Loeka Oostra, auteur op MT/Sprout | Pagina 26 van 33

Niet alleen je drukke baan of die vele taken op je to-do lijst, maar vooral jijzelf zorgt voor onrust in je hoofd. Jan Wolter Bijleveld helpt met vragen formuleren die leiden tot rust.

Carrière

Zo bestrijd je onrust: ‘Ons geloof in maakbaarheid is te groot’

Niet alleen je drukke baan of die vele taken op je to-do lijst, maar vooral jijzelf zorgt voor onrust in...

author Loeka Oostra

Een brainstorm lijkt het ideale moment om met een goed idee te komen, maar vaker gebeurt het wanneer je de was op staat te vouwen, de vaatwasser inpakt of in de bus uit het raam staart. Hoe kan dat? De Amerikaanse techjournaliste Manoush Zomorodi, bekend van haar podcast Note To Self over digitale dilemma's, legt uit dat het te maken heeft met de automatische piloot waarin onze hersenen op zo'n moment staan. Op die momenten worden er nieuwe connecties gemaakt, waardoor problemen worden opgelost en briljante ideeen worden bedacht. Niets doen levert dus wel degelijk wat op.

Management

Tedje van de week: waarom we briljante ideeën krijgen als we niets doen

Goede ideeën komen vaak onverwachts, maar hoe kan dat? De Amerikaanse Manoush Zomorodi legt uit.

author Loeka Oostra

Even een appje sturen, snel een mail eruit: de nieuwe generatie werknemers is gewend om te communiceren via digitale letters die vliegensvlug worden verstuurd. De telefoon hebben ze tot nu toe voornamelijk gebruikt voor het bellen naar vrienden of hun ouders. Bellen wordt gezien als iets lastigs. En toch is het op de werkvloer heel nuttig, legt Irene de Boer uit. Ze is eigenaar van telemarketingbedrijf Voice to Voice en traint dagelijks mensen in het voeren van zakelijke telefoongesprekken. ‘Zodra iemand je stem heeft gehoord, breng je het idee over dat je een mens van vlees en bloed bent. Je krijgt veel sneller iets voor elkaar dan wanneer je een mailtje stuurt.’ Miscommunicatie Ook vanuit evolutionair oogpunt is het voordeel van een echt gesprek te verklaren. Zie een gesprek als een dans met een bepaalde geografie, waarin constant op elkaar gereageerd wordt. De non-verbale communicatie is daarbij net zo belangrijk als het verbale onderdeel: op die manier begrijp je elkaar optimaal. Daar kan geen goedbedoelde smiley iets aan veranderen. Bovendien is de communicatie via de telefoon een stuk helderder. ‘Bij mails of sms’jes kan het lijken alsof er een dubbele boodschap is.’ Bovendien blijkt uit onderzoek dat mensen via geschreven berichten vaak botter overkomen dan ze bedoelen. ‘Misinterpretatie ligt op de loer. Door de telefoon heb je direct een helder gesprek, waarbij mensen ook niet om je heen kunnen. Een mail kan makkelijk genegeerd worden.’ En dus zal de nieuwe generatie aan de slag moeten. Doordat ze niet opgroeiden met het voeren van telefoongesprekken, zou er volgens psychologen zelfs last zijn van collectieve belangst. De oplossing daarvoor bestaat volgens De Boer voornamelijk uit oefening. ‘Door rollenspellen te doen met vrienden en familie, kun je oefenen op het voeren van een zakelijk telefoongesprek.’ Hoe stom dat misschien ook klinkt, helpen doet het wel. ‘Doordat je je meer op je gemak voelt, zul je comfortabeler een gesprek kunnen voeren met mensen die je niet kent.’ Snelheid Een veelgehoord argument voor het gebruik van mail of sms is de snelheid. Een e-mail is immers zo verstuurd, het oppakken van de telefoon kost je veel meer tijd. Maar iedere keer als je ‘even’ een mail verstuurd, raak je uit je concentratie. Wie zich daarna weer op zijn werk wil richten, heeft veel tijd nodig om zich weer te kunnen focussen. Een telefoongesprek haalt je natuurlijk ook uit je concentratie, maar doordat je er een afspraak voor maakt in je agenda is het een minder grote aanslag op je productiviteit. Bovendien gaat de uitwisseling van informatie vaak sneller, omdat er met sms en mail vaker miscommunicatie (en dus meer mailtjes) aan te pas komen. Volgens De Boer van Voice to Voice zit het grootste voordeel in het inlevingsvermogen dat je leert door een telefoongesprek te voeren. ‘Doorvragen en inleven is iets wat veel mensen van de jongere generatie nog moeten leren, omdat ze veelal online communiceren. Dat is zowel zakelijk als privé een hele waardevolle eigenschap, die je bovendien veel geld op kan leveren. Je vergroot je likeability aanzienlijk als je mensen aan de telefoon spreekt, in plaats van een kort mailtje. Die paar letters op het beeldscherm zouden bij wijze van spreke van iedereen kunnen komen, je stem maakt jou een mens van vlees en bloed.’ 3 tips: Neem op met een groet en zeg pas daarna je naam. De beller verstaat hierdoor je naam beter. Geef de naam van de beller door aan je collega als je doorverbindt. Als je moet doorverbinden: vertel aan je collega ook waarover er gebeld wordt zodat de beller niet nogmaals zijn/haar verhaal hoeft te doen.

Management

Opgegroeid met Whatsapp, maar hoe moet je zakelijk telefoneren?

