De één wilde vroeger brandweerman worden, de ander kleuterjuf. Wat kwam er terecht van de jeugddromen van de managers van nu?
Ivonne Bojoh (34) perations director The People's Valley
"Toen ik klein was, wilde ik later net zo worden als mijn vader, Ronald Bojoh. Hij werkte hard, maakte lange dagen en werd gewaardeerd. Hij was slim, gedreven, kritisch, autodidact en gepassioneerd. Door hard werken, respect te hebben voor zijn meerdere (allicht een erfenis van zijn Aziatische voorouders) en door duidelijke doelen voor ogen te hebben was hij de ideale ‘bedrijvendokter'. Hij werd aangenomen vanwege zijn analytische denkvermogen en zijn affiniteit met cijfers en daadkracht. Organisaties die hun doelstellingen niet behaalden, marktpositie verloren of dreigden ten onder te gaan aan reorganisaties werden door hem gezond gemaakt. Maar hij trad nooit op de voorgrond, was immer de man achter de schermen. Dat wilde ik ook."
Milan Potuznik (57) directeur Waterfront Media Concepten
"Ik ben opgegroeid in Susice, een provinciestadje in het Zuidwesten van Tsjechië. Mijn droom was om ingenieur te worden en wegen te gaan bouwen. Onder het communistische regime bestond weinig ruimte om deze droom te verwezenlijken. Naarmate ik ouder werd kwam naast de vraag ‘Wat wil ik worden?' ook de vraag: ‘Waar wil ik het worden?' Op 17-jarige leeftijd ben ik, met mijn gymnasiumdiploma op zak, uit Tsjechië vertrokken en in Nederland terechtgekomen. Mijn beperkte beheersing van de Nederlandse taal vormde een barrière voor het volgen van een opleiding. Door het verkopen van abonnementen voor Boek en Plaat, later onderdeel van ECI, pikte ik de taal echter snel op. Bovendien ontdekte ik mijn commerciële kant."
Wendeline van Luijk (36) Directeur flexmoeders.nl
"Ik had een tante die stewardess was bij KLM en ik vond haar er altijd zo prachtig uitzien. Als klein meisje wilde ik dus ook stewardess worden. Op de foto zie je mij dan ook tijdens carnaval ergens begin jaren 80, met een echt KLM-mutsje dat ik van haar had gekregen. Toen ik wat ouder werd, werden mijn wensen wat serieuzer. Ik fantaseerde dat ik de baas was van een geweldig gesmeerd lopend bedrijf. Het feit dat ik de baas was, moest gek genoeg een goed bewaard geheim blijven. Niemand wist het, behalve de mensen die er toe deden. Ik moet er wel om lachen als ik daaraan terugdenk. Ik kon daar eindeloos over dagdromen. Voer voor psychoanalytici wellicht?"
Inclusive30: Wie maken Nederlandse bedrijven écht inclusiever?
MT/Sprout publiceert in april de Inclusive 30 van 2025, dé lijst met mensen die echt het verschil maken op weg naar een inclusiever bedrijfsleven. Wie mag er volgens jou niet ontbreken?
Inclusive30-alumni Eva de Mol (CapitalT), Sander van't Noordende (Randstad), Ingrid Tappin (Techleap), Jasper Kool (Social Capital) en Nancy Poleon (BrandedU).
Als het over diversiteit en inclusie gaat, zijn goede intenties een mooi begin, maar maken daden pas het verschil. Wie zijn de mensen die over de daadkracht, kennis en visie beschikken die de BV Nederland aantoonbaar diverser, maar vooral inclusiever maken?
MT/Sprout publiceerde in 2021 de eerste Inclusive30: hét podium voor inclusieve doeners, leiders en denkers die aantoonbaar impact maken. Die anderen inspireren om hun voorbeeld te volgen, zodat Nederlandse bedrijven inclusiever worden. Iemand aanmelden voor de Inclusive30 van 2025? Dat kan onderaan het artikel.
Wie maakt echt meters?
Waarom een lijst? Diversiteit en inclusiviteit versterken de slagkracht en de kwaliteit van Nederland, dat is al vaak genoeg bewezen. Het beter benutten van (schaars) talent, besluitvorming die is afgestemd op de belangen van alle stakeholders, nieuwe marktkansen door inspelen op behoeften van onderbelichte doelgroepen: nut en noodzaak van D&I zijn zonneklaar. En natuurlijk staan ze op de agenda van elke leider. Maar: wie maakt er echt meters mee?
