleid. Vorig jaar haalde de scaleup, geleid door Hamed Sadeghian, ook al 27 miljoen euro op bij onder meer ING en Invest-NL.
Deze spin-off van TNO levert met 170 medewerkers meetsystemen die geavanceerde chips nauwkeurig doormeten tijdens de fabricage, zonder ze te beschadigen. Het verse geld gaat naar uitbreiding van de productie en het productportfolio.
3. (en 4.) Mews: 110 miljoen + 100 miljoen dollar
Matthijs Welle en Richard Valtr haalden in maart 110 miljoen dollar op voor Mews, de Amsterdams/Praagse scaleup die SaaS-software voor hotels levert. De Series C-ronde, geleid door de Zweedse investeerder Kinnevik, maakte van Mews een unicorn met een (post money) waardering van 1,2 miljard dollar.
In september deden ze doodleuk nog een megaronde. Dit keer haalden Welle en Valtr 100 miljoen dollar bij het Amerikaanse Vista Credit Partners. De dollars zijn deels bestemd voor overnames. Mews Ventures, de investeringstak van het softwarebedrijf, had tot dat moment al negen hospitalitybedrijven overgenomen.
Volgens oprichter Valtr is de markt ‘rijp voor consolidatie’. Unicorn Mews bedient inmiddels 5.000 accommodaties met zijn cloudsoftware, waarin dit jaar 8 miljard dollar aan betalingen wordt verwerkt, een groei van meer dan 50 procent.
Nederland kreeg er in februari een nieuwe unicorn bij: DataSnipper, actief in software voor accountants, haalde in februari 100 miljoen dollar groeigeld op. Het Amerikaanse Index Ventures leidde de investeringsronde, die de scaleup op een waarde van 1 miljard dollar brengt.
Datasnipper is in 2018 opgericht door Jonas Ruyter, Kai Bakker en Maarten Alblas. Zij haalden vorig jaar Vidya Peters aan boord als ceo. Hun platform automatiseert het werk van accountants. En dat slaat goed aan: inmiddels telt Datasnipper 400.000 gebruikers in 125 landen. Deloitte, KPMG, EY en PwC zijn klant.
6. Cradle: 73 miljoen euro voor eiwitontwerp met AI
Cradle haalde in november een whopping73 miljoen dollar op voor zijn AI-platform, waarmee het de ontwikkeling van nieuwe eiwitten versnelt. De series B-ronde werd geleid door IVP, een van de grotere venture capitalfirma’s van de VS, bestaande aandeelhouders Index Ventures en Kindred Capital lapten bij. In totaal heeft de Nederlands/Zwitserse scaleup nu al meer dan 100 miljoen dollar binnen.
Oprichters Jelle Prins, Stef van Grieken, Elise de Reus, Harmen van Rossum en Eli Bixby hebben al flink wat grote farmabedrijven als klant, maar willen nu ook andere markten in, zoals de chemie en agrisector. Het vers opgehaalde kapitaal gaat naar uitbreiding van het R&D-team en het testlab, maar ook naar sales. ‘We zijn ervan overtuigd dat nieuwe eiwitten tot duurzamere en milieuvriendelijkere productiemethoden zullen leiden’, aldus Prins tegen MT/Sprout.
Het Europese Nvidia worden, voor minder doet chipontwikkelaar Axelera AI het niet. In de laatste week van juni maakte het bedrijf van ceo Fabrizio Del Maffeo een series B-ronde bekend van maar liefst 68 miljoen dollar. Naast bestaande aandeelhouders als Innovation Industries stapten nu ook Invest-NL, de Europese Innovatieraad en de Koreaanse elektronicagigant Samsung in.
Axelera AI ontwikkelt edge AI-chips, die worden gebruikt in drones, auto’s en medische apparaten. Dat ‘edge’ betekent dat de apparaten minder afhankelijk zijn van de cloud voor de berekeningen rond AI: die doen ze zelf, en volgens Axelera bijzonder zuinig. Bij de scaleup, gevestigd op de High Tech Campus in Eindhoven, werken meer dan 180 mensen.
Payt Software, de Groningse aanbieder van onlinesoftware voor debiteurenbeheer, heeft 55 miljoen euro binnen geharkt. Het Franse investeringsfonds Partech wordt na deze ronde meteen bestempeld als strategische partner.
Ceo en medeoprichter Sander Kamstra wil met dat geld de groei versnellen in Europa en met AI de software slimmer maken. Het platform van de scaleup heeft naar eigen zeggen inmiddels meer dan 13.000 gebruikers en integreert ‘meer dan 600 boekhoud- en branchespecifieke systemen’ wat zorgt voor die internationale fit.
Sinds de oprichting in 2012 is Payt uitgegroeid tot marktleider. Het bedrijf ondersteunt meer dan 4.000 administraties op het gebied van debiteurenbeheer in Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.
9. Vico Therapeutics: 54 miljoen voor neuromedicijnen
Het Leidse biotechbedrijf Vico Therapeutics haalde in januari 54 miljoen euro binnen in een series B-ronde om zijn middelen tegen ernstige neurologische aandoeningen verder te ontwikkelen. De ronde werd geleid door de Vlaamse investeerder Ackermans & van Haaren. Droia Ventures, EQT Life Sciences en Kurma Partners deden ook mee, naast bestaande investeerders Polaris Partners, Pureos Bioventures en Eurazeo.
Vico’s eerste product rond een antisense-oligonucleotide (ASO)-therapie ondergaat al klinische proeven in Europa en wordt ingezet bij onder meer de ziekte van Huntington. Vico is opgericht door meerdere oudgedienden van Prosensa, een Nederlands biotechbedrijf dat in 2015 voor 680 miljoen dollar werd verkocht.
10. Onward Medical: 50 miljoen voor dwarslaesie-hulp
Het Nederlands/Zwitserse Onward Medical heeft weer 50 miljoen euro bijgetankt om mensen met een dwarslaesie te helpen bewegen. Dat verliep via de beurs, want de scaleup heeft al een notering aan Euronext Parijs. Het grootste deel van het groeigeld komt uit de handen van het Duitse orthopedisch-technologische bedrijf Ottobock. Het concern verwerft daarmee een tiende van de aandelen in Onward Medical. De rest van het opgehaalde geld komt van private investeerders.
Het geld gaat naar de verdere ontwikkeling van een stimulator die lichaamsfuncties helpt herstellen bij dwarslaesiepatiënten. Het bedrijf uit Eindhoven verwacht in de komende maanden zijn ruggenmergstimulator op de Amerikaanse markt te brengen, meldt het Eindhovens Dagblad.
11. Mosa Meat: 40 miljoen voor kweekvlees
Mosa Meat haalde in april nog eens 40 miljoen euro extra groeikapitaal op om zijn kweekvlees naar de markt te brengen. Ceo Maarten Bosch was ‘blij en vereerd’ met de mix aan nieuwe investeerders, waaronder de Limburgse ontwikkelingsmaatschappij Liof en Invest-NL en partijen uit de traditionele vleessector, zoals de Duitse pluimveegroep PHW.
De kapitaalinjectie komt boven op het eerder opgehaalde 94 miljoen euro en is bedoeld om de productie verder op te schalen en de productiekosten te drukken. Op dit moment is het kweekvlees alleen in Singapore op de markt. De regels in de EU en andere landen van de wereld staan verkoop nog niet toe.
Nederlandse CO2-stofzuigers bundelen krachten: Skytree neemt ReCarbn over
Het Amsterdamse klimaattechnologiebedrijf Skytree neemt ReCarbn over, een Twentse startup die CO2 uit de lucht filtert. De drie oprichters van ReCarbn maken de overstap naar Skytree. 'Er gaat ontzettend veel gebeuren in deze markt.'
Links het project in Texas waarvoor Skytree de DAC-technologie levert, rechts de oprichters van ReCarbn: Ewout Ruijs, Guus Dubbink en Sophia Hummelman.
Het begon met een simpele vraag over patenten. Wie was eigenlijk de intellectueel eigenaar van bepaalde technologie? Dat gesprek afgelopen zomer tussen Skytree en ReCarbn leidde tot een logische conclusie: samen zouden ze sterker staan.
Donderdag maakte het Amsterdamse Skytree bekend dat het de Twentse startup overneemt. Daarmee versterkt het bedrijf zijn positie in direct air capture, een technologie om CO2 uit de lucht te filteren. De overname moet Skytree helpen bij zijn doel om in 2030 jaarlijks 10 miljoen ton CO2 af te vangen.
Over financiële details doen beide partijen geen mededelingen. Het gaat om een overname, geen fusie, benadrukt ceo Rob van Straten van Skytree. Zijn bedrijf is met 75 werknemers en ruim 8 miljoen euro aan opgehaalde financiering een stuk groter dan ReCarbn.
Kennis en netwerk
ReCarbn is een spin-off van de Universiteit Twente die in 2022 werd opgericht. Het bedrijf ontwikkelt technologie om CO2 uit de lucht te filteren. Skytree is daar al veel langer mee bezig: sinds 2014.
Volgens Van Straten is de overname een logische stap. ‘We halen goede mensen binnen voor cruciale posities met een hoop kennis. Mensen die ervaring hebben met direct air capture-techologie in Nederland zijn schaars.’
De contacten met de Universiteit Twente, waar ReCarbn uit voortkwam, zijn ook waardevol. ‘Die samenwerking is voor ons belangrijk’, zegt Van Straten. ‘Dat wij met elkaar vanuit het Nederlandse verder bouwen aan deze technologie.’
Nieuwe rollen
De drie oprichters van ReCarbn – Guus Dubbink (ceo), Ewout Ruijs (cpo) en Sophia Hummelman (cco) – maken de overstap naar Skytree, dat 75 werknemers heeft. Dubbink gaat de afdeling research & development leiden, Ruijs richt zich op productstrategie en Hummelman op commerciële financiering.
Dubbink ziet de overstap als een kans om sneller impact te maken. ‘Op een aantal vlakken, zoals het opbouwen van het team en de grotere klantcontracten, is Skytree een stuk verder’, zegt hij. ‘Het is tof dat we een aantal jaren in ontwikkeling kunnen overslaan.’
De andere twee leden van het team van ReCarbn gaan niet mee. Eentje is begonnen aan een PhD, de ander wilde liever niet reizen en heeft een andere baan gevonden.
ReCarbn was gevestigd in Enschede en had ook een kantoor in Utrecht. Voor Dubbink zelf verandert er weinig. Hij woont in Utrecht en moet zich melden op het kantoor van Skytree in Amsterdam. ‘Dat is goed te doen.’
CO2 afvangen en opslaan
Direct air capture is een van de wapens in de strijd tegen klimaatverandering. Grote ventilatoren blazen gewone buitenlucht door speciale filters met een chemisch materiaal waar de CO2-deeltjes aan blijven plakken, zoals een magneet ijzer aantrekt.
Als deze filters vol zitten met CO2, worden ze verwarmd waardoor de CO2 weer loslaat en opgevangen kan worden. Deze opgevangen CO2 kan dan worden opgeslagen onder de grond of worden hergebruikt, bijvoorbeeld om planten in kassen sneller te laten groeien of om er synthetische brandstof van te maken.
Het afvangen van CO2 uit de lucht is een complexe uitdaging. De CO2-concentratie in de atmosfeer is relatief laag, ongeveer 0,04 procent. Om significante hoeveelheden af te vangen, moeten grote volumes lucht worden verwerkt. Bovendien moet dit op een energie-efficiënte manier gebeuren om het proces duurzaam te maken.
Ondanks vragen over de betaalbaarheid ziet het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ‘negatieve-emissie-technologieën’ (waaronder DAC) als essentieel om de Parijse klimaatdoelen te halen, in aanvulling op maatregelen om de CO2-uitstoot te reduceren.
Nederland, Abu Dhabi en Canada
Skytree heeft twee systemen ontwikkeld. De Cumulus, ter grootte van een koelkast op z’n kant, is bedoeld voor kleinschalige toepassingen, zoals testopstellingen en vertical farming. Dat systeem is dit jaar in de markt gezet en leverde de eerste omzet op voor Skytree.
De grotere Stratus heeft het formaat van twee gestapelde zeecontainers en wordt volgend jaar geïnstalleerd op drie locaties, in Nederland, Abu Dhabi en Canada.
Aan het Canadese project, Deep Sky, deed ReCarbn ook mee. ‘Er gaat een unit die kant op’, zegt Dubbink. ‘Dat combineren we met Skytree.’
Hernieuwbare energie
De plekken zijn niet zomaar gekozen. Volgens Van Straten zijn er twee voorwaarden voor succesvolle DAC: er moet voldoende goedkope hernieuwbare energie in de buurt zijn en het mag als afnemer niet om die energie concurreren met steden of bedrijven.
Zo maakt het project in Canada gebruik van grote reserves aan hernieuwbare waterkrachtenergie rond Quebec. Daardoor kunnen de installaties met name ‘s nachts op goedkope energie draaien.
Voor een nieuw project in Texas levert Skytree de technologie voor een heel park aan CO2-stofzuigers dat volledig draait op windenergie, zo werd in november bekendgemaakt.
In de eerste fase tot 2030 kan de installatie 50.000 ton CO2 per jaar afvangen uit de atmosfeer. Na 2030 moet het complex opgeschaald worden naar een capaciteit van 500.000 ton per jaar. De afgevangen CO2 wordt ter plaatse opgeslagen. Bedrijven en overheden kunnen dat financieren in ruil voor carbon credits.
Slagkracht vergroten
Van Straten voorziet een grote rol in de energietransitie voor DAC. ‘Er gaat ontzettend veel gebeuren in deze markt’, zegt hij. ‘Op een gegeven moment zijn er geen fossiele bronnen meer voor CO2. Dus er moet een andere bron komen.’
Ook Dubbink is benieuwd hoe DAC-technologie zich de komende jaren zal ontwikkelen. De overname door Skytree ziet hij als een positieve stap. ‘De opschaling die nodig is, is enorm. Dit soort samenvoegingen van bedrijven om de slagkracht te vergroten, is nodig. Ik hoop dat het zijn vruchten afwerpt.’
Stella, Blokker, Rodeo: dit zijn de spectaculairste faillissementen van 2024
In 2024 gingen er een stuk meer bedrijven failliet dan het jaar ervoor, al is het niveau nog niet schrikbarend. Maar wat waren de grootste en opvallendste faillissementen? Blokker, Stella Fietsen en Rodeo Software: deze en andere ondernemingen vielen om.
Drie van de opvallendste faillissementen van 2024: e-bikefabrikant Stella, winkelketen Blokker en Rodeo Software van oprichter Pieter Vos. Foto: Getty Images, Tristan Fopma
Het aantal faillissementen in Nederland is de afgelopen twee jaar gestaag aan het stijgen. Tot en met november 2024, de laatste maand waarover het CBS cijfers heeft, waren er ongeveer een derde meer faillissementen dan in dezelfde periode van 2023.
Dat ziet er in een grafiekje zo uit:
Nog geen man overboord, want die dip uit 2021 is een recordlaagte. Door alle coronamaatregelen werden veel ondernemers kunstmatig overeind gehouden. Tot zover de statistieken. Wat waren de grootste en opvallendste faillissementen van 2024? We zetten ze voor je op een rij.
1. Blokker: genekt door Action en e-commerce
In november 2024 ging Blokker failliet, na een lange strijd tegen e-commerce, Action en het eeuwig jeugdige Hema. De Amerikaanse geldschieter die het voormalige familiebedrijf overeind hield met een lening van 35 miljoen trapte op de rem en dat gaf de nekslag. De curator beloofde de winkels tot de kerst open te houden en zoekt nog steeds een partij die wil doorstarten met (een deel van) de 400 winkels in Nederland, waar – tot eind dit jaar – 3500 medewerkers werkten.
De handelsvoorraad werd half december voor enkele miljoenen opgekocht door de Friese opkoper Eric Kooistra. Een groep van 45 zelfstandige Blokker-ondernemers probeert wel door te gaan met het merk, maar dat hangt af van de Amerikanen, die de merkrechten bezitten.
Update 23/12
De curatoren verkopen activa, waaronder het merk Blokker en de webwinkel, aan een nog onbekende partij. ‘De koper streeft ernaar om de Blokkerformule de komende periode weer op te bouwen en samen te werken met de circa 45 franchise filialen. Het precieze aantal winkels is afhankelijk van het bereiken van overeenstemming met de verhuurders van de panden met Blokker winkels en verdere afspraken met franchisenemers. Dit kan nog enkele maanden in beslag nemen.’
Na het faillissement van Blokker vroeg ook moederbedrijf Mirage Retail Group faillissement aan. Daarmee is het retailimperium van Michiel Witteveen definitief ten einde.
In april verklaarde de Amsterdamse rechtbank The Next Closet failliet, de marktplaats voor tweedehandskleding die in 2013 was opgericht door Thalita van Ogtrop en Lieke Pijpers. The Next Closet onderscheidde zich in Nederland met designerkleding, voor fast fashion was geen plek, zo vertelde Van Ogtrop eerder aan MT/Sprout.
In totaal haalde The Next Closet zo’n 6 miljoen euro op bij verschillende investeerders, maar kon de concurrentie met vooral Vinted uiteindelijk niet aan. De omzet van het platform liep de afgelopen jaren sterk terug, van 1 miljoen in 2021 naar minder dan 4 ton in 2023. Beide oprichters vertrokken al voor die tijd.
Curator Ruben Mets vond in augustus een partij die een doorstart aandurfde met de handelsnaam, website, domeinnamen, het klantenbestand en de socialmedia-accounts. Half november was die deal nog niet afgerond, blijkt uit het laatste curatorenverslag. De koper lijkt inmiddels besloten te hebben de naam The Next Closet te laten vallen.
In januari 2024 ging de Urban Mining Corp Operations, kortweg Umincorp, failliet. Het circulaire bedrijf met fabrieken in Amsterdam en Rotterdam en 120 werknemers haalde onder meer het plastic uit het huisvuil van de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en maakt daar kleine granulaatkorrels van. Die gebruikten producenten als grondstof voor plastic.
Belangrijkste oorzaak voor het omvallen: de lage marktprijzen van plastic dat in China en de VS van goedkope olie wordt gemaakt: de fossiele plastics. Daar valt door recyclingbedrijven niet tegen te concurreren, terwijl een bijmengverplichting in Europa pas in 2030 van kracht gaat. Voor de technologie die Umincorp gebruikte om plastics te scheiden vond de curator in juli nog wel een koper, de machine gingen naar de veiling.
4. Koolen Industries: markt voor zonnepanelen stortte in
De solarbranche kende een massa faillissementen doordat de vraag naar panelen inzakte door het gehannes in Den Haag met de salderingsregeling. Koolen Industries, het clean tech-imperium van voormalige Booking-baas Kees Koolen, werd bijzonder hard getroffen. In mei werden de faillissementen uitgesproken over solardochters Koolen Industries Solar, Koolen Installation Services, BonGo Solar en Novavolt.
In september volgden ook bedrijven in mobiele batterijen en laadinfrastructuur: Koolen Industries Products Group en SmartGrid. Voor de solarbedrijven was er geen houden meer aan, maar voor de batterijen van SmartGrid werd eind oktober wel een koper gevonden die een doorstart maakte: Top Systems. Die maakte daarvoor een dikke miljoen over aan de curator.
5. Stella Fietsen: na de coronahype kwam een dodelijke dip
Na een lang gevecht moest ook Stella Fietsen faillissement aanvragen voor zijn bedrijf met 48 vestigingen en 440 medewerkers. Tijdens de coronapandemie stapten we massaal op de e-bike, maar de markt voor doorsnee fietsen waarmee het bedrijf van Daan van Renselaar groot werd, raakte snel verzadigd. Stella bleef achter met een gigantische voorraad waarop stevig moest worden afgeschreven, moest meekrimpen met de markt en bouwde gigantische schulden op.
Ondanks de tientallen miljoenen van grootaandeelhouder en keukenmiljardair Ben Mandemakers is dat niet gelukt. Curator Frans van Oss sprak in november met 35 overnamekandidaten in binnen- en buitenland en sloot uiteindelijk begin december een deal met zakenman Dick Burger. Die zet samen met Het Fietshokje-ondernemer Ilias Salhi het merk en een deel van de winkels voort.
6. Rodeo Software: hypergroei bleek gebakken lucht
Ontegenzeggelijk het spectaculairste bankroet van 2024. Het weergaloze succes van Rodeo, het SaaS-bedrijf van Pieter Vos, bleek een compleet luchtkasteel. Tot grote woede van onder meer investeerders No Such Ventures en het Amerikaanse PSG Equity, die samen meer dan 70 miljoen euro hadden overgemaakt aan het Nederlandse groeiwonder. Na ruzie met zijn commissarissen verdween Vos, een interim-ceo stelde al snel vast dat hij een ‘shitshow’ had achtergelaten, en lege bankrekeningen.
De software waarvoor waarschijnlijk maar een paar honderd klanten waren, werd voor een luttele 17,5 mille overgenomen door het Limburgse Inova. Intussen zitten de investeerders nog steeds achter hun geld aan, en heeft ook het Openbaar Ministerie een onderzoek geopend tegen Vos. Die wil nog steeds niets kwijt over zijn wilde rit met Rodeo.
7. Fest: hoge kosten en inflatie nekken meubelwinkels
In juli ging Fest, het meubelmerk van Femke Furnée, deels failliet. Sinds 2013 had Furnée haar bedrijf uitgebouwd tot een miniketen met zes winkels in Nederland en een in België. Maar de inflatie die volgde op de coronapiek en de voorkeur voor consumenten om ook hun meubels online aan te schaffen, deden haar bedrijf de das om.
Dat liet ze weten aan MT/Sprout bij de doorstart in augustus, onder de vleugels van de Zuiver Interior Group uit Zaandam. Fest ging in afgeslankte vorm verder, met Furnée als mede-eigenaar en creatief directeur, twee van de vijf filialen en een derde van de 35 medewerkers.
Andere faillissementen van meubelbedrijven:
Pastoe (februari, doorstart via Moooi en RSGA Design)
8. The Avocado Show: genekt door corona en strategische fouten
Een restaurant dat volledig draait om avocado’s, het was in 2017 een doorslaande wereldhit waarmee Ron Simpson en Julien Zaal aan de slag gingen in de Amsterdamse Pijp. Mede dankzij investeerder Shawn ‘avocado queen’ Harris willen de avocadorestaurateurs zo snel mogelijk doorgroeien naar honderd buitenlandse zaken, maar de meter blijft steken op elf. En geld verdienen die niet. De nasleep van de coronacrisis en strategische fouten worden als oorzaken aangewezen als The Avocado Show in juli stopt.
The Avocado Show Licensing BV is de enige dochter die buiten het faillissement bleef. De curator verkocht alles wat met het merk te maken heeft (domeinnamen, socialemedia-accounts en vijftig paar personeelsuniformen inclusief sokken) aan deze vennootschap. In Hamburg draait nog een Avocado Show door, getuige de website.
Om onze site goed te laten functioneren, te verbeteren en u de beste ervaring te geven, gebruiken we cookies! Surfen op deze site = akkoord met cookies. OkLees verder
Privacy- & Cookiebeleid
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.