Nieuwe, datagedreven verdienmodellen. Een kortere time to market. Efficiëntere bedrijfsprocessen. Een betere klantervaring, met meer mogelijkheden voor interactie en personalisatie.
Op het snijvlak van big data en innovatieve technologieën als AI, Robotic Process Automation (RPA) en cloud computing ontstaan tal van mogelijkheden voor digitale transformatie. Steeds meer bedrijven en organisaties kiezen ervoor om zichzelf opnieuw uit te vinden als digital enterprise en op die manier meer waarde te creëren voor hun klanten.
Potentie blijft vaak onbenut
Kansen liggen er kortom volop. Tegelijkertijd leven er rondom digitale transformatie nog behoorlijk wat misvattingen, merkt Heiko van Eldijk, partner en consultant bij House of Performance. ‘Die misvattingen kunnen ertoe leiden dat je de potentie van digitale transformatie niet ten volle benut. En dat je investeringen onder de streep niet opleveren wat je ervan gehoopt had.’
Wat zijn volgens Van Eldijk de 4 grootste misvattingen rondom digitale transformatie? En: hoe kun je de belangrijkste valkuilen vermijden?
Misvatting 1: Digitale transformatie is een technisch en IT-project
De naam zegt het al: bij digitale transformatie worden processen geautomatiseerd en zet je technologie in om je organisatie te optimaliseren en de algehele performance te verbeteren.
Maar maak vooral niet de fout om te denken dat digitale transformatie draait om technologie en IT alléén, benadrukt Van Eldijk. ‘In de basis is digitale transformatie een klantgedreven vernieuwing. Die omvat een digitale component, zeker. Vaak wordt het proces van digitale transformatie ook ingezet vanuit de IT-afdeling; vanuit een CIO of CTO die goed op de hoogte is van de laatste trends en ontwikkelingen, en die ook goed de potentie ziet van nieuwe technologieën.’
Onomkeerbare verandering
Maar uiteindelijk draait digitale transformatie erom dat je als bedrijf een ander type dienstverlener voor je klant wordt, benadrukt Van Eldijk. ‘Het automatiseren van je processen en het implementeren van nieuwe technologieën is niet genoeg. Mits goed uitgevoerd leidt digitale transformatie tot een onomkeerbare verandering; het vraagt om andere manieren van samenwerken, een andere mindset, een andere besturing en ander leiderschap. Als je aan dat soort aspecten onvoldoende aandacht besteed, is elke digitale transformatie gedoemd te mislukken.’
Voorbeeld: van bank naar IT-bedrijf
Als voorbeeld van hoe het wél moet, noemt Van Eldijk een grote financiële instelling. ‘Deze bank was zeker niet de eerste die digitale dienstverlening omarmde, maar uiteindelijk zijn ze erin geslaagd om zichzelf om te vormen van een traditionele bank naar een IT-bedrijf dat bankproducten verkoopt en waar alles draait om de klantreis. Ze hebben geïnvesteerd in nieuwe, agile manieren van samenwerken en in een ander type medewerkers; de bankier van de oude stempel heeft grotendeels plaatsgemaakt voor IT’ers en marketeers en andere specialisten. Al met al een goed voorbeeld van een geslaagde digitale transformatie.’
Podcast: agile transformatie is een reis
Leen Dewicke, Team Lead bij BeNe Rail International, vertelt over de route die haar organisatie aflegt naar een volledig agile manier van werken. Over hoe je je pad baant en waarom er leiders in plaats van managers nodig zijn.
lees verder
Misvatting 2: Als we nieuwe systemen hebben zijn we klaar
Je investeert veel geld in een nieuw ERP-systeem, een overgang naar de cloud of slimme procesautomatisering. Zodra de boel op de rit staat en de laatste consultant het pand heeft verlaten, ben je klaar. Toch?
Niet dus, benadrukt Van Eldijk. ‘Bij digitale transformatie maakt IT vaak maar 20 tot 25 procent uit van het geheel. Je zult je mensen mee moeten nemen in alle veranderingen. Wat betekent zo’n nieuw systeem voor je processen en voor hoe je samenwerkt? Welke type mensen heb je daarvoor nodig? Welk belonings- en beoordelingssysteem past daarbij? En wat betekent dit voor het leiderschap binnen je organisatie?’