De nieuwe generatie die de arbeidsmarkt betreedt, is vooral gewend om te whatsappen. Bellen is echter een ander verhaal. Hoe...

author Loeka Oostra

Veel samenzijn met je collega’s kan gemakkelijk overgaan in vriendschap. Maar hoe zorg je ervoor dat de werk/privé balans goed blijft? Je brengt vaak meer tijd met ze door dan met je vrienden en familie. Niet gek dus dat er tussen mensen op de werkvloer warme vriendschappen kunnen ontstaan, die veel verder gaan dan het dagelijkse praatje bij de koffieautomaat. Maar hoe waarborg je zo’n vriendschap en zorg je ervoor dat het het werk niet in de weg staat? Volgens Thimo Kooiman van coachingsbureau Gezonde Werkrelatie draait het allemaal om het maken van afspraken. ‘Hoe leuk een vriendschap ook kan zijn, op de werkvloer zul je je ook professioneel op moeten stellen. Hoe zorg je ervoor dat het niet té gezellig wordt? Vooral als je eerst collega’s bent en dat zich ontwikkelt tot een vriendschap, zul je met elkaar moeten bespreken wat voor jullie oké voelt.’ Bij Harrison van der Vliet (30) van NRC was het precies andersom. ‘Voordat ik chef werd van de multimedia-redactie, was ik al bevriend met de mensen op de redactie. Ineens stond ik toen boven ze.’ Wennen was het wel even, maar door de professionaliteit van hem en zijn vrienden was zijn rol als manager nooit een probleem. ‘Iedereen begreep dat de verhoudingen op de werkvloer anders waren, maar daarbuiten bleven we gewoon dezelfde vriendschap houden.’ Verantwoordelijkheid Een strenge chef is Van der Vliet nooit geweest. ‘Ik ga ervanuit dat iedereen het leuk vindt om hier te werken en ik ga niet als een politieagent regels opstellen en kijken of die nageleefd worden. Ik denk dat ik daardoor ook toegankelijker ben naar mijn collega’s toe, wat de vriendschap ten goede komt.’ Van der Vliet kan zich ook wel voorstellen dat het aan de branche ligt. ‘In de journalistiek gaan we sowieso vrij los met elkaar om, er is weinig hiërarchie. Ik kan me voorstellen dat je binnen een bank of beursgenoteerd bedrijf niet zo snel je manager uitnodigt bij een borrel of verjaardag.’ Maar het is niet alleen maar gezelligheid wat de klok slaat op de krantenredactie. ‘De vrijheid die ik geef vraagt tegelijkertijd een grote verantwoordelijkheid van de medewerkers. Ik verwacht dat we met z’n allen aan goede producties werken en dat iedereen zich voor de volle honderd procent inzet.’ Het is volgens Kooiman een van de voordelen van vriendschap op de werkvloer. ‘Door goed sociaal contact zorg je dat mensen zich meer thuis voelen en meer betrokken zijn bij het werk. Het is samen hard werken, maar daarna kan er wel samen ook genoten worden van de vrijheid.’ Borrelsfeer Toch is het tegelijkertijd een valkuil, want je zult het niet met iedereen op de redactie even goed kunnen vinden. Kooiman: ‘Zodra je merkt dat je het met de ene collega veel beter kan vinden met de ander, zul je toch moeten proberen om uitsluiting te voorkomen.’ Praat daarom niet alleen maar met elkaar over je weekend, maar vraag ook wat anderen hebben gedaan. ‘Op die manier sluit je niemand buiten en hou je de sfeer voor iedereen gezellig.’ Van der Vliet beseft zich des te meer dat hij deze relatie lang niet met iedereen op zou kunnen bouwen. ‘Zelf ben ik niet zo van de klok: ik stop pas als het werk voor m’n gevoel echt af is. De mensen met wie ik echt bevriend ben op de redactie hebben bijna allemaal hetzelfde arbeidsethos. Ik merk dat ik privé minder goed overweg kan met mensen die die houding niet hebben.’ Kooimans tip? ‘Neem de borrelsfeer van zaterdagavond niet mee naar het overleg van maandagochtend.’ Van der Vliet zorgt ook voor een strikte scheiding tussen werk en privé, ondanks dat dezelfde personen in beide situaties voorkomen. ‘Als ik weet dat een van mijn collega’s in de privésfeer problemen heeft, dan doe ik daar op het werk pas iets mee als hij of zij dat zelf aangeeft. Als vriend weet ik van de problemen, maar als leidinggevende niet.’ Voortrekken De vele informatie die je met je collega’s uitwisselt zorgt niet alleen voor een goede band, maar ook voor een fijne werkomgeving. ‘Doordat je op een laagdrempelige manier communiceert met elkaar, is er meer openheid en eerlijkheid mogelijk. Je kunt beter ideeën ontwikkelen en zult dus creatiever zijn. Mensen zullen je beter helpen met oprechte feedback om je verder te helpen.’ Tegelijkertijd zit er een keerzijde aan die informatie-uitwisseling, zo waarschuwt Kooiman. ‘Feedback bestaat ook uit het leveren van kritiek op wat er beter kan. Sommige mensen hopen dat ze misschien ontzien worden door hun collega, omdat ze bevriend zijn. Dat kan tot veel frictie leiden.’ Het is iets wat Van der Vliet en zijn collega’s allemaal ten alle tijde willen voorkomen. ‘Sterker nog: misschien verwacht ik juist wel dat ze een stapje extra zetten, om alle schijn tegen te gaan dat ik hen de leuke dingen laat doen.’ Bovendien merkt hij ook dat zijn collega’s dat niet willen. ‘Als er een congres is met beperkte plekken, dan gaat dat niet automatisch naar degene die ik het aardigst vind.’ En zodra er iemand ontslagen moet worden? ‘Ik hoop dat iedereen dan begrijpt dat ik kijk vanuit het belang van het werk, en niet naar hoe aardig ik iemand vind. Ik zou het lastig vinden, maar ik zou net zo goed iemand kunnen ontslaan die ik aardig vind als iemand met wie ik privé minder heb.’ Escalatie Kooiman ziet het juist in dat soort situaties vaak escaleren op de werkvloer. ‘En dan mondt het vaak direct uit in een heel stevig conflict. Je ziet elkaar immers veel, wat vervelende situaties kan opleveren als je ruzie hebt of een sluimerende ergernis op moet lossen.’ Zijn tip? ‘Haal er een derde bij om het probleem uit de lucht te helpen. Blijf er vooral niet te lang mee rondlopen, maar praat erover. Een inzicht van derde kan helpen in de oplossing vinden.’ Zelf geeft hij de voorkeur aan een vriendschappelijke collega met wie het druk en prettig werken is, dan een collegiale vriendschap die het werk onder druk zet. ‘Onder de streep levert dat volgens mij meer op dan een vriendschap op de werkvloer met alle gevolgen van dien als het mis gaat.’ Van der Vliet is het daar niet mee eens. ‘Als de scheiding voor beide partijen duidelijk is en je allebei professioneel bent, kan het veel opleveren. Een relatie op de werkvloer lijkt me een stuk moeilijker.’

