What’s new op de boekenplank? Onontbeerbaar voor de manager: het wekelijkse overzicht van recente publicaties.
>> Bekijk ook de vorige oogst en de MT boekrecensies
Winkelmand
What’s new op de boekenplank? Onontbeerbaar voor de manager: het wekelijkse overzicht van recente publicaties.
>> Bekijk ook de vorige oogst en de MT boekrecensies
Angelique de Vries (Workday) jaagt op 2 miljard omzet: ‘Nederland is belangrijk gidsland’
Angelique de Vries heeft ambitieuze groeiplannen met softwarebedrijf Workday voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Ze is net door de magische omzetgrens van 1 miljard dollar gebroken. Over vijf jaar moet dat verdubbeld zijn. Hoe pakt ze dat aan?
Angelique de Vries, president EMEA bij Workday: 'Nederland is voor ons een belangrijk gidsland.'
Geschreven door:
Angelique de Vries (56) krijgt regelmatig een ‘ping’. Een Netflix-achtige aanbeveling: dit zou je ook moeten doen, leren, updaten.
Als directeur Europa, Midden-Oosten en Afrika van Workday (president EMEA) heeft ze al een dijk van een cv, met internationale topfuncties bij SAP en Salesforce. Maar de AI-agent van Workday trekt zich daar niks van aan. Blijven leren is het devies, toekomstige vaardigheden ontwikkelen.
‘Dat vind ik heel goed’, vertelt ze tegen MT/Sprout. ‘Een curious mindset is zo belangrijk. Ik ben nieuwsgierig en dat wil ik ook blijven. Zelfs met mijn dertig jaar in de techwereld ben ik nog lang niet klaar.’
Ook de meer dan 4.500 Europese werknemers van Workday – De Vries noemt ze workmates – krijgen regelmatig het advies om wat verder te kijken dan hun functieomschrijving. ‘We werken bijvoorbeeld met Gigs. Dat is een platform waarmee onze mensen buiten hun normale rol kunnen deelnemen aan bijvoorbeeld strategische projecten om vaardigheden te ontwikkelen.’
Van cv’s naar skills
Steeds meer bedrijven stellen vaardigheden centraal in hun aanwervings- en talentbeleid. Skills worden de driver voor organisaties, de klassieke focus op diploma’s, functietitels en werkgevers verdwijnt.
Bij Workday is die transformatie al in volle gang. De Vries: ‘Wij kijken zelf ook naar de kracht van iedereen als persoon. Zo hebben we in Berlijn bijvoorbeeld actief ingezet op moeders die terug willen komen naar de werkomgeving. Daar hebben we hele succesvolle voorbeelden van. En dat vind ik zelf ook een heel mooi project.’
Die verandering van cv naar skills is eveneens een hot topic bij haar meer dan 2000 Europese klanten. ‘De meest gestelde vraag is: hoe schakel ik mijn wervingsprocessen om naar vaardigheden? En de tweede vraag gaat over efficiëntie, hoe ze meer met minder kunnen doen.’
Lees ook: Helft van professionals overweldigd door vele veranderingen
Generatieve AI
Workday is een softwareplatform – ‘geboren in de cloud’ – dat bedrijven helpt om hun mensen (HR) en hun geld (finance) te managen. Het telt wereldwijd inmiddels meer dan 70 miljoen gebruikers. Dat platform wordt steeds meer aangevuld met kunstmatige intelligentie.
Om nog meer generatieve AI-tools te integreren, heeft Workday de partnerships met Google Cloud en Amazon Web Services (AWS) onlangs flink uitgebreid. En dan is er nog de innige samenwerking met Salesforce. Samen bouwen ze een geïntegreerd platform, inclusief gezamenlijke datasets en AI-agents. ‘Eigenlijk zijn we als bedrijven een beetje broertje en zusje’.
Nu zitten de meeste professionals echt niet te wachten op nog meer nieuwe apps of platforms. ‘Daarom willen we de gebruiker bedienen in zijn of haar eigen omgeving. Wie veel doet in Slack of in Microsoft Teams moet daar ook de Workday- en Salesforce processen kunnen uitvoeren. Ze kunnen daar niet alleen vakantiedagen aanvragen, maar ze krijgen daar ook advies van onze AI-agents.’
Dataset met context
Versnellen, assisteren en transformeren. Dat zijn de drie stappen waar Workday generatieve AI voor wil inzetten. Versnellen van de automatisering met AI als copiloot bijvoorbeeld, assisteren met heel gericht carrièreadvies en transformeren waarin AI op zoek gaat naar ‘continue procesverbeteringen’.
Daarachter zit een dataset die al even uniek als enorm is: alle HR- en financiële data zijn gebaseerd op de ruim 800 miljard transacties die jaarlijks op het Workday-platform worden verwerkt. Niet te vergelijken met de rommel waar andere chatbots doorheen moeten ploegen.
Workday voegt daar nu ook de context aan toe. ‘Voor zowel finance als HR. Als ik even inzoom op HR, dan kennen wij die bedrijfsprocessen ook heel goed. Ongeveer 25 procent van alle openstaande vacatures in de VS raken namelijk aan een Workday-systeem. Dat is een hele grote hoeveelheid.’
