In deze rubriek worden managers, ondernemers en wetenschappers uitgenodigd om premier Balkenende in een persoonlijke brief te adviseren hoe we de Nederlandse economie weer aan de praat kunnen krijgen. Deze keer: Peter Paul de Vries.
Betreft: aandeelhoudersinvloed
Geachte excellentie, beste Jan Peter,
Het vertrouwen in Nederlandse ondernemingen en hun bestuurders staat al enkele jaren onder druk. Die vertrouwenscrisis wordt voornamelijk veroorzaakt door twee ontwikkelingen: een groot aantal bedrijfsschandalen en de opwaartse beloningsspiraal voor topmanagers. Hoewel veel betrokken personen en instanties lange tijd hebben betoogd dat op beide vlakken sprake was van incidenten, kan dat thans niet meer worden volgehouden. De problemen zijn structureel. Op het gebied van bedrijfsschandalen staan Ahold en World Online natuurlijk op de bovenste twee plaatsen, maar de lijst is veel langer met een reeks opgeblazen beursintroducties, waarvan slechts een enkeling de vier jaar na de beursgang heeft overleefd, faillissementen bij Landis, KPNQwest en LCI, de onverantwoorde expansie van bedrijven als Getronics, KPN en Numico en recent de overschatting van de reserves bij Koninklijke Olie/Shell. Die schandalen raken wat populair genoemd wordt de BV Nederland en schaden ook samenleving en overheid omdat de pijnlijke maatregelen na een bedrijfsschandaal de pensioenen en werkgelegenheid in Nederland aantasten en via lagere winsten ook de opbrengsten uit vennootschapsbelasting drukken. Op deze wijze is de overheid in sterkere mate belanghebbend dan men op het eerste gezicht zou denken. De schandalen vinden veelal hun oorzaak in onverantwoord gedrag van bestuurders en kunnen zich – in volle omvang – voordoen doordat correctieve mechanismen falen. Dat managers in sommige gevallen te opportunistische transacties voorstellen of bovengemiddeld aandacht geven aan het eigen (financiële) belang is van alle tijden. In het Nederlandse governance-systeem zou de raad van commissarissen echter correctief moeten optreden, d.w.z. slechte managers vervangen, onverantwoorde plannen niet accorderen en de beloningsontwikkeling inperken. Dat ook na breed gedragen maatschappelijke kritiek de beloningsexcessen zich blijven voordoen, vormt het bewijs van het – gemiddeld – onvoldoende toezicht van commissarissen. In het oude structuurregime bevonden die commissarissen zich in een schier onaantastbare positie. Door de combinatie van coöptatie en een vooral theoretisch bezwaarrecht voor aandeelhouders en ondernemingsraad, konden slechte of weinig kritische commissarissen gewoon blijven zitten. Om de checks and balances te verbeteren dienen aandeelhouders derhalve concreet invloed te krijgen op de benoeming van commissarissen. Wie niet kan rekenen op de steun van de aandeelhoudersvergadering behoort geen commissaris te worden. Dit vergt een aanpassing van het systeem van commissarisbenoemingen. Verder dient een afbouw van beschermingsconstructies plaats te vinden, waarmee bedrijven hun aandeelhouders ook in vredestijd monddood kunnen maken. Hoewel de Code Tabaksblat vele verbeteringen van corporate governance teweeg kan brengen, zijn de twee genoemde maatregelen – een nieuw systeem van commissarisbenoeming en een drastische reductie van de beschermingswallen – noodzakelijk om de zeggenschapsverhoudingen binnen de onderneming in evenwicht te brengen. Het valt op dat deze onderwerpen zich – ondanks de maatschappelijke relevantie en de impact op de staatsfinanciën – nauwelijks in uw belangstelling kunnen verheugen. Eveneens valt op dat ‘Den Haag’ krampachtig met dergelijke kwesties omgaat en daar als in een reflex de sociale partners en de SER bij betrekt. Hier dient bedacht te worden dat de zeggingskracht van de SER het grootst is bij kwesties die louter tussen werknemers en werkgevers spelen. Het buitenspel zetten van aandeelhouders bij het ontwerp van het nieuwe structuurregime is in dat verband als essentiële weeffout aan te merken. De excessen van de laatste jaren hebben een positief gevolg. Corporate governance speelt bij de mensen. Fraude en topbeloningen zijn in alle lagen van de bevolking gespreksonderwerp. Helaas lijkt het bij u nog geen topprioriteit. Om u in dit opzicht te stimuleren wijs ik op de kansen op rendement. Betere corporate governance en beter toezicht kunnen leiden tot een dynamischer economie, minder kapitaalvernietiging, lagere vermogenskosten en hogere groei van de Nederlandse economie.
Peter Paul de Vries Directeur Vereniging van Effectenbezitters
Hoe ‘first buddy’ Elon Musk het centrum van de macht bereikte: ‘Er ontstaat een broligarchie’
Zelden mengde het bedrijfsleven zich zo openlijk in de politiek als met de ‘bromance’ tussen Elon Musk en Donald Trump. Sinds Trumps verkiezingswinst wijkt de techmiljardair niet meer van zijn zijde. ‘Iemand die dicht bij Trump staat en hem dingen kan toefluisteren, kan veel gedaan krijgen.’
Elon Musk is een soort shiny thing voor Donald Trump, zeggen deskundigen. 'Iets waarmee hij kan pronken.' Foto: Brandon Bell/Getty Images
The first buddy. Elon Musk heeft de term – CNN kwam er als eerste mee – gretig gemunt. In de weken sinds de verkiezingswinst van Donald Trump, is de techmiljardair niet van de zijde van de president-elect geweken.