Management

Vriendschap op de werkvloer: vloek of zegen?

Veel samenzijn met je collega’s kan gemakkelijk overgaan in vriendschap. Maar hoe zorg je ervoor dat de werk/privé balans goed...

author Loeka Oostra

Digital natives: torenhoge verwachtingen, nauwelijks resultaat De nieuwe generatie medewerkers zou zich digitaal beter kunnen redden op de werkvloer. Onzin, stelt Paul Kirschner van de Open Universiteit. ‘We dichten ze superkrachten toe die ze niet bezitten.’ Toen hoogleraar Onderwijspsychologie Paul Kirschner (65) zijn zoon van 28 laatst een drone voor zijn verjaardag cadeau deed, was hij verrast door de snelheid waarmee hij het ding bestuurde. Zijn vinger schoten snel over de knopjes en zonder de handleiding te lezen had hij binnen een mum van tijd door hoe hij het digitale middel in de lucht moest houden. Kirschner zelf deed er veel langer over. De anekdote is volgens Kirschner, wetenschapper aan de Open Universiteit, exemplarisch voor hoe mensen aankijken tegen digital natives. De nieuwe generatie, grofweg gerekend vanaf 1984, is opgegroeid met digitale middelen. Internet en de daaruit voortvloeiende social media maakten deel uit van hun jeugd, wat hun als nieuwkomers op de arbeidsmarkt gewild maakt. Door hun vele vlieguren zijn ze immers al volledig gewend aan digitaal werken. Kirschner verwerpt deze theorie, die volgens hem als een van de grootste misvattingen geldt over deze generatie. ‘Neem nou het voorbeeld van de drone: dat mijn zoon dat ding zo snel weet te besturen is omdat hij veel videogames heeft gespeeld in zijn jeugd. Maar had ik net zoveel videogames als hij gespeeld, dan had ik dat ook gekund. Het is geen kwestie van onkunde om te leren, maar een voorsprong die door middel van oefening makkelijk ingehaald kan worden.’ Bronnen Toch werpt de arbeidsmarkt zich gretig op de digital natives. ‘Ze krijgen allemaal superkrachten toebedeeld, die ze nooit waar kunnen maken.’ Uit onderzoek dat Kirschner recent afrondde blijkt dat die invulling van van de waarheid ligt. ‘Dat je in je jeugd veel op Google hebt leren zoeken en videogames hebt gespeeld, betekent niet dat je je op de werkvloer ineens kan redden met thema’s als back-end offices and cybersecurity.’ Natuurlijk scheelt het als je makkelijker met technologie om kunt gaan, erkent de van oorsprong Amerikaanse onderzoeker. ‘Maar het gebruik van technologie om de juiste informatie te vergaren en deze op waarde en betrouwbaarheid te beoordelen, is ontzettend moeilijk. Heb je iets dat je leest over voeding van The Green Happiness, Het Voedingscentrum of van McDonalds? Veel mensen kunnen dat onderscheid niet maken en gaan dus de mist in.’ Dat digital natives de mist ingaan komt niet in de laatste plaats omdat ze weinig onderwijs hebben gehad in het onderzoeken van bronnen. ‘Waar wij tijdens onze studie les hebben gehad in literair onderzoek en het beoordelen van bronnen, wordt er bij deze nieuwe generatie vanuit gegaan dat ze dat wel kunnen.’ Kirschner maakt graag de vergelijking met autorijden. ‘Er is bijna geen kind meer in Nederland die niet opgegroeid is met een auto, maar niemand verwacht dat ze daardoor direct auto kunnen rijden.’ Stress De misvatting lijkt misschien voor digital natives voordelig: ze komen immers sneller aan een baan. Toch zit er volgens Kirschner ook voor hen een flink nadeel aan. ‘De torenhoge verwachtingen die bedrijven van digital natives hebben, kunnen ze nooit waar maken. Dat iemand een website kan bouwen met HTML, betekent niet dat hij ook weet hoe je de gehele back-end in moet richten. Op die manier krijg je teleurstellingen, demotivatie en veel onnodige stress.’ Volgens Kirschner moet vooral het onderwijs veranderen. De 21e eeuwse vaardigheden die nu veelal op basisscholen onderwezen worden, zijn helemaal niet zo nieuw en nodig als vaak gepretendeerd wordt. ‘Samenwerken, creatief zijn en communiceren met andere mensen is iets wat Thomas Edison en Frits Philips in de twintigste eeuw ook al deden. Het goed vergaren van informatie is de enige vaardigheid die écht belangrijk is ten opzichte van andere tijdperken.’ Bijscholing Maar wat te doen met de nieuwe generatie medewerkers, die allang niet meer naar school gaan? Als manager is het vooral belangrijk je verwachtingen bij te stellen. ‘Ga er niet vanuit dat iemand alles al kan op digitaal gebied, maar leer nieuwe medewerkers hoe ze hun digitale vaardigheden optimaal kunnen gebruiken binnen het bedrijf.’ Het voordeel van digital natives zit hem volgens Kirschner vooral in het gebrek aan angst voor nieuwe technologie. ‘Ze zijn niet bang om nieuwe dingen te proberen, maak daar gebruik van.’ Tegelijkertijd kan het gebrek aan basiskennis en vaardigheden het beste opgelost worden door samenwerking met een oudere medewerker. ‘Zo heb je het beste van twee werelden: de jonge medewerker helpt om technologie toegankelijker te maken, de oude medewerker leert hem om de basale kennis op te doen die nodig is om optimaal te presteren.’ ‘Het is volgens mij makkelijker om iemand van de oude garde digitale vaardigheden aan te leren dan andersom.’ Een lichtpuntje voor de oudere werkzoekenden op de markt. ‘Het is nonsens om te denken dat zij geen digitale vaardigheden aan kunnen leren.’

