Techbusiness is het platform van MT dat business maakt van technologie. Ga voor briljante business en snelle groei naar techbusiness.nl
Robo-Volvo’s
Volvo heeft op de openbare weg in Spanje drie onbemande auto’s 200 kilometer lang achter een vrachtwagen laten rijden. Doel van het robotautoproject: brandstof besparen. De drie Volvo’s tuften geheel zelfstandig met een snelheid van 85 kilometer per uur. Camera’s, radar en lasersensoren hielden de chauffeurloze wagens op het juiste spoor, via een draadloze verbinding kopieerden ze exact de route die de vrachtwagen nam. Meer over robotrijden op techbusiness.nl/industrie
Windows 8-feest in Taiwan
Nog vier maandjes slapen tot de officiële lancering, maar de beurs Computex in Taiwan stond al bol van de laptops en tablets die draaien op Windows 8. Het moet de belangrijkste Windowsversie ooit worden. Met het besturingssysteem wil de gigant uit Redmond zijn ooit zo vanzelfsprekende plek op de computer terugveroveren, die steeds vaker draait op software van Google of Apple en door tablets en smartphones steeds mobieler wordt. Meer over Computex op techbusiness.nl/hardware
BigQuery in Nederland
Het Nederlandse Crystalloid Innovations weet klant- en verkoopinformatie zó snel en fijnmazig te analyseren, dat business voorspelbaar wordt. De motor daarachter is BigQuery, een nieuwe dienst van Google die snelle data-analyse mogelijk maakt. Crystalloid had de primeur. Google gebruikt zelfs een klantcase van hen om te laten zien hoe goed het met Big Data overweg kan. Meer over Crystalloids helderziendheid op techbusiness.nl/ict
Waarom ‘bleisure’ de nieuwe norm is voor zakenreizigers
In samenwerking met Pillows Hotels - Wie op zakenreis gaat, combineert steeds vaker business met leisure. Die combinatie, door de toeristenindustrie wat onhandig 'bleisure' gedoopt, biedt kansen voor de aanbieders in die sector.
Bleisure, waarbij zakenreizigers werk en plezier combineren, mag een opvallende trend genoemd worden en belooft een belangrijke rol te gaan spelen in het zakenreissegment. Meer dan tachtig procent van de zakenreizigers maakte het afgelopen jaar een bleisure-reis, wijst onderzoek uit.
Volgens dataplatform Statista wordt de waarde van de wereldwijde bleisure-toerismemarkt geschat op 594 miljard dollar (cijfers 2023). Met een geprognosticeerde groei tot 3,5 biljoen dollar in 2033.
Alles in huis
Pillows Hotels – bekend om haar elegante design, oog voor detail en hooggewaardeerde restaurants – is al jaren bekend met de trend. De hotelcollectie met zes hotels in Nederland en België in de vier- en vijfsterrencategorie, waaronder Amsterdam, Brussel en Gent, ziet de afgelopen jaren een groeiend aantal bleisure-reizigers.
Marcel Reijnen, general manager van Pillows Hotels in Gent in België ziet steeds meer zakenreizigers die hun verblijf verlengen met gezin of partner. ‘Daarom verzorgen we vaker activiteiten, workshops en ervaringen, tijdens of na de zakelijke reis. Want naast gratis wifi – nog altijd de belangrijkste voorziening – wil je je gasten in de watten leggen.’
Culturele ervaringen
Voorbeelden daarvan zijn de meetingsalons en de wellnessfaciliteiten in de verschillende Pillows-vestigingen. De gunstige ligging brengt zowel zakelijke verplichtingen als culturele ervaringen binnen handbereik.
‘Werk en ontspanning gaan bij ons perfect samen’, zegt Reijnen. ‘Daarom zorgen we voor mooi vormgegeven salons, moderne technologie, comfortabele stoelen en lunches, borrels en diners van hoog niveau. Ook verzorgen we verschillende activiteiten, zoals wijnproeverijen, private dining en stadstours.’
Over Pillows Hotels
Pillows Hotels heeft vestigingen in Amsterdam, Zwolle, Deventer, Kruiningen, Brussel en Gent. Het Pillows-concept, waar alles draait om de gast én om genieten, werd binnen zes jaar erg populair. Het Pillows-hotel in Amsterdam was dit jaar nummer één van alle hotels in Nederland op Tripadvisor. De restaurants hebben vermeldingen in de gidsen van Michelin en Gault&Millau, en de hotels ontvingen meerdere nominaties en prijzen voor het design. Pillows krijgt wekelijks aanvragen van partijen om onder de Pillows-vleugels te mogen vallen. De ambitie om te groeien is er, met focus op kwaliteit. De hotelcollectie wil de beste zijn, niet de grootste.
Loes Dingemans, ceo van Pillows Hotels, focust zich al op bleisure voordat de term überhaupt bestond. ‘Pillows Hotels is ontstaan vanuit de filosofie dat alles draait om genieten en kwaliteit, ongeacht het type gast’ , stelt Dingemans. ‘Een zakelijke gast mag ook genieten tijdens een zakelijke trip. Ik denk dat dat alleen maar goed is voor het resultaat.’