De échte transformatie begint pas als het digitale fundament er ligt, vat Van Eldijk samen. ‘Denk daarom vooraf goed na over wat er allemaal gaat veranderen en hoe je die transformatie gaat begeleiden.’
Misvatting 3: Je hoeft je mensen niet mee te nemen
De derde misvatting vloeit logischerwijs voort uit de eerste twee misvattingen. Digitale transformatie is in de kern een diepgaande omvorming van je organisatie. Alleen maar vertellen aan je mensen wat je gaat doen en het daarbij laten, is bij lange na niet voldoende om iedereen in de juiste veranderstand te krijgen.
Grootste uitdaging: het middenkader
Het meenemen van de werkvloer is – in tegenstelling tot wat C-level vaak denkt – niet het lastigste bij digitale transformatie, heeft Van Eldijk gemerkt. ‘Juist de mensen op de werkvloer willen vaak wel veranderen. Zij hebben doorgaans de meeste klantcontacten, en zíj zijn het die van klanten vragen krijgen over wanneer bepaalde services of features nou eindelijk beschikbaar zijn. De grootste uitdaging schuilt vaak met name in het middenkader; in teammanagers die opeens op een andere manier moeten gaan werken en op een andere manier leiding moeten gaan geven.’
‘Vaak gaat het daarbij om mensen die eerst een puur inhoudelijke rol bekleedden (als productmanager bijvoorbeeld) en die nu opeens mensen moeten gaan begeleiden bij alle veranderingen die op hen afkomen – met alle weerstand van dien. Dan slaat bij de gemiddelde manager vaak de twijfel toe: waarom doen we dit ook alweer? En: kan ik het allemaal wel?’
Leiding geven aan verandering
Tijdens de transformatietrajecten die House of Performance begeleidt, krijgen het hogere en middenmanagement dan ook veel aandacht, schetst Van Eldijk. ‘We leren managers hoe ze leiding moeten geven aan verandering en hoe ze om kunnen gaan met weerstand. Dat doen we volgens het principe voordoen – meedoen – zelf doen. Eerst nemen we de leidinggevende bij de hand en laten we zien hoe je zo’n transformatietraject in goede banen leidt. Vervolgens gaan we wat meer op afstand staan en kijken we vooral mee. Ten slotte geven we de transformatie uit handen en is het aan het management om de benodigde verandering – met alle geleerde skills in hun achterzak – verder te begeleiden. Een écht duurzame transformatie komt uit de lijnorganisatie.’
Misvatting 4: Digitale transformatie is altijd groots en meeslepend
De vierde en laatste misvatting is dat digitale transformaties altijd groots en meeslepend moeten zijn. Het tegendeel is waar, benadrukt Van Eldijk. ‘Een succesvolle digitale transformatie begint vaak juist klein. Begin eens met op kleine schaal experimenteren met nieuwe technologie, in korte cycli. Juist dan word je wendbaarder en minimaliseer je het risico dat je veel tijd en geld investeert in digitale initiatieven die uiteindelijk toch niet rendabel blijken.’
Kleinschalig testen, leren en bijschaven: dáár begint het volgens Van Eldijk mee. ‘Als een bepaalde aanpak dan goed blijkt te werken, kun je altijd nog opschalen en uitbreiden. Kortom, maak digitale transformatie in het begin vooral niet te groot. Dan is de kans des te groter dat je uiteindelijk komt tot een écht succesvolle transformatie.’
Hoe helpt dit de performance van de organisatie?
Op het snijvlak van big data en innovatieve technologieën als AI, Robotic Process Automation (RPA) en cloud computing ontstaan tal van mogelijkheden voor digitale transformatie. Maar de échte transformatie begint pas als het digitale fundament er ligt. De inzichten in dit artikel laten zien dat digitale transformatie veel meer is dan IT en technologie alléén en dat het belangrijk is om je mensen – en dan met name het middenkader – mee te nemen in alle veranderingen. Bovendien beginnen de succesvolste transformaties klein; omarm het experiment, en schaal pas op bij bewezen succes.
Dit artikel wordt u aangeboden door
House of Performance
Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.
Meer info