Management

Digital natives: torenhoge verwachtingen, weinig resultaat

De nieuwe generatie medewerkers zou zich digitaal beter kunnen redden op de werkvloer. Onzin, stelt professor Paul A. Kirschner, universiteitshoogleraar...

author Loeka Oostra

Toen Chris Beard in 2014 aangesteld werd bij Mozilla, betekende dat het einde van een managementstorm. Voorganger Brendan Eich werkte minder dan twee weken als CEO toen hij het veld moest ruimen vanwege zijn opvattingen rondom het homohuwelijk. Zijn financiële steun aan een politieke campagne tegen het homohuwelijk zorgde voor een storm aan kritiek bij gebruikers en het bedrijf. Nadat Eich CEO werd, stapte drie van de zes bestuursleden van de browsermaker op. Voordat hij aantrad als CEO was Beard al werkzaam bij Mozilla, onder andere als CMO. Na een klein uitstapje als durfkapitalist bij het Amerikaanse Greylock Partners keerde hij voor de CEO functie terug op het nest. Eich lijkt na dit incident misschien makkelijk te vervangen, maar niets is minder waar. Als oprichter van Mozilla en uitvinder van het Javascript (de computertaal die gebruikt wordt om webpagina’s interactief te maken) heeft Eich veel betekend voor het internet zoals het er vandaag de dag uitziet. Les Beard heeft als leider in ieder geval geleerd van het voorval van zijn voorganger. Toen medewerkster Christie Koehler in 2015 op Twitter klaagde over diversiteit op de werkvloer, kreeg zij van een anonieme gebruiker van Reddit een bak ellende over zich heen. De Reddit-gebruiker schreef onder andere dat de techindustrie blij zou zijn als ‘zij en de rest van haar blauw-harige feministen met neuspiercings’ weg ging. Beard gaf met harde woorden aan dat hij niet gediend was van dit soort taal. ‘Kom ik erachter dat dit een medewerker is, dan kan hij op ontslag rekenen.’ Marktaandeel Beard staat voor een groot aantal uitdagingen: webbrowser Firefox - het bekendste onderdeel van Mozilla - heeft de strijd in het veld van webbrowsers lange tijd geleden al verloren. Marktaandeel wordt verloren aan Chrome van Google en Apples Safari: in de laatste peilingen had Firefox slechts een aandeel van 9,76 procent tegenover 42 procent van Google Chrome. Vooral mobiel scoort Firefox nagenoeg niet, ondanks een poging om een mobiele browser in de markt te zetten. Daarbij komt de tegenaanval van Eich, die met zijn nieuwe browser Brave in minder dan 30 seconden 35 miljoen dollar ophaalde voor de ontwikkeling en uitbreiding van de webbrowser. Besturingssysteem Het antwoord van Mozilla leek te komen in de vorm van besturingssysteem Firefox OS, maar in februari van dit jaar werd de stekker uit de ontwikkeling hiervan getrokken. Het systeem heeft drie jaar gedraaid, maar vond nauwelijks gebruikers. Vijftig ontwikkelaars kwamen hiermee op straat te staan. Beard kondigde na het falen ‘minder commerciële avonturen’ aan, maar met de komst van transferdienst Send lijkt hij dat tegen te spreken. De dienst - die veel weg heeft van de Nederlandse dienst WeTransfer - maakt het mogelijk om bestanden tot 1 GB gratis te verzenden. Bij de Nederlandse equivalent ligt die grens bij 2GB.

Persoonlijk Leiderschap

In het nieuws: Chris Beard (Mozilla)

Webdienst Mozilla lanceert de dienst Send, waarmee consumenten grote bestanden gratis kunnen verzenden. Een portret van CEO Chris Beard.

author Loeka Oostra

In een meeting geldt vaak het recht van de sterkste. Wie het hardst schreeuwt, krijgt de meeste aandacht. En ook de rest van het kantoorleven is vooral ingericht op extraverte mensen. Flexwerkplekken, drukke lokalen en kantoortuinen dragen niet bij aan het stimuleren van introverten in hun werk. En dat terwijl een derde tot de helft van de mensen introvert is, terwijl de samenleving vooral is ingericht op extraverte mensen, zegt Susan Caine in haar TED-talk over introversie die miljoenen keren bekeken is. En dat terwijl introverten een substantiële bijdrage kunnen leveren op de werkvloer: ze nemen meer tijd om tot een overweging te komen, bekijken dingen vanuit een andere hoek dan extraverten en zijn meer doordacht. Volgens onderzoek van Adam Grant van de Amerikaanse Wharton School zijn ze zelfs betere leiders dan extraverte types, omdat ze meer ruimte laten aan medewerkers om hun eigen ideeën te ontwikkelen. Doelen Maar wat kunnen managers - introvert of extravert - doen om zowel de extraverten als de introverte mensen in hun team te laten floreren? Volgens Linda van der Wal, coach en schrijfster van het boek Kantoorgeheimen, is het vooral de kunst om te luisteren - een onderschatte eigenschap die vaak toebedeeld wordt aan introverte mensen. ‘Terwijl iedere leider er goed aan doet om te weten wat de doelen en drijfveren van zijn personeel zijn.’ Die kunnen nogal uiteen lopen en hangen lang niet altijd samen met het karakter. Wel is het volgens Van der Wal van belang om in het oog te houden dat het aan het karakter van medewerkers ligt hoe deze doelen worden ingevuld. ‘Introverten zullen wat meer bedachtzaam en individualistischer naar hun doelen toewerken, terwijl extraverten een stuk directer zullen zijn.’ Als voorbeeld geeft ze een meeting. ‘Heb je veel introverte mensen in je team, organiseer niet altijd een grote meeting, maar vraag input via de mail of laat iedereen afzonderlijk brainstormen.’ Extraverte wereld Aan de manager niet alleen de taak iedereen te begeleiden bij deze doelen, maar ook nog eens de verschillende karakters te begeleiden. Volgens Van der Wal is vooral het besef dat sommige mensen liever anders werken een belangrijkste eerste stap. ‘Veelal wordt iedereen over één kam geschoren als de extroverte medewerkers, daar is onze samenleving veelal op ingesteld.’ Caine herkent dit, zo vertelt ze in haar TED talk. Door zich op te stellen als extravert werd ze advocaat op Wall Street, terwijl ze liever schrijver wilde zijn. Ook ging ze ‘s avonds naar drukke barren terwijl ze liever een diner had gehad met vrienden. ‘Er was een constante druk om te bewijzen dat ik heus wel open en extravert kon zijn.’ Lees ook: Waarom vallen we voor de narcistische leider? Vooropgesteld: verlegen zijn is iets anders dan introvert. ‘Verlegen mensen zijn bang om sociaal veroordeeld te worden door anderen, introvertie gaat meer over hoe je reageert op sociale interactie,’ aldus Van der Wal. ‘Een introvert is op zijn best in een rustige situatie, terwijl extraverten graag de drukte opzoeken.’ Zachte waarden Door een werkvloer volledig in te richten met targets en te genereren omzet, lijken zachte skills van bedrijven als samenwerken, communiceren en aandacht voor elkaar onderdrukt. ‘Terwijl deze juist ook nodig zijn om harde doelen te behalen. Het een kan niet meer zonder het ander’, stelt Van der Wal. Lees ook: zo meet je zachte waarden als bedrijfsresultaat Uit onderzoek van de Amerikaanse wetenschapper Daniel Goleman blijkt dat IQ een drempelvoorwaarde is voor werk: iedereen moet bepaalde kennis hebben van een taak om deze uit te kunnen voeren. Het is het EQ dat ervoor zorgt dat mensen uiteindelijk excelleren. ‘En dat uit zich vooral in die zachte, meer emotionele waarden.’ En dat betekent dat extraverte types soms wat meer ruimte moeten laten voor de ideeën van de introverten. ‘Tegelijkertijd moeten introverten soms op het podium durven te stappen om zichzelf te presenteren’, aldus Van der Wal. Caine bevestigt dit in haar TED talk. ‘Rosa Parks, Eleanor Roosevelt: allemaal beschreven ze zichzelf als introvert, maar stonden ze op voor hun ideeën toen dat nodig was.’