Dingemans is dan ook blij met de groeiende trend. ‘Ik zie regelmatig gasten vol inspiratie hun dag afsluiten met collega’s, om ze vervolgens te zien genieten in onze restaurants met hun partner. Ik vind het fantastisch dat we zoiets mogen betekenen voor iemand.’
Betere werk-privébalans
Onderzoek onderbouwt de zienswijze van Dingemans. Volgens National Car Rental ervaren werknemers die een zakelijke reis combineren met leisure een betere werk-privébalans dan werknemers die dat niet doen. Uit onderzoek van travelplatform TravelPerk blijkt dat bij 34 procent van de ondervraagde zakenreizigers hun meest innovatieve ideeën tijdens een zakenreis zijn ontstaan.
Dingemans: ‘Een bleisure-reis betekent dus niet alleen tevreden medewerkers, maar ook direct voordeel in termen van productiviteit, innovatie en creativiteit, wat weer bijdraagt aan betere werkprestaties.’
Continu aanpassen
De mix van business en leisure vraagt om een andere gastbenadering in hotels. ‘Het Pillows-team is erop getraind continu te anticiperen op de veranderende behoefte van de gast’, vertelt Dingemans. ‘Wil je een snelle sandwichlunch en weer door, of juist groots uitpakken met fine dining? Wil je na een lange dag direct inchecken of heb je tijd om met je partner te genieten van een glas bubbels? We zijn continu bezig met wat de gast nu en later nodig heeft.’
Dus, reis jij voor business of leisure? Voor je eigen carrière en bedrijf doe je er goed aan jezelf ontspanning te gunnen tijdens een zakelijke reis. Ook Reijnen en Dingemans zien bleisure-reizen als een must.
Dingemans: ‘Het komt regelmatig voor dat een gast bij ons eindelijk goed geslapen heeft en onze kussens of zelfs het bed bestelt voor thuis. Waardevoller dan dat kan een bleisure-reis toch niet worden?’
Rapporteren over duurzaamheid: vallen pensioenen ook onder de nieuwe CSRD-richtlijn?
In samenwerking met BeFrank - Grote bedrijven moeten vanaf dit jaar rapporteren hoe duurzaam ze bezig zijn. Geldt dit ook voor hun pensioenregelingen? De regelgeving is er niet volledig duidelijk over. 'Maar je zou het in elk geval wel moeten willen', zegt Oscar van Zadelhoff (BeFrank).
Toevallig had hij er recent een klant over aan de lijn. Die was bezig met de invoering van de CSRD-richtlijn, en wilde weten of de pensioenregeling daar ook onder valt, en welke gegevens hij wat dat betreft kon opvoeren in zijn rapportage. Maar verder? Verder is het nog opvallend rustig op CSRD-gebied, aldus Oscar van Zadelhoff, jurist en productmanager bij pensioenuitvoerder BeFrank.
En dat is zeker opvallend, want de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de Europese Unie verplicht toch echt steeds meer bedrijven al vanaf dit jaar te rapporteren over hun impact op mens en klimaat.
In de CSRD komen drie gebieden aan bod: Environment (milieu), Social (sociaal), en Governance (bestuur), vaak ook wel ESG genoemd. Wat je precies over deze gebieden moet rapporteren, is uitgewerkt in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) zodat elk bedrijf dat op dezelfde manier doet. Dit gaat bijvoorbeeld over je CO2-uitstoot, de man/vrouwverdeling in de top, je personeelsbeleid of informatie over het beheer van de relaties met je leveranciers en impact op je toeleveringsketen.
Dubbele materialiteit
Of de pensioenregeling er ook bij hoort? Dat is nog wat onduidelijk, aldus de productmanager. Het gaat grof gezegd om de vraag of je dat als organisatie zélf deel vindt van je primaire bedrijfsvoering.
‘Pensioengeld, dat is cash out, vinden veel bedrijven’, aldus Van Zadelhoff. ‘Dat zien ze dus minder als geld van het bedrijf, en wat er dan mee gebeurt vinden ze vaak minder belangrijk. Maar je kunt het ook andersom bekijken. Dan is het uitgesteld loon dat werkgevers en werknemers samen bij elkaar leggen en apart zetten, en is het dus ook belangrijk wat je ermee doet, of dat duurzaam gebeurt of niet.’
Kernbegrip in de CSRD-richtlijn, waar dit jaar niet alleen grote bedrijven, maar ook meer dan 100.000 mkb-bedrijven te maken krijgen, is “dubbele materialiteit”. ‘Kort gezegd gaat het daarbij om de vraag: wat vinden jullie de meest belangrijke dingen in een bedrijf? Als je zegt: pensioengelden horen daarbij, dan is het heel snel materieel’, stelt Van Zadelhoff.
Over duurzame pensioenen
Over duurzame pensioenen is de laatste tijd veel te doen. De Tweede Kamer nam bijvoorbeeld begin juni nog een motie aan, vooral gesteund door de rechtse partijen, die zich keerde tegen ‘activistisch beleggingsbeleid’ van pensioenfondsen. Volgens de indiener van de motie moet rendement voorop staan, en moet de regering kijken hoe het pensioenfondsen kan beletten ‘politiek gedreven doelen’ en ‘ideële uitgangspunten’ met hun beleggingen na te streven.
