#1 De antidronegranaat van Gerard Zondervan trekt wereldwijd aandacht (en hij wil ‘m het liefst in Nederland produceren)
Twee jaar geleden werd ondernemer Gerard Zondervan nog meewarig aangekeken wanneer hij vertelde over zijn plannen om wapens te gaan produceren in Nederland. Inmiddels leven we in een nieuwe realiteit. Overheden investeren fors in materieel, wapens en andere technologie en de defensie-industrie draait op volle toeren.
Tussen alle radarapparatuur, schepen en onderdelen voor vliegtuigen valt op: Nederland produceert al jaren geen eigen wapens of munitie meer. Volgens Zondervan is dat van de gekke. ‘Ik heb het ervaren tijdens corona: als er crisis uitbreekt, is het echt ieder voor zich.’
Met Artillerie Inlichtingen Armaments (AI Armaments) werkt hij aan granaten voor speciale toepassingen die hard nodig zijn op het slagveld: granaten die worden gebruikt in combinatie met drones, en ook vijandelijke drones kunnen uitschakelen. Die moeten straks in ons land van de band rollen. Ook de gedroomde Nederlandse munitiefabriek komt er, vertelt hij in gesprek met MT/Sprout.
#2 Sea Water werd uit het schap gegooid door Albert Heijn na pr-storm
Het drinkbare zeewater van Sea Water lag in de zomer van 2022 amper in de winkel of de kritiek barstte los. De verpakking bleek moeilijk recyclebaar, waarop Albert Heijn de drankkartons na twee weken alweer uit de schappen haalde. Twee jaar na de pr-storm blikt medeoprichter Jort Wildschut met MT/Sprout terug op de affaire.
‘We hebben er veel van geleerd’, zegt hij. Sea Water ging met de criticasters in gesprek en scherpte de propositie aan. Er kwam meer focus op de ontziltingsinstallaties zelf, in gebieden met grote watertekorten én een kustlijn. Al is het ontzilte zeewater van Sea Water inmiddels ook weer te vinden bij supermarkten en groothandels. In blikjes voortaan, met statiegeld.
Uit het schap gegooid door Albert Heijn na pr-storm: ‘Het heeft ons ook veel opgeleverd’
#3 Europa’s antwoord op Nvidia komt uit Eindhoven en heet Axelera
Fabrizio Del Maffeo heeft een visie: Europa een leidende rol geven in de markt voor AI-chips, een domein dat nu wordt gedomineerd door Amerikaanse giganten als Nvidia. Met Axelera AI is de Italiaan goed op weg. In minder dan drie jaar tijd heeft zijn Eindhovense bedrijf 120 miljoen dollar opgehaald en ruim 180 werknemers aangeworven.
Axelera onderscheidt zich met de specialisatie in chips voor ‘edge computing’, de trend om apparaten aan de rand van het netwerk krachtiger en slimmer te maken. Het Eindhovense bedrijf claimt dat zijn chips tien keer energiezuiniger en vijf keer goedkoper zijn dan die van Nvidia.
Maar het doel is niet om de Amerikaanse concurrent te verslaan. Dat is ook helemaal niet nodig: ‘Zelfs met 5 procent marktaandeel kunnen we een miljardenbedrijf worden.’
Europa’s antwoord op Nvidia komt uit Eindhoven: ‘Met 5% marktaandeel al een miljardenbedrijf’
#4 VSParticle: hoe een kleine oerknal kan leiden tot een nieuwe ASML
Wordt VSParticle (VSP) de volgende ASML? Het Delftse deeptechbedrijf ontwikkelt machines die materialen in een paar minuten tot op atomair niveau uit elkaar halen en opnieuw opbouwen. Zo ontstaan nieuwe materialen die bijvoorbeeld essentieel zijn voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie batterijen of elektrolysers voor groene waterstof.
Materialen waar de wereld met smart op zit te wachten. De missie van co-founder en ceo Aaike van Vugt: de energietransitie versnellen. VSP zou zich op vele markten kunnen richten, maar kiest bewust voor het energiedomein.
Inhalen wordt moeilijk, want het bedrijf maakt deel uit van het Make Next Platform van ASML; een ‘soort accelerator’ om nieuwe ASML’s te bouwen. ‘Daardoor krijgen we toegang tot hun ecosysteem, een van de sterkste wereldwijd voor het ontwikkelen en bouwen van dit soort hightech machines’, zegt Van Vugt in gesprek met MT/Sprout. ‘Zo kunnen we snel blijven gaan.’
VSParticle: hoe een kleine oerknal kan leiden tot een nieuwe ASML
#5 Reconstructie: hoe Pieter Vos de miljoenenomzet van Rodeo Software liet verdampen
Rodeo Software leek als een speer te groeien, met een omzet en marge waar veel concurrenten alleen van konden dromen. Tot half april bekend werd dat oprichter en ceo Pieter Vos door de raad van commissarissen was weggestuurd wegens vermoedens van fraude. Ineens bungelde het ogenschijnlijk succesvolle bedrijf op de rand van de afgrond.
