Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

MT Carriere – Checklist

5 x ‘Het beste voorbeeld van slecht management'

 

"Als nieuwe manager binnenkomen met veel heisa en ‘ik ga alles wel even verbeteren' om er vervolgens na een maand achter te komen dat de problemen of wel meevallen of van dusdanige structurele aard zijn dat ze niet meteen op te lossen zijn. En dan snel maar weer vertrekken." Maaike Visser, partner BADGERgroep

"Het beste voorbeeld van slecht management is voor mij Polaroid. De resten van het bedrijf in Enschede bestaan uit 20 medewerkers die distributie en administratiewerkzaamheden verrichten voor het hoofdkantoor. Een schril contrast met de ruim 1.100 mensen die er werkten in de hoogtijdagen begin jaren ‘90. Eens een bloeiende onderneming maar volledig afhankelijk van 1 product. Iedereen zag de opkomst van de digitale fotografie. Door gebrek aan productontwikkeling en internationale beslisvaardigheid ging dat aan Polaroid voorbij. En nu is Polaroid voorbij… Daarom is het zo enorm belangrijk voor bedrijven om focus te houden op de markt en strategisch resources te verplaatsen naar groeisegmenten en -producten. En is er noodzaak tot verandering… creëer een sense of urgency!" Jan van Hoof, directeur Maxximize

"De mensen die verantwoordelijk zijn voor het management van onze financiële wereld zou ik willen adviseren om het boek ‘De snelheid van vertrouwen' van Covey (Jr.) te lezen en ernaar te gaan handelen." Boy Brantjes, directeur Bizzwork.com

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

"Managers die de betrokkenheid van medewerkers onderschatten en die eigen ideeën doorvoeren zonder draagvlak te creëren. Je moet veranderingen eerst laten ‘landen' om ze vervolgens succesvol te laten doorvoeren in een organisatie. Daarnaast heb je ook nog eens managers die niet kunnen delegeren en niet goed luisteren naar hun mensen. Als je niet luistert en alles zelf doet, ontneem je eigen verantwoordelijkheid en maak je van mensen uitvoerende robots."  Rogier Thewessen, mededirecteur en -oprichter StudentenWerk

"Het beste voorbeeld van slecht management is voor mij ‘mannelijk' management. Management waarbij het ego in de weg zit en confrontatie en competitie de hoofdmoot vormen. Maar ‘vrouwelijk' management is wel degelijk kwetsbaar. Dan denk ik bijvoorbeeld aan het tijdig onderkennen van politieke gevoeligheden en vervolgens ook bereid zijn dat politieke spel te spelen. Met name het gebrek aan bereidheid om omwille van het doel het 'spel' te spelen, blijkt nog wel eens een handicap bij vrouwen." Ward van Beek, directeur-eigenaar Whizpr

Waarom ik als ceo zelf weer dingen maak (en jij dat misschien ook zou moeten)

Na jaren als ceo bij internationale organisaties koos Ineke Kooistra voor een nieuwe aanpak. Ze herontdekte het plezier van zelf maken – met moderne tools. 'Ik wil weer maker zijn, niet alleen beslisser.'

ceo ineke kooistra presentatie maken productiviteit

Gratefulness. Zo’n mooi woord. Ik gebruik het vaak. Omdat ik het elke dag voel – wanneer ik terugkijk, maar vooral als ik vooruit mag kijken.

Na jaren als ceo van internationale organisaties gewerkt te hebben, heb ik begin dit jaar een nieuwe stap gezet: ik ben ondernemer geworden. Ik heb twee bedrijven opgericht – en combineer die met energie, visie en plezier.

Enerzijds blijf ik actief als ceo binnen Intermanage – The Agency, waar ik als (interim-)ceo strategische en transformatie-opdrachten uitvoer voor internationale bedrijven. Anderzijds ben ik samen met mijn businesspartner Elbrich Batstra gestart met EliN Partners – een executive search firm met een vernieuwende aanpak waarbij onze beide achtergronden een enorme verrijking en kracht is als het gaat om leiders identificeren die daadwerkelijk verandering kunnen bewerkstelligen binnen organisaties.

En ja, dat combineren? Dat kan gewoon. Je mag de rollen die je vervult anders invullen, zolang je maar blijft werken met plezier, energie, toewijding – en vooral: slimmer en sneller.

Kritische zelfreflectie

Want daar wil ik het over hebben. Productiviteit. Dat waar we als leiders eindeloos op sturen. KPI’s scherper. Kosten omlaag. Output omhoog. Meer efficiëntie. Meer snelheid.

Maar wie vertelt de ceo eigenlijk dat hij of zij zelf ook slimmer moet werken? Weinig mensen. En dus ben ik het mezelf gaan vertellen.

Het afgelopen jaar heb ik er mijn persoonlijke challenge van gemaakt om vele AI-tools en productiviteitsapps die op mijn pad kwamen uit te proberen. Echt alles. Mijn Apple-abonnement zuchtte eronder, maar ik wilde weten wat er mogelijk is als je werk echt anders durft te organiseren.

Ik ben door al mijn taken gegaan. Wat doe ik zelf? Wat besteed ik uit? En – belangrijker – waarom eigenlijk? Niet: ‘Wie kan dit doen?’ maar: ‘Hoe kan ik dit anders doen?’