Dit lijkt echter nogal in contrast te staan met de Europese CSRD-richtlijn, die juist transparantie in dit soort maatschappelijke doelen wil bevorderen. Iets wat Van Zadelhoff ook zegt te herkennen. ‘We merken dat steeds meer bedrijven duurzaamheid belangrijk vinden. En dat ze blij zijn dat ze daar ook via hun pensioenregeling aan kunnen bijdragen.’
BeFrank is zelf sinds eerder dit jaar een van de bijna 300 in Nederland gecertificeerde B Corp-bedrijven, wat betekent dat het deel uitmaakt van een groeiend, wereldwijd netwerk van bedrijven die zich aantoonbaar inzetten voor mens, milieu en maatschappij. Niet verwonderlijk heeft het zelf dan ook steeds meer van zulke B Corp-organisaties als klant, en is duurzaamheid uitgangspunt voor het beleggingsbeleid. Maar ook via de eigen bedrijfsvoering wil het bedrijf het goede voorbeeld geven.
‘Het onontdekte hoekje’
Dat geldt natuurlijk voor meer bedrijven. En juist daarom is de pensioenregeling volgens Van Zadelhoff een mooie plek om het verschil te maken, zegt hij. ‘Plat gezegd: als je alle lampen al vervangen hebt door LED’s, als je al uit papieren bekers drinkt, en als je al elektrische auto’s rijdt, dan zou dit zeker nog een punt zijn om winst te boeken. Je kunt met je pensioenregeling wel degelijk veel impact maken. Het gaat immers al snel om veel geld. Het is wat dat betreft ook nog wel een beetje het onontdekte hoekje van het duurzaamheidsbeleid van veel ondernemingen.’
Qua rapportage hoeft het dat overigens niet te zijn, benadrukt hij. ‘Wij bieden bijvoorbeeld al een jaar of 5 à 6 een dashboard aan onze klanten aan, waarmee we onze klanten inzicht geven in de besparingen op het watergebruik, afval en de CO2-uitstoot van onze beleggingen, ten opzichte van de benchmark. De fondsen waarin we beleggen leveren die data aan ons aan, en die data worden ook steeds beter. Dat zou je als klant natuurlijk ook weer in je duurzaamheidsrapportage kunnen meenemen. Ik denk wel dat daar steeds meer belangstelling voor komt. De data is er, dat is dus het probleem niet. En de impact is groot. Ik denk dat je dus ook over je pensioengeld zou moeten willen rapporteren. Dan kun je daarmee ook laten zien dat je goede dingen doet.’
Slechts 0,7% van risicokapitaal komt terecht bij vrouwelijke ondernemers: ‘Er is nog een wereld te winnen’
In samenwerking met Invest International - Nog geen procent van het risicokapitaal belandt bij vrouwelijke ondernemers. 'Schrikbarend', vindt Mieke Flierhuis, investment manager bij Invest International. ‘Er is nog een wereld te winnen, vooral aan de financieringskant.’
De statistieken schetsen een verontrustend beeld: slechts 10 procent van de leningen bereikt vrouwelijk geleide bedrijven, hoewel 37 procent van de bedrijven in Nederland door vrouwen wordt opgericht.
Voor risicokapitaal ligt dat percentage dus nog véél lager: 0,7 procent. Flierhuis: ‘Internationaal zijn de cijfers niet veel beter, maar in Nederland doen we het wel schrikbarend slecht.’
Wat is de oorzaak van de lage investeringen? ‘Het komt deels doordat er nog onvoldoende bekend is over de financieringsmogelijkheden die beschikbaar zijn’, zegt Flierhuis. ‘Daarnaast zijn veel vrouwelijke ondernemers realistischer in hun groeiverwachtingen, terwijl mannen soms ambitieuze, meer aantrekkelijke prognoses presenteren. Die voorzichtige inschatting kan banken en investeerders soms afschrikken.’
Geld lenen kost geld
Invest International zet zich daarom in op het financieren van vrouwelijke ondernemers met buitenlandambities. ‘Je zou bijna niet willen dat het specifieke aandacht moet krijgen’, zegt Flierhuis. ‘Je ziet dat vrouwen meer risicobewust zijn. Ik hoorde recent een vrouwelijk ondernemer zeggen: ‘Maar ik wil niet te veel lenen’. Dat heb ik nog nooit gehoord van een mannelijke ondernemer.’
Het mantra geld lenen kost geld lijkt dus nog altijd af te schrikken. ‘Dat is zo onnodig’, ziet Flierhuis. ‘Er zijn allerlei financieringsopties waarmee je kunt werken aan de groei van je bedrijf en je internationale ambities, zonder dat je meteen hoeft te verwateren qua aandelen. Het is aan ons om die mogelijkheden te belichten.’
Code-V: meten is weten
Uitgebreide cijfers ontbreken nu nog. Als het aan Flierhuis ligt, komt daar snel verandering in met Code-V, een samenwerking tussen banken, investeringsmaatschappijen en ministeries, waaraan Invest International zich dit jaar gecommitteerd heeft. ‘We werken toe naar een Nederlandse benchmark voor investeringen in vrouwelijke ondernemers’, zegt Flierhuis. ‘We moeten meer data hebben, want anders weten we niet waar we over praten.’
