Agile werken draait om het snel kunnen inspelen op veranderende wensen vanuit de klant. Zo creëer je optimale klantwaarde, die je continu kunt toetsen en verbeteren.
In kortcyclische stappen werken zelforganiserende, wendbare teams toe naar een eindresultaat. Na elke sprint kijken ze naar de uitkomst en bepalen de volgende logische stap. Als agile leider zorg jij ervoor dat elk team in de organisatie bijdraagt aan de strategie van je bedrijf.
Eigenschappen van een goede agile leider
Een nieuwe en effectieve manier van werken, dat vraagt om een ander soort leiderschap. Maar welk soort leiderschap past hierbij? Een goede agile leider wordt allereerst gekenmerkt door de volgende eigenschappen:
- het vermogen om teams en individuele medewerkers te inspireren en te motiveren
- goede communicatieve vaardigheden en een gezonde dosis empathie
- de wil om jezelf en de organisatie voortdurend te blijven ontwikkelen
- een helikopterview en het vermogen te delegeren
- geduld en doorzettingsvermogen, want een agile organisatie ontstaat niet van de een op de andere dag
Welke eigenschappen wanneer belangrijk(er) zijn, hangt af van de fase waarin een agile organisatie zich bevindt. Er zijn namelijk twee fases:
- de transformatiefase, waarin de organisatie zich de kunst van het agile werken eigen maakt
- de fase waarin de organisatie de agile werkwijze heeft omarmd
Wat zijn in deze twee fases de belangrijkste kenmerken van effectief agile leiderschap?
Podcast: agile transformatie is een reis
Leen Dewicke, Team Lead bij BeNe Rail International, vertelt over de route die haar organisatie aflegt naar een volledig agile manier van werken. Over hoe je je pad baant en waarom er leiders in plaats van managers nodig zijn.
lees verder
De agile leider tijdens de transformatie
De transformatie richting agile vraagt veel van een organisatie. Opeens wordt er een andere werkwijze gevraagd van medewerkers. Teams worden, veel meer dan voorheen, zelforganiserend: problemen en obstakels lossen ze zoveel mogelijk zelf op.
De agile leider moet in staat zijn om deze beweging in gang te zetten en de juiste koers te bewaken. Tegelijkertijd moet de agile leider kunnen loslaten: hij of zij moet het mandaat laag in de organisatie kunnen leggen en zichzelf vooral op de achtergrond houden.
De leider coacht en faciliteert, en biedt het team de ruimte om te experimenteren. Fouten worden niet meteen afgestraft, maar aangegrepen als leermoment.
Veranderkompas
Tijdens de transformatie moet duidelijk zijn wat er van teams verwacht wordt. De ware agile leider is dan ook een meester in het effectief communiceren over het hoe en waarom van agile werken. Hij of zij weet duidelijk te maken dat agile geen doel op zich is, maar een middel om gestelde organisatiedoelen te bereiken.
Medewerkers die niet geloven in agile werken, die het niet snappen, die zich niet gesteund voelen, of die denken dat ze het niet kunnen: de agile leider weet ze tóch mee te krijgen. Een goed hulpmiddel hierbij is het Veranderkompas. Daarmee krijg je inzicht in wat er nodig is om interne veranderkracht te mobiliseren.
In het kort geeft dit kompas vier fases aan die je medewerkers ondergaan.
- geloven (geloof in de leider)
- snappen (begrijpen waarom verandering nodig is)
- kunnen (concrete handvatten bieden)
- steun krijgen (aanmoedigen en bevestigen van nieuw gedrag)
Agile leiderschap wanneer agile is omarmd
Is de transformatie richting agile werken afgerond? Dan blijft het de taak van de agile leider om helder te blijven communiceren over de doelen, en over de kaders waarbinnen het zelforganiserende team die doelen kan bereiken.
Vier rollen
Bij het ontwikkelen en begeleiden van zelforganiserende teams vervult de agile leider vier rollen: die van inspirator, facilitator, experimentator en cultuurleider.
1. Inspirator
De inspirator helpt teams door richting te geven en te zoeken naar de juiste balans tussen ‘voorschrijven’ en ‘laten ontdekken’. Dat doet de inspirator door voorbeelden aan te dragen, blokkades weg te nemen en persoonlijke doelen te delen.
Ook ga je in gesprek over doelen door aanwezig te zijn bij de dagstart en bij andere momenten waarop resultaten worden besproken en bijgestuurd.
2. Facilitator
De facilitator creëert een vruchtbare voedingsbodem voor agile werken en laat zo het eigenaarschap van het team groeien. De facilitator bespreekt welke verantwoordelijkheden hij of zij ziet en helpt het team bij het bepalen van de prioriteiten.
Vervolgens neemt de facilitator blokkades weg: door zaken voor te doen en door vragen te stellen die het team helpen om obstakels zélf op te lossen. Ook biedt de facilitator de juiste middelen aan, zoals werkvormen, trainingen en werkruimte.
3. Experimentator
Helpen om het team te laten leren: dat is de taak van de experimentator. Hij of zij geeft zelf het goede voorbeeld met een experiment. Bijvoorbeeld als het gaat om de manier van feedback geven, of om werkvormen die bijdragen aan een cultuur van continu leren.
Ook moedigt de experimentator teamleden actief aan om zelf te experimenteren. Verder helpt hij of zij teams onder meer met het inrichten van feedbackloops met de klant.
4. Cultuurleider
Ten slotte is de agile leider een cultuurleider, die het team ondersteunt bij het vertonen van nieuw gedrag. Hij of zij signaleert en bespreekt gedragspatronen die het team tegenhouden bij het vertonen van nieuw gedrag.
Ook geeft de cultuurleider het goede voorbeeld bij het vertonen van nieuw ‘agile’ gedrag. Bijvoorbeeld door na een meeting te vragen om feedback op de procesbegeleiding. Ook maak je onder meer moeilijke onderwerpen bespreekbaar, zonder meteen zelf oplossingen aan te dragen.
De ware agile leider weet zich deze 4 rollen goed eigen te maken en weet zijn teams vanuit transformationeel leiderschap te versterken.
Lees ook:
- Scrum, agile, lean: met alleen de middelen ben je er nog niet
- De do’s en don’ts van agile werken
- Ethische dilemma’s op de werkvloer: wat zou jij doen?
- Gaat Elon Musk zich verslikken in zijn ambities?
Dit artikel wordt u aangeboden door
House of Performance
Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.
Meer info