Vos verdween spoorloos en liet daarmee iedereen in het duister over hoe het er financieel écht voorstond met Rodeo. Al werd snel duidelijk dat van die miljoenenomzet weinig terug te vinden was. Hoe groot was de chaos bij Rodeo Software en hoe kon het zo uit de hand lopen? MT/Sprout-redacteuren Philip Bueters en Wilke Wittebrood maakten dit voorjaar een reconstructie.
De verdampte miljoenenomzet van Rodeo Software: ‘Hoe kan Pieter Vos iedereen zo gefopt hebben?’
#6 Na HelloFresh en Bloomon beginnen Maartje Frederiks en Patrick Hurenkamp opnieuw, met zeep
Ongetwijfeld is er nog plek voor een nieuwe speler naast Rituals, Marie-Stella-Maris en andere aanbieders van persoonlijke luxeverwennerij. Maar echt bijzonder is het in oktober gelanceerde verzorgingsmerk Ajen toch vooral door zijn oprichters.
Patrick Hurenkamp zette met Bloomon de boekettenmarkt op zijn kop, Maartje Frederick maakte Nederlanders als eerste ceo van Hellofresh in ons land verslaafd aan de maaltijdbox. Met Ajen beginnen ze samen weer helemaal bij nul, met zeep.
Na HelloFresh en Bloomon beginnen Maartje Frederiks en Patrick Hurenkamp opnieuw, met zeep
#7 Met 10.000 gulden van haar ouders werd Jennifer Hoeve miljonair met pruiken
Van kapper tot miljonair. Het lijkt het plot van een goedkoop romannetje, maar zo verging het Jennifer Hoeve echt. De ondernemer vond de haarstukken of pruiken voor mensen die kampen met haaruitval door chemotherapie, ziekte of stress maar armoedig. Terwijl bijna niets zo kwetsbaar maakt als haarverlies.
Met 10.000 geleende euro’s van haar ouders zet ze een productietak op Bali op, bekendheid krijgt ze door het RTL-programma Life is Beautiful en andere praatprogramma’s op tv. Nu staat er een miljoenenbedrijf in haarwerken voor de mensen die Hoeve het liefst helpt: kwetsbare vrouwen.
#8 Raymond Cloosterman maakte van Rituals een wereldmerk
Waar zijn merk innerlijke rust en vertraging propageert, wil Rituals-oprichter Raymond Cloosterman juist dóór. Harder, sneller, meer. Hij bouwde er een wellness-imperium mee op dat op koers ligt om dit jaar door de omzetgrens van 2 miljard te knallen.
Wie is Mr. Rituals? ‘Een van de weinige Nederlanders die het voor elkaar heeft gekregen om een wereldmerk neer te zetten’, zegt mede-retailondernemer Roland Kahn, de eigenaar van Cool Investments. ‘Op Heineken na kan ik geen enkel ander bedrijf noemen waar dat is gelukt.’
Platgeslagen draait dat wereldmerk om de verkoop van badschuim, douchegel en geurstokjes. Maar Rituals is veel meer dan dat, stelt retailstrateeg René Repko, die cmo van Rituals is geweest. ‘Rituals verkoopt geen producten, maar momenten voor jezelf. Raymond snapt het merkdenken als geen ander.’
Al vraagt retaildeskundige Rupert Parker Brady zich af of grootaandeelhouder Cloosterman nog genoeg tegenwicht vanuit de organisatie krijgt. Want opgepast: ‘Rituals moet geen zelffeliciterend genootschap worden.’
#9 Pieter Zwart staat 25 jaar aan het roer bij Coolblue
25 jaar na de oprichting van Coolblue blijft ceo Pieter Zwart overal kansen zien: in slimme apparaten, in de energiemarkt, in Duitsland. Het bedrijf luidde het jubileumjaar 2024 in met een recordomzet (ruim 2,4 miljard) en een verdubbeling van de winst.
In een wereld voor anonieme e-commercereuzen onderscheidt Coolblue zich volgens kenners door de excellente service en een persoonlijke benadering, met een oprichter die klanten het gevoel geeft heel dicht bij ze te staan. Zwart spreekt Sinterklaasgedichten en reclames in, en vlogt over wat hij allemaal meemaakt op een dag.
Hij lijkt ongelooflijk benaderbaar, maar volgens mensen die hem goed kennen kan het ook een hork zijn. ‘Hij kan heel ongeduldig worden, geïrriteerd zelfs, als mensen niet meteen snappen wat voor hem glashelder is.’ Een profiel van de eigenzinnige Rotterdamse ondernemer.
Pieter Zwart 25 jaar aan het roer bij Coolblue: ‘Hij kan zich enorm opwinden over kleine dingen’
#10 Robin Radar kan drones spotten, sinds de inval in Oekraïne loopt het storm
Dat de Nederlandse defensie-industrie opbloeit, is terug te zien in dit jaaroverzicht. Ook het verhaal van Siete Hamminga, oprichter van Robin Radar Systems, trok in 2024 de aandacht van onze lezers. De radars zijn ontwikkeld om vogels uit vliegtuigmotoren te houden en leerden vervolgens ook drones te detecteren.