Die mensen zoeken we, en geven we graag een podium. Zij dragen bij aan inclusiviteit door als rolmodel te dienen en zelf diversiteit en inclusiviteit actief uit te dragen. Door binnen bedrijven concrete projecten op te pakken, of door als leider de transitie op de strategische agenda te verankeren.
De MT/Sprout Inclusive30 geeft een podium aan mensen die echt het verschil maken op weg naar een inclusiever bedrijfsleven. De jaarlijkse lijst wordt mede mogelijk gemaakt door Whyz Executive Search.
Ondernemers die het goede voorbeeld geven of met hun (tech)producten of diensten het Nederlandse bedrijfsleven pluriform succes brengen, horen wat ons betreft ook op de lijst. En ook de denkers en bestuurders die ‘vanaf de zijlijn’ de BV Nederland in beweging krijgen.
Aantoonbaar verschil maken
MT/Sprout laat zich bij het samenstellen van de Inclusive30 adviseren door D&I-experts, recruiters en andere bronnen uit ons netwerk. Toch willen we geen kandidaten missen voor onze longlist. Daarom vragen we ook jou input, met de vertrouwde vraag: ben jij/ken jij…?
De criteria voor toelating tot de Inclusive30 zijn natuurlijk niet mathematisch. We zoeken boven alles personen die, al dan niet als leider van hun bedrijf, ten minste aantoonbaar verschil hebben gemaakt in de bevordering van inclusiviteit in het Nederlandse bedrijfsleven.
De criteria voor opname in de lijst:
de persoon maakt zich sterk voor de bevordering van inclusiviteit en diversiteit;
binnen, met of gericht op een onderneming;
vanuit een rol als leider, expert, dienstverlener of rolmodel;
die inspanning heeft een meetbaar, aantoonbaar of ten minste inspirerend verschil gemaakt op weg naar meer inclusiviteit en diversiteit in het Nederlandse bedrijfsleven;
de persoon heeft niet eerder in de Inclusive30 gestaan.
Aanmelden kan tot woensdag 5 februari.
Laat ons hieronder weten wie absoluut op de lijst moet:
Hoe Elon Musk en de PayPal Mafia de macht grijpen in het Witte Huis
Donald Trump zit binnenkort op het pluche in het Witte Huis. In zijn entourage bevinden zich heel wat bekende techondernemers, zoals Elon Musk en Peter Thiel. Voor het eerst zien zij de federale overheid als een serieuze plek om te disrupten. Wie zijn deze presidentsfluisteraars?
De Trump-fluisteraars, vlnr: Peter Thiel, David Sacks, Elon Musk, Vivek Ramaswamy, Jared Isaacman en Shyam Sankar. Foto: Getty Images
Donald Trump, de 78-jarige toekomstige president van de VS, heeft al heel wat techtycoons aangewezen voor diverse functies. Het is een bedankje voor hun riante campagnebijdragen. Ze krijgen de status van ‘speciale overheidsmedewerkers’. Zo hoeven ze ook geen opening van zaken te geven over hun vermogen en hun belangen.
Silicon Valley heeft lange tijd de neus opgetrokken voor de Amerikaanse politiek. Kandidaten sponsoren, lobbywerk, dat hoort er gewoon bij. Maar voor het eerst zijn de techbro’s wel geïnteresseerd in actieve politieke macht, vooral om de federale overheid te disrupten. Die zet namelijk te veel de rem op hun tomeloze groeiambities.
Het is nog maar de vraag of boomer Trump tegen deze mannen – vrouwen zijn niet in beeld – is opgewassen. Ze kennen elkaar namelijk al veel langer dan Trump. Drie belangrijke spelers zijn zelfs afkomstig uit de PayPal Mafia: Elon Musk, David Sacks en Peter Thiel. Al decennia dikke maten van elkaar met sterke financiële en sociale banden.
Bovendien delen ze hetzelfde rechtse gedachtegoed. Ze hebben niks met inclusie en diversiteit en ze willen geen bemoeienis van overheden. In hun ideale wereld bestaan er ook geen regels of vangrails voor AI en cryptomunten, geen enkele rem op sociale media, geen milieu- of klimaateisen, geen bescherming van werknemers of consumenten…
Dat zullen ze Trump straks allemaal in het oor fluisteren wanneer hij op 20 januari geïnaugureerd wordt. Wie zijn deze presidentsfluisteraars en wat gaan ze doen?