‘We willen inzichtelijk hebben hoeveel verzoeken er zijn van vrouwelijke ondernemers, hoeveel er worden afgewezen, hoeveel er worden gefinancierd én de hoogte van de financieringen. Afgaande op het feit dat bijna vier van de tien bedrijven opgericht zijn door een vrouw, is er in potentie een grote groep die we nog niet financieren, op wat voor manier dan ook. We laten hier nu kansen liggen.’
Zon-aangedreven tuktuks in India
Eén van de bedrijven die Invest International al ondersteunt is TUX mobility, opgericht door Fleur van Oorschot. De startup ontwikkelt een duurzaam voertuig voor de Indiase markt: een elektrische tuktuk met zonnepanelen op het dak die tijdens het rijden oplaadt.
‘TUX mobility durft groots te denken’, zegt Flierhuis. ‘India is bij uitstek geschikt voor dit type voertuig, gezien de enorme vervuiling door conventionele tuktuks.’
Het bedrijf past binnen twee van de vijf kernsectoren van Invest International: duurzame productie en energie. ‘Deze sectoren dragen bij aan wereldwijde duurzaamheidsdoelen en bieden startups als TUX mobility niet alleen financiële steun, maar ook de mogelijkheid om markten te valideren. Hiermee kunnen zij hun eerste productiebatch realiseren en pilots draaien met grote spelers in Azië.’
Stable Foods en voedselzekerheid in Kenia
In Kenia helpt Invest International Stable Foods, dat zich inzet voor de voedseltransitie. Het bedrijf, opgericht door Ruth Bertens, ondersteunt lokale boeren met innovatieve irrigatiesystemen en werkkapitaal, waardoor hun opbrengsten toenemen en voedselzekerheid wordt versterkt.
‘Voedselzekerheid is één van de belangrijkste onderwerpen in Kenia’, ziet Flierhuis. ‘Stable Foods biedt een oplossing die boeren meer zekerheid en inkomsten geeft. Invest International zorgt niet alleen voor financiering, maar houdt ook toezicht op de milieu- en sociale impact.’
‘Het type kapitaal dat nodig is voor een startende onderneming in Nederland is niet altijd hetzelfde als voor een startend bedrijf in bijvoorbeeld Oost Afrika’, stelt Ruth Bertens. ‘In Oost Afrika is er veel basisinfrastructuur niet aanwezig die je als bedrijf tóch moet oplossen om te kunnen groeien. Dat heeft soms simpelweg meer tijd nodig. Dat wil niet zeggen dat het model niet commercieel viable is, het duurt gewoon langer. Financiering is bij regionale banken schier onmogelijk of ontzettend duur. Invest International speelt daarin met hun product een enorm katalyserende rol.’
Dutch Good Growth Fund
Het Dutch Good Growth Fund (DGGF) is een van de programma’s waarmee Invest International wereldwijd al tien jaar positieve verandering stimuleert waaronder voor TUX mobility en Stable Foods. ‘DGGF zorgt ervoor dat Nederlandse bedrijven in het buitenland een verschil maken en tegelijkertijd hun eigen groei realiseren’, vertelt Flierhuis.
‘Het concept is eenvoudig en impactvol: financiering die beide kanten ten goede komt, zowel het Nederlandse bedrijf als de lokale gemeenschap. Onze leningen zijn gericht op lokale impact en duurzame verbetering, niet enkel op de cijfers.’
Dutch Desk in Kenia
Om toegang tot financiering in Kenia te vergemakkelijken, lanceerde Invest International onlangs ook de Dutch Desk in samenwerking met KCB Bank. ‘De samenwerking richt zich op specifieke sectoren, zoals logistiek en gezondheid, om ondernemers een soepele weg naar financiering te bieden. Lokale banken begrijpen de uitdagingen en mogelijkheden van hun markt, waardoor ondernemers met de Dutch Desk eenvoudiger toegang hebben tot financiering.’
‘Er is een wereld te winnen’
Voor vrouwelijke ondernemers met internationale ambities biedt Flierhuis een duidelijk advies: investeer in netwerken en leer van rolmodellen. ‘Ik heb zelf geen bedrijf, dus het is misschien makkelijk praten, maar ik denk dat verhalen van succesvolle ondernemers inspireren. Kennisdeling en ervaringen uitwisselen, om zo met zelfvertrouwen en lef een sprong te wagen naar het buitenland.’
‘Hoe langer je erover praat, hoe meer je beseft dat er nog een wereld te winnen is, vooral aan de financieringskant’, zegt Flierhuis. ‘Maar één ding is zeker: meer investeren in vrouwelijke ondernemers loont.’
‘We moeten daden bij het woord voegen’
‘Founders zijn er echt wel’, voegt Bertens toe. ‘Er is veel advies en support voor vrouwelijke founders, maar we moeten daden bij het woord voegen en daadwerkelijk in hen investeren. De statistieken tonen aan dat teams met vrouwelijke oprichters beter presteren dan teams die uitsluitend uit mannen bestaan.’