Creatieve controle

Het klassieke advies luidt: ‘Jouw tijd is kostbaar, daar heb je anderen voor.’ Maar misschien is het tijd om die balans te herzien. Als je kijkt hoeveel mensen er bezig zijn om jou als ceo draaiende te houden – van assistenten tot bureaus, van spindoctors tot presentatiegoeroes – dan kun je je afvragen: draagt dit bij aan mijn scherpte? Mijn wendbaarheid? Mijn creativiteit?

Ik wilde terug naar het zelf kunnen maken. Maar dan wel met de tools van nu.

Een paar voorbeelden van wat ik tegenwoordig gewoon zélf doe – sneller, slimmer én beter:

  • Presentaties? Tools als Beautiful.ai, Canva, Gamma.app of Tome helpen me om strak vormgegeven decks te maken – in mijn eigen stijl, mét AI-hulp.
  • Meetings plannen? Calendly, Reclaim.ai en Motion elimineren het eindeloze gemail en geven mijn agenda rust.
  • Notuleren of samenvatten? Read.ai, Fireflies.ai of Otter.ai luisteren mee en leveren direct een bruikbare samenvatting. Nauwkeurig, snel, klaar voor actie.
  • Website of content aanpassen? Met tools als Webflow, Framer of gewoon Mijndomein.nl pas ik in minuten mijn site aan. Zonder developer. Zonder stress.
  • E-mailbeheer? Tools zoals Superhuman, Shortwave, of AI-plugins als Flowrite of Gmail Smart Compose helpen me filteren, prioriteren en antwoorden met focus.
  • Schrijven en structureren? Met ChatGPT, Notion AI of Gork laat ik me inspireren, structureren, samenvatten en versnellen.

Allemaal tools die mij als ceo meer autonomie geven. Niet omdat ik alles zelf wil doen, maar omdat ik weer maker wil zijn. Niet alleen beslisser.

Oprecht contact

Tegelijkertijd zijn er ook dingen die ik altijd zelf blijf doen. Gewoon, omdat het persoonlijk is – en dat ook moet blijven.

Mijn columns, bijvoorbeeld. Die schrijf ik helemaal zelf, van begin tot eind. Pas als ik écht tevreden ben met de inhoud, en mezelf erin teruglees, laat ik er een AI-tool naar kijken voor stijl en taalfouten. Niet eerder. Want het is mijn stem. Mijn verhaal.

Ook berichten via LinkedIn of e-mails zijn bij mij altijd persoonlijk. Je zult me niet betrappen op een geautomatiseerd bericht met reminders (superirritant) – dat vind ik écht niet kunnen. Sterker nog: ik reageer er zelf ook nooit op. In mijn ogen moet contact tussen mensen altijd écht en oprecht blijven. Anders word je niet serieus genomen.

Jezelf opnieuw uitvinden

Het gaat niet om méér doen. Het gaat om anders doen. En vooral: om te ontdekken wat er gebeurt als je jezelf opnieuw uitvindt met de mogelijkheden van nu. Want hoe kun je van je team verwachten dat ze efficiënter, creatiever en innovatiever werken als jij zelf nog werkt met structuren en tools uit 2012?

Natuurlijk weet ik ook dat ondanks AI ik niet alles zo mooi en goed kan als de echte specialisten. Je moet weten tot hoever je kan gaan. Als het bijvoorbeeld om design gaat, dan zijn er toch mensen die hiervoor geboren zijn en het tien keer beter kunnen dan ik –en wellicht ook AI.

Ik ben dankbaar dat ik de ruimte heb genomen om hiermee te experimenteren. Dankbaar voor de technologie, maar vooral voor het inzicht dat échte productiviteit begint bij jezelf. Bij de top van jouw bedrijf.

Dus, beste ceo: wie spreekt jou eigenlijk aan op jouw productiviteit? Misschien is het tijd dat je die vraag zelf eens stelt.

Lees ook deze columns van Ineke Kooistra:

Zonder grote investering verduurzamen? Dit kan nú met Energy as a Service

In samenwerking met Adven - De energietransitie moet sneller, maar hoe pak je dat als industrie aan zonder dat het je afleidt van je kerntaken? Energiepartner Adven en chemiereus Nobian weten ons kabinet te imponeren door slim samen te werken. Door een nieuwe elektrische installatie te realiseren, wordt de CO₂-uitstoot met 25.000 ton per jaar verminderd. Victor Donselaar (Adven): 'Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland.'

victor donselaar adven
Victor Donselaar (Adven): 'Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland.' Foto: Pim Geerts - Adven

Energy-as-a-Service: een versneller voor de energietransitie

Waarom zou je als organisatie zelf investeren in energieoplossingen als het niet je kerntaak is? Met Energy-as-a-Service (EaaS) kunnen bedrijven verduurzamen zonder grote investeringen of technische expertise. Een externe partner neemt je energiebeheer uit handen, inclusief investering en onderhoud. Dit concept, al jaren de norm in Scandinavië, staat nu op het punt om ook in Nederland door te breken.

De kracht van ontzorging

Het Nederlandse woord ‘ontzorgen’ heeft geen directe vertaling in andere talen, maar het principe is wereldwijd bekend. In de Nordics is het al decennialang gebruikelijk om energiebeheer uit te besteden, net zoals schoonmaak, catering en beveiliging.

Dit EaaS-model is niet alleen economisch aantrekkelijk, het kan ook nog eens een enorme aanjager zijn van de noodzakelijke energietransitie, stelt Victor Donselaar, geboren en getogen Rotterdammer, maar al jaren actief en lang zelf ook woonachtig in Noord-Europa. ‘Duurzaamheid en langetermijndenken zit echt in de cultuur hier in de Nordics. Mijn dochter kreeg er al op de basisschool les in.’