Persoonlijk Leiderschap

Introverte medewerkers: hoe betrek je ze in je team?

Extraverte mensen hebben de overhand in de samenleving en op kantoor. Wat kun je als manager doen om ook de...

author Loeka Oostra

Marketing, dat werkt toch voor iedereen hetzelfde? Fout. Het commerciële beleid, zoals woordenboek Van Dale de term definieert, wordt grotendeels bepaald door voorkeur en koopkracht, maar wie dieper kijkt komt al snel bij waarden en identiteit terecht. 90 procent van het koopgedrag van consumenten wordt bepaald door hun identiteit. En die is in veel verschillende culturen heel anders. Veel onderzoek naar marketing voor mensen met een migratieachtergrond bestaat er niet, merkte Rachid Lamrabat van communicatiebureau Tiqah toen hij samen met zijn vrouw Fatima het bedrijf begon. ‘Marketing- en onderzoeksbureaus moeten het heft in eigen hand nemen en zich bedenken dat er een aanvullende markt is voor moslims. Maar als je niet weet dat er een verschil zit in de soorten marketing, ga je daar natuurlijk geen onderzoek naar doen.’ Waarden Migranten worden vaak benaderd vanuit een stereotype. ‘We zouden geen geld hebben en ons niet bezighouden met fashion- of voedseltrends’, somt Lamrabat op. ‘Allemaal vooroordelen, die veelal ontkracht worden door onderzoek.’ Het grootste vooroordeel zit hem echter in het geloof: etnomarketing richt zich niet op religie. Lamrabat: ‘Net als binnen het christendom zijn er veel mensen die wel opgevoed zijn met bepaalde waarden, maar niet praktiserend zijn in islamitische geloof.’ In die islamitische waarden ligt volgens Lamrabat direct de sleutel tot de islamitische consument. ‘Vertrouwen en respect zijn in onze cultuur van enorm belang. Als je geen aandacht besteedt aan moslims, zullen zij zich ook niet snel verbinden aan je merk.’ Wie zonder voorkennis of interesse voor de islamitische consument campagnes op probeert te zetten, slaat nog vaak de plank mis. Lamrabat: ‘Pringles met bacon-smaak als aanbieding tijdens de Ramadan, terwijl moslims geen varkensvlees eten, bijvoorbeeld. Het zit hem in de makkelijkste dingen.’ En dat terwijl dat een enorme boost voor je merk kan zijn. ‘In 2016 had 20 procent van de consumenten een migratieachtergrond,’ zo rekent Lamrabat voor. ‘Tegelijkertijd speelt mond-tot-mondreclame een heel grote rol binnen de moslimgemeenschap. Overtuig je één klant, dan kan dat een enorme werking hebben op je verkoop.’ Verschillen Hij somt nog een paar verschillen op: ‘Moslims zijn - in tegenstelling tot veel Nederlanders en Belgen - gek op een goede folder in de bus. Met de juiste aanbiedingen laat je zien dat iemand erbij hoort.’ Ook het koopgedrag is op veel vlakken anders. ‘Moslims zijn gek op suiker, het is meer verwerkt in hun eetpatroon en cultuur. Probeer je marketing te doen voor suikervrije producten, dan vormt dat een psychologische dreiging voor tradities als gastvrijheid en hartelijkheid.’ Hetzelfde geldt voor traditionele feestdagen. Lamrabat: ‘Het is goed dat er tijdens Kerst en Pasen allerlei acties zijn, maar voor moslims betekenen die dagen niets. Tijdens het Suikerfeest laten bedrijven dan weer enorme kansen liggen, door hier geen aandacht aan te besteden.’ Diversiteit Genoeg verschillen dus, maar hoe kom je daar achter? Volgens Lamrabat is het vooral belangrijk je te richten op diversiteit binnen bedrijven. ‘Als mijn vrouw en een blank Belg samen interviews doen voor marktonderzoek, stelt zij als moslima andere vragen dan iemand met een andere achtergrond. Het is onwetendheid die door middel van diversiteit op de werkvloer goed overwonnen kan worden.’ Die diversiteit zit hem niet alleen in huidskleur of religie, zo benadrukt Lamrabat. ‘Ook jong versus oud, man versus vrouw en stedeling versus iemand van het platteland. Door elkaars kennis te gebruiken, is het veel makkelijker om verschillende doelgroepen aan te spreken.’ Dat heeft nog een groot voordeel: ‘Zoals je op blanke bejaarden andere marketing toepast dan op witte jongeren, zo gaat dat ook onder moslims. Juist daarom is die diversiteit in meerdere opzichten belangrijk.’ Langzaam ziet Lamrabat meer aandacht komen voor etnomarketing. Zoals bij de meeste trends zijn het vooral grote, maatschappelijk bewuste bedrijven die de kar trekken. ‘Zij zien dat de meerderheid nu straks misschien niet meer de meerderheid is. Als je relevant wilt blijven, zul je moeten nadenken over hoe je je merk voor meer verschillende doelgroepen positioneert.’ Wil je het boek graag lezen? Etnomarketing is verkrijgbaar via Managementboek.