‘Investeringsfondsen die zich specifiek richten op vrouwelijke ondernemers zullen niet alleen zorgen voor meer rolmodellen, maar helpen ook bij het doorbreken van zowel bewuste als onbewuste vooroordelen.’
Hoe ‘first buddy’ Elon Musk het centrum van de macht bereikte: ‘Er ontstaat een broligarchie’
Zelden mengde het bedrijfsleven zich zo openlijk in de politiek als met de ‘bromance’ tussen Elon Musk en Donald Trump. Sinds Trumps verkiezingswinst wijkt de techmiljardair niet meer van zijn zijde. ‘Iemand die dicht bij Trump staat en hem dingen kan toefluisteren, kan veel gedaan krijgen.’
Elon Musk is een soort shiny thing voor Donald Trump, zeggen deskundigen. 'Iets waarmee hij kan pronken.' Foto: Brandon Bell/Getty Images
The first buddy. Elon Musk heeft de term – CNN kwam er als eerste mee – gretig gemunt. In de weken sinds de verkiezingswinst van Donald Trump, is de techmiljardair niet van de zijde van de president-elect geweken.
Musk werd naast Trump gekiekt tijdens de verkiezingsnacht en mocht diezelfde avond aansluiten bij de familiefoto. Hij ging mee golfen op Mar-a-Lago. Deze week ging een foto viral waarop de twee een McDonald’s-maaltijd weghappen in een vliegtuig, samen met Donald Trump Jr. en een zeer ongelukkig kijkende Robert Kennedy Jr.
Bestie-in-chief
De zelfverklaarde bestie-in-chief schaarde zich na de mislukte aanslag van 13 juli publiekelijk achter de president-elect. Eigenlijk begon die steun al met de overname van Twitter, in oktober 2022. Een van de eerste dingen die Musk als nieuwe eigenaar deed, nog voor de beruchte naamswijziging, was het profiel van Donald Trump en een hele zwik andere extreemrechtse accounts herstellen.
Toen Trump zich in de zomer van 2023 weer op het platform meldde – met een post van zijn mugshot – had X een gigantische ruk naar rechts gemaakt.
Musk heeft volgens Bloomberg minstens 132 miljoen dollar in de campagne van de Republikeinen gepompt. Maar volgens Bloomberg-journalisten Max Chafkin en Dana Hull is zijn grootste verdienste dat hij Trump salonfähig maakte voor een nieuwe doelgroep: jonge mannen voor wie de ceo van Tesla en SpaceX een soort god is.
‘Want het is één ding als Hulk Hogan in Madison Square Garden voor je juicht, maar het is een tweede als de meest succesvolle kapitalist in de geschiedenis dat doet.’
Showman uit Queens
Validatie waar Trump zelf ook naar hunkert, zeggen deskundigen tegen MT/Sprout. ‘Hij lijkt een enorme drang naar erkenning te hebben. Dat heeft hem tot het presidentschap gedreven’, zegt Hans Klis. Hij is voormalig Amerika-correspondent en auteur van Help, de president is gek geworden.
‘Trump heeft veel macht en geld, maar er is één ding dat hij mist: het aanzien bij zijn gelijken. Mijn indruk is dat hij als zakenman altijd enorm zijn best heeft gedaan om bij de elite te horen, bij wat hij als de crème de la crème van de zakenwereld ziet.’
Elon Musk op het podium tijdens een Trump-rally in Butler, Pennsylvania – de plaats waar de mislukte aanslag op Donald Trump plaatsvond. Foto: Anna Moneymaker/Getty Images
Dat is volgens Klis nooit echt gelukt. ‘In die kringen zien ze hem toch een beetje als een clown. Een vulgaire showman uit Queens. Ik denk dat de steun van de rijkste man ter wereld voor hem de bevestiging is dat hij er wél bij hoort.’
Musk is een soort shiny thing voor Trump, voegt Kenneth Manusama toe, Amerika-kenner en auteur van Democratie van het Wilde Westen. ‘Iets waarmee hij kan pronken.’
Wars van regulering
Musk is niet de enige techbro die zich achter Trump heeft geschaard. Durfkapitalisten Marc Andreessen en Ben Horowitz, cryptomiljardairs Cameron en Tyler Winklevoss en Shaun Maguire, partner in het bekende fonds Sequoia Capital, behoren eveneens tot zijn aanhangers. Peter Thiel, medeoprichter van betaalplatform PayPal, hielp J.D. Vance in het zadel, Trumps tweede man.
Zij denken dat hun belangen onder de Republikeinen het beste worden behartigd, legt Manusama uit. ‘Trump is wars van regulering en wil bedrijven vrijlaten om te ondernemen. Als je in de hoek van de innovatie zit – en dat zitten techbedrijven vrijwel altijd – wil je niet te veel regels aan je broek die de groei van je onderneming kunnen belemmeren.’
Bovendien denken techmiljardairs als Thiel en Musk ook betere ideeën te hebben over hoe de maatschappij en overheid eruit zouden moeten zien dan politici, bestuurders en misschien wel het volk. ‘Vanuit het idee: ik heb al zoveel succes met mijn betaaldienst of raketten, laat ik me nu met het landsbestuur gaan bemoeien’, vervolgt Manusama. ‘Ze willen zelf aan de knoppen zitten.’