Adven: pionier in Nederland

Donselaar werkt nu inmiddels als country manager Nederland voor ‘energiepartner’ Adven, een van oorsprong Noord-Europese multinational, die in allerlei landen de energietransitie versnelt via slimme samenwerkingen. Eind 2024 brak Adven door in Nederland met een samenwerking met chemiebedrijf Nobian in Delfzijl. Door een nieuwe elektrische indampinstallatie voor natronloog te realiseren, gaat de CO₂-uitstoot versneld met wel 25.000 ton per jaar verminderd worden. Zelfs het kabinet noemde dit – in combinatie met de gemaakte maatwerkafspraken – een “een bijzondere mijlpaal”.

Een mooi voorbeeld van de potentie, aldus Donselaar. ‘De bouw van dit soort installaties draait om kapitaal, kennis en mankracht. Dat hebben organisaties lang niet altijd zelf in huis. Wij wel. En we werken daarbij vaak met een investeringshorizon én een performance-garantie van 15 jaar. We doen dan het ontwerp, de investering, de bouw én het operationeel beheer van zo’n installatie. Eigenlijk letterlijk het hele ontzorgen dus, om zo de energietransitie in een versnelling te brengen.’

Samenwerken als sleutel

Volgens Donselaar kunnen vooral energie-intensieve sectoren, zoals chemie, levensmiddelen- en papierindustrie, profiteren van het EaaS-model. En ook in organisaties die te maken hebben met de aangescherpte energiebesparingsplicht kunnen er baat bij hebben. Juist vanwege de langetermijnhorizon die Adven hanteert.

Voor het behalen van de energietransitiedoelen in 2030 en 2050 zijn forse investeringen nodig. Ook waterbesparing vraagt om een stevige aanpak. Volgens Donselaar kan het EaaS-model in beide gevallen een uitkomst zijn. ‘Die investeringen in verduurzaming van je processen kun je allemaal zelf proberen te doen. Maar als dat niet je kerntaak is, kun je ook samenwerken met een partij als de onze. Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie, zodat iedereen op het terrein van zijn expertise actief kan zijn. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland’, zegt hij.

‘Juist nu (goedkoop) aardgas steeds minder vanzelfsprekend wordt. Wij proberen altijd holistisch naar een fabriek te kijken: hoe kunnen we het energiegebruik naar beneden brengen? Dat kan betekenen dat een organisatie bij ons aanklopt voor bijvoorbeeld een nieuwe stoomketel, maar dat ze dan uiteindelijk een nieuwe indampinstallatie krijgen. Elke samenwerking heeft bij ons twee aspecten: het moet enerzijds bijdragen aan onze missie om de energietransitie te versnellen, en anderzijds ook geld opleveren voor de klant. Dat gaat gelukkig bijna altijd goed samen.’

Laaghangende projecten

Dat bewijst de 50 jaar ervaring in Noord-Europa wel, zegt hij. Duurzaamheid is daarbij een kernwaarde, en inmiddels gaat het vaak om elektrificatie van productieprocessen, energieopslag of waterzuivering. ‘We hanteren daarbij alle beschikbare technieken en kunnen deze dan ook combineren. Dan moet er bijvoorbeeld een nieuwe waterzuivering bij. Dat kun je dan ook bij ons ‘ontzorgen’. Wij kunnen dat custom made bouwen, inclusief de investering en het onderhoud’, stelt Donselaar.

Ook voor een ander actueel onderwerp in Nederland, de netcongestie, kan het een (deel van de) oplossing zijn, zegt hij. ‘De infrastructuur moet er natuurlijk wel liggen. Maar wij kijken naar een businesscase en samenwerking van minimaal 15 jaar. Daarom kunnen we dan ook andere technische keuzes maken, om bijvoorbeeld een duurdere warmtepomp in te zetten in plaats van een elektrische boiler die juist op de lange termijn een betere business case oplevert, en minder energie verbruikt. Met sommige partijen in de zuivelindustrie werken we zelfs al 40 jaar samen. Je gaat echt een soort huwelijk met elkaar aan. De samenwerking is heel nauw. Dan is er veel mogelijk.

Onbekend, onbemind

Adven heeft recent zo’n 675 miljoen euro aan funding opgehaald, en zoekt daarvoor nu ‘projecten om te ondersteunen’, legt Donselaar uit. Dat betekent nog wel: veel missiewerk, zegt hij. ‘Dit concept is business as usual in Noord-Europa, en denk ik ook wel een van de redenen waarom ze daar al zo duurzaam zijn. Hier moeten we het echter vaak nog wel uitleggen. Dat heeft ook te maken met: het is onbekend, en dus misschien wel wat onbemind. Maar de Nobian-case is denk ik wel echt een kantelpunt. We zorgen er daar niet alleen voor dat er geen aardgas meer in het productieproces aan te pas komt, maar besparen ook nog eens 25.000 ton CO₂. Dat zorgt gelukkig ervoor dat ik nu aan heel wat meer directietafels mag uitleggen hoe we het aanpakken.’

Aan directietafels stelt hij altijd de vraag: is energie voor jullie écht een kernproces? En zo ja, doe je op dit gebied iets écht beter dan de concurrentie? Als het antwoord op ook maar een van die twee vragen ontkennend is, zou het Energy-as-a-Service-model altijd een uitkomst kunnen zijn, zegt hij.