De bekendste: Elon Musk
De bekendste is Elon Musk. De topman van Tesla en SpaceX wordt inmiddels ‘de schaduwpresident’ en ‘first buddy’ genoemd. Zijn vermogen is sinds de verkiezing van Trump met 70 procent gestegen tot 450 miljard dollar.
Hoeveel invloed hij al uitoefent, is recent nog gebleken. Zo willen de activistische MAGA (Make America Great Again) Republikeinen meer beperkingen voor visums voor hoogopgeleide immigranten, zodat die banen door Amerikanen kunnen worden ingevuld.
Musk wil dat niet en laat dat duidelijk blijken op X. Silicon Valley en co zijn te afhankelijk van (goedkopere) softwareprogrammeurs en andere specialisten uit de rest van de wereld. Trump kiest in deze touwtrekwedstrijd de kant van Musk.
Zo laat hij onder meer in de media optekenen: ‘I’ve always liked the visas’. Waarna er in politieke kringen meteen bezorgd wordt geroepen dat Musk te veel invloed heeft op de toekomstige president. Trump was namelijk eerder een fel tegenstander van deze visums. Bovendien was het verwijderen van migranten één van de speerpunten van zijn campagne.
‘Deze jongens hebben Trump geholpen om verkozen te worden. Hij is hen dat gewoon verschuldigd’, verklaart Mark Krikorian, executive director van het Center for Immigration Studies, de draai van Trump aan Politico. Anders gezegd: ze hebben hem in hun zak.
Musk zal samen met Vivek Ramaswamy de hakbijl gaan zetten in de federale overheidsbudgetten. Twee biljoen dollar van de in totaal zeven biljoen wil hij bezuinigen. Dat doen ze via het nieuwe departement van overheidsefficiëntie (DOGE: Department of Government Efficiency).
Ex-presidentskandidaat Ramaswamy is net als Musk een geslaagde ondernemer. Zo stichtte hij onder meer Roivant Sciences, een farmabedrijf dat vergeten patenten opkoopt en weer op de markt brengt. Maar hij is eigenlijk veel bekender van zijn activistische werk tegen woke en ESG (environment, social, governance).
Hij schrijft in 2021 het boek Anti-Woke en spreekt erover in vele podcasts. Ramaswamy richt in 2022 het anti-woke investeringsfonds Strive Asset Management op. Bedrijven die bij hem om funding vragen, hoeven niet politiek correct te investeren. Zijn fonds heeft een jaar later al een miljard dollar in kas.
Het wordt onder andere gesteund door Peter Thiel en Narya Capital. Dat laatste is het durfkapitaalfonds van J.D. Vance, niet alleen Ramaswamy’s vriend van de rechtenfaculteit, maar ook de toekomstige vicepresident van Trump.
Jared Isaacman: adrenalinejunkie
Jared Isaacman is een andere bondgenoot van Musk. Hij wordt in de regering van Trump het nieuwe hoofd van ruimtevaartinstituut NASA. De miljardair, rijk geworden met betaalverwerker Shift4 Payments dat hij op 16-jarige leeftijd oprichtte, staat bekend als adrenalinejunkie.
Hij heeft onder meer de legerpilotenschool Draken opgericht en geniet van het breken van snelheidsrecords met straaljagers. Bij SpaceX vliegt hij in 2021 mee als commandant van de Inspiration4. Afgelopen september heeft hij nog alle media gehaald met de eerste toeristische ruimtewandeling bij SpaceX (in een ruimtepak dat niet eerder in de praktijk was getest).
‘Jared zal de ontdekkings- en inspiratiemissie van NASA aanjagen, en de weg bereiden voor grensverleggende prestaties in ruimtewetenschap, -technologie en -verkenning’, zo klonk het in de aankondiging van Trump op Truth Social. Zelf spreekt Isaacman over ‘een bloeiende ruimte-economie die kansen biedt voor talloze mensen om in de ruimte te wonen en werken’.
David Sacks, techinvesteerder en podcaster, is benoemd tot tech-tsaar, wat inhoudt dat hij Trump advies geeft over AI en cryptovaluta. Twee cruciale takken van sport voor het behouden van een stevige concurrentiepositie voor de VS, aldus Trump.