Management

Migratiemarketing: ‘De meerderheid is straks de meerderheid niet meer’

Marketing is teveel gericht op de witte consument. Dat stelt Rachid Lamrabat van communicatiebureau Tiqah in zijn boek Etnomarketing. Terwijl...

author Loeka Oostra

Management

Ontmoet Rob Mes: met 43.0000 LinkedIn connecties helpt hij vrijwillig mensen aan een baan

Met zijn netwerk op LinkedIn - 43.000 connecties en volgers - heeft Rob Mes al menigeen aan een baan geholpen....

author Loeka Oostra

Vijfennegentig jaar geleden bestond de terminologie nog niet, maar vanaf het begin was cosmeticamerk Weleda een duurzame onderneming. Het voornaamste doel? Het beschikbaar stellen van volledig biologische antroposofische geneesmiddelen en lichaamsproducten en met de productie daarvan het milieu zo min mogelijk schaden. Het was dit standpunt dat Richard van der Hoek - adjunct directeur van de Benelux-tak - zo aansprak toen hij 7 jaar geleden bij het bedrijf kwam werken. ‘Ik heb 10 jaar in de krantenwereld gewerkt, maar dat gaf geen voldoening op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ik wilde in een bedrijf werken waarin niet de aandeelhouders, maar duurzaamheid de dienst uitmaakt.’ Bijna een eeuw na de oprichting van het bedrijf is het kantoor van Weleda duurzamer dan ooit: met slechts één printer op de werkvloer wordt er veel minder papier verbruikt dan op een regulier kantoor. Het papier dat eenzijdig bedrukt is wordt gebruikt voor pakbonnen in het logistieke centrum. Het opvulmateriaal in de verzendverpakkingen is van composteerbaar zetmeel en toen het kantoor recentelijk gerenoveerd werd, zijn vooral duurzame materialen binnengehaald. ‘Voor archiefkasten en vloerbedekking bestaan prima duurzame alternatieven. Duurzaamheid levert ons op financieel vlak weinig op, maar het klimaat gaat bij ons voor de winst.’ Eerst reduceren en dan compenseren De CO2-reductie die Weleda in Nederland doorvoerde leverde in 2015 een vermindering van 17,5 procent op ten opzichte van het jaar daarvoor. In 2016 ging daar weer 8,5 procent vanaf in vergelijking met het jaar daarvoor. Toch zijn er bepaalde zaken die niet gereduceerd kunnen worden. ‘Het gaat dan vooral over kilometers met de auto en het vliegtuig. We houden de ontwikkeling rondom elektrische auto’s goed in de gaten, maar sommige afspraken moeten nou eenmaal gereden of bevlogen worden.’ Ook het papier dat binnen Weleda wordt gebruikt, heeft een flinke weerslag op het milieu. ‘We gebruiken FSC-gecertificeerd papier en karton voor onze displays en folders, maar al het materiaal bij elkaar zorgt toch voor een behoorlijk aandeel in onze footprint.’ In totaal blijft er met 80 medewerkers zo’n 324 ton CO2 over die Weleda niet kan reduceren, 21,43 ton CO2 per miljoen euro omzet. Sinds 10 jaar doet het bedrijf daarom aan klimaatcompensatie, waarbij financieel geïnvesteerd wordt in een project dat CO2 bespaart. Op die manier kan Weleda toch volledig klimaatneutraal ondernemen. Oeganda Zo is het bedrijf betrokken bij een biogas project in Oeganda: bij Afrikaanse boeren die iets meer te besteden hebben, wordt een biogasinstallatie op het erf gebouwd. Met het methaan uit de mest van hun eigen vee, kan het vuur aangemaakt worden. Dat scheelt niet alleen een tijdsbesparing doordat er niet meer naar hout hoeft te worden gezocht, maar levert ook een CO2-reductie op. Met de CO2-omzet die het Weleda compenseert, kan er geïnvesteerd worden in zo’n 85 installaties. Daarmee besparen families meer dan 14.000 euro aan kosten voor hout- en houtskool. Ook het milieu wordt ontzien: per jaar wordt door de bijdrage van Weleda 12 hectare hout niet gekapt. Het bedrijf betaalt de helft van het product, van de Oegandezen wordt het overige bedrag gevraagd. Omgerekend komt dat neer op zo’n 200 euro, een investering die gemiddeld binnen twee jaar is terugverdiend. ‘De gemiddelde mens leeft hier van $1,25 per dag, dus we weten wat we van mensen vragen’, aldus Van der Hoek. ‘Als de investering eenmaal is terugverdiend, levert het ze wel een aanzienlijke tijd- en kostenbesparing op.’ De projecten waarin geïnvesteerd kan worden zijn geschaald op een energieladder: biogas is een project waar de meer welvarende Oegandees aan meewerkt, maar ook voor mensen die rondkomen van een dollar per dag is er een mogelijkheid om geld te besparen. Maatschappelijk betrokken Een ander voordeel van het gebruik van de biogasinstallatie is dat het de gezondheid van de Oegandese gebruikers verbetert. Doordat het vuur niet urenlang brandt in huis, wordt de kans op longziektes aanzienlijk verminderd. Jaarlijks sterven volgens de World Health Organisation bijna 20.000 Oegandezen aan longziektes als kanker en COPD door rook binnenshuis. Het is voor Weleda een belangrijke voorwaarde dat niet alleen het klimaat gespaard blijft, maar ook de menselijke omstandigheden verbeteren. ‘Natuurlijk kun je investeren in relatief goedkope compensatieprojecten als groene energie in Noorwegen, maar je voegt daarmee niets toe aan de leefomstandigheden in armere landen. Met dit project zorgen we er ook voor dat de gezondheid van de gebruikers verbetert. We willen met ons merk de gezondheid van mensen stimuleren, het zou krom zijn als we daar alleen in Westerse landen prioriteit aan zouden geven.’ Wordt er getwijfeld over de compensatie van bepaalde CO2-uitstoot van het bedrijf, dan wordt deze dubbel in rekening gebracht. ‘We boeken onze vluchten over het algemeen via een organisatie die je gemaakte kilometers compenseert en dat doorberekent in de prijs. Soms boeken we ergens anders, omdat het niet anders kan. Daarom worden onze vliegkilometers soms dubbel gecompenseerd via het project in Oeganda.’ Sceptisch Dat steeds meer cosmeticamerken zich profileren als duurzaam, voelt voor Van der Hoek dubbel. ‘Aan de ene kant willen wij heel graag dat zoveel mogelijk merken klimaatneutraal en duurzaam ondernemen. Aan de andere kant zie je dat veel merken zich groener voordoen dan ze zijn. Waar het voor ons vroeger een unique selling point was dat veel klanten trok, zie je dat deels verdwijnen. Vooral de jonge doelgroep is minder bekend met Weleda, maar wel steeds milieubewuster. Kopen zij merken die uiteindelijk niet zo groen blijken als beloofd, dan zorgt dat ervoor dat consumenten ook sceptischer naar ons kijken.’ Binnen Weleda is niemand meer sceptisch over hun eigen duurzame doelen. ‘Het zit in het DNA van onze onderneming, iedereen probeert constant de meest duurzame afweging te maken. We hebben dan ook geen duurzaamheidsmanager die constant controleert of alles wel groen genoeg gaat, we gaan ervan uit dat medewerkers dat zelf doen.’ Om ze af en toe toch een duwtje in de goede richting te geven, zijn er cursussen die medewerkers bewuster moeten maken. ‘Zo geven we iedereen met een leaseauto een cursus hoe ze zo zuinig en dus duurzaam mogelijk kunnen rijden.’ Toch merkt Van der Hoek dat sommige medewerkers kritisch zijn over de klimaatcompensatie. ‘Het klinkt allemaal heel mooi, maar soms wint de ratio het van het geloof. Wat gebeurt er nou precies met dat geld? En is dit niet simpelweg het afkopen van onze ‘grijze schuld’? Je merkt dat er nog veel onbegrip over dit soort projecten heerst.’ Aan Van der Hoek de taak om opheldering te geven. ‘Bij klimaatcompensatie denken veel mensen nog steeds aan het planten van bomen, terwijl we zoveel verder gaan.’ Intrinsieke drijfveer Waar andere bedrijven vooral wegens financiële redenen verduurzamen, is het voor Weleda een puur intrinsieke drijfveer om het klimaat zo min mogelijk te belasten. ‘Al is het natuurlijk mooi als er na een investering uiteindelijk geld bespaard wordt op het moment dat alle lampen vervangen worden door Ledverlichting.’ Wie een eerste stap wil zetten op het gebied van duurzaam ondernemen, raad Van der Hoek aan om de CO2-uitstoot in kaart te brengen in een CO2-footprint. ‘Op die manier weet je precies wat je grootste bronnen zijn en wat je kunt verbeteren. Door daarna gerichte doelen op te stellen, kun je veel concreter werken en uiteindelijk echt het verschil maken.’

