Grote techbedrijven in de VS zien al decennia de waarde van corporate antropologie. Een organisatie als Xerox experimenteerde al in de jaren 80 van de vorige eeuw met een prille vorm. Intel stelde in 1998 Genevieve Bell aan. Als cultureel antropoloog bestudeerde ze hoe verschillende culturen over de hele wereld technologie gebruiken.
Corporate antropologie is een snelgroeiend vakgebied dat zich richt op het toepassen van antropologische principes en methodes. Het doel is om de cultuur, dynamiek en menselijke interacties binnen een bedrijf te begrijpen en te verbeteren.
‘In een wereld waarin organisaties steeds complexer worden en de noodzaak om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden groeit, biedt corporate antropologie waardevolle inzichten’, weet Jacqueline Scheidsbach van het Impact Centre Erasmus in Rotterdam en al jaren zelfstandig organisatie-ontwikkelaar. ‘De inzichten zijn niet alleen nuttig voor interne processen, maar ook voor het bouwen van betekenisvolle relaties met klanten en stakeholders.’
Hoe cultuur functioneert
Corporate antropologie onderzoekt hoe de cultuur van een organisatie functioneert. Dit omvat alles van waarden, normen en gedragingen tot de symbolen en rituelen die een organisatie definiëren. Antropologen die in een zakelijke context werken, gebruiken vaak kwalitatieve onderzoeksmethoden zoals interviews, observaties en workshops om een diepgaand inzicht te krijgen in hoe een bedrijf functioneert.
Door met deze bril te kijken, kan een corporate antropoloog in kaart brengen hoe werknemers binnen een bedrijf met elkaar omgaan, wat hun normen en waarden zijn en hoe dit het functioneren van de organisatie beïnvloedt. ‘Corporate antropologie houdt zich bezig met hoe mensen cultuur vormen en hoe culturen mensen vormen, en dan met name in organisaties’, zegt corporate antropoloog Jitske Kramer. ‘Een cultuur geeft zin aan een organisatie.’
Een belangrijk aspect van corporate antropologie is volgens Kramer dat het niet alleen kijkt naar wat mensen doen, maar ook naar waarom ze het doen. ‘Het identificeert onderliggende overtuigingen en veronderstellingen die gedrag sturen. Dit maakt het mogelijk om veranderingen door te voeren die niet alleen oppervlakkig, maar ook duurzaam zijn.’
Antropoloog gaat verder
Kramer is corporate antropoloog en een veelgevraagd spreker, trainer en auteur op het gebied van leiderschap en teamontwikkeling. ‘De corporate antropoloog gaat een paar stappen verder dan een medewerkers- of klanttevredenheidsonderzoek. We gaan op zoek naar hoe mensen zich écht gedragen. We lopen dagen, weken lang mee en observeren als een fly on the wall. Als je een antropoloog loslaat in je organisatie vind je het verhaal dat niet uitgesproken wordt. Dat wat niet gezegd wordt, maken we expliciet’, aldus Kramer.
Corporate antropologie: vijf voordelen
- Dieper inzicht in organisatiecultuur | Door observatie en analyse kunnen corporate antropologen de ongeschreven regels, machtsdynamieken en onderliggende waarden blootleggen die het gedrag binnen een organisatie sturen.
- Grotere klantkennis | Antropologische methoden helpen bedrijven om hun klanten echt te begrijpen – niet alleen wat ze zeggen te willen, maar wat ze werkelijk nodig hebben en waarderen.
- Innovatie stimuleren | Door bestaande aannames en werkwijzen ter discussie te stellen, kan corporate antropologie nieuwe perspectieven en ideeën genereren.
- Effectief veranderen | Inzicht in de culturele dynamiek van een organisatie kan helpen om weerstanden tegen verandering beter te begrijpen en hiermee adequaat om te gaan.
- Verbeterde communicatie | Door culturele verschillen binnen en tussen organisaties bloot te leggen, kan corporate antropologie helpen om communicatiebarrières te doorbreken.
Corporate antropologie is daarom een perfect middel om tot een bewuste onderneming te komen, een conscious business. Conscious business richt zich op het creëren van een positieve impact op mens, maatschappij en milieu, terwijl het tegelijkertijd economische waarde genereert. Het gaat uit van de overtuiging dat winst en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. Scheidsbach: ‘Corporate antropologie helpt om de menselijke en culturele factoren te begrijpen die essentieel zijn voor het realiseren van een bewuste bedrijfsstrategie. Conscious business en corporate antropologie versterken elkaar doordat beide een holistische benadering hebben en een sterke focus hebben op waarden. Corporate antropologie is vooral mensgericht, conscious business kijkt daarnaast naar de waarde(n) vanuit álle perspectieven.’
Zo kan een corporate antropoloog bijvoorbeeld helpen bij het meten van de sociale impact van een bedrijf of bij het ontwerpen van processen die zowel economisch als maatschappelijk verantwoord zijn.
Praktische toepassingen
Corporate antropologie helpt bij cultuurtransformaties, het begrijpen van inclusiviteit en diversiteit, het verhogen van de klantbetrokkenheid en bij leiderschapsontwikkeling. Zo kunnen bedrijven die hun cultuur willen aanpassen aan de principes van conscious business, antropologische inzichten gebruiken om de huidige situatie te analyseren en een gewenste toekomstvisie te ontwerpen.
Groei in betekenis en succes
Door het gedrag en de waarden van klanten echt te begrijpen, kunnen bedrijven producten en diensten ontwikkelen die gretig aftrek vinden. Dit versterkt de relatie tussen klant en organisatie.
En antropologische inzichten kunnen leiders helpen om hun rol in de organisatiecultuur beter te begrijpen en om een meer empathische, bewuste stijl van leiderschap te ontwikkelen. Leiders worden aangemoedigd om niet alleen processen, maar ook menselijke interacties te transformeren.
Scheidsbach: ‘Corporate antropologie en conscious business stellen bedrijven in staat om niet alleen succesvoller te zijn, maar ook meer betekenisvol. In een wereld waarin de roep om bewuste en duurzame bedrijfsvoering steeds luider wordt, zijn deze disciplines essentieel voor de toekomst.’