Sacks is zelf een speler in het AI-ecosysteem: dit jaar lanceerde hij Glue, een AI-app voor op het werk. Hij is tegen vangrails voor AI, want bedrijven moeten kunnen groeien. Bovendien vindt hij dat het grootste deel van wat er op het internet staat beschikbaar zou moeten zijn om AI op te trainen. Net als Musk is hij tegen het censureren van AI.
Ook in de wereld van crypto heeft Sacks flinke belangen, onder meer bij Multicoin Capital, dat investeert in de cryptomunt Solana. Via zijn durfkapitaalfonds Craft heeft hij geïnvesteerd in de cryptobedrijven BitGo en Bitwise. Dat hij vrij baan zal maken voor crypto zal dus geen verrassing zijn.
Suresh Venkatasubramanian, een van de AI-adviseurs van president Joe Biden, wijst in Time op de belangenverstrengeling en het gebrek aan toezicht. ‘Je moet je afvragen of deze benoeming het belang van de techindustrie dient of van een bepaald aantal individuen.’
Het netwerk van Peter Thiel
Musk heeft misschien rechtstreekse toegang tot Trump, en ook Sacks zit goed als tsaar, maar de invloed van Peter Thiel zal nog veel verder reiken. Al in 2016 haalt Trump heel wat mannen uit zijn netwerk om hem bij zijn eerste presidentschap te adviseren. Deze keer is de infiltratie nog groter en diepgaander.
Thiel heeft onder meer een bijzondere relatie met vicepresident J.D. Vance, schrijft Forbes. Ze ontmoeten elkaar in 2011 bij een lezing op Yale. Vance is zo onder de indruk van de hyperintelligente Thiel dat hij contact houdt en in 2015 partner wordt bij Mithril Capital. Thiel is medeoprichter van dit investeringsfonds.
Vier jaar later lanceert Vance, gesteund door Thiel en Marc Andreessen, zijn eigen fonds Narya Capital. Thiel stelt Vance in 2021 voor aan Trump.
Blake Masters en Shyam Sankar
Thiel heeft naast Vance meer (ex-)medewerkers rondom Trump cirkelen. Ook Blake Masters, die voor Thiel Capital en de Thiel Foundation als coo en president heeft gewerkt, krijgt een belangrijke functie. Blake staat op het lijstje van Trump als directeur voor het Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives (ATF).
Masters heeft nog les gekregen van Thiel op Stanford. Ze schreven samen in 2014 het boek Zero to One: Notes on Startups, or How to Build the Future. Masters is alvast voor de wapenlobby. Al is het nog even afwachten of hij ook echt op die positie terecht zal komen.
Afkomstig uit dezelfde stal is Shyam Sankar, cto van Palantir Technologies. Het bedrijf, waarvan Thiel medeoprichter is, is onder meer actief in militaire tools voor inlichtingen en verdediging. Trump overweegt Sankar een topbaan in het Pentagon te geven. Sinds de verkiezing van Trump is de koers van het aandeel Palantir verdubbeld.
Sankar staat er namelijk om bekend dat hij de aanbestedingen voor Defensie drastisch wil vereenvoudigen. Afgelopen oktober heeft hij in een artikel er nog op aangedrongen dat het Pentagon meer commercieel beschikbare technologie moet aankopen. Bovendien vindt hij dat het leger meer gebruik moet maken van AI.
Jacob Helberg: meer spierballen tegen China
Nog een getrouwe van Thiel is Jacob Helberg. Hij is senioradviseur van de ceo van Palantir, maar ook founder van het Hill and Valley Forum, een groep van durfinvesteerders en juristen die bezorgd zijn over de impact van China op de Amerikaanse technologie-industrie.
Zij willen dat de VS veel meer zijn spierballen laat zien. Helberg is ook één van aanvoerders in de strijd tegen Tiktok. Trump heeft hem uitgekozen als staatssecretaris voor economische groei, energie en milieu.
Andere bondgenoten van Thiel zijn Michael Kratsios, die het wetenschappelijk bureau van het Witte Huis gaat leiden. Daar komt Sriram Krishnan, partner van Andreessen Horowitz, als beleidsadviseur voor AI bij.