Omzet boven miljard
‘Voor generatieve AI is veel data belangrijk, maar ook de kwaliteit ervan’, legt ze uit. ‘Wij koppelen daar onder de paraplu van Workday Illuminate de kennis en inzichten van de bedrijfsprocessen aan. Als je AI-technologie snel toepasbaar wil maken voor je bedrijf, heb je die data én die bedrijfsprocessen nodig. Je hebt de data, je ziet de trends en die komen tot hun recht met de proceskennis die je hebt.’
Dat samenvoegen van al die informatie wordt gedaan door verschillende AI-agents. Workday heeft deze al op stapel staan: een AI-agent voor het helpen bij rekruteren, een voor het stroomlijnen van processen, een voor het indienen en afrekenen van onkosten.
Dat AI zo heel wat werk uit handen zal nemen, zal voor veel bedrijven als muziek in de oren klinken. En dat past dan ook perfect bij de ambitieuze plannen van De Vries. Ze heeft de omzet in haar regio net over de 1 miljard dollar heen gejaagd. Dat bedrag wil ze binnen vijf jaar verdubbelen. De ambitie is minstens 15 procent per jaar groeien, met een winstmarge van 30 procent.
Lees ook: Nederland lijdt aan outsourceritis, doe meer zelf
Nederland gidsland
Nederland is daarin een belangrijk gidsland. ‘Het is ook één van de eerste landen waar we in Europa zijn begonnen, dat maakt het al bijzonder. Maar Nederland is voor ons ook een omgeving waar we nieuwe dingen uitproberen. Daarvoor zie ik heel veel openheid en welwillendheid. Die drive moeten we vooral vast blijven houden.’
Eind oktober is een gloednieuw Customer Innovation Lab geopend in Amsterdam, een van de eerste in Europa. Signify en Boskalis hebben daar al strategische sessies gehad met scenario’s over de toekomst. Volgende maand wordt het jaarlijkse Europese event Workday Rising in Amsterdam RAI gehouden. Daar komen zo’n 5000 professionals op af.
Tijdens dat event zullen vooral de ervaringen van klanten centraal staan, van Philips tot Netflix. Klanten ‘meer waarde laten halen uit het platform’ is namelijk een belangrijke pijler in de groeistrategie van De Vries. Ze wil dat het liefst samendoen, met partnerschappen.
Groeipijlers
Accenture is zo’n ontwikkelpartner. ‘Ze hebben 750.000 medewerkers die continu naar nieuwe skills en transformaties moeten gaan.’ Met AI krijgt het organisatieadviesbureau inzicht in de vaardigheden en in de profielen voor de toekomst.
Zo wordt de match gemaakt met wat er nodig is om de vraag uit de markt te volgen. Werknemers krijgen op basis daarvan ook aanbevelingen om hun skills te activeren of te updaten.
Een tweede pijler is het constant toevoegen van nieuwe oplossingen en innovaties. ‘Als daarvoor een overname nodig is, dan wordt die gedaan.’ Afgelopen februari nog met HiredScore. Een bedrijf dat werkt met ethische kunstmatige intelligentie (responsible AI) voor het matchen van talent en werkgevers.
Derde en laatste groeipijler is het uitbreiden van het portfolio. Als Fortune 500-speler heeft Workday heel wat grote multinationals aan boord. De Vries focust nu heel bewust op de middelgrote ondernemingen. ‘We willen schaalbare oplossingen voor ze neerzetten, waarop ze gemakkelijk kunnen instappen.’
Klap van Klarna
Strategisch klopt het groeiplaatje als een bus, maar dan volgt toch de dreun van Klarna. Eentje waar ze in de boardroom van Workday en Salesforce toch wel even stil van waren. Klarna – eerst kopen, later betalen – kondigde namelijk recent aan te stoppen met het gebruik van beide platforms.
De Zweedse betaalreus wil in eigen huis een AI-platform bouwen waarop ze hun HR-, finance, klantendata en processen bundelen. Dat zouden meer grote bedrijven natuurlijk kunnen doen met generatieve AI: SaaS-producten verruilen voor AI-apps uit eigen stal. Wat betekent die ontwikkeling voor haar ambitieuze groeiplannen?
‘AI-technologie geeft heel veel nieuwe mogelijkheden en Klarna heeft daar nu voor gekozen’, reageert De Vries. ‘Maar wat ik veel vaker zie, is dat veel van onze klanten juist kiezen voor de AI-toepassingen die al in ons platform zitten.’
Doorbouwen op AI
Op die toepassingen wordt enthousiast doorgebouwd op het ontwikkelplatform Extend, vertelt ze. Zelfs zonder kennis van coderen kunnen daar apps en software worden aangepast en ontwikkeld.
Alleen al in Europa zijn meer dan 2000 applicaties in korte tijd gebouwd. ‘Het bewijs dat AI echt wordt geadopteerd door onze klanten. Zij gebruiken de kracht van ons platform als driver voor innovatie.’
Ze verwijst tot slot naar het businessklimaat van vandaag waarin bedrijven wel moeten bewegen. Wendbaarheid en flexibiliteit zijn cruciaal in een snel veranderende wereld. ‘Stilstaan is dus geen optie, maar je wil dat bewegen wel op een efficiënte manier doen.’