‘Onze uitdaging is ervoor te zorgen dat dit altijd meegenomen gaat worden als een van de opties bij een eventuele investeringsbeslissing. Vanuit onze ervaring op meer dan 350 productielocaties kunnen we inmiddels gelukkig wel aantonen dat het werkt. We nemen veel potentiële klanten mee naar Finland, dan kunnen ze het met eigen ogen zien. En wij blijven dan buiten, zodat ze onafhankelijk hun eventuele vragen kunnen stellen.’

Van onbekend naar onmisbaar

De bredere as-a-service-trend helpt bij de acceptatie van EaaS. Ook McKinsey merkte recent al op dat door alle onzekere marktomstandigheden het outsourcen van energie gebruikelijk en aantrekkelijk wordt. ‘Het grootste obstakel is nog de perceptieswitch, het verhaal laten landen, een andere manier van denken introduceren. Zodra een bedrijf besluit om te willen verduurzamen, willen we aan tafel komen. Er moet in Nederland ontzettend veel gebeuren in de energietransitie. Daar heeft niet iedereen het kapitaal, de menskracht en de kennis voor. Wij hebben dat gelukkig wel. En we hebben in Noord-Europa ook laten zien die energietransitie te kunnen versnellen. Dus het goede nieuws is: er kán ook een hoop gebeuren. Het vraagt alleen maar een andere manier van denken en openstaan voor een andere manier zakendoen.’

BeSirius haalt 3 miljoen op om duurzaamheidsdata te managen: ‘ESG zoals we dat kennen is dood’

Net nu veel bedrijven verlost lijken van verplichte rapportages over hun duurzaamheid, haalt de Amsterdamse startup BeSirius geld op voor zijn software die duurzaamheidsdata managet. Slechte timing? Helemaal niet, zegt ceo Anastasia Kuskova. 'ESG zoals we dat kenden is dood. Nu is er eindelijk weer aandacht voor het feit dat duurzaamheidsdata goed zijn voor je business.'

sirius anastasia kuskova
Sergey Tyan (cco), Seva Martynov (coo en cto) en Anastasia Kuskova (ceo). Foto: Sirius

Dinsdag maakte BeSirius, dat grote mijnbouw-, energie- en metaalbedrijven helpt bij het toegankelijk maken van hun duurzaamheidsdata, een nieuwe investeringsronde bekend.

Met de seedronde is 3 miljoen euro opgehaald bij het Duitse NAP (voorheen Cavalry Ventures) en bestaande aandeelhouders Fund F, Techstars, Blackwood Ventures uit Denemarken, het Duitse Wepa Ventures en Golden Egg Check, het fonds van startupanalist Thomas Mensink.

Duurzaamheidsdata bevrijden uit de spreadsheets

Met het geld wil BeSirius – tot voor kort heette de Amsterdamse startup nog Sirius, maar dat klonk toch te veel als een Amerikaanse muziekstreamer – zijn productontwikkeling versnellen, zijn team van 17 uitbreiden met AI- en duurzaamheidsexperts en meer klanten werven voor zijn platform.

Het doel daarvan: het moetje van de statische duurzaamheidsrapportage vervangen door realtime intelligentie die beslissingen rond deals, inkoop en strategie kan ondersteunen.

‘Metalen en mijnbouw zijn zo’n beetje de basis van alles wat de moderne wereld aandrijft: energie, technologie en defensie. Maar de sector blijft hangen in het vertalen van complexiteit naar statische rapporten’, legt ceo Anastasia Kuskova uit. ‘We willen duurzaamheidsdata uit dat keurslijf van de spreadsheet bevrijden. Alleen dan kun je die data gebruiken om je besluitvorming te verbeteren, je inkomsten veilig stellen, je strategie te bepalen en betere deals te sluiten.’

CSRD-regels afgezwakt

Dat was al de ambitie van Kuskova toen we haar begin 2024 spraken bij de lancering van haar startup. Intussen is de wereld behoorlijk veranderd.

Destijds zagen Europese bedrijven allerhande rapportageverplichtingen op zich afkomen uit Brussel, met CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) als beruchtste voor de grotere corporates. Eerder dit jaar zette de Europese Commissie met de operatie Omnibus het mes in de rapportageverplichtingen met als rode draad: afzwakking en uitstel, met een beroep op de concurrentiekracht van Europa.

Lees ook: 40 Nederlandse bedrijven willen geen versoepeling EU-klimaatwetten: ‘Waardevolle tijd gaat verloren’

Kuskova, die voordat ze BeSirius oprichtte al ruim tien jaar erop had zitten als sustainability officer bij mijnbouwbedrijven, weet alles van die Brusselse regels. ‘ESG zoals we het kenden is dood.’ Maar dat is niet per se slecht nieuws voor haar bedrijf. ‘Het draait voortaan gelukkig niet langer om verplichte rapportages — het gaat meer om data die echt relevant is voor je bedrijf en je stakeholders.’

Geen budget meer voor bomen knuffelen

‘Je kunt weer nee zeggen tegen duurzaamheidsdoelen die goed staan, maar niks doen voor je business. Het gaat weer echt om de inhoud. Voor bomen knuffelen is ook geen budget meer, duurzaamheidsdoelen die een relatie hebben met je business komen prima door deze storm.’