Management

Weleda: klimaatneutrale onderneming die milieu én mensheid beter maakt

Duurzaamheid zit volledig ingebakken in de bedrijfsvoering van cosmeticamerk Weleda. En omdat het altijd beter kan is het bedrijf zelfs...

author Loeka Oostra

Onderhandelen: zes aandachtspunten om te winnen We doen het de hele dag: onderhandelen. Maar hoe zorg je dat je zo goed mogelijk uit de strijd komt? Zes cruciale aandachtspunten aan de onderhandeltafel volgens coach Geurt Jan de Heus. #1 Wees je ervan bewust dat je altijd onderhandelt ‘Onderhandelen heeft een zware connotatie en wordt vaak geassocieerd met list en bedrog, maar wie het in een brede context zet merkt dat je de hele dag aan het onderhandelen bent. Een vergadering, overleg over salaris of afstemming met collega: bij alles wordt onderhandeld. Door daar bewust van te zijn, kom je beter beslagen ten ijs.’ #2 Breng de verhoudingen in kaart Als je je voorbereid op de dynamiek rondom onderhandelen, is het belangrijk om de verwachtingen en belangen van de verschillende partijen aan tafel in kaart te brengen. Verwachtingen liggen lang niet altijd open en bloot op tafel, maar door dit goed in het oog te houden kun je ervoor zorgen dat de relatie niet beschadigd raakt. #3 Maak een stappenplan Wie aan de onderhandeltafel zijn tactiek nog vast moet stellen, staat al achter voordat hij begonnen is. Welke stappen ga je zetten, wat is de strategie om zo goed mogelijk uit de onderhandeling te komen? Wie antwoord heeft op deze vragen (en het liefst ook de antwoorden van de tegenstander), komt beter beslagen ten ijs. #4 Stel je open Ondanks dat dit lang niet altijd open en bloot op tafel komt te liggen, is het belangrijk om de intenties en de verhoudingen van de mensen aan tafel te achterhalen. Zijn er relationele zaken die de onderhandeling in de weg kunnen zitten, los deze dan zo snel mogelijk op. De meest eenvoudige manier hiervoor is om jouw eigen intenties op tafel te leggen. Door dingen te benoemen, zul je zien dat anderen zich ook makkelijker openstellen #5 Focus op gezamenlijke belangen Ondanks dat het in een onderhandeling misschien ieder voor zich lijkt, zul je moeten focussen op het gezamenlijke doel om uiteindelijk te winnen. Benadruk wat de gezamenlijke winst is, om vervolgens de consequenties eerlijk te verhandelen. #6 Hou je BAZO in de gaten Het beste alternatief zonder overeenkomst (BAZO) houdt iedereen in zijn achterhoofd: wat als ik wegloop van de onderhandeltafel? Is er een alternatief voor de plannen die ik nu wil bereiken? Denk hier goed over na en beslis tot welk bod je wil gaan zonder in de problemen te komen. Wie geen plan B heeft, staat helemaal zwak. Zorg dus altijd voor een plan achter de hand. Alles is onderhandelen is verkrijgbaar via Managementboek