DOGE
Dat mag Musk in de regering-Trump gaan doen als co-chair van het nieuw op te richten Department of Government Effiency (Doge), samen met Vivek Ramaswamy, die eerder in de race was voor de Republikeinse kandidatuur. DOGE kreeg die naam niet voor niets. Het is een verwijzing naar de gelijknamige meme en de cryptomunt die eruit voortkwam, Dogecoin.
Met beide loopt Musk al jaren weg. SpaceX kondigde in 2022 aan een satelliet met de naam DOGE-1 naar de maan te sturen, gefinancierd met dogecoin. Die moet nog altijd van de grond komen: de lancering is al meermaals uitgesteld.
In voormalige Italiaanse stadsrepublieken als Venetië en Genua was de doge ook het staatshoofd, maar dat terzijde.
Kostenbesparing van 2 biljoen
Het lijkt een grap, maar Musk en Ramaswamy hebben serieuze ambities met het departement. Ze willen snijden in de ‘overdaad aan federale regels en voorschriften’, schrijven ze in een opiniestuk in The Wall Street Journal. Volgens de ondernemers hebben die geen juridisch bestaansrecht, omdat ze niet expliciet door het Congres zijn goedgekeurd. ‘Een existentiële bedreiging voor onze republiek.’
Het doel: een kostenbesparing van 2 biljoen dollar, ofwel een 2 met twaalf nullen erachter. Dat is ongeveer een derde van wat de overheid jaarlijks uitgeeft. Daarvan moet 500 miljard uit het schrappen van subsidies komen.
De publieke omroep (535 miljoen), ‘progressieve’ organisaties als Planned Parenthood (300 miljoen) en niet nader gespecificeerde internationale organisaties (1,5 miljard) zitten in elk geval op de schopstoel. Verder liet Musk eerder in een tweet doorschemeren 80 procent van het overheidsapparaat te willen ontslaan.
Voor de goede orde: Doge is een extern adviesorgaan, geen uitvoerende instantie. ‘Een baantje waarin hij niet al te veel schade kan toebrengen, zal het team van Trump wellicht hebben gedacht’, zegt Manusama.
Al moeten we de invloed die Musk op deze positie kan hebben volgens de Amerika-kenner niet onderschatten. ‘In Trumps entourage geldt: zorg dan dat je de laatste bent die hem spreekt, voor hij een besluit nemen. Iemand die dicht bij hem staat en hem dingen kan toefluisteren, kan veel gedaan krijgen.’
Eigen belangen eerst
Want Musk zit er natuurlijk niet voor niets. Met SpaceX beheert hij onder andere satellieten voor het Pentagon en werkt hij nauw samen met Nasa. Bij die laatste haalde hij al voor ten minste 11,8 miljard dollar aan opdrachten binnen.
Maar Musk ergert zich aan de manier waarop de overheid met zijn bedrijven omgaat, schrijft het FD. Recent zijn er tenminste twintig onderzoeken geweest, onder meer naar de veiligheid van Tesla-auto’s en de milieuschade die de raketten van SpaceX veroorzaken.
Musk kan de overheid ook goed gebruiken bij zijn nieuwste prestigeproject: zelfrijdende auto’s. Tesla sleutelt momenteel aan de Cybercab-robottaxi, een zelfrijdend voertuig zonder stuur en pedalen dat vanaf 2026 in productie genomen moet worden. Alleen mogen er daarvan volgens de National Highway Traffic Safety Administration jaarlijks slechts 2500 worden ingezet onder verleende vrijstelling. Dat staat massaproductie in de weg.
Musk deed al eerder pogingen om dat aantal naar 100.000 stuks te verhogen. Waar die eerder jammerlijk mislukten, lijkt hij nu goed nieuws te krijgen. Het laten vieren van de teugels voor zelfrijdende auto wordt een topprioriteit voor het ministerie van transport, meldt Bloomberg. ‘Wat trouwens wel bijzonder is’, zegt Manusama. ‘Omdat de Republikeinen, ook Trump, in het verleden fel tegen EV’s waren.’
Tussen 5 en 6 november, de dag na de verkiezingen, nam het vermogen van Elon Musk met 26 miljard dollar toe (+10 procent). Foto: Jeff Bottari/Zuffa LLC via Getty Images
Manusama ziet een ‘broligarchie’ ontstaan. Hij maakt de vergelijking met de Gilded Age, een periode waarin miljardairs als J.P. Morgan, Andrew Carnegie, John D. Rockefeller en Cornelius Vanderbilt – de zogenaamde robber barons – een stevige stempel op het overheidsbeleid drukten.
‘Dat heeft mede aan de basis gestaan van de grote ongelijkheid in Amerika nu’, zegt hij. ‘Die kloof kan onder Trump alleen maar groter worden. Bij zijn belastingplannen zijn het vooral de 5 procent rijkste Amerikanen die erop vooruitgaan.’
Iemand die in elk geval al rijker is geworden door Trumps herverkiezing, is Musk zelf. Na de verkiezingswinst piekten de aandelen van elektrische autofabrikant Tesla. In één dag nam zijn fortuin met 26 miljard dollar toe.