De eerste doorbraak op dat vlak kwam met een grote nucleaire top in Den Haag, waar de radars van Defensie niet in staat bleken om (vijandige) drones te onderscheiden van vogels. De overheid kwam uit bij Robin Radar.
De definitieve stap naar volwassenheid viel volgens de ondernemer min of meer samen met de geopolitieke situatie die ontstond toen de Russen Oekraïne binnenvielen. ‘Het is verrassend om te zien hoe zowel de houding van de politiek als de samenleving ten opzichte van defensie sindsdien is veranderd’, zegt Hamminga. Sinds oktober dit jaar groeit de scaleup verder als onderdeel van private-equitybedrijf Parcom.
Robin Radar kan drones spotten, sinds de inval in Oekraïne loopt het storm
#11 Dankzij Thomas Plantenga is ‘probleemkind’ Vinted nu 5 miljard waard
Thomas Plantenga heeft probleemkind Vinted, bij zijn komst op de rand van een faillissement, terug op de rails gekregen – en hoe. Onder zijn leiding groeide de tweedehandskledingmarktplaats, die inmiddels winstgevend is, uit tot marktleider in Europa. Meest recente wapenfeit is de waardering van 5 miljard die Vinted afgelopen oktober kreeg opgeplakt na een secundaire aandelenverkoop.
Inmiddels beginnen de contouren van zijn masterplan vorm te krijgen: een ecosysteem van Vinted maken, à la Google of Amazon. Een mondiaal techplatform met allerlei vertakkingen die het geheel ‘versterken en groter maken’, zoals verzendservice Vinted Go en een eigen betaalsysteem.
Profiel van een ondernemer die heel ver vooruitkijkt en tegelijkertijd ook ongelooflijk onhandig kan zijn. ‘Dan was hij zijn telefoon weer kwijt, dan was zijn laptop weer kapot’, zegt studievriend Hugo Jan Ruiter. ‘In onze vriendengroep is het is een soort running gag: hoe kan zo iemand zo succesvol zijn geworden?’
Dankzij Thomas Plantenga is ‘probleemkind’ Vinted nu 5 miljard waard: ‘Hij kijkt heel ver vooruit’
#12 Nieuwe ceo VanMoof laat van zich horen: ‘Die haperende onderdelen waren niet het probleem’
Het faillissement van VanMoof was een van de spraakmakendste van 2023. In april werd het e-bikemerk opnieuw gelanceerd onder nieuwe eigenaar McLaren Applied. Hoe denkt co-ceo Eliott Wertheimer met VanMoof 2.0 te gaan slagen waar de gebroeders Carlier crashten? ‘Het zat hem niet in het product of de betrouwbaarheid’, zegt hij in gesprek met MT/Sprout. ‘Het businessmodel klopte niet.’
Wat VanMoof volgens de nieuwe ceo vooral heeft genekt, is dat het merk niet alleen de verkoop, maar ook de aftersales in eigen hand hield. ‘Het probleem was echt complexer dan het gebruik van zelf ontwikkelde onderdelen. Toen we dat snapten, wisten we ook hoe we VanMoof konden fixen.’
Dit vindt de nieuwe ceo van VanMoof: ‘Het probleem was niet die haperende onderdelen’
#13 Quantum bloeit in Nederland, maar waar blijft de ASML van quantum computing?
De hele wereld wacht op de disruptieve rekenkracht van de quantumcomputer. Die kan zorgen voor efficiëntere AI, die rekenkracht en energie vreet. Voor nieuwe medicijnen, nieuwe materialen, maar ook voor het waardeloos worden van bestaande IT-beveiliging die leunt op encryptie.
Voorlopig zijn dit nog beloften uit het lab, want de quantumcomputer die geschikt is voor commerciële toepassingen bestaat nog niet. Hoe dan ook gaat het om doorbraaktechnologie en Nederlandse quantum-startups lopen voorop als toeleveranciers in een bloeiend ecosysteem.
Al gaat het elders in de wereld ook hard. Hoe behoudt de Nederlandse quantumscene zijn koppositie, op weg naar misschien een volgend ASML voor qubits?
Quantum bloeit in Nederland, maar waar blijft de ASML van quantum computing?
#14 Serie: Nederland verdient meer academische spin-outs, hoe gaan we dat regelen?
Fotonica, quantum computing en andere deeptech: spin-outs van Nederlandse universiteiten maken business van baanbrekende research. Toch loopt niet alles altijd even soepel tussen kennisinstellingen en ondernemers.
MT/Sprout-redacteur Philip Bueters verdiepte zich het afgelopen jaar in de vraag: hoe krijgen we meer kennis van de plank, hoe zorgen we voor meer academische startups? Daarvoor maakte hij een rondgang langs de hoofdrolspelers in de deeptech.
Nederland verdient meer academische spin-outs: hoe gaan we dat regelen?
In een reeks artikelen laat hij zien hoe en waarom het soms misgaat. Maar ook welke stappen zijn gezet om het huwelijk tussen wetenschap en startupondernemen een grotere kans van slagen te geven. En: wat er nog moet veranderen om de potentie te halen uit de schatkamer aan deeptech die nog ligt te wachten binnen de Nederlandse kennisinstituten.