Lees ook: Deze eigenschap mist op elk cv, maar is wel cruciaal voor toptalent
Hoe nieuwe leider Jolanda Comino Vitens bestiert met focus op authenticiteit
In samenwerking met Whyz Executive Search - Gesprekken zoals je ze thuis aan de keukentafel voert. Zo vult Jolanda Comino nieuw leiderschap in bij Vitens. Het drinkwaterbedrijf is volop aan het vernieuwen, uitbreiden en veranderen. 'We hebben elkaar nodig om de goede antwoorden te bedenken.'
Geschreven door:
Vitens bedient 6 miljoen klanten, bestiert bijna 50.000 kilometer aan waterleiding en bezit 93 locaties waar drinkwater wordt geproduceerd. De komende jaren worden miljarden geïnvesteerd in de vernieuwing en uitbreiding van dat netwerk én in het ontsluiten van nieuwe waterwingebieden.
Als directeur ontwerp en aanleg is Jolanda Comino verantwoordelijk voor al deze projecten, zowel boven- als ondergronds. Ze stuurt zo’n 400 medewerkers aan. Daar zitten veel engineers bij, projectmedewerkers en -managers, maar ook de mensen die de processen, contracten en leveranciers managen.
In transitie
Vitens is naast al dat vernieuwen en uitbreiden volop in transitie: ‘van beheersmatig naar ontwikkelingsgericht’. Dat gaat niet alleen over het automatiseren van alle interne processen. Ook extern zijn de veranderingen groot. Het werk verschuift naar nieuwe marktpartijen, het vergunningentraject wordt steeds complexer, en terwijl de organisatie groeit wordt de arbeidsmarkt steeds krapper.
Cv Jolanda Comino
Jolanda Comino (1976) studeert Internationale betrekkingen en Internationale Organisaties aan Rijksuniversiteit Groningen. Bij de gemeentes Emmen en Assen verdiept ze zich in projectmanagement en gebiedsontwikkeling. Als directeur bij bouwbedrijf Van Wijnen komt ze aan de andere kant van de tafel terecht. Sinds 2022 is ze directeur ontwerp & aanleg bij Vitens.
‘We stevenen af op schaarste: voor de bemensing bij onszelf, maar ook bij de aannemers waar we samen mee optrekken. We moeten het werk echt slimmer gaan doen. Dat betekent dat je iets achter je moet laten wat vertrouwd is. Nieuwe efficiëntere werkwijzen omarmen, meer innoveren.’
Samenwerken
Allemaal een kolfje naar de hand van Comino, want samenwerken met de aannemerij, met ingenieursbureaus en het projectenwerk zijn de rode draad in haar loopbaan. Ze houdt van die ‘can do-mentaliteit’, die past bij haar. ‘Ik ben gericht op resultaat, op oplossingen. Maar dan wel op een betekenisvolle manier.’
Comino vindt het belangrijk om maatschappelijk relevant werk te doen. Bij Vitens leeft dat thema ook enorm, heeft ze gemerkt. ‘Het gaat over drinkwater leveren, dat is een eerste levensbehoefte, over de toekomst, over duurzaamheid, over de volgende generaties klanten. De betrokkenheid is echt hoog. Er werken hier veel mensen met een passie voor water.’
Maar zelfs met zoveel betrokkenheid blijven de uitdagingen groot. Daar is nieuw leiderschap voor nodig. Openheid, toegankelijkheid en oprechte nieuwsgierigheid, somt ze op als kenmerken daarvan. Ze vindt het essentieel om goed in verbinding te zijn met de mensen op meerdere niveaus. Het luisterend oor bieden én het gesprek met elkaar voeren. Daarmee blijf je eerlijk, oprecht en dicht bij jezelf.
Rondetafelgesprekken
De directeur is dan ook regelmatig in het veld bij projecten te vinden, en op de werkvloer. Ze houdt daar de vinger aan de pols met rondetafelgesprekken. Alles mag dan op tafel komen, graag zelfs. Het helpt haar om goed te reflecteren op genomen besluiten en geeft haar input voor toekomstige besluiten.
‘Ik had laatst nog zo’n rondetafelgesprek met medewerkers en die zaten allemaal voorbereid aan tafel. Ze hadden goed nagedacht over welke vragen ze wilden stellen. Dat ging over werkinhoud, maar ook over het aantrekkelijk blijven als werkgever. Dat was dus echt fantastisch.’
Ze is altijd eerlijk in zo’n gesprek, benadrukt ze. ‘Ik heb niet meteen de oplossing, maar dat verwachten ze ook niet van me. Ze vinden het fijn om gehoord te worden. Om erkenning te krijgen wanneer het werk best wel pittig is. We hebben elkaar ook nodig om goede antwoorden te bedenken, om de goede dingen te doen. Daarin zijn zij veel belangrijker dan ik.’
Passie en vakmanschap
Van dat soort momenten krijgt Comino zelf ook een boost. ‘Ik zie de passie en het vakmanschap in het bedrijf en bij de mensen. Dat iedereen ervoor wil gaan, geeft mij weer energie. Het geeft veel voldoening als je ziet dat je inspanningen ook daaraan bijdragen. Dat de zaken goed gaan en de medewerkers tevreden zijn.’