Krishnan heeft overigens ook een nauwe band met Musk, zo werkt hij na de overname van Twitter (nu X) met hem om het bedrijf opnieuw op te bouwen. Ook nog afkomstig uit het clubje van Thiel zijn Trae Stephens, co-founder van defensie-aannemer Anduril, die een topbaan krijgt in het Pentagon, en investeerder Jim O’Neill die plaatsvervangend secretaris van het ministerie van Volksgezondheid wordt.
Witte Huis wordt slangenkuil
Wat er in de praktijk van al die disruptie terecht zal komen, is nog afwachten. De Republikeinen willen eerder terug naar de vorige eeuw, naar het Amerika dat met de maakindustrie groot is geworden. De techbro’s willen vooral vooruit en dan mogen er best wat politieke speerpunten sneuvelen. De recente rel over de visa voor immigranten geeft al een aardig inkijkje wat de toekomst zal brengen.
‘Het Witte Huis loopt het gevaar in een slangenkuil te veranderen wanneer verschillende partijen binnen Trumps wereld strijden om zijn aandacht’, zegt Tom Warrick tegen The Washington Post.
Hij heeft zowel onder Trump I als Barack Obama op het ministerie van Binnenlandse Veiligheid gewerkt. Daar heeft hij gezien hoe het werkt om Trump voor de ene of de andere kar te spannen. Degenen die als laatste spreekt met Trump voordat hij een beslissing neemt, krijgt vaak zijn of haar zin. ‘Ik kan uit eerste hand zeggen dat dit ook echt gebeurt.’
CEO Sopra Steria Nederland: ‘Eindverantwoordelijken moeten meer kennis hebben van techniek’
In samenwerking met Sopra Steria - Kennis in de board over technologie is onmisbaar, stelt Joost de Bruin, CEO van Sopra Steria Nederland (voorheen: Ordina). 'Een directeur hoeft niet te kunnen programmeren, maar eindverantwoordelijken moeten méér kennis hebben van technologie.'
Joost de Bruin, CEO van Sopra Steria Nederland, over AI voor leiderschap.
Afgelopen jaar ging Ordina officieel samen met het in Frankrijk beursgenoteerde techbedrijf Sopra Steria. Voor Ordina werkte De Bruin onder andere bij TNO. ‘Daar leerde ik hoe belangrijk het is om innovatie praktisch en tastbaar te maken. Die insteek zie ik nog steeds als een belangrijke basis’, vertelt hij.
Bij Ordina begon hij als financiële man en in samenwerking met het directieteam verbeterden de financiële resultaten aanzienlijk. Dit succes leidde uiteindelijk tot zijn benoeming tot CEO van Ordina in Nederland.
Inmiddels is hij CEO van Sopra Steria Nederland. Daarnaast zet De Bruin zich in als bestuurslid van NL Digital en vertegenwoordigt hij de IT-sector in de Cyber Security Raad, die het kabinet adviseert op het gebied van cybersecurity.
Bedrijven die een sterke focus delen
De overname van Ordina door Sopra Steria verliep soepel. Volgens De Bruin zijn er veel overeenkomsten tussen beide bedrijven. ‘We hebben daar fors onderzoek naar gedaan en natuurlijk heel veel gesprekken gevoerd’, vertelt hij.
Die voorbereiding bleek cruciaal. Beide bedrijven delen een sterke focus op kennis van specifieke markten. Ze willen niet alleen technologie leveren, maar ook diepgaande expertise in specifieke sectoren, van publieke diensten tot financiële dienstverlening. ‘Onze visie om klanten te ondersteunen met kennis van hun domein ligt heel dicht bij elkaar’, legt De Bruin uit.
In de praktijk betekent dit dat Sopra Steria, net als Ordina, actief is in sectoren waar uitdagingen voorkomen. Zo kampen veel organisaties in het publieke domein met verouderde systemen en de complexe interactie met burgers, wat De Bruin ook ziet in landen als België en Nederland. ‘Wet- en regelgeving verschillen, maar verouderde infrastructuren en de vraag hoe technologie die kan ondersteunen, zijn heel herkenbaar in West-Europa’, zegt hij.
Een cultuur van leren en ontwikkelen met AI
Sopra Steria ziet AI als een essentieel hulpmiddel om hun eigen bedrijfsvoering efficiënter te maken. De Bruin benadrukt dat AI niet alleen het bedrijf zelf vooruit helpt, maar daarmee ook een signaal afgeeft naar hun klanten over de waarde van AI.