Wat Kuskova betreft waren de regels te complex en eenvormig, en is het goed als ze straks in werkbare vorm terugkeren. ‘Omnibus is op zich geen slechte ontwikkeling, al is de manier waarop het is gegaan wel een ramp. Na twee jaar hard werken aan de voorbereiding zagen duurzaamheidsmanagers in één klap het resultaat verdwijnen. Zo jammer dat er een Trump voor nodig was om het zover te laten komen. Maar goed, dat zijn gedane zaken.’

Duurzaamheidsteam verdrinken in informatieverzoeken

BeSirius is nooit gebouwd voor een specifieke rapportageverplichting als die uit de CSRD, maar ontwikkeld om duurzaamheidsdata structureel bruikbaar te maken, zegt Kuskova. Met als doel: concurrentievoordeel ermee behalen.

Blijkbaar snappen de eerste gebruikers, waaronder giganten als staalproducent ArcelorMittal en koper- en gouddelver Freeport-McMoRan dat ook. ‘We groeien alleen maar in aantal klanten, die ons aanbevelen bij hun relaties. En bij die klanten wordt de software steeds vaker gebruikt. De sustainability-mensen zitten tot wel 30 procent van hun werktijd op ons platform.’

Dat was ook de bedoeling. Duurzaamheidsteams verdrinken in eindeloze verzoeken, waarbij elke stakeholder om data op een andere manier vraagt. Dat gaat dus lang niet alleen om de wetgever die een verplicht CSRD-rapport vraagt, maar ook om banken en verzekeraars die beter zicht willen hebben op de duurzaamheidsrisico’s om hun rentes en premies op af te stemmen.

Anders dan de aandelenmarkten prijzen dergelijke partijen wel degelijk die risico’s in. ‘Na de maatregelen uit Brussel denken veel mensen dat de aandacht voor duurzaamheid inzakt, maar het tegendeel is het geval, ook door de onzekerheid in de wereld.’

Gebruiksvriendelijke software is onorthodox

Dat aanleveren van data – vaak het invullen van formulieren of het reageren op e-mails met eindeloze vragenlijsten – is traag, gebeurde handmatig en houdt slimme mensen zoet met rapporteren in plaats van dat ze strategisch meedenken met hun bedrijf, zegt BeSirius.

In plaats daarvan ziet het zijn systeem als een ‘universele adapter’. De investeerder, afnemer of toezichthouder die duurzaamheidsdata nodig heeft, krijgt ze na toestemming uit de database geserveerd op de manier en het format die het beste past.

Die database bijhouden is ook geregeld, met een Sustainability Twin, een up-to-date digitaal profiel van het bedrijf dat alle duurzaamheidsdata verzamelt, actueel houdt en toegankelijk maakt voor de buitenwacht. Het vermindert handmatig werk met 70 procent, claimt BeSirius, en signaleert ook welke informatie ontbreekt of juist extra relevant blijkt voor pakweg investeerders en klanten.

De bedrijfskleur van Kuskova’s startup is pimpelpaars, haar software oogt gebruiksvriendelijk. ‘We zijn best onorthodox wat dat betreft. Mensen zijn het echt niet gewend. Rapportagesoftware is meestal zo lelijk dat niemand er graag mee werkt.’

Lees ook: Door de rem op CSRD moest Engyon zijn auditsoftware aanpassen: ‘80% van onze markt viel weg’

Duurzaamheidsdata om geld mee te verdienen

‘Het helpt bedrijven zich te richten op wat er écht toe doet bij de volgende onderhandeling’, aldus Kuskova. Want daar draait het wat haar betreft om bij duurzaamheidsdata: niet dat verplichte dansje voor wetgevers, maar geld verdienen. ‘Ik kom uit een redelijk cynische omgeving: als iets geen geld oplevert, krijgt het geen aandacht.’

‘Dat doe je dus met duurzaamheidsdata die wél van waarde is voor je strategie en voor je stakeholders.’ Denk aan autoproducenten die van een metaalproducent willen weten waar het kobalt in hun accu’s vandaan komt, of een bank die inzicht wil in de manier waarop je het risico op milieuschade minimaliseert rond een bepaalde mijn.

‘AI-specialisten zijn onbetaalbaar voor startups’

Kuskova haalde in 2024 al 1,2 miljoen euro op en kan dankzij de nieuwe investering weer verder bouwen aan haar team. Net als haar compagnons Seva Martynov en Sergey Tyan werkt ze vanuit Nederland (‘Ik ben trots op mijn Nederlandse paspoort en proudly building in the Netherlands’), maar het team van BeSirius werkt over de hele wereld. Dat krijg je als je afhankelijk bent van schaars AI-talent.

‘We hebben iemand in Vietnam zitten, in Portugal, maar ook in de VS. We houden rekening met de voorkeuren van mensen. Helaas is het voor Nederlandse startups onbetaalbaar geworden om AI-specialisten voldoende te betalen om hier te komen wonen en werken. Als mensen horen dat ze bij OpenAI in München een half miljoen kunnen verdienen, zijn ze vertrokken.’

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Elk bedrijf een sustainability twin

Nu de seedronde officieel is, concentreert Kuskova zich alweer op de volgende, een grotere Series A-ronde die volgend jaar zou moeten worden geregeld. ‘Met elke ronde moet je je alfa vinden: het bewijs dat je de markt kunt verslaan. Dat waren eerst de ervaring en skills van ons als oprichters. De investering van deze week danken we aan ons product, en hoe goed dat aanslaat bij gebruikers.’

Begin volgend jaar wil BeSirius serieuze omzet maken en bewijzen dat ze sneller groeien dan de markt. ‘Uiteindelijk zou elk bedrijf in de wereld over een sustainability twin moeten beschikken, met data die op afroep beschikbaar is.’

Zonder grote investering verduurzamen? Dit kan nú met Energy as a Service

In samenwerking met Adven - De energietransitie moet sneller, maar hoe pak je dat als industrie aan zonder dat het je afleidt van je kerntaken? Energiepartner Adven en chemiereus Nobian weten ons kabinet te imponeren door slim samen te werken. Door een nieuwe elektrische installatie te realiseren, wordt de CO₂-uitstoot met 25.000 ton per jaar verminderd. Victor Donselaar (Adven): 'Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland.'

victor donselaar adven
Victor Donselaar (Adven): 'Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland.' Foto: Pim Geerts - Adven

Energy-as-a-Service: een versneller voor de energietransitie

Waarom zou je als organisatie zelf investeren in energieoplossingen als het niet je kerntaak is? Met Energy-as-a-Service (EaaS) kunnen bedrijven verduurzamen zonder grote investeringen of technische expertise. Een externe partner neemt je energiebeheer uit handen, inclusief investering en onderhoud. Dit concept, al jaren de norm in Scandinavië, staat nu op het punt om ook in Nederland door te breken.

De kracht van ontzorging

Het Nederlandse woord ‘ontzorgen’ heeft geen directe vertaling in andere talen, maar het principe is wereldwijd bekend. In de Nordics is het al decennialang gebruikelijk om energiebeheer uit te besteden, net zoals schoonmaak, catering en beveiliging.

Dit EaaS-model is niet alleen economisch aantrekkelijk, het kan ook nog eens een enorme aanjager zijn van de noodzakelijke energietransitie, stelt Victor Donselaar, geboren en getogen Rotterdammer, maar al jaren actief en lang zelf ook woonachtig in Noord-Europa. ‘Duurzaamheid en langetermijndenken zit echt in de cultuur hier in de Nordics. Mijn dochter kreeg er al op de basisschool les in.’

Adven: pionier in Nederland

Donselaar werkt nu inmiddels als country manager Nederland voor ‘energiepartner’ Adven, een van oorsprong Noord-Europese multinational, die in allerlei landen de energietransitie versnelt via slimme samenwerkingen. Eind 2024 brak Adven door in Nederland met een samenwerking met chemiebedrijf Nobian in Delfzijl. Door een nieuwe elektrische indampinstallatie voor natronloog te realiseren, gaat de CO₂-uitstoot versneld met wel 25.000 ton per jaar verminderd worden. Zelfs het kabinet noemde dit – in combinatie met de gemaakte maatwerkafspraken – een “een bijzondere mijlpaal”.

Een mooi voorbeeld van de potentie, aldus Donselaar. ‘De bouw van dit soort installaties draait om kapitaal, kennis en mankracht. Dat hebben organisaties lang niet altijd zelf in huis. Wij wel. En we werken daarbij vaak met een investeringshorizon én een performance-garantie van 15 jaar. We doen dan het ontwerp, de investering, de bouw én het operationeel beheer van zo’n installatie. Eigenlijk letterlijk het hele ontzorgen dus, om zo de energietransitie in een versnelling te brengen.’

Samenwerken als sleutel

Volgens Donselaar kunnen vooral energie-intensieve sectoren, zoals chemie, levensmiddelen- en papierindustrie, profiteren van het EaaS-model. En ook in organisaties die te maken hebben met de aangescherpte energiebesparingsplicht kunnen er baat bij hebben. Juist vanwege de langetermijnhorizon die Adven hanteert.

Voor het behalen van de energietransitiedoelen in 2030 en 2050 zijn forse investeringen nodig. Ook waterbesparing vraagt om een stevige aanpak. Volgens Donselaar kan het EaaS-model in beide gevallen een uitkomst zijn. ‘Die investeringen in verduurzaming van je processen kun je allemaal zelf proberen te doen. Maar als dat niet je kerntaak is, kun je ook samenwerken met een partij als de onze. Samenwerken is wat ons betreft de sleutel in de energietransitie, zodat iedereen op het terrein van zijn expertise actief kan zijn. Op dat vlak zijn er nog heel wat stappen in te maken in Nederland’, zegt hij.

‘Juist nu (goedkoop) aardgas steeds minder vanzelfsprekend wordt. Wij proberen altijd holistisch naar een fabriek te kijken: hoe kunnen we het energiegebruik naar beneden brengen? Dat kan betekenen dat een organisatie bij ons aanklopt voor bijvoorbeeld een nieuwe stoomketel, maar dat ze dan uiteindelijk een nieuwe indampinstallatie krijgen. Elke samenwerking heeft bij ons twee aspecten: het moet enerzijds bijdragen aan onze missie om de energietransitie te versnellen, en anderzijds ook geld opleveren voor de klant. Dat gaat gelukkig bijna altijd goed samen.’

Laaghangende projecten

Dat bewijst de 50 jaar ervaring in Noord-Europa wel, zegt hij. Duurzaamheid is daarbij een kernwaarde, en inmiddels gaat het vaak om elektrificatie van productieprocessen, energieopslag of waterzuivering. ‘We hanteren daarbij alle beschikbare technieken en kunnen deze dan ook combineren. Dan moet er bijvoorbeeld een nieuwe waterzuivering bij. Dat kun je dan ook bij ons ‘ontzorgen’. Wij kunnen dat custom made bouwen, inclusief de investering en het onderhoud’, stelt Donselaar.

Ook voor een ander actueel onderwerp in Nederland, de netcongestie, kan het een (deel van de) oplossing zijn, zegt hij. ‘De infrastructuur moet er natuurlijk wel liggen. Maar wij kijken naar een businesscase en samenwerking van minimaal 15 jaar. Daarom kunnen we dan ook andere technische keuzes maken, om bijvoorbeeld een duurdere warmtepomp in te zetten in plaats van een elektrische boiler die juist op de lange termijn een betere business case oplevert, en minder energie verbruikt. Met sommige partijen in de zuivelindustrie werken we zelfs al 40 jaar samen. Je gaat echt een soort huwelijk met elkaar aan. De samenwerking is heel nauw. Dan is er veel mogelijk.

Onbekend, onbemind

Adven heeft recent zo’n 675 miljoen euro aan funding opgehaald, en zoekt daarvoor nu ‘projecten om te ondersteunen’, legt Donselaar uit. Dat betekent nog wel: veel missiewerk, zegt hij. ‘Dit concept is business as usual in Noord-Europa, en denk ik ook wel een van de redenen waarom ze daar al zo duurzaam zijn. Hier moeten we het echter vaak nog wel uitleggen. Dat heeft ook te maken met: het is onbekend, en dus misschien wel wat onbemind. Maar de Nobian-case is denk ik wel echt een kantelpunt. We zorgen er daar niet alleen voor dat er geen aardgas meer in het productieproces aan te pas komt, maar besparen ook nog eens 25.000 ton CO₂. Dat zorgt gelukkig ervoor dat ik nu aan heel wat meer directietafels mag uitleggen hoe we het aanpakken.’

Aan directietafels stelt hij altijd de vraag: is energie voor jullie écht een kernproces? En zo ja, doe je op dit gebied iets écht beter dan de concurrentie? Als het antwoord op ook maar een van die twee vragen ontkennend is, zou het Energy-as-a-Service-model altijd een uitkomst kunnen zijn, zegt hij.

‘Onze uitdaging is ervoor te zorgen dat dit altijd meegenomen gaat worden als een van de opties bij een eventuele investeringsbeslissing. Vanuit onze ervaring op meer dan 350 productielocaties kunnen we inmiddels gelukkig wel aantonen dat het werkt. We nemen veel potentiële klanten mee naar Finland, dan kunnen ze het met eigen ogen zien. En wij blijven dan buiten, zodat ze onafhankelijk hun eventuele vragen kunnen stellen.’

Van onbekend naar onmisbaar

De bredere as-a-service-trend helpt bij de acceptatie van EaaS. Ook McKinsey merkte recent al op dat door alle onzekere marktomstandigheden het outsourcen van energie gebruikelijk en aantrekkelijk wordt. ‘Het grootste obstakel is nog de perceptieswitch, het verhaal laten landen, een andere manier van denken introduceren. Zodra een bedrijf besluit om te willen verduurzamen, willen we aan tafel komen. Er moet in Nederland ontzettend veel gebeuren in de energietransitie. Daar heeft niet iedereen het kapitaal, de menskracht en de kennis voor. Wij hebben dat gelukkig wel. En we hebben in Noord-Europa ook laten zien die energietransitie te kunnen versnellen. Dus het goede nieuws is: er kán ook een hoop gebeuren. Het vraagt alleen maar een andere manier van denken en openstaan voor een andere manier zakendoen.’

Waarom impactgedreven leiders de toekomst hebben en hoe jij er een kunt worden

In samenwerking met Impact Centre Erasmus - De toekomst vraagt om impactgedreven leiders, beslissers die voorbij macht denken en streven naar betekenis. En het goede nieuws is: dat is te leren. Maar dan moeten we investeren in ander onderwijs op alle niveaus.

impactgedreven leiders
Het is de hoogste tijd voor impactgedreven leiders. Leiders die niet alleen sturen op financiële resultaten, maar ook op maatschappelijke waarde. Die duurzaam denken én doen. Foto: Getty Images

Klimaatverandering, technologische disruptie, toenemende ongelijkheid en maatschappelijke onrust dwingen organisaties tot fundamentele herbezinning. De klassieke leiderschapsmodellen, gericht op winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde, voldoen niet meer. Het is de hoogste tijd voor impactgedreven leiders. Leiders die niet alleen sturen op financiële resultaten, maar ook op maatschappelijke waarde. Die duurzaam denken én doen. Die weten dat hun succes onlosmakelijk verbonden is met het welzijn van mens en planeet.

Verder kijken

Impactgedreven leiderschap is een manier van leidinggeven waarbij maatschappelijke, ecologische en ethische overwegingen centraal staan in strategische besluitvorming. Het zijn  leiders die verder kijken dan kwartaalcijfers. Ze vragen zich af: welke kansen biedt impactgedreven ondernemen? Hoe ben ik langdurig een aantrekkelijke werkgever? Hoe bereiken we de benodigde transformatie? Impactgedreven leiders geven richting aan organisaties die een positieve bijdrage willen leveren aan de samenleving, gepaard met goede economische prestaties. Sterker: steeds vaker blijkt dat organisaties met een duidelijke maatschappelijke missie innovatiever zijn, aantrekkelijker voor talent en weerbaarder in crisistijd.

‘Maar ze zijn ook hard nodig’, stelt Emiel Gieles, impact researcher bij Impact Centre Erasmus (ICE) in Rotterdam. Gieles doet onderzoek naar impactgedreven organiseren. ‘De uitdagingen waar we voor staan – van klimaatverandering tot ongelijkheid, en de energietransitie tot digitalisering – zijn complex en met elkaar verweven. Impactgedreven leiders beschikken over het vermogen om in ecosystemen te denken en te handelen. Ze zien samenwerkingen, ketens en netwerken als een hefboom voor verandering’.

Steeds belangrijker

Ook de omgeving vindt het steeds belangrijker. Overheden, investeerders, klanten en partners stellen steeds strengere eisen op het gebied van milieu, diversiteit en transparantie. Leiders moeten hun commerciële belangen en maatschappelijke verantwoordelijkheid integreren.

En nieuw talent heeft een sterke voorkeur voor impactgedreven werkgevers. De generaties Y en Z – nu al een aanzienlijk deel van de beroepsbevolking – kiezen bewust voor werkgevers die hun waarden delen. Ze willen werken voor bedrijven die iets betekenen, die bijdragen aan het oplossen van grote vraagstukken. Gieles: ‘Ik vrees dat bedrijven zonder maatschappelijke relevantie hun aantrekkingskracht verliezen en daarmee hun toekomst.’

Naast kennis ook waarden

Volgens impact researcher Gieles heeft de roep om impactgedreven leiderschap grote implicaties voor het onderwijs. Business schools, hogescholen en universiteiten staan voor een belangrijke opgave: zij moeten niet alleen kennis overbrengen, maar ook waarden, kritische denkvaardigheden en maatschappelijke betrokkenheid stimuleren.

‘Verbreding van perspectief is nodig om het bedrijfsleven een force for good te laten zijn’, vindt Gieles. ‘We moeten van winst- naar waardedenken. Dit begint in het onderwijs, waar we de volgende generatie leiders moeten uitrusten met zowel financiële vaardigheden als een diep begrip van maatschappelijke verantwoordelijkheid en duurzaamheid. Daarbij is het belangrijk dat er meerdere perspectieven aan bod komen, dus naast bijvoorbeeld het neo-klassiek economisch gedachtegoed ook het brede welvaart-perspectief, impactdenken en transitiekunde. Dus niet alleen financiële waarde, maar meervoudige waardecreatie. Niet alleen for-profit & not-for-profit onderscheid, maar allerlei vormen van hybride ondernemerschap, zoals sociaal ondernemerschap, impactecoystemen en steward-ownership.’

Dit brengt Impact Centre Erasmus zelf ook in de praktijk, door bijvoorbeeld de minor New Economic Thinking & Social Entrepreneurship aankomend academisch jaar voor de negende keer te organiseren. ‘Niet alleen krijgen de studenten hier bredere perspectieven aangeboden, maar moeten ze deze ook daadwerkelijk toepassen op een vraagstuk van een sociale ondernemer uit de praktijk’, aldus Gieles.

Impact Centre Erasmus is om die reden onderdeel van een traject om duurzaamheid in het onderwijs te classificeren. Ook zet academisch directeur prof. dr. Karen Maas zich actief in om vernieuwing te stimuleren via verschillende organisaties die zich richten op mbo, hbo en universitair onderwijs. Dit doet ze onder meer door zitting te nemen in de raad van toezicht van Our New Economy, een denktank die staat voor een economie die goede levens voor alle mensen realiseert binnen de ecologische grenzen van de aarde, en Het Groene Brein, het collectief van bevlogen wetenschappers voor een duurzame samenleving. Ook doet ze in een Europees samenwerkingsverband onderzoek naar de rol en impact van universiteiten.

Ook op masterniveau

Het impactgedreven onderwijs wordt ook op masterniveau aangeboden, waarbij de samenwerking met stakeholders uit de praktijk essentieel is. Zo werken studenten bij de master Economics of Sustainability gedurende een half jaar aan een impact-case, die aangedragen wordt door toonaangevende instanties uit de praktijk. Ook voor het keuzevak Assessing the impact of Culture and Creativity in Society doen studenten onderzoek naar de impact van organisaties in kunst, cultuur en de creatieve sector. ‘Dit type onderwijs, waarbij de praktijk actief betrokken is, wordt door de studenten erg gewaardeerd. Tegelijkertijd is het ook kostbaarder, omdat het niet op massale schaal is én betrokkenheid van de organisaties in de pr vraagt. In het licht van de huidige bezuinigingen op onderwijs dreigt er echter een reëel gevaar.’

Maar ook voor de professional die in de praktijk het verschil kan maken is het essentieel te blijven leren. Zo wordt het Executive Program Corporate Social Responsibility al bijna twintig jaar aangeboden, en wordt het impactgedreven leiderschap onderwezen in het Executive Program Conscious Business voor directeuren en C-level. Jacqueline Scheidsbach, directeur van Impact Centre Erasmus: ‘De toekomst vraagt om business leaders die verder kijken dan het financiële plaatje en de volgende kwartaalcijfers. Daarom moet impact een centrale plaats krijgen in onze benadering van zakendoen.’

ICE - advertorial

Bedrijven willen bijdragen aan de samenleving. Juist bedrijven kunnen een force for good zijn. Om hieraan optimaal vorm te geven is actuele kennis en het mobiliseren van álle krachten binnen én buiten het bedrijf van kardinaal belang. Dit vraagt ondernemen met bewustzijn!

Brochure aanvragen

Maximaliseer jouw impact als CEO of ondernemer

In deze whitepaper vertellen we je wat Conscious Business precies is, 5 redenen waarom het interessant voor je kan zijn en geven we voorbeelden van bedrijven die het doorleven.

Downloaden
/