Comino vindt het mooi als het moeilijke gesprek op tafel komt. Ze wil de mensen ook de ruimte geven, zodat ze hun verantwoordelijkheid kunnen pakken. Bij elke functie horen taken en verantwoordelijkheid, maar het verschil wordt gemaakt met authenticiteit. Dat is wat ze nieuwe leiders ook wil meegeven.
‘Wat breng jij mee als mens? Speel geen rol. Durf te vertrouwen op wie jij bent. Ook als je een moeilijk gesprek te voeren hebt. Voer dat dan zoals je het thuis aan de keukentafel doet. Als je dat frame in je hoofd houdt, dan blijf je bij jezelf. En voer je ook het eerlijke, oprechte gesprek.’
Teamdialogen
Naast de rondetafelgesprekken voert Vitens sinds begin dit jaar teamdialogen. Elke teammanager krijgt daar de begeleiding van een professional bij. ‘Het is zo belangrijk om met elkaar uit te stappen en het verdiepende gesprek te voeren.’
De lopende zaken worden in zo’n dialoog besproken, maar ook de toekomst, en de onderlinge verhoudingen. ‘Hoe kijken we naar elkaar? Zoeken we elkaar ook op? Durven we eerlijk te zijn? Ik ben er best wel trots op dat we dat het afgelopen jaar bij alle teams binnen mijn afdeling hebben uitgevoerd. Dat is wel echt wel een nieuwe aanpak.’
Besluitvaardigheid vindt ze ook belangrijk voor nieuw leiderschap, zeker in het huidige dynamische tijdperk. Als er tijdens de gesprekken sprake is van een besluit dat in de praktijk niet goed uit blijkt te pakken, dan moet je ‘erkennen dat je een ander besluit te nemen hebt’.
Ga maar op reis
Stoppen, of alleen maar praten en niets doen, dat past dan weer absoluut niet bij haar. ‘Je moet alles een kans geven, niet bang zijn om fouten te maken. Ga het maar doen, ga maar leren, ga maar op reis, anders kom je niet vooruit. Bijsturen kan altijd. Transities kosten gewoon tijd en energie.’
En vergeet ondertussen niet het verhaal te vertellen, raadt ze nieuwe leiders aan. Daar besteedt ze zelf ook veel tijd aan. ‘Wat is de transitie, waarnaartoe zijn we op weg?’ Zo neemt ze haar mensen mee op reis. Als leidraad voor denken en doen. Al durft ze onderweg wel degelijk even uit te stappen en te reflecteren of er wel de goede reis wordt gemaakt en of de route niet veranderd moet worden.
Water staat nog lang niet bovenaan de agenda in de maatschappelijke discussies, maar de klimaatverandering heeft ook voor drinkwaterbedrijven de nodige impact. Waterschaarste, zelfs in zo’n waterrijk land als het onze, is wel degelijk een optie. ‘Daardoor word ik alleen maar koersvaster. Ik heb zelf ook kinderen, ik vind het belangrijk dat voor hen ook een gezonde en hygiënische toekomst met drinkwater is weggelegd. We hebben dit dus gewoon met elkaar te doen.’
Performance
Comino stuurt daarom ook veel op de operatie, op de performance. Ze heeft daarvoor speciale performance mt’s ingevoerd. Om de paar weken zitten haar managementteams samen om de prestaties te bespreken. Natuurlijk zijn er doelen en key performance indicators, maar het gaat ook over het ziekteverzuim, het verloop van personeel of de voortgang met de aannemers.
Serie nieuw leiderschap
De leider van de toekomst is in staat om voorbij het bestaande businessmodel te denken, is comfortabel met chaos, snapt technologie en bezit een hoge emotionele intelligentie. Dat is nodig, want de wereld om ons heen verandert snel. Door digitalisering en globalisering neemt de complexiteit toe. Tegelijkertijd wensen medewerkers meer autonomie en zingeving en focussen leiders op verhoogde productiviteit, innovatie en medewerkerstevredenheid. In de serie nieuw leiderschap zoomen we in op nieuwe leiders. Wie zijn ze, wat doen ze en hoe zitten ze in de wedstrijd?
Die aanpak helpt ook bij het volgende doel van Comino: voorspelbaarder worden. Die voorspelbaarheid gaat over wat Vitens kan leveren en het managen van de verwachtingen die daarbij leven. Maar ook over de hoeveelheid werk die naar marktpartijen toekomt, over de benodigde inzet van werknemers met verschillende vakdisciplines.
‘Ik hou wel van duidelijkheid naar elkaar, dan kom je tot het goede gesprek. Zo leg je ook tijdig bloot wat misschien niet helemaal op koers loopt. Dan kunnen we ook bespreken wat we eraan kunnen doen. Ik heb wel gemerkt dat de mensen dat in het begin best spannend vonden, maar nu beleven we er echt plezier aan. Het is absoluut geen vingerwijzen, het is elkaar helpen, dingen inzichtelijk maken en ideeën uitwisselen.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
Whyz Executive Search
Whyz Executive Search helpt organisaties toekomstbestendig te worden en te blijven door te zoeken binnen en buiten de bestaande kaders. En daagt haar klanten uit in de manier van denken, door naar usual en unusual suspects te kijken.