‘Het is belangrijk dat we hiermee een voorbeeld stellen’, zegt hij. ‘Als we onze klanten adviseren over AI, moeten we zelf ook laten zien dat we met deze technologie werken. Op alle niveaus.’
Daarom heeft Sopra Steria besloten om álle medewerkers met AI te laten werken. Voor veel techmedewerkers is dat geen grote verandering, omdat zij vaak al met AI-tools werken. Maar ook onze ondersteunende rollen worden getraind in AI’, zegt De Bruin. ‘Voor hen zal AI iets anders betekenen dan voor onze techconsultants, maar we willen dat iedereen, ongeacht hun functie, kennismaakt met deze technologie.’
Volgens De Bruin wordt dit door medewerkers positief ontvangen, omdat het hen helpt zichzelf te ontwikkelen en employable te blijven. ‘Het gaat er niet alleen om als bedrijf sneller of efficiënter te werken’, zegt hij, ‘maar ook om onze mensen te helpen om relevante vaardigheden te ontwikkelen die hen toekomstbestendig maken.’
Wat AI betekent voor leiderschap: kennis van techniek is essentieel
De Bruin benadrukt dat kennis van tech en AI ook voor eindverantwoordelijken geldt. ‘Het helpt niet als ik op directieniveau met iemand praat die geen enkele kennis van de techniek heeft’, zegt hij. ‘We vragen niet aan een directeur om te kunnen programmeren, maar eindverantwoordelijken moeten meer kennis hebben van techniek.’
De Bruin benadrukt dat dit niet altijd het geval is en dat dat ook niet zo gek is, omdat de ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen. ‘Ik zie het ook als mijn taak, als verantwoordelijkheid van de digitale sector, om die bal op te pakken.’
Deze visie vertaalt zich ook in de manier waarop Sopra Steria hun klanten adviseert. De Bruin legt uit dat ze regelmatig gesprekken voeren met klanten over AI, waarbij koudwatervrees, obstakels en risico’s aan bod komen. Voor hem is dit een essentieel onderdeel van modern leiderschap: de wil om voortdurend te leren en zich aan te passen aan nieuwe technologieën.
Zijn boodschap aan andere leiders is duidelijk: blijf niet achter, maar zorg ervoor dat je als leidinggevende voldoende kennis hebt om waardevolle gesprekken te voeren over de rol van AI in je organisatie.
De kracht van een bijdrage leveren
Bij Sopra Steria wordt gewerkt met multidisciplinaire teams, samengesteld uit experts met verschillende achtergronden die gezamenlijk aan oplossingen werken. Dat levert op de eerste plaats snelheid en efficiëntie op. Daarnaast moedigt De Bruin zijn teams verder aan na te denken over wat hun werk oplevert voor de samenleving.
‘Ik vraag dan altijd: wat heeft het opgeleverd, naast het feit dat je een stukje technologie voor de klant gebouwd hebt?’, vertelt hij. Hij wil dat medewerkers het belang van hun bijdrage zien en ervaren hoe hun werk bijdraagt aan het grotere geheel.
De Bruin raadt andere leiders aan ook bewuste keuzes te maken over de doelen waaraan hun organisatie wil bijdragen en daar transparant over te zijn. ‘Mensen willen ergens onderdeel van zijn en zien dat ze een maatschappelijke bijdrage leveren’, zegt hij. In een tijd waarin het moeilijk is om gekwalificeerd personeel te vinden, gelooft hij dat dit soort betrokkenheid en het gevoel deel uit te maken van een groter geheel essentieel zijn voor de binding en motivatie van medewerkers.
Verbinding als essentiële pijler in een wereld met AI
Voor De Bruin is verbinding het sleutelwoord voor een succesvolle toekomst, juist in een tijd waarin technologie en AI steeds meer invloed krijgen. Hij kijkt optimistisch vooruit, maar ziet ook uitdagingen, vooral voor Europa.
‘Als je kijkt naar bijvoorbeeld productiviteitsniveaus beginnen we in Europa toch wat achter te lopen’, ziet hij. ‘Ik ben een optimist en zie de toekomst heel positief – mits we de verbinding kunnen maken.’
En wat is dan de rol van kunstmatige intelligentie in deze toekomst? Zal AI helpen om die verbinding te maken? De Bruin is daar helder over: ‘Niet met de verbinding, want we zijn mensen, dat zullen we zelf moeten doen.’
