Complexe vraagstukken los je op met een impact-ecosysteem (en dat is goed voor je reputatie)

Steeds meer organisaties ondernemen bewust en willen de omslag maken van louter naleving (compliance) en do less harm, naar do more good. Ze zetten zich om die reden in om een maatschappelijk probleem het hoofd te bieden. Een impact-ecosysteem biedt in zo’n geval een prachtige kans.

Een impact-ecosysteem is een netwerk van organisaties, individuen en entiteiten die samenwerken om positieve maatschappelijke en milieu-impact te creëren. Deze ecosystemen omvatten vaak een diverse groep stakeholders, waaronder bedrijven, non-profitorganisaties, overheidsinstanties, investeerders en academische instellingen. Door gezamenlijk te werken aan gedeelde doelen, kunnen partijen hun impact maximaliseren en duurzame oplossingen bevorderen.

Innovatie stimuleren

Impact-ecosystemen zijn niet gelijk aan PPS’en (publiek-private samenwerkingen). Ze zijn minder juridisch en formeel, maar wel complexer. Tegelijkertijd bieden ze bedrijven een krachtige manier om innovatie te stimuleren en de reputatie te verbeteren. Door samen te werken met diverse stakeholders aan gedeelde maatschappelijke en milieudoelen, kunnen bedrijven niet alleen hun eigen prestaties verbeteren, maar ook een positieve bijdrage leveren aan de bredere samenleving.

Wie dat met visie, passie en structuur aanpakt, bouwt aan succes, weet Ron Steenkuijl. Het directielid van ADG dienstengroep zette samen met partners de Nederlandse Schuldhulproute op, een impact-ecosysteem dat burgers met schulden helpt. Zijn ADG dienstengroep bracht daarvoor met alle partners honderden bedrijven, gemeenten en samenwerkingspartners op de been.

In 2023 maakten 1,5 miljoen mensen met geldzorgen gebruik van de Nederlandse Schuldhulproute. Met als resultaat: minder schuldschaamte door eerdere signalering en een snellere hulpinterventie, bijvoorbeeld via online tools, vrijwilligers en gemeentelijke schuldhulp.

Loonbeslag

Het idee om dit probleem aan te pakken ontstond toen Steenkuijl hoorde dat 5.000 van zijn toen 43.000 werknemers een loonbeslag hadden. Hij initieerde de stichting NSR (afkorting van Nederlandse Schuldhulproute), formuleerde een doel (een Nederland zonder schuldzorgen door met samenwerkingspartners één centrale schuldhulproute te creëren) en ging bij alle stakeholders op de koffie.

Met ruggensteun van Mark Rutte en Jeroen Dijsselbloem (toen nog minister van Financiën) wist hij na maandenlang praten de handen op elkaar te krijgen. Inmiddels draagt elke partij bij vanuit zijn eigen, unieke kwaliteiten. En zijn de activiteiten ondergebracht in een stichting.

Krachten bundelen

Brainport is ook zo’n ecosysteem, maar dan met een meer zakelijk doel. In de regio Eindhoven werken gemeente, kennisinstellingen en bedrijfsleven samen om de economische ontwikkeling van de regio een boost te geven. Zuidoost-Brabant is inmiddels een van de slimste regio’s ter wereld en staat het bekend om zijn innovatieve kracht en technologische vooruitgang.

Kenmerken zijn onder meer het ontstaan van innovatiehubs en campussen (High Tech Campus, Automotive Campus), gezamenlijke R&D en technologische ontwikkeling en de internationale oriëntatie. Het heeft geleid tot aanzienlijke economische groei, innovatiekracht en een constante instroom van hoogopgeleid talent.

Natuurlijk gaat dat allemaal niet vanzelf. Want naast het gezamenlijke belang heeft iedere partner ook een eigen belang. Gemeenten willen werkgelegenheid behouden en stimuleren, bedrijven willen werknemers naar de regio trekken en kennisinstellingen willen samen met het bedrijfsleven innovatie versnellen.

Niet eenvoudig

Steenkuijl beaamt dat het opzetten van zo’n ecosysteem allesbehalve eenvoudig is. ‘Het vraagt veel kopjes koffie om iedereen aan boord en betrokken te houden. Omdat het meestal om grote, complexe problemen gaat, die bovendien uniek en veranderlijk zijn. Ze hebben veel verschillende onderlinge verbanden en een groot aantal stakeholders die het probleem beïnvloeden, waardoor het probleem zich continu onvoorspelbaar ontwikkelt. Mijn advies is daarom: fall in love with the problem, not the solution.’

Dat doel en doelstellingen kunnen schuiven klinkt logisch. De private sector denkt immers in businesscases en verdienmodellen en is ebitda-gedreven. De publieke sector wil het publiek belang dienen en het geld zo besteden dat het bijdraagt aan de beleidsdoelen. Kennisinstellingen kijken vooral naar binnen, doen onderzoek en ontwikkelen kennis en nieuwe inzichten door bewijs te verzamelen en te valideren. En burgers bedenken wat werkt voor hen als individu en wat dat bijdraagt aan hun eigen leven.

Nieuwe logica

Steenkuijl: ‘De kunst is dus om een gezamenlijke nieuwe logica te bouwen via een helder gedeelde impactdoelstelling en een set van gedeelde waarden. Vaak kijken de publieke partners met argusogen naar de private partners, omdat zij bang zijn voor het commerciële belang. Private partijen die beweren dat zij ‘om niet’ meedoen, worden dus vaak – en soms terecht – niet vertrouwd. Dat kan samenwerking in de weg staan.’

Impact-ecosystemen vertegenwoordigen een krachtige benadering om complexe maatschappelijke en milieuproblemen aan te pakken door samenwerking en innovatie. Ze bieden een flexibel en effectief model voor het realiseren van positieve veranderingen. En het past natuurlijk bij deze tijd van conscious business: een beetje ceo zet zich in voor ondernemen met bewustzijn.

Meer weten? Impact Centre Erasmus (ICE) maakte samen met Kyden en ADG dienstengroep een uitgebreide white paper over het Impact Ecosysteem. Deze is te vinden op: impactecosysteem.nl

Dit artikel wordt u aangeboden door

Impact Centre Erasmus

Ondernemen met je volle bewustzijn, daar staat Conscious Business voor. Je bent je bewust van je positie in de maatschappij en bekijkt relevante thema’s op een holistische manier.

Ontdek