Musk werd naast Trump gekiekt tijdens de verkiezingsnacht en mocht diezelfde avond aansluiten bij de familiefoto. Hij ging mee golfen op Mar-a-Lago. Deze week ging een foto viral waarop de twee een McDonald’s-maaltijd weghappen in een vliegtuig, samen met Donald Trump Jr. en een zeer ongelukkig kijkende Robert Kennedy Jr.
Bestie-in-chief
De zelfverklaarde bestie-in-chief schaarde zich na de mislukte aanslag van 13 juli publiekelijk achter de president-elect. Eigenlijk begon die steun al met de overname van Twitter, in oktober 2022. Een van de eerste dingen die Musk als nieuwe eigenaar deed, nog voor de beruchte naamswijziging, was het profiel van Donald Trump en een hele zwik andere extreemrechtse accounts herstellen.
Toen Trump zich in de zomer van 2023 weer op het platform meldde – met een post van zijn mugshot – had X een gigantische ruk naar rechts gemaakt.
Musk heeft volgens Bloomberg minstens 132 miljoen dollar in de campagne van de Republikeinen gepompt. Maar volgens Bloomberg-journalisten Max Chafkin en Dana Hull is zijn grootste verdienste dat hij Trump salonfähig maakte voor een nieuwe doelgroep: jonge mannen voor wie de ceo van Tesla en SpaceX een soort god is.
‘Want het is één ding als Hulk Hogan in Madison Square Garden voor je juicht, maar het is een tweede als de meest succesvolle kapitalist in de geschiedenis dat doet.’
Showman uit Queens
Validatie waar Trump zelf ook naar hunkert, zeggen deskundigen tegen MT/Sprout. ‘Hij lijkt een enorme drang naar erkenning te hebben. Dat heeft hem tot het presidentschap gedreven’, zegt Hans Klis. Hij is voormalig Amerika-correspondent en auteur van Help, de president is gek geworden.
‘Trump heeft veel macht en geld, maar er is één ding dat hij mist: het aanzien bij zijn gelijken. Mijn indruk is dat hij als zakenman altijd enorm zijn best heeft gedaan om bij de elite te horen, bij wat hij als de crème de la crème van de zakenwereld ziet.’
Elon Musk op het podium tijdens een Trump-rally in Butler, Pennsylvania – de plaats waar de mislukte aanslag op Donald Trump plaatsvond. Foto: Anna Moneymaker/Getty Images
Dat is volgens Klis nooit echt gelukt. ‘In die kringen zien ze hem toch een beetje als een clown. Een vulgaire showman uit Queens. Ik denk dat de steun van de rijkste man ter wereld voor hem de bevestiging is dat hij er wél bij hoort.’
Musk is een soort shiny thing voor Trump, voegt Kenneth Manusama toe, Amerika-kenner en auteur van Democratie van het Wilde Westen. ‘Iets waarmee hij kan pronken.’
Wars van regulering
Musk is niet de enige techbro die zich achter Trump heeft geschaard. Durfkapitalisten Marc Andreessen en Ben Horowitz, cryptomiljardairs Cameron en Tyler Winklevoss en Shaun Maguire, partner in het bekende fonds Sequoia Capital, behoren eveneens tot zijn aanhangers. Peter Thiel, medeoprichter van betaalplatform PayPal, hielp J.D. Vance in het zadel, Trumps tweede man.
Zij denken dat hun belangen onder de Republikeinen het beste worden behartigd, legt Manusama uit. ‘Trump is wars van regulering en wil bedrijven vrijlaten om te ondernemen. Als je in de hoek van de innovatie zit – en dat zitten techbedrijven vrijwel altijd – wil je niet te veel regels aan je broek die de groei van je onderneming kunnen belemmeren.’
Bovendien denken techmiljardairs als Thiel en Musk ook betere ideeën te hebben over hoe de maatschappij en overheid eruit zouden moeten zien dan politici, bestuurders en misschien wel het volk. ‘Vanuit het idee: ik heb al zoveel succes met mijn betaaldienst of raketten, laat ik me nu met het landsbestuur gaan bemoeien’, vervolgt Manusama. ‘Ze willen zelf aan de knoppen zitten.’
DOGE
Dat mag Musk in de regering-Trump gaan doen als co-chair van het nieuw op te richten Department of Government Effiency (Doge), samen met Vivek Ramaswamy, die eerder in de race was voor de Republikeinse kandidatuur. DOGE kreeg die naam niet voor niets. Het is een verwijzing naar de gelijknamige meme en de cryptomunt die eruit voortkwam, Dogecoin.
Met beide loopt Musk al jaren weg. SpaceX kondigde in 2022 aan een satelliet met de naam DOGE-1 naar de maan te sturen, gefinancierd met dogecoin. Die moet nog altijd van de grond komen: de lancering is al meermaals uitgesteld.
In voormalige Italiaanse stadsrepublieken als Venetië en Genua was de doge ook het staatshoofd, maar dat terzijde.
Kostenbesparing van 2 biljoen
Het lijkt een grap, maar Musk en Ramaswamy hebben serieuze ambities met het departement. Ze willen snijden in de ‘overdaad aan federale regels en voorschriften’, schrijven ze in een opiniestuk in The Wall Street Journal. Volgens de ondernemers hebben die geen juridisch bestaansrecht, omdat ze niet expliciet door het Congres zijn goedgekeurd. ‘Een existentiële bedreiging voor onze republiek.’
Het doel: een kostenbesparing van 2 biljoen dollar, ofwel een 2 met twaalf nullen erachter. Dat is ongeveer een derde van wat de overheid jaarlijks uitgeeft. Daarvan moet 500 miljard uit het schrappen van subsidies komen.
De publieke omroep (535 miljoen), ‘progressieve’ organisaties als Planned Parenthood (300 miljoen) en niet nader gespecificeerde internationale organisaties (1,5 miljard) zitten in elk geval op de schopstoel. Verder liet Musk eerder in een tweet doorschemeren 80 procent van het overheidsapparaat te willen ontslaan.
Voor de goede orde: Doge is een extern adviesorgaan, geen uitvoerende instantie. ‘Een baantje waarin hij niet al te veel schade kan toebrengen, zal het team van Trump wellicht hebben gedacht’, zegt Manusama.
Al moeten we de invloed die Musk op deze positie kan hebben volgens de Amerika-kenner niet onderschatten. ‘In Trumps entourage geldt: zorg dan dat je de laatste bent die hem spreekt, voor hij een besluit nemen. Iemand die dicht bij hem staat en hem dingen kan toefluisteren, kan veel gedaan krijgen.’
Eigen belangen eerst
Want Musk zit er natuurlijk niet voor niets. Met SpaceX beheert hij onder andere satellieten voor het Pentagon en werkt hij nauw samen met Nasa. Bij die laatste haalde hij al voor ten minste 11,8 miljard dollar aan opdrachten binnen.
Maar Musk ergert zich aan de manier waarop de overheid met zijn bedrijven omgaat, schrijft het FD. Recent zijn er tenminste twintig onderzoeken geweest, onder meer naar de veiligheid van Tesla-auto’s en de milieuschade die de raketten van SpaceX veroorzaken.
Musk kan de overheid ook goed gebruiken bij zijn nieuwste prestigeproject: zelfrijdende auto’s. Tesla sleutelt momenteel aan de Cybercab-robottaxi, een zelfrijdend voertuig zonder stuur en pedalen dat vanaf 2026 in productie genomen moet worden. Alleen mogen er daarvan volgens de National Highway Traffic Safety Administration jaarlijks slechts 2500 worden ingezet onder verleende vrijstelling. Dat staat massaproductie in de weg.
Musk deed al eerder pogingen om dat aantal naar 100.000 stuks te verhogen. Waar die eerder jammerlijk mislukten, lijkt hij nu goed nieuws te krijgen. Het laten vieren van de teugels voor zelfrijdende auto wordt een topprioriteit voor het ministerie van transport, meldt Bloomberg. ‘Wat trouwens wel bijzonder is’, zegt Manusama. ‘Omdat de Republikeinen, ook Trump, in het verleden fel tegen EV’s waren.’
Tussen 5 en 6 november, de dag na de verkiezingen, nam het vermogen van Elon Musk met 26 miljard dollar toe (+10 procent). Foto: Jeff Bottari/Zuffa LLC via Getty Images
Manusama ziet een ‘broligarchie’ ontstaan. Hij maakt de vergelijking met de Gilded Age, een periode waarin miljardairs als J.P. Morgan, Andrew Carnegie, John D. Rockefeller en Cornelius Vanderbilt – de zogenaamde robber barons – een stevige stempel op het overheidsbeleid drukten.
‘Dat heeft mede aan de basis gestaan van de grote ongelijkheid in Amerika nu’, zegt hij. ‘Die kloof kan onder Trump alleen maar groter worden. Bij zijn belastingplannen zijn het vooral de 5 procent rijkste Amerikanen die erop vooruitgaan.’
Iemand die in elk geval al rijker is geworden door Trumps herverkiezing, is Musk zelf. Na de verkiezingswinst piekten de aandelen van elektrische autofabrikant Tesla. In één dag nam zijn fortuin met 26 miljard dollar toe.
Privatisering van het buitenlandbeleid
Nog gevaarlijker is dat het bedrijfsleven zich dankzij de connectie met het Witte Huis direct kan mengen in geopolitieke conflicten. Iets wat Musk overigens al doet; volgens The Guardian voert hij al twee jaar lang telefoongesprekken met Vladimir Poetin.
De Russische president zou Musk hebben gevraagd om zijn satelliet-communicatiedienst Starlink niet boven Taiwan te activeren, als gunst aan de Chinese president Xi Jinping. Dat systeem speelt ook een cruciale rol in de oorlog in Oekraïne.
Journalist Hans Klis noemt het de ‘privatisering van het buitenlandbeleid’. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben, zegt hij. ‘Het betekent dat de stabiliteit van de internationale gemeenschap afneemt.’
‘Ik denk dat Europa zich enorme zorgen moet gaan maken over wat dit voor de situatie in Oekraïne betekent’, voegt Manusama toe. ‘Stel dat Musk, met zijn telefoontjes naar Poetin, Trump gaat influisteren om gewoon te stoppen met die oorlog. Dat is toch al de tendens binnen de aanstaande regering. Van Tulsi Gabbard, die hoofd inlichtingendienst wordt, weten we bijvoorbeeld dat ze pro-Poetin is.’
Mot bij het vuur
De vraag is wel hoelang de bromance tussen Musk en Trump standhoudt. Twee mannen met een Messiascomplex, zeggen deskundigen, die allebei nogal overtuigd zijn van hun eigen uitzonderlijkheid. Voor zulke ego’s is het sowieso ingewikkeld om het podium te delen. Klis denkt dat de liefde op een gegeven moment wel zal bekoelen.
‘Vertrouwelingen van Trump kunnen van de ene op de andere dag persona non grata worden’, zegt hij. ‘Dat hebben we tijdens zijn vorige ambtsperiode gezien met voormalig chef-strateeg Steve Bannon. Die werd op een gegeven moment gezien als de geheime macht achter de troon en viel daardoor uit de gratie. Musk wordt al vergeleken met een mot die te dicht bij het vuur vliegt. Zodra Trump het gevoel krijgt dat Musk machtiger wordt dan hij of geld aan hem verdient, kan die relatie heel snel verzuren.’
Hoe moderne uitzendbureaus ondernemers helpen groeien: ‘Elke vacature is maatwerk’
In samenwerking met Unique uitzendbureau - In een krappe arbeidsmarkt worstelen ondernemers met het vinden én - belangrijker - het behouden van personeel. Gelukkig zijn er moderne uitzenders met een focus op soft skills én een balans tussen tech en touch.
De rol van moderne uitzendbureaus is drastisch veranderd. Waar ze vroeger vooral als tussenpersoon fungeerden, vervullen ze nu een veel strategischere rol. ‘We willen niet zomaar cv’s doorschuiven, maar echt een hr-partner zijn voor ondernemers’, vertelt Jesse van den Berg, verantwoordelijk voor sales bij Unique. ‘We kijken naar de volledige groeistrategie: waar wil de organisatie naartoe? Wat zijn hun doelstellingen? En vooral: wat is realistisch haalbaar?’
Volgens Van den Berg komen veel ondernemers op een kantelpunt als ze doorgroeien. ‘Je ziet het vooral bij bedrijven die naar zo’n twintig personeelsleden gaan. Ze komen op een punt dat er een hr-afdeling moet komen, die er meestal nog niet is. Dan kunnen wij de kritische vragen stellen: welke vraagstukken komen er op je af? Wat voor profiel heb je echt nodig? Samen zoeken we naar een middenweg die werkt én betaalbaar blijft.’
Proactief advies voorkomt kostbare misstappen
De hedendaagse arbeidsmarkt stelt ondernemers voor complexe uitdagingen die verder reiken dan alleen personeelswerving. ‘Soms komen er vraagstukken die niet gaan over vacatures vullen’, legt manager recruitment Yentl Perdaems uit. ‘Neem het zzp-vraagstuk dat nu volop speelt. Dan zetten we experts in die kunnen adviseren over wet- en regelgeving. We proberen echt informatie over te brengen. Soms is de aanzet misschien dat een mkb’er een administratief medewerker zoekt, maar blijkt dat er eigenlijk meer behoefte is aan een flexibele schil. Dan teken je samen die plannen uit.’
Die adviserende rol vergt wel een gedegen onderbouwing. ‘De meeste ondernemers zijn koppig’, lacht Van den Berg. ‘Als we vallen, dan leren we daarvan, zeggen ze. Wij willen mensen juist behoeden voor het vallen. Maar dan moet je wel met data en marktonderzoek komen om je verhaal te onderbouwen.’
Sneller de diepte in met technologie
De branche maakt een technologische transformatie door die verder gaat dan alleen AI. ‘We hebben twee jaar geleden een bewuste keuze gemaakt om over te gaan naar het nieuwe Applicant Tracking System (ATS), gebouwd op het Salesforce-platform’, vertelt Perdaems. ‘In samenwerking met partners hebben we veel zelf gebouwd. Iedere twee tot vier weken hebben we nieuwe releases, ook op AI-niveau. Als je met rigide systemen werkt waar je weinig invloed op hebt, dan is het lastig om met de tijd mee te gaan.’
Die technologische vooruitgang uit zich op verschillende fronten. ‘Contact automation helpt om sollicitaties te verrijken met data’, legt recruiter Liselotte Duym uit. ‘Basale vragen worden vooraf gesteld, waardoor je in gesprekken sneller de diepte in kunt. Het helpt ook recruiters om sneller te voorsorteren en selecteren.’
Die menselijke touch blijft essentieel, vooral in het mkb. ‘Elke vacature bij een mkb’er is maatwerk’, zegt Duym. ‘Dat kan niet door AI alleen. Past de persoon bij de organisatie? Dat blijft mensenwerk.’
AI én A/B-tests met vacatureteksten
De technologische vooruitgang heeft geleid tot verschillende innovaties in het recruitmentproces. Ook bij het schrijven van vacatureteksten speelt AI een groeiende rol. ‘De ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen’, zegt Perdaems. ‘Maar met de juiste prompts kun je gave, effectieve teksten genereren. We doen ook A/B-tests met verschillende versies om te zien waar kandidaten beter op reageren.’
Het gebruik van data gaat nog verder. Perdaems: ‘We werken met persona’s, gebaseerd op doelgroeponderzoek. De manier waarop we mensen benaderen varieert ook. De schrijfwijze is anders voor elke generatie. En iemand uit Limburg wil een andere tekst zien dan iemand in Friesland. We blijven testen en leren wat het beste werkt.’
Persoonlijkheid belangrijker dan een cv
Terwijl steeds meer organisaties worstelen met openstaande vacatures, beweegt de markt langzaam naar de uitvraag én inzet van soft skills, in plaats van traditionele wervingsmethoden als het cv en de motivatiebrief. ‘Daar is ons systeem écht op ingericht’, zegt Perdaems.
‘Hoewel we merken dat er soms weerstand is — het cv wordt nog vaak gezien als heilige graal — is het essentieel om verder te kijken. Natuurlijk zijn bepaalde vaardigheden soms noodzakelijk, maar we zien vaak dat kandidaten zichzelf uitsluiten op basis van een vacaturetekst, terwijl ze na een gesprek over de bedrijfscultuur juist heel enthousiast worden.’
‘Wat wij in de praktijk zien is dat bedrijven vacatures opstellen met bepaalde eisen, maar soms weten ze zelf niet waarom ze die eisen stellen’, voegt Van den Berg toe. ‘Door onze jarenlange ervaring weten we dat van de tien gestelde eisen er vaak drie kunnen vervallen. Het is belangrijker om concreet naar de soft skills te kijken.’
Nieuwe arbeidsmarkt, nieuwe uitdagingen
De arbeidsmarkt is fundamenteel veranderd sinds corona, merken de recruiters. ‘Werk-privébalans is belangrijker geworden, maar ook het salarisstuk’, zegt Perdaems. ‘Transparantie is het belangrijkste. Je hoeft niet de beste betaler te zijn, maar je kunt mensen naar je toe trekken door de juiste cultuur te hebben en goed voor je mensen te zorgen.’
Die spanning tussen werkgevers- en werknemerswensen zal dan ook niet ineens verdwijnen, verwacht Perdaems: ‘Als je kijkt naar de vergrijzing en veranderingen in wet- en regelgeving die er vast nog aankomen, denk ik dat dit spanningsveld vooral in de kandidatenmarkt wel blijft.’
De balans tussen tech en touch
Het werk van Unique stopt niet bij het plaatsen van een kandidaat. ‘Je kunt niet voorkomen dat mensen naar een volgende werkgever gaan’, zegt Perdaems. ‘Maar wij kijken naar doorbemiddeling. We willen mensen via onze Skills Town-opleidingen en trainingen beter op de markt zetten dan dat ze binnenkwamen. Het houdt niet op als iemand bij ons aan het werk gaat.’
Die persoonlijke aanpak, gecombineerd met slimme technologie, vormt de toekomst van de branche. ‘We proberen het systeem zo automatisch en efficiënt mogelijk in te richten’, ziet Van den Berg. ‘Dat doen we juist om zoveel mogelijk tijd te hebben voor het menselijke stuk.’
Perdaems knikt instemmend. ‘Wij doen mensenwerk. Toen ik startte in werving en selectie zei men al: dat gaat nooit weg. Je hebt met mensen te maken die aan het werk willen. Werk kan bepalend zijn voor wie je bent, of wie je wordt. Dat is een van de mooiste dingen in ons vak. We kunnen ons eerste belletje nog herinneren dat je een kandidaat de baan mag aanbieden. Die adrenalinekick, dat is het mooiste dat er is. De technologie is ontzettend fijn en helpt ons enorm om efficiënter te werken, maar uiteindelijk draait alles om die menselijke connectie.’
Angelique de Vries (Workday) jaagt op 2 miljard omzet: ‘Nederland is belangrijk gidsland’
Angelique de Vries heeft ambitieuze groeiplannen met softwarebedrijf Workday voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Ze is net door de magische omzetgrens van 1 miljard dollar gebroken. Over vijf jaar moet dat verdubbeld zijn. Hoe pakt ze dat aan?
Angelique de Vries, president EMEA bij Workday: 'Nederland is voor ons een belangrijk gidsland.'
Angelique de Vries (56) krijgt regelmatig een ‘ping’. Een Netflix-achtige aanbeveling: dit zou je ook moeten doen, leren, updaten.
Als directeur Europa, Midden-Oosten en Afrika van Workday (president EMEA) heeft ze al een dijk van een cv, met internationale topfuncties bij SAP en Salesforce. Maar de AI-agent van Workday trekt zich daar niks van aan. Blijven leren is het devies, toekomstige vaardigheden ontwikkelen.
‘Dat vind ik heel goed’, vertelt ze tegen MT/Sprout. ‘Een curious mindset is zo belangrijk. Ik ben nieuwsgierig en dat wil ik ook blijven. Zelfs met mijn dertig jaar in de techwereld ben ik nog lang niet klaar.’
Ook de meer dan 4.500 Europese werknemers van Workday – De Vries noemt ze workmates – krijgen regelmatig het advies om wat verder te kijken dan hun functieomschrijving. ‘We werken bijvoorbeeld met Gigs. Dat is een platform waarmee onze mensen buiten hun normale rol kunnen deelnemen aan bijvoorbeeld strategische projecten om vaardigheden te ontwikkelen.’
Van cv’s naar skills
Steeds meer bedrijven stellen vaardigheden centraal in hun aanwervings- en talentbeleid. Skills worden de driver voor organisaties, de klassieke focus op diploma’s, functietitels en werkgevers verdwijnt.
Bij Workday is die transformatie al in volle gang. De Vries: ‘Wij kijken zelf ook naar de kracht van iedereen als persoon. Zo hebben we in Berlijn bijvoorbeeld actief ingezet op moeders die terug willen komen naar de werkomgeving. Daar hebben we hele succesvolle voorbeelden van. En dat vind ik zelf ook een heel mooi project.’
Die verandering van cv naar skills is eveneens een hot topic bij haar meer dan 2000 Europese klanten. ‘De meest gestelde vraag is: hoe schakel ik mijn wervingsprocessen om naar vaardigheden? En de tweede vraag gaat over efficiëntie, hoe ze meer met minder kunnen doen.’
Workday is een softwareplatform – ‘geboren in de cloud’ – dat bedrijven helpt om hun mensen (HR) en hun geld (finance) te managen. Het telt wereldwijd inmiddels meer dan 70 miljoen gebruikers. Dat platform wordt steeds meer aangevuld met kunstmatige intelligentie.
Om nog meer generatieve AI-tools te integreren, heeft Workday de partnerships met Google Cloud en Amazon Web Services (AWS) onlangs flink uitgebreid. En dan is er nog de innige samenwerking met Salesforce. Samen bouwen ze een geïntegreerd platform, inclusief gezamenlijke datasets en AI-agents. ‘Eigenlijk zijn we als bedrijven een beetje broertje en zusje’.
Nu zitten de meeste professionals echt niet te wachten op nog meer nieuwe apps of platforms. ‘Daarom willen we de gebruiker bedienen in zijn of haar eigen omgeving. Wie veel doet in Slack of in Microsoft Teams moet daar ook de Workday- en Salesforce processen kunnen uitvoeren. Ze kunnen daar niet alleen vakantiedagen aanvragen, maar ze krijgen daar ook advies van onze AI-agents.’
Dataset met context
Versnellen, assisteren en transformeren. Dat zijn de drie stappen waar Workday generatieve AI voor wil inzetten. Versnellen van de automatisering met AI als copiloot bijvoorbeeld, assisteren met heel gericht carrièreadvies en transformeren waarin AI op zoek gaat naar ‘continue procesverbeteringen’.
Daarachter zit een dataset die al even uniek als enorm is: alle HR- en financiële data zijn gebaseerd op de ruim 800 miljard transacties die jaarlijks op het Workday-platform worden verwerkt. Niet te vergelijken met de rommel waar andere chatbots doorheen moeten ploegen.
Workday voegt daar nu ook de context aan toe. ‘Voor zowel finance als HR. Als ik even inzoom op HR, dan kennen wij die bedrijfsprocessen ook heel goed. Ongeveer 25 procent van alle openstaande vacatures in de VS raken namelijk aan een Workday-systeem. Dat is een hele grote hoeveelheid.’
Omzet boven miljard
‘Voor generatieve AI is veel data belangrijk, maar ook de kwaliteit ervan’, legt ze uit. ‘Wij koppelen daar onder de paraplu van Workday Illuminate de kennis en inzichten van de bedrijfsprocessen aan. Als je AI-technologie snel toepasbaar wil maken voor je bedrijf, heb je die data én die bedrijfsprocessen nodig. Je hebt de data, je ziet de trends en die komen tot hun recht met de proceskennis die je hebt.’
Dat samenvoegen van al die informatie wordt gedaan door verschillende AI-agents. Workday heeft deze al op stapel staan: een AI-agent voor het helpen bij rekruteren, een voor het stroomlijnen van processen, een voor het indienen en afrekenen van onkosten.
Dat AI zo heel wat werk uit handen zal nemen, zal voor veel bedrijven als muziek in de oren klinken. En dat past dan ook perfect bij de ambitieuze plannen van De Vries. Ze heeft de omzet in haar regio net over de 1 miljard dollar heen gejaagd. Dat bedrag wil ze binnen vijf jaar verdubbelen. De ambitie is minstens 15 procent per jaar groeien, met een winstmarge van 30 procent.
Nederland is daarin een belangrijk gidsland. ‘Het is ook één van de eerste landen waar we in Europa zijn begonnen, dat maakt het al bijzonder. Maar Nederland is voor ons ook een omgeving waar we nieuwe dingen uitproberen. Daarvoor zie ik heel veel openheid en welwillendheid. Die drive moeten we vooral vast blijven houden.’
Eind oktober is een gloednieuw Customer Innovation Lab geopend in Amsterdam, een van de eerste in Europa. Signify en Boskalis hebben daar al strategische sessies gehad met scenario’s over de toekomst. Volgende maand wordt het jaarlijkse Europese event Workday Rising in Amsterdam RAI gehouden. Daar komen zo’n 5000 professionals op af.
Tijdens dat event zullen vooral de ervaringen van klanten centraal staan, van Philips tot Netflix. Klanten ‘meer waarde laten halen uit het platform’ is namelijk een belangrijke pijler in de groeistrategie van De Vries. Ze wil dat het liefst samendoen, met partnerschappen.
Groeipijlers
Accenture is zo’n ontwikkelpartner. ‘Ze hebben 750.000 medewerkers die continu naar nieuwe skills en transformaties moeten gaan.’ Met AI krijgt het organisatieadviesbureau inzicht in de vaardigheden en in de profielen voor de toekomst.
Zo wordt de match gemaakt met wat er nodig is om de vraag uit de markt te volgen. Werknemers krijgen op basis daarvan ook aanbevelingen om hun skills te activeren of te updaten.
Een tweede pijler is het constant toevoegen van nieuwe oplossingen en innovaties. ‘Als daarvoor een overname nodig is, dan wordt die gedaan.’ Afgelopen februari nog met HiredScore. Een bedrijf dat werkt met ethische kunstmatige intelligentie (responsible AI) voor het matchen van talent en werkgevers.
Derde en laatste groeipijler is het uitbreiden van het portfolio. Als Fortune 500-speler heeft Workday heel wat grote multinationals aan boord. De Vries focust nu heel bewust op de middelgrote ondernemingen. ‘We willen schaalbare oplossingen voor ze neerzetten, waarop ze gemakkelijk kunnen instappen.’
Klap van Klarna
Strategisch klopt het groeiplaatje als een bus, maar dan volgt toch de dreun van Klarna. Eentje waar ze in de boardroom van Workday en Salesforce toch wel even stil van waren. Klarna – eerst kopen, later betalen – kondigde namelijk recent aan te stoppen met het gebruik van beide platforms.
De Zweedse betaalreus wil in eigen huis een AI-platform bouwen waarop ze hun HR-, finance, klantendata en processen bundelen. Dat zouden meer grote bedrijven natuurlijk kunnen doen met generatieve AI: SaaS-producten verruilen voor AI-apps uit eigen stal. Wat betekent die ontwikkeling voor haar ambitieuze groeiplannen?
‘AI-technologie geeft heel veel nieuwe mogelijkheden en Klarna heeft daar nu voor gekozen’, reageert De Vries. ‘Maar wat ik veel vaker zie, is dat veel van onze klanten juist kiezen voor de AI-toepassingen die al in ons platform zitten.’
Doorbouwen op AI
Op die toepassingen wordt enthousiast doorgebouwd op het ontwikkelplatform Extend, vertelt ze. Zelfs zonder kennis van coderen kunnen daar apps en software worden aangepast en ontwikkeld.
Alleen al in Europa zijn meer dan 2000 applicaties in korte tijd gebouwd. ‘Het bewijs dat AI echt wordt geadopteerd door onze klanten. Zij gebruiken de kracht van ons platform als driver voor innovatie.’
Ze verwijst tot slot naar het businessklimaat van vandaag waarin bedrijven wel moeten bewegen. Wendbaarheid en flexibiliteit zijn cruciaal in een snel veranderende wereld. ‘Stilstaan is dus geen optie, maar je wil dat bewegen wel op een efficiënte manier doen.’
Harold Selman (AI-expert Sopra Steria): ‘Als je niet alle partijen aan tafel krijgt, hoef je niet aan AI-implementatie te beginnen’
In samenwerking met Sopra Steria - AI belooft veel, maar om echt waarde toe te voegen in een organisatie, zijn een solide basis en een mensgerichte aanpak essentieel. Harold Selman, AI-expert bij Sopra Steria (voorheen: Ordina), helpt organisaties om AI-implementatie effectief en breed gedragen te implementeren. Leiderschap speelt daarin een niet te onderschatten rol.
Harold Selman, AI-expert bij Sopra Steria, over mensgerichte AI-implementatie voor organisaties
Harold Selman, expert op het gebied van AI bij Sopra Steria Nederland, heeft een achtergrond als data scientist, maar hij heeft ook een lerarenopleiding gedaan. Hierdoor weet hij als geen ander hoe hij organisaties door de strategische AI-implementatie kan begeleiden. ‘Ik profiteer er nog elke dag van dat ik moeilijke dingen makkelijk kan uitleggen’, zegt Selman.
De juiste mensen meenemen in de AI-bedrijfsstrategie
Voor Selman begint een succesvolle AI-implementatie altijd met het betrekken van de juiste mensen. Veel bedrijven benaderen AI als een noodzakelijke stap, maar missen vaak draagvlak omdat alleen de technische kant wordt benadrukt. ‘We willen voorkomen dat een leider een roepende in de woestijn wordt’, zegt hij.
Daarom begeleidt zijn team workshops waarin medewerkers uit verschillende lagen van de organisatie samenkomen om te ontdekken welke data en processen AI kan verbeteren. De diversiteit aan rollen maakt het mogelijk om een completer beeld te krijgen en blinde vlekken te ontdekken.
‘Je hebt mensen met verschillende achtergronden nodig, want pas als zij het nut zien, krijg je een verandering in beweging’, legt Selman uit. Hij benadrukt daarbij dat succesvolle AI-implementaties niet alleen afhangen van IT of data, maar juist ook van betrokkenheid vanuit de business.
‘Als je niet alle partijen aan tafel krijgt, hoef je niet aan AI-implementatie te beginnen’, zegt hij. Het betrekken van verschillende afdelingen zorgt ervoor dat de AI-oplossing breed gedragen wordt en beter aansluit op de bedrijfsdoelen.
AI als veranderboodschap: van storytelling tot zelfredzaamheid
In Selmans visie is AI niet alleen een technologie, maar een veranderproces dat om een helder verhaal vraagt. Hij ziet vaak dat leiders gaandeweg beter worden in het communiceren van deze veranderboodschap. ‘We helpen ze in de beginfase, maar uiteindelijk moeten ze het verhaal zélf kunnen dragen’, zegt hij.
Selman en zijn team presenteren regelmatig tussenresultaten en delen feedback van teams om het management te helpen een inspirerend verhaal neer te zetten. ‘Als mensen het “waarom” van AI niet begrijpen, ontstaat er weerstand. Het gaat erom dat iedereen snapt waarom we deze richting opgaan.’
Dat verhaal vertellen is essentieel, vindt hij, maar de boodschap moet ook passen bij de cultuur van de organisatie. ‘AI heeft impact op de hele organisatie, en als mensen het gevoel krijgen dat ze buitenspel staan, werkt de AI-implementatie niet.’ Selman ziet het als zijn rol om leiders te helpen dat vertrouwen op te bouwen, zodat zij hun team kunnen meenemen in de transformatie.
Een solide basis voor AI-implementatie: data én draagvlak
Een veelvoorkomende valkuil bij AI-implementaties is dat de focus te eenzijdig op data ligt, terwijl het juist om verbinden van mensen en processen moet gaan. Selman ziet dat veel bedrijven hun datamanagement niet op orde hebben, wat de effectiviteit van AI aanzienlijk belemmert. ‘Als de basis niet klopt, dan kloppen de resultaten ook niet’, stelt hij.
Hij legt uit hoe AI-initiatieven de afgelopen jaren hebben blootgelegd welke data niet goed beheerd wordt en waar het fundament in organisaties tekortschiet. Door mensen vanaf het begin in dit proces te betrekken, wordt duidelijk welke stappen essentieel zijn voor een duurzame AI-implementatie.
Navigeren door AI-ontwikkelingen met de juiste mensen aan boord
Sinds 2017 is het AI-vakgebied sterk veranderd door een doorbraak in de architectuur van AI-modellen. ‘Wat vroeger losse vakgebieden waren, zoals beeldherkenning en taalverwerking, is nu veel meer geïntegreerd’, zegt Selman.
Dankzij de vooruitgang in rekenkracht en de opkomst van generatieve AI en grote taalmodellen kunnen inzichten en modellen voor verschillende soorten data nu makkelijker gecombineerd worden. Dit maakt AI veelzijdiger en efficiënter, maar het maakt het ook moeilijk voor organisaties om bij te blijven omdat de ontwikkelingen rondom AI zo snel gaan. Zo komen er gemiddeld zeven nieuwe taalmodellen per week uit en wordt er allerlei nieuw onderzoek gepubliceerd in blogs, papers en tutorials.
Selman en zijn team werken met de 80/20-regel: 80 procent van hun tijd besteden ze aan bewezen AI-toepassingen die direct waarde toevoegen, terwijl ze 20 procent reserveren voor experimenten met nieuwe technologieën. ‘Je kunt er niet zomaar een nieuwe technologie ingooien zonder de mensen aan boord te hebben’, benadrukt Selman.
Die 20 procent gebruikt Sopra Steria om klanten te inspireren en te helpen ontdekken hoe AI écht waarde kan toevoegen. ‘We combineren nieuwe taalmodellen met zoekfunctionaliteit om bedrijven te helpen hun eigen data beter doorzoekbaar te maken. Het gebruik van AI gaat niet om een generieke oplossing; het moet passen bij de data van jouw organisatie en je specifieke gebruiksdoel.’
Zelf leren sturen met AI: de mens als sleutel voor succes
Selman en zijn team werken uiteindelijk naar een punt waarop organisaties AI zelfstandig kunnen inzetten. Dit doen ze door bedrijven op te leiden en te ondersteunen bij het opbouwen van een intern AI-team. ‘We helpen ze in de beginfase, maar het doel is altijd om zelfredzaamheid te creëren’, zegt hij.
Hij adviseert bedrijven over hoe ze de juiste profielen kunnen aannemen en trainen, en ondersteunt leiders bij het uitzetten van een strategie die ook op de lange termijn werkt.
‘Je wilt uiteindelijk niet dat wij alles doen, maar dat je ons misschien alleen nodig hebt als klankbord’, zegt Selman. Op die manier kunnen bedrijven AI zelf laten groeien en blijven innoveren zonder externe afhankelijkheid. Het hele proces – van idee tot implementatie – blijft echter afhankelijk van mensen die erin geloven en bereid zijn de verandering te dragen.
Experimenteren als kern van AI-innovatie
Selmans aanpak is gericht op het balanceren van bewezen oplossingen met ruimte voor experiment. ‘Navigeren betekent ook verdwalen’, zegt hij. ‘Je moet experimenten durven stopzetten als blijkt dat ze niet de waarde opleveren die je zoekt.’
Volgens Selman ligt de kracht van AI juist in het vermogen om te leren en bij te sturen. Het succes van deze experimenten wordt bepaald door de mensen die actief deelnemen en leren van de nieuwe technologieën. ‘De technologie is er al; het is aan de leiders om hun mensen daarin mee te nemen.’
Explore the 4 key AI categories guiding leaders in making smarter investments, scaling AI, and driving business value—tailored for real-world decision-making.
AI is reshaping industries at an unprecedented pace. Discover practical insights to build a successful AI strategy that aligns with your business goals and unlocks innovation.
Explore how NextGen AI Search reshapes digital customer experiences. Watch the video to learn how AI-driven solutions boost search efficiency and revolutionize business performance.
De nachtmerrie van Northvolt: hoe de Europese batterijendroom aan diggelen is geslagen
Premium - Northvolt heeft alles om te slagen: sterke investeerders, klanten die staan te trappelen en een forse Europese wind in de rug. De Zweedse media voorspellen nu dat de batterijenfabrikant binnenkort uitstel van betaling gaat aanvragen. Hoe is deze droom zo hard aan diggelen geslagen? Een analyse.
In Duitsland groeien de zorgen dat de nieuwe batterijenfabriek in Heide (Sleeswijk-Holstein) er toch niet komt. Foto: Getty Images
Om dit bericht te kunnen lezen moet je ingelogd zijn
Vestibulum id ligula porta felis euismod semper. Donec ullamcorper nulla non metus auctor fringilla. Duis mollis, est non commodo luctus, nisi erat porttitor ligula, eget lacinia odio sem nec elit. Donec id elit non mi porta gravida at eget metus.
Integer posuere erat a ante venenatis dapibus posuere velit aliquet. Morbi leo risus, porta ac consectetur ac, vestibulum at eros. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Curabitur blandit tempus porttitor. Maecenas sed diam eget risus varius blandit sit amet non magna.
Om onze site goed te laten functioneren, te verbeteren en u de beste ervaring te geven, gebruiken we cookies! Surfen op deze site = akkoord met cookies. OkLees verder
Privacy- & Cookiebeleid
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