Management

Onderhandelen: 6 aandachtspunten om te winnen

We doen het de hele dag: onderhandelen. Maar hoe zorg je dat je zo goed mogelijk uit de strijd komt?...

author Loeka Oostra

Carrière

Zelfvertrouwen op de werkvloer: ‘Accepteer dat fouten maken erbij hoort’

oen Franka Karsten gevraagd werd om een cursus te geven over zelfvertrouwen aan The School of Life Amsterdam, moest ze...

author Loeka Oostra

Standplaats: Malmo Cijferkanon Na een studie Small Business en een opleiding Marketing begon Jeroen Hubert bij Remia, om via Friesche Vlag en PepsiCo bij Wehkamp verantwoordelijk te worden voor het e-commerce gedeelte. In 2014 ging hij aan de slag bij Ikea. In minder dan twee jaar werd hij global marketing communication manager. In die functie is Hubert verantwoordelijk voor alle marketing- en communicatie-uitingen van de Zweedse meubelketen. Hij staat bekend om zijn liefde voor cijfers en keiharde resultaten, een eigenschap die hij naar eigen zeggen overhield aan zijn tijd in de tenniswereld. Hubert stond ooit 217de op de Nederlandse ranglijst.

Persoonlijk Leiderschap

Jeroen Hubert (IKEA): ‘Internationaal werken verbreedt je perspectief’

In de nieuwe MT een lijst met Nederlandse managers die een leidinggevende functie hebben in een buitenlands bedrijf. Een van...

author Loeka Oostra

Management

In het nieuws: Alexis Ohanian (Reddit)

In Scandinavië is het al jaren een feit, en ook in andere landen komt het langzaam op: vaderschapsverlof. Directeur Alexis...

author Loeka Oostra

In het nieuws: George Clooney Hij kan niet alleen acteren, maar ook nog heel aardig zakendoen: George Clooney. De Amerikaanse acteur heeft zijn tequilamerk Casamigos voor 1 miljard dollar verkocht aan het Britse drankenconcern Diageo, bekend van Smirnoff-wodka en Johnnie Walker-whisky. Clooney richtte het merk in 2013 op samen met zakenpartners Rande Gerber en Michael Meldman. Oorspronkelijk was het het plan om de tequila aan vrienden en familie te geven, maar toen het in 2013 op de markt kwam was het direct een hit onder het grote publiek. Het voorlopige aankoopbedrag van 700 miljoen dollar kan nog oplopen tot 1 miljard als de resultaten voor de komende drie jaar behaald worden. Die resultaten zijn flink: sinds het tequilamerk op de markt is, stijgt de winst ieder jaar met meer dan 50 procent. Het idee voor een eigen tequilamerk ontstond toen Clooney samen met vriend Rande Gerber kluste aan hun vakantiehuizen in Mexico, die in de kustplaats Cabo San Lucas aan elkaar grenzen. ‘En wat doe je als je in Mexico bent? Je drinkt een boel tequila’, aldus Gerber tegen de Amerikaanse televisiezender CNBC. Na een aantal maanden met vervelende katers, vroegen de twee zich af of het niet mogelijk was om een eigen, katervrije tequila te maken. De zoektocht begon, samen met hun friend Michael Meldman. De eisen die aan de distilleerderij in het Mexicaanse Jalisco werden voorgelegd waren simpel: ‘De smaak moest goed zijn, zonder een branderig gevoel op het moment dat je het doorslikt. We wilden de tequila met ijs kunnen drinken, zoveel als waar we zelf behoefte aan hadden zonder een kater de volgende dag’, vertelt Gerber. Na maanden werd uiteindelijk de perfecte tequila gevonden. Casamigo, dat losjes vertaald huis van vrienden betekent, was allereerst bedoeld voor vrienden. Rande Gerber is eigenaar van twee nachtclubs in New York, Michael Meldman is een vastgoedtycoon. ‘We waren niet op zoek naar een nieuwe business.’ De flessen werden verkocht als samples, maar nadat er in twee jaar duizend flessen als ‘voorbeeld’ waren verzonden, moesten de flessen als merk verkocht worden. De flessen sloegen direct aan bij het grote publiek en vooral ook bij rijke en beroemde Amerikanen. Dat betekende een flinke stijging van de prijs: 45 tot 55 dollar per fles, wat in 2016 een omzet opleverde van 70 miljoen dollar. Voor dit jaar is het tequilamerk hard op weg om 170.000 dozen van 12 flessen per stuk te verkopen. Clooney en zijn compagnons blijven wel betrokken bij Casamigos. De deal - de grootste aankoop sinds 2014 voor Diageo - moet in de tweede helft van 2017 rond zijn.

Management

In het nieuws: George Clooney (tequilamerk Casamigo)

Hij kan niet alleen acteren, maar ook nog heel aardig zakendoen: George Clooney. De Amerikaanse acteur heeft zijn tequilamerk Casamigos...

author Loeka Oostra

Winkelmand

Loeka Oostra

Carrière

Zo bestrijd je onrust: ‘Ons geloof in maakbaarheid is te groot’

Management

Tedje van de week: waarom we briljante ideeën krijgen als we niets doen

Management

Opgegroeid met Whatsapp, maar hoe moet je zakelijk telefoneren?

Management

Vriendschap op de werkvloer: vloek of zegen?

Management

Digital natives: torenhoge verwachtingen, weinig resultaat

Persoonlijk Leiderschap

In het nieuws: Chris Beard (Mozilla)

Persoonlijk Leiderschap

Introverte medewerkers: hoe betrek je ze in je team?

Management

Migratiemarketing: ‘De meerderheid is straks de meerderheid niet meer’

Management

Ontmoet Rob Mes: met 43.0000 LinkedIn connecties helpt hij vrijwillig mensen aan een baan

Management

Weleda: klimaatneutrale onderneming die milieu én mensheid beter maakt

Management

Onderhandelen: 6 aandachtspunten om te winnen

Carrière

Zelfvertrouwen op de werkvloer: ‘Accepteer dat fouten maken erbij hoort’

Persoonlijk Leiderschap

Jeroen Hubert (IKEA): ‘Internationaal werken verbreedt je perspectief’

Management

In het nieuws: Alexis Ohanian (Reddit)

Management

In het nieuws: George Clooney (tequilamerk Casamigo)

Insights

Academy

Agency

MT/Sprout