Explore the 4 key AI categories guiding leaders in making smarter investments, scaling AI, and driving business value—tailored for real-world decision-making.
AI is reshaping industries at an unprecedented pace. Discover practical insights to build a successful AI strategy that aligns with your business goals and unlocks innovation.
Explore how NextGen AI Search reshapes digital customer experiences. Watch the video to learn how AI-driven solutions boost search efficiency and revolutionize business performance.
Eerst 15 minuten je mond houden: zo word je een betere baas
Als je echt wilt luisteren, moet je eerst je doel loslaten. Filosoof Miriam Rasch legt in de Werkprofessor-podcast uit waarom doelloos luisteren juist voor leiders zo waardevol kan zijn - en waarom dat in een wereld van overprikkeling steeds lastiger wordt.
‘Wat gebeurt er als ik vijftien minuten zonder enig doel naar iemand luister? Daar kan zoveel uitkomen wat je dus niet kunt voorspellen. En dat is precies waarom het waardevol is.’
Deze observatie van filosoof en essayist Miriam Rasch in de nieuwe aflevering van de Werkprofessor-podcast vat samen waar het bij echt luisteren om draait.
Menselijk luisteren
Als onderzoekscoördinator aan de Willem de Kooning Academie en auteur van verschillende bekroonde boeken over technologie en ethiek, waaronder Frictie: ethiek in tijden van dataïsme, ziet Rasch hoe moderne technologie ons vermogen om te luisteren onder druk zet. ‘We hebben minder concentratie, we kunnen ons niet goed focussen. Dat komt omdat we door die technologie heel erg worden opgevoed om heel snel en afgeleid te zijn.’
Juist daarom wordt écht luisteren volgens haar steeds belangrijker. Want hoewel kunstmatige intelligentie en algoritmes patronen kunnen herkennen in wat we zeggen, gaat menselijk luisteren veel verder: ‘Het gaat over interpretatie, omgang met de ander, de relatie tot de buitenwereld, maar ook het openstaan voor het onbekende.’
Performatief luisteren
Ze waarschuwt voor wat ze ‘performatief luisteren’ noemt. ‘Simone Weil (een Frans-Joodse filosofe, red.) schrijft over haar leerlingen in de klas, die ook weten hoe ze moeten doen alsof ze luisteren. Dus dan zitten ze met gefronste wenkbrauwen en met hun kin op de hand. En dan hebben ze heel hard gewerkt, want ze hebben goed geluisterd, maar ze hebben natuurlijk niets opgevangen van wat er is gezegd.’
Dit zie je ook terug in het bedrijfsleven, stelt ze. ‘Als je gesprek al ingaat met het idee van “hier moet een oplossing komen”, of “ik moet een formulier invullen”, dan luister je met een bepaald perspectief of frame.’
Haar advies? Begin met vijftien minuten zonder doel luisteren. ‘Daarna kunnen doelen altijd op tafel komen.’ Het klinkt eenvoudig, maar vraagt in een overprikkelde maatschappij juist om oefening. Zoals ze het samenvat: ‘Het is iets heel menselijks. Het is iets waar je meteen mee kan beginnen. En tegelijkertijd is het eigenlijk ook best moeilijk.’
3 takeaways uit de podcast:
Luisteren als ethische daad – Echt luisteren vraagt om aandacht en openheid voor het onbekende. Het kan polarisatie verminderen en overprikkeling tegengaan.
Misverstaan als kans – Zie misverstanden niet als fouten, maar als uitnodigingen om dieper te begrijpen en nieuwe verbindingen te maken.
Luisteren zonder doel – Probeer als leider of luisteraar doelgerichtheid los te laten. Dit creëert onverwachte inzichten en een sterkere relatie met de ander.
Beluister de nieuwste aflevering van de podcast ‘De Werkprofessor’. Of abonneer je via de podcast-app van jouw keuze. Nieuwe afleveringen verschijnen elke twee weken op maandag.
Heb je vragen of input? Neem dan contact op met Wendy van Ierschot via [email protected]. Benieuwd naar de volgende gast in ‘De Werkprofessor’ of wil jij als eerste de teaser van de volgende aflevering horen? Volg dan ‘De Werkprofessor’ op LinkedIn.
Om onze site goed te laten functioneren, te verbeteren en u de beste ervaring te geven, gebruiken we cookies! Surfen op deze site = akkoord met cookies. OkLees verder
Privacy- & Cookiebeleid
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.