Meer infoHarold Selman (AI-expert Sopra Steria): ‘Als je niet alle partijen aan tafel krijgt, hoef je niet aan AI-implementatie te beginnen’
In samenwerking met Sopra Steria - AI belooft veel, maar om echt waarde toe te voegen in een organisatie, zijn een solide basis en een mensgerichte aanpak essentieel. Harold Selman, AI-expert bij Sopra Steria (voorheen: Ordina), helpt organisaties om AI-implementatie effectief en breed gedragen te implementeren. Leiderschap speelt daarin een niet te onderschatten rol.
Harold Selman, AI-expert bij Sopra Steria, over mensgerichte AI-implementatie voor organisaties
Harold Selman, expert op het gebied van AI bij Sopra Steria Nederland, heeft een achtergrond als data scientist, maar hij heeft ook een lerarenopleiding gedaan. Hierdoor weet hij als geen ander hoe hij organisaties door de strategische AI-implementatie kan begeleiden. ‘Ik profiteer er nog elke dag van dat ik moeilijke dingen makkelijk kan uitleggen’, zegt Selman.
De juiste mensen meenemen in de AI-bedrijfsstrategie
Voor Selman begint een succesvolle AI-implementatie altijd met het betrekken van de juiste mensen. Veel bedrijven benaderen AI als een noodzakelijke stap, maar missen vaak draagvlak omdat alleen de technische kant wordt benadrukt. ‘We willen voorkomen dat een leider een roepende in de woestijn wordt’, zegt hij.
Daarom begeleidt zijn team workshops waarin medewerkers uit verschillende lagen van de organisatie samenkomen om te ontdekken welke data en processen AI kan verbeteren. De diversiteit aan rollen maakt het mogelijk om een completer beeld te krijgen en blinde vlekken te ontdekken.
‘Je hebt mensen met verschillende achtergronden nodig, want pas als zij het nut zien, krijg je een verandering in beweging’, legt Selman uit. Hij benadrukt daarbij dat succesvolle AI-implementaties niet alleen afhangen van IT of data, maar juist ook van betrokkenheid vanuit de business.
‘Als je niet alle partijen aan tafel krijgt, hoef je niet aan AI-implementatie te beginnen’, zegt hij. Het betrekken van verschillende afdelingen zorgt ervoor dat de AI-oplossing breed gedragen wordt en beter aansluit op de bedrijfsdoelen.
AI als veranderboodschap: van storytelling tot zelfredzaamheid
In Selmans visie is AI niet alleen een technologie, maar een veranderproces dat om een helder verhaal vraagt. Hij ziet vaak dat leiders gaandeweg beter worden in het communiceren van deze veranderboodschap. ‘We helpen ze in de beginfase, maar uiteindelijk moeten ze het verhaal zélf kunnen dragen’, zegt hij.
Selman en zijn team presenteren regelmatig tussenresultaten en delen feedback van teams om het management te helpen een inspirerend verhaal neer te zetten. ‘Als mensen het “waarom” van AI niet begrijpen, ontstaat er weerstand. Het gaat erom dat iedereen snapt waarom we deze richting opgaan.’
Dat verhaal vertellen is essentieel, vindt hij, maar de boodschap moet ook passen bij de cultuur van de organisatie. ‘AI heeft impact op de hele organisatie, en als mensen het gevoel krijgen dat ze buitenspel staan, werkt de AI-implementatie niet.’ Selman ziet het als zijn rol om leiders te helpen dat vertrouwen op te bouwen, zodat zij hun team kunnen meenemen in de transformatie.
Een solide basis voor AI-implementatie: data én draagvlak
Een veelvoorkomende valkuil bij AI-implementaties is dat de focus te eenzijdig op data ligt, terwijl het juist om verbinden van mensen en processen moet gaan. Selman ziet dat veel bedrijven hun datamanagement niet op orde hebben, wat de effectiviteit van AI aanzienlijk belemmert. ‘Als de basis niet klopt, dan kloppen de resultaten ook niet’, stelt hij.
Hij legt uit hoe AI-initiatieven de afgelopen jaren hebben blootgelegd welke data niet goed beheerd wordt en waar het fundament in organisaties tekortschiet. Door mensen vanaf het begin in dit proces te betrekken, wordt duidelijk welke stappen essentieel zijn voor een duurzame AI-implementatie.
Navigeren door AI-ontwikkelingen met de juiste mensen aan boord
Sinds 2017 is het AI-vakgebied sterk veranderd door een doorbraak in de architectuur van AI-modellen. ‘Wat vroeger losse vakgebieden waren, zoals beeldherkenning en taalverwerking, is nu veel meer geïntegreerd’, zegt Selman.
Dankzij de vooruitgang in rekenkracht en de opkomst van generatieve AI en grote taalmodellen kunnen inzichten en modellen voor verschillende soorten data nu makkelijker gecombineerd worden. Dit maakt AI veelzijdiger en efficiënter, maar het maakt het ook moeilijk voor organisaties om bij te blijven omdat de ontwikkelingen rondom AI zo snel gaan. Zo komen er gemiddeld zeven nieuwe taalmodellen per week uit en wordt er allerlei nieuw onderzoek gepubliceerd in blogs, papers en tutorials.
Selman en zijn team werken met de 80/20-regel: 80 procent van hun tijd besteden ze aan bewezen AI-toepassingen die direct waarde toevoegen, terwijl ze 20 procent reserveren voor experimenten met nieuwe technologieën. ‘Je kunt er niet zomaar een nieuwe technologie ingooien zonder de mensen aan boord te hebben’, benadrukt Selman.
Die 20 procent gebruikt Sopra Steria om klanten te inspireren en te helpen ontdekken hoe AI écht waarde kan toevoegen. ‘We combineren nieuwe taalmodellen met zoekfunctionaliteit om bedrijven te helpen hun eigen data beter doorzoekbaar te maken. Het gebruik van AI gaat niet om een generieke oplossing; het moet passen bij de data van jouw organisatie en je specifieke gebruiksdoel.’
Zelf leren sturen met AI: de mens als sleutel voor succes
Selman en zijn team werken uiteindelijk naar een punt waarop organisaties AI zelfstandig kunnen inzetten. Dit doen ze door bedrijven op te leiden en te ondersteunen bij het opbouwen van een intern AI-team. ‘We helpen ze in de beginfase, maar het doel is altijd om zelfredzaamheid te creëren’, zegt hij.
Hij adviseert bedrijven over hoe ze de juiste profielen kunnen aannemen en trainen, en ondersteunt leiders bij het uitzetten van een strategie die ook op de lange termijn werkt.
‘Je wilt uiteindelijk niet dat wij alles doen, maar dat je ons misschien alleen nodig hebt als klankbord’, zegt Selman. Op die manier kunnen bedrijven AI zelf laten groeien en blijven innoveren zonder externe afhankelijkheid. Het hele proces – van idee tot implementatie – blijft echter afhankelijk van mensen die erin geloven en bereid zijn de verandering te dragen.
Experimenteren als kern van AI-innovatie
Selmans aanpak is gericht op het balanceren van bewezen oplossingen met ruimte voor experiment. ‘Navigeren betekent ook verdwalen’, zegt hij. ‘Je moet experimenten durven stopzetten als blijkt dat ze niet de waarde opleveren die je zoekt.’
Volgens Selman ligt de kracht van AI juist in het vermogen om te leren en bij te sturen. Het succes van deze experimenten wordt bepaald door de mensen die actief deelnemen en leren van de nieuwe technologieën. ‘De technologie is er al; het is aan de leiders om hun mensen daarin mee te nemen.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
Sopra Steria
With 52,000 employees Sopra Steria drives digital transformations for organisations. As a European Tech player, we place people at the heart of everything we do. We are committed to putting digital to work in order to build a positive future for all.
More info
Van minor-project naar ‘major’ speler: hoe DuckDuckGoose wereldwijd deepfakes detecteert
In samenwerking met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - Van studentenproject aan de TU Delft tot prominente speler in de strijd tegen deepfakes: DuckDuckGoose maakt in slechts vier jaar tijd een indrukwekkende groei door. Mede-oprichter Parya Lotfi deelt haar ervaringen als ondernemer in de techsector en belicht hoe haar startup, met steun van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), zich opmaakt voor verdere internationale expansie.
Geschreven door:
Markante speeches van Barack Obama of Mark Rutte, of video’s waarin Nicolas Cage in iédere denkbare filmrol verschijnt: in 2017 en 2018 gingen de eerste deepfake-video’s viraal. Zes jaar later is de technologie, mede door de verdere ontwikkelingen op het gebied van AI, in staat om de grenzen tussen echt en nep nóg verder te vervagen.
‘Er waren een paar grappig bedoelde deepfake-video’s in omloop, maar we realiseerden ons snel dat als iemand een deepfake kon maken met heel andere intenties’, vertelt Parya Lotfi, medeoprichter van DuckDuckGoose.
Want, zegt Lotfi, we presenteren ons gezicht tegenwoordig overal. ‘Een korte opname is genoeg om een live deepfake-model van te maken, in video- of audio-vorm, waar vervolgens fraudepogingen mee gedaan kunnen worden. We zagen al snel dat er veel usecases waren die negatief konden uitpakken. Van het verspreiden van nepnieuws en identiteitsfraude tot het maken van X-rated content of zelfs zelfmoordfilmpjes met een beeltenis. Er moest een oplossing komen.’
Echtheid binnen enkele seconden verifiëren
Intussen kan DuckDuckGoose met geavanceerde software binnen enkele seconden de echtheid van een audiofragment, video of foto laten zien. Met een nauwkeurigheid van zo’n 95 procent. Na constructieve feedback van potentiële eindgebruikers, zoals de politie en inlichtingendiensten, besloten drie van de vijf oorspronkelijke teamleden door te gaan.
Die keuze had voor Lotfi óók een persoonlijk tintje. ‘Ik deel zelf niet veel op social media, maar ik kreeg ineens een bericht op LinkedIn van iemand die via Telegram een berichtje van mij zou hebben ontvangen. Het was iemand die mijn profielfoto, mijn naam én mijn trackrecord aan opleidingen en werkervaring had gekopieerd, om zo anderen te benaderen met een businesspropositie. In mijn geval ging het slechts om een foto, maar ze hadden er ook een live deepfake van kunnen maken. Wij ontwikkelen nu tools die niet alleen constateren of een video nep is, maar ook uitleggen waarom.’
Internationale ambities en uitdagingen
Intussen werkt DuckDuckGoose voor instanties in onder meer Singapore, de Verenigde Staten en Brazilië. Vanaf het prille begin had DuckDuckGoose al een internationale focus, zegt Lotfi. ‘We zijn vanaf dag één internationaal bezig geweest. Ons algoritme en platform zijn zo ontworpen dat we overal ter wereld kunnen opschalen.’
Die mondiale benadering brengt echter ook uitdagingen met zich mee. ‘We lopen tegen juridische en culturele obstakels aan’, erkent Lotfi. ‘Wet- en regelgeving verschillen uiteraard per land, en als startup hebben we niet de luxe van een groot juridisch team. Culturele verschillen spelen ook een rol. In Nederland zijn we gewend aan directe communicatie, maar elders werkt dat anders. Het is een constante leerervaring.’
RVO-ondersteuning
Bij de groei en internationalisering heeft het bedrijf veel baat gehad bij de ondersteuning van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). ‘We zijn bij RVO terechtgekomen voor subsidies’, legt Lotfi uit. ‘Zonder de financiële steun was het in het begin heel lastig geweest. We hebben in totaal zo’n 600.000 tot 700.000 euro aan subsidies ontvangen, wat ons enorm heeft geholpen bij het robuuster maken van onze technologie.’
Naast financiële steun bood RVO ook waardevolle kennis en netwerkmogelijkheden. ‘RVO heeft ons geholpen bij het aannemen van personeel uit niet-EU-landen’, vertelt Lotfi. ‘Er bleken regelingen te zijn voor startups om buitenlands talent aan te trekken. Dat bleek voor ons van groot belang gezien het personeelstekort in Nederland, vooral voor specifieke technische expertises.’
RVO-handelsmissie opent deuren
DuckDuckGoose staat op het punt om deel te nemen aan haar eerste handelsmissie naar de Verenigde Staten, georganiseerd door RVO. ‘We zijn heel enthousiast over deze kans’, zegt Lotfi. ‘De reis naar de VS biedt ons de mogelijkheid om potentiële klanten en investeerders te ontmoeten in het epicentrum van technologische innovatie. Voor ons is de reis geslaagd als we concrete partnerships kunnen sluiten en ons netwerk in de VS significant kunnen uitbreiden.’
Lotfi benadrukt het belang van goede voorbereiding en teamwork tijdens zulke missies. ‘Het feit dat je met een groep gaat, is ontzettend waardevol. Je kunt van elkaar leren en je beter voorbereiden op gesprekken. De kennisdeling binnen zo’n groep is eigenlijk onbetaalbaar. Alles wat ik weet, probeer ik te delen. In de praktijk krijg je het dan ook áltijd terug.’
‘Benut de kansen die er liggen’
Als vrouwelijke ondernemer in de techsector is Lotfi zich bewust van de ondervertegenwoordiging van vrouwen, maar daar laat ze zich niet door weerhouden. ‘In een van de colleges tijdens mijn minor werd besproken dat het traditionele beeld van een ideale leider een mannelijk figuur is: lang, blond en wat ouder.’
‘Daar voldoe ik totaal niet aan’, lacht Lotfi. ‘Ik ben niet lang, niet blond; ik kom uit Iran en ben relatief jong. Toch heb ik me nooit anders gezien in de zakenwereld. Het gaat om je kennis en wat je zegt. Mijn advies aan andere ondernemers: zie jezelf niet als anders. Bouw een sterk netwerk, blijf werken aan jezelf en heb vertrouwen in je eigen kunnen.’
‘Wees een expert in je vakgebied en wees niet bang om hulp te vragen als je die nodig hebt. Maak gebruik van de ondersteuning die er is. Van subsidies tot netwerkmogelijkheden: ga het gesprek aan, lees je in en benut de kansen die er liggen.’
Toekomstplannen en verdere groeiplannen
Met een recente investeringsronde van 1,3 miljoen euro en een omzetgroei die bijna vijf keer zo groot is als voor de investering, kijkt Lotfi ambitieus naar de toekomst. ‘We richten ons nu op digital identity verification, bijvoorbeeld voor het banksegment. Daar liggen nog volop kansen om een specifiek marktaandeel te winnen.’
De startup is ook bezig met het ontwikkelen van nieuwe producten voor de nieuws- en mediasector en de cybersecuritybranche. ‘Uiteindelijk willen we een platform creëren waar iedereen toegang heeft om content te verifiëren’, zegt Lotfi. ‘We verwachten dat in de nabije toekomst 90 procent van wat we online zien en horen een nepelement kan bevatten. Iedereen moet de mogelijkheid hebben om het verschil te kunnen zien.’
‘Onze internationale groeiplannen zijn ambitieus’, voegt Lotfi toe. ‘We willen onze aanwezigheid in andere Europese landen, de VS en Azië verder versterken, met name in landen als Singapore waar we al actief zijn. Daarnaast verkennen we mogelijkheden in nieuwe markten zoals India en het Midden-Oosten. Ons doel is om binnen vijf jaar een leidende mondiale speler te zijn in deepfake-detectie en digitale identiteitsverificatie.’
Wil jij op handelsmissie?
Met de campagne ‘Groei over Grenzen’ inspireert en stimuleert het RVO, in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het RVO publiceert relevante informatie over subsidiemogelijkheden, events & handelsmissies, handige (vrouwen)netwerken én interessante onderzoeken. Kijk voor meer informatie op rvo.nl/ondernemendevrouwen.
Dit artikel wordt u aangeboden door
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt ondernemende Nederlanders en beleidsmedewerkers vooruit op het gebied van duurzaamheid, zakendoen over de grenzen, agrarisch ondernemen en innovatie.
Meer info
Fabriek in Breda kweekt straks koraal om wereldwijd stervende riffen te redden
Een Brabantse fabriekshal vol kunstmatige zeeën. Twee ondernemers bouwen in Breda een revolutionaire koraalkwekerij waar robots aan de lopende band nieuw koraal produceren. Hun doel: de wereldwijde koraalsterfte een halt toeroepen met Nederlandse innovatie.
Koraal kun je kweken op de zeebodem, maar ook in waterbakken in fabrieken. Foto: Branch Foundation
Geschreven door:
Overal ter wereld proberen duikers met lokale projecten stervende koraalriffen te herstellen. Maar om echt impact te kunnen maken is een grootschalige, technologische aanpak nodig, stelt de Nederlandse Branch Foundation. In Breda heeft de stichting een pilotfabriek gebouwd waar aan de lopende band nieuw koraal wordt geweekt. Op die manier kunnen straks wereldwijd riffen worden gered.
De Branch Foundation is opgezet door Maarten van der Kuijl en Maarten van Aalst, nadat ze in 2023 beiden een half jaar vrijwilligerswerk hadden gedaan bij de Branch Coral Foundation op Curaçao. Die wordt geleid door een neef van Van Aalst. Op het eiland bouwen duikers onderwater op de zeebodem bomen (vandaar de naam) van pvc-buizen, die eruit zien als een soort antennes. Daar hangen ze gezonde stukjes koraal uit het aangetaste rif aan, die ze verzorgen en schoonmaken. Na een half jaar worden de diertjes weer uitgeplant op het rif.
‘Het water wordt steeds warmer. Door gezonde stukjes koraal te pakken, die tegen die opwarming kunnen, kweek je koraal dat bestendig is tegen de opwarming van de oceaan’, legt Van Aalst uit. Hij maakte in dat half jaar op Curaçao veel duiken om de koraaltjes te onderhouden en zag de koraalkwekerijen van de stichting groeien van één naar vijf locaties. Het probleem is alleen: het koraal sterft sneller dan dat het opnieuw aangeplant wordt. Dat zet te weinig zoden aan de dijk om het rif te redden.
Arbeidsintensief proces
Terug in Nederland sparden Van Aalst met zijn vriend en andere vrijwilliger Van der Kuijl – die een engineeringbedrijf heeft – over andere en betere methodes om het koraal te redden. ‘Bij de Branch Coral Branch Foundation doen ze alles onder water. Dat betekent dat je altijd moet duiken en dat maakt het erg arbeidsintensief. Veel wordt met de hand gedaan. Je hebt veel mensen nodig, het kost veel tijd en geld om de koraaltjes schoon te maken en je kunt niet oneindig duiken, want je duikfles raakt op’, somt Van Aalst op.
Daarom ging het tweetal kijken naar mogelijkheden op land. Daar zou het kweken van koraal grootschaliger aangepakt kunnen worden, zeker als het proces te automatiseren is. Ze legden contact met Wageningen Universiteit & Research (WUR) en bezochten congressen om hun idee verder uit te werken. Zo ontstond het concept van grootschalige koraalkwekerijen, die als een soort fabrieken overal ter wereld gebouwd kunnen worden om plaatselijke koraalriffen te herstellen.
Van Aalst: ‘De droom is om op plekken zoals Curaçao, Kenia of de Malediven fabrieken neer te zetten om koraal te kweken. Die fabrieken kunnen onderhouden worden door lokaal personeel en aan de lopende band koralen produceren die op het rif worden gezet. In Breda zijn we nu bezig met een pilot hoe we dat het beste kunnen doen.’
AI-robots
Bij hun fabriek gebruiken ze het principe van verticale landbouw, iets wat nog niet eerder is gedaan bij koraal. In dit geval worden bakken met water op of naast elkaar gestapeld, al naar gelang de benodigde capaciteit. Lampen, kleppen, watertemperatuur of andere waardes kunnen allemaal automatisch aangestuurd worden. Door AI aangestuurde robots kunnen het koraal in de bakken schoonborstelen of -blazen. Dat scheelt een hoop handwerk. ‘We pakken gewoon methodes die werken. Die schalen we op om veel koraal uit te kunnen planten’, zegt Van Aalst.
Koraalrif sterft massaal
Overal ter wereld verdwijnen koraalriffen door klimaatverandering, baggerwerk, vissen met sleepnetten of dynamiet en milieuvervuiling. Hoewel ze slechts 0,01 procent van het oceaanoppervlak beslaan, herbergen koraalriffen 25 procent van al het leven in zee. Ze leveren voedsel aan ruim een miljard mensen en beschermen 71.000 kilometer kust waar 200 miljoen mensen wonen. In de afgelopen dertig jaar is de helft van al het koraalrif in de wereld gestorven en verdwenen. Zo verloor het Great Barrier Reef in Australië, met 2300 kilometer lengte het grootste koraalrif ter wereld, al de helft van zijn koraal. Een derde stierf de afgelopen twee jaar door verbleking omdat de watertemperatuur