Privatisering van het buitenlandbeleid
Nog gevaarlijker is dat het bedrijfsleven zich dankzij de connectie met het Witte Huis direct kan mengen in geopolitieke conflicten. Iets wat Musk overigens al doet; volgens The Guardian voert hij al twee jaar lang telefoongesprekken met Vladimir Poetin.
De Russische president zou Musk hebben gevraagd om zijn satelliet-communicatiedienst Starlink niet boven Taiwan te activeren, als gunst aan de Chinese president Xi Jinping. Dat systeem speelt ook een cruciale rol in de oorlog in Oekraïne.
Journalist Hans Klis noemt het de ‘privatisering van het buitenlandbeleid’. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben, zegt hij. ‘Het betekent dat de stabiliteit van de internationale gemeenschap afneemt.’
‘Ik denk dat Europa zich enorme zorgen moet gaan maken over wat dit voor de situatie in Oekraïne betekent’, voegt Manusama toe. ‘Stel dat Musk, met zijn telefoontjes naar Poetin, Trump gaat influisteren om gewoon te stoppen met die oorlog. Dat is toch al de tendens binnen de aanstaande regering. Van Tulsi Gabbard, die hoofd inlichtingendienst wordt, weten we bijvoorbeeld dat ze pro-Poetin is.’
Mot bij het vuur
De vraag is wel hoelang de bromance tussen Musk en Trump standhoudt. Twee mannen met een Messiascomplex, zeggen deskundigen, die allebei nogal overtuigd zijn van hun eigen uitzonderlijkheid. Voor zulke ego’s is het sowieso ingewikkeld om het podium te delen. Klis denkt dat de liefde op een gegeven moment wel zal bekoelen.
‘Vertrouwelingen van Trump kunnen van de ene op de andere dag persona non grata worden’, zegt hij. ‘Dat hebben we tijdens zijn vorige ambtsperiode gezien met voormalig chef-strateeg Steve Bannon. Die werd op een gegeven moment gezien als de geheime macht achter de troon en viel daardoor uit de gratie. Musk wordt al vergeleken met een mot die te dicht bij het vuur vliegt. Zodra Trump het gevoel krijgt dat Musk machtiger wordt dan hij of geld aan hem verdient, kan die relatie heel snel verzuren.’
Hoe moderne uitzendbureaus ondernemers helpen groeien: ‘Elke vacature is maatwerk’
In samenwerking met Unique uitzendbureau - In een krappe arbeidsmarkt worstelen ondernemers met het vinden én - belangrijker - het behouden van personeel. Gelukkig zijn er moderne uitzenders met een focus op soft skills én een balans tussen tech en touch.
De rol van moderne uitzendbureaus is drastisch veranderd. Waar ze vroeger vooral als tussenpersoon fungeerden, vervullen ze nu een veel strategischere rol. ‘We willen niet zomaar cv’s doorschuiven, maar echt een hr-partner zijn voor ondernemers’, vertelt Jesse van den Berg, verantwoordelijk voor sales bij Unique. ‘We kijken naar de volledige groeistrategie: waar wil de organisatie naartoe? Wat zijn hun doelstellingen? En vooral: wat is realistisch haalbaar?’
Volgens Van den Berg komen veel ondernemers op een kantelpunt als ze doorgroeien. ‘Je ziet het vooral bij bedrijven die naar zo’n twintig personeelsleden gaan. Ze komen op een punt dat er een hr-afdeling moet komen, die er meestal nog niet is. Dan kunnen wij de kritische vragen stellen: welke vraagstukken komen er op je af? Wat voor profiel heb je echt nodig? Samen zoeken we naar een middenweg die werkt én betaalbaar blijft.’
Proactief advies voorkomt kostbare misstappen
De hedendaagse arbeidsmarkt stelt ondernemers voor complexe uitdagingen die verder reiken dan alleen personeelswerving. ‘Soms komen er vraagstukken die niet gaan over vacatures vullen’, legt manager recruitment Yentl Perdaems uit. ‘Neem het zzp-vraagstuk dat nu volop speelt. Dan zetten we experts in die kunnen adviseren over wet- en regelgeving. We proberen echt informatie over te brengen. Soms is de aanzet misschien dat een mkb’er een administratief medewerker zoekt, maar blijkt dat er eigenlijk meer behoefte is aan een flexibele schil. Dan teken je samen die plannen uit.’
Die adviserende rol vergt wel een gedegen onderbouwing. ‘De meeste ondernemers zijn koppig’, lacht Van den Berg. ‘Als we vallen, dan leren we daarvan, zeggen ze. Wij willen mensen juist behoeden voor het vallen. Maar dan moet je wel met data en marktonderzoek komen om je verhaal te onderbouwen.’
Sneller de diepte in met technologie
De branche maakt een technologische transformatie door die verder gaat dan alleen AI. ‘We hebben twee jaar geleden een bewuste keuze gemaakt om over te gaan naar het nieuwe Applicant Tracking System (ATS), gebouwd op het Salesforce-platform’, vertelt Perdaems. ‘In samenwerking met partners hebben we veel zelf gebouwd. Iedere twee tot vier weken hebben we nieuwe releases, ook op AI-niveau. Als je met rigide systemen werkt waar je weinig invloed op hebt, dan is het lastig om met de tijd mee te gaan.’
Die technologische vooruitgang uit zich op verschillende fronten. ‘Contact automation helpt om sollicitaties te verrijken met data’, legt recruiter Liselotte Duym uit. ‘Basale vragen worden vooraf gesteld, waardoor je in gesprekken sneller de diepte in kunt. Het helpt ook recruiters om sneller te voorsorteren en selecteren.’
Die menselijke touch blijft essentieel, vooral in het mkb. ‘Elke vacature bij een mkb’er is maatwerk’, zegt Duym. ‘Dat kan niet door AI alleen. Past de persoon bij de organisatie? Dat blijft mensenwerk.’
AI én A/B-tests met vacatureteksten
De technologische vooruitgang heeft geleid tot verschillende innovaties in het recruitmentproces. Ook bij het schrijven van vacatureteksten speelt AI een groeiende rol. ‘De ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen’, zegt Perdaems. ‘Maar met de juiste prompts kun je gave, effectieve teksten genereren. We doen ook A/B-tests met verschillende versies om te zien waar kandidaten beter op reageren.’
Het gebruik van data gaat nog verder. Perdaems: ‘We werken met persona’s, gebaseerd op doelgroeponderzoek. De manier waarop we mensen benaderen varieert ook. De schrijfwijze is anders voor elke generatie. En iemand uit Limburg wil een andere tekst zien dan iemand in Friesland. We blijven testen en leren wat het beste werkt.’
Persoonlijkheid belangrijker dan een cv
Terwijl steeds meer organisaties worstelen met openstaande vacatures, beweegt de markt langzaam naar de uitvraag én inzet van soft skills, in plaats van traditionele wervingsmethoden als het cv en de motivatiebrief. ‘Daar is ons systeem écht op ingericht’, zegt Perdaems.
‘Hoewel we merken dat er soms weerstand is — het cv wordt nog vaak gezien als heilige graal — is het essentieel om verder te kijken. Natuurlijk zijn bepaalde vaardigheden soms noodzakelijk, maar we zien vaak dat kandidaten zichzelf uitsluiten op basis van een vacaturetekst, terwijl ze na een gesprek over de bedrijfscultuur juist heel enthousiast worden.’
‘Wat wij in de praktijk zien is dat bedrijven vacatures opstellen met bepaalde eisen, maar soms weten ze zelf niet waarom ze die eisen stellen’, voegt Van den Berg toe. ‘Door onze jarenlange ervaring weten we dat van de tien gestelde eisen er vaak drie kunnen vervallen. Het is belangrijker om concreet naar de soft skills te kijken.’
Nieuwe arbeidsmarkt, nieuwe uitdagingen
De arbeidsmarkt is fundamenteel veranderd sinds corona, merken de recruiters. ‘Werk-privébalans is belangrijker geworden, maar ook het salarisstuk’, zegt Perdaems. ‘Transparantie is het belangrijkste. Je hoeft niet de beste betaler te zijn, maar je kunt mensen naar je toe trekken door de juiste cultuur te hebben en goed voor je mensen te zorgen.’
Die spanning tussen werkgevers- en werknemerswensen zal dan ook niet ineens verdwijnen, verwacht Perdaems: ‘Als je kijkt naar de vergrijzing en veranderingen in wet- en regelgeving die er vast nog aankomen, denk ik dat dit spanningsveld vooral in de kandidatenmarkt wel blijft.’
De balans tussen tech en touch
Het werk van Unique stopt niet bij het plaatsen van een kandidaat. ‘Je kunt niet voorkomen dat mensen naar een volgende werkgever gaan’, zegt Perdaems. ‘Maar wij kijken naar doorbemiddeling. We willen mensen via onze Skills Town-opleidingen en trainingen beter op de markt zetten dan dat ze binnenkwamen. Het houdt niet op als iemand bij ons aan het werk gaat.’
Die persoonlijke aanpak, gecombineerd met slimme technologie, vormt de toekomst van de branche. ‘We proberen het systeem zo automatisch en efficiënt mogelijk in te richten’, ziet Van den Berg. ‘Dat doen we juist om zoveel mogelijk tijd te hebben voor het menselijke stuk.’
Perdaems knikt instemmend. ‘Wij doen mensenwerk. Toen ik startte in werving en selectie zei men al: dat gaat nooit weg. Je hebt met mensen te maken die aan het werk willen. Werk kan bepalend zijn voor wie je bent, of wie je wordt. Dat is een van de mooiste dingen in ons vak. We kunnen ons eerste belletje nog herinneren dat je een kandidaat de baan mag aanbieden. Die adrenalinekick, dat is het mooiste dat er is. De technologie is ontzettend fijn en helpt ons enorm om efficiënter te werken, maar uiteindelijk draait alles om die menselijke connectie.’
Om onze site goed te laten functioneren, te verbeteren en u de beste ervaring te geven, gebruiken we cookies! Surfen op deze site = akkoord met cookies. OkLees verder
Privacy- & Cookiebeleid
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
