‘Iedereen kent ‘m wel. De notoire klager die altijd wel wat te zeuren heeft; de collega die de hele dag focust op het negatieve’, zegt Flos. ‘Uit onderzoek blijkt dat mensen die veel klagen vaker ziek zijn, minder succesvol zijn en minder vrienden hebben. Maar naast het feit dat diegene zichzelf behoorlijk in de weg zit, sleurt hij zijn collega’s er ook in mee. Voor je het weet loopt iedereen te klagen.’ Flos pleit daarom voor minder geklaag op de werkvloer.
Saamhorigheid
Toch moeten organisaties volgens Flos niet volledig klaagvrij worden, klagen heeft namelijk een functie. ‘We kunnen er onze emoties mee uiten en met z’n allen een lekker potje klagen creëert een gevoel van saamhorigheid’, zegt Flos. ‘Klagen volledig verbannen zou daarnaast een averechts effect hebben. Proberen we een bepaalde periode dwangmatig niet te klagen, dan zeuren we de die dag daarna twee keer zo veel.’
Psychologie voor managers
Vergroot je inzicht in menselijk gedrag, persoonlijkheden en relatiepatronen op de werkvloer. Manon Bongers leert je hoe je stimulerend leiding geeft.
lees verder
Bij anti-klagen gaat het er dan ook niet om het klagen volledig uit te bannen. ‘Heb je een klager in het team, kap hem dan nooit af. Mensen vinden van zichzelf namelijk helemaal niet dat ze klagen, andere mensen klagen. Dit noem ik de klaagparadox’, legt Flos uit. ‘Ga daarom tactisch te werk, ook al haalt die zeurende collega het bloed onder je nagels vandaan. Reageer met begripvolle teksten als ‘ik kan me voorstellen dat je daar last van hebt’ en ‘dat is vervelend’. Een ander belangrijk element is spiegelen. ‘Herhaal letterlijk wat iemand zegt, zonder te overdrijven. We vinden het fijn om even gehoord te worden.’
Doorbreek het patroon
Voorkom een klaagzang en ga niet te lang mee in het verhaal van de klager. Heb je het sociale dier uitgehangen, dan wordt het tijd om het gesprek een positieve kant op te sturen. ‘Doorbreek het patroon en laat de klager tot andere inzichten komen. Probeer een positieve switch te maken en vraag bijvoorbeeld naar de dingen die de klager wél kan waarderen. Dat vergt wat inspanning, zware klagers zijn vaak extraverte dominante mensen. Toch loont het om je geduld te bewaren. Want op het moment dat iemand die switch maakt, kan hij weer in oplossingen gaan denken.’
Het is volgens Flos goed om je te realiseren dat klagers vaak passionele mensen zijn. ‘De onverschilligen in de organisatie zijn veel gevaarlijker, die zijn gestopt met meedenken. Klagen is bovendien nodig om problemen te onderkennen en uiteindelijk gezamenlijk tot een oplossing te komen.’ Blijft iemand, ondanks alle inspanningen, de sfeer binnen een team verzieken? ‘Er zijn altijd extreme klagers die de boel continu saboteren. In zo’n geval is de beste oplossing om die persoon uit het samenwerkingsverband te verwijderen. Maar dit is uitermate zeldzaam. De meeste mensen zijn heel goed positief te beïnvloeden.’
Meer weten? Bart Flos schreef het boek ‘Het anti-klaagboek – Eerste hulp bij zeuren en zaniken‘ en geeft daarnaast De anti-klaag workshop.
