Sturen op werkgeluk is volgens Erwin Klappe de enige manier om een aantrekkelijke werkgever te worden. Daarover stelde hij ook een boek samen: Handboek werkgeluk. Daarin staan inzichten over stress verminderen, het winnen van vertrouwen van werknemers en het neerzetten van een motiverende werkomgeving.
Energiegevers en energienemers
Werkdruk wordt vaak onterecht als tegenhanger van werkgeluk gezien. Het ontstaat wanneer je niet voldoet aan de eisen die jouw werk aan je stelt. Bijvoorbeeld wanneer je te weinig tijd hebt om je werk af te krijgen of het gewenste resultaat te behalen.
Een logisch gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt? ‘Niet per se’, zegt Klappe. ‘Een gezonde werkdruk hoeft geen probleem te zijn. Het betekent dat je wordt uitgedaagd en jouw vaardigheden ten volle benut.’
Concentreer je op een gering aantal kernactiviteiten en zeg ‘nee’ tegen de rest
Het probleem zit ‘m volgens Klappe in een te hoge of te lage werkdruk: het resultaat van een structurele disbalans tussen energiegevers en energienemers. Kost jouw werk je meer energie dan dat het je oplevert? Dan ervaar je stress. Je loopt leeg. Daar heeft de hoeveelheid werkzaamheden niet direct iets mee te maken.
Word je bijvoorbeeld onvoldoende uitgedaagd? Dan ervaar je een te lage werkdruk en loop je het risico op een bore-out: je wordt ziek van verveling.
Lees ook: Pas op voor de bore-out, dit zijn de symptomen
Drie basisbehoeften van elke medewerker
Als belangrijke buffer tegen een te hoge of te lage werkdruk, noemt Klappe de drie psychologische basisbehoeften van elke medewerker:
- de behoefte aan autonomie (vrijheid en vertrouwen)
- een gevoel van competentie (uitdaging en waardering)
- een gevoel van verbinding (steun en voldoening)
Zijn deze drie behoeften vervuld? Dan kun je best wat werkdruk aan, aldus Klappe.
De pleaser en de perfectionist
Ook het karakter speelt een rol. ‘Stel je voor: jij bent een pleaser, hoog altruïstisch en wil het anderen naar de zin maken. Dan heb jij het moeilijk met het aangeven van jouw grenzen. Je mond zegt ja, maar je hart nee. Daardoor komt al het werk op jouw bordje terecht en voel jij onvoldoende verbinding.’
Een ander voorbeeld: de perfectionist. Bij hem of haar ligt de lat extreem hoog. Alleen een tien is goed genoeg. ‘Dat maakt het voor de perfectionist soms lastig om bijvoorbeeld een gevoel van competentie te behalen’, zegt Klappe.
Alleen sukkels hebben het (te) druk
Het resultaat van deze werkdruk? Een verminderde productiviteit, motivatie en weerbaarheid, met verzuim als onvermijdelijk gevolg. Dat wil jij natuurlijk voorkomen. Hoe?
‘Door minder te doen’, meent Klappe. ‘Uit onderzoek van Morten Hansen [Noors-Amerikaanse managementprofessor, red.] blijkt dat de toppresteerders in een organisatie een-voor-een hetzelfde principe hanteren: do less, then obsess. Concentreer je op een gering aantal kernactiviteiten waarmee je de meeste waarde toevoegt in jouw werk, krijg daar een gezonde obsessie voor en zeg ‘nee’ tegen de rest.’
Heb ik mijn drie activiteiten behaald? Dan stopt mijn werkdag en ga ik een lekker rondje hardlopen
Klappe geeft een voorbeeld. ‘Ik was laatst in Napels. Daar bezocht ik één van de beste pizzeria’s van de stad. De menukaart bestond uit slechts één pizza, de pizza margherita, in klein of groot formaat. That’s it. De pizzabakker had zich in elk detail van de pizza margherita verdiept. Dat resulteerde in een wachtrij van maar liefst twee uur.’
Drie opbrengsten van vandaag en morgen
Hoe je dat vertaalt naar jouw werkdag? ‘Neem elke dag een moment waarop jij je werkdag start én afsluit: wat zijn de drie opbrengsten van vandaag geweest? En wat worden de drie opbrengsten van morgen? Denk aan activiteiten die jou energie geven en waar jij impact mee kunt maken.’
Dat principe hanteert Klappe zelf ook. ‘Heb ik mijn drie activiteiten behaald? Bijvoorbeeld een salesgesprek, een teamoverleg en een podcast. Dan stopt mijn werkdag en ga ik een lekker rondje hardlopen. Zo behoud ik focus en balans.’
Lees ook: Zonder focus op vrije tijd kun je geen goed werk leveren
Stress verminderen? Durf nee te zeggen
Maar wat nu als de mensen in jouw omgeving je blijven overvragen? ‘Dan zeg je nee’, zegt Klappe. ‘Niet direct bij je leidinggevende of klant, maar stapsgewijs.’
Begin thuis en bij bevriende collega’s en vervolg je oefening bij collega’s die iets verder van je afstaan. Heb je op een gegeven moment voldoende vertrouwen? Dan geef jij je grenzen aan bij je leidinggevende of klant.
‘Zie het als een trap die je oploopt, waarbij de bovenste trede het spannendste is’, aldus Klappe. ‘Wat is de onderste trede die jij al wel durft te beklimmen?’
Werkgeluk om stress te verminderen
Nog één laatste tip om stress te verminderen? ‘Combineer jouw passie (datgene waar jij energie van krijgt) met je purpose (zingeving). Dan heb je nog nauwelijks het gevoel dat je het te druk hebt, want dat wat jij doet heeft betekenis. Je zit vol energie en gaat als de brandweer.’
Kortom: jouw werkgeluk dient als buffer tegen werkstress.
Lees meer over stress verminderen en werk-privébalans:
- Raken we ooit verlost van onze obsessie met productiviteit?
- Hoe je stopt met piekeren over werk om 3 uur ‘s nachts
- Quiet quitting: tijdperk van de anti-ambitie of toxische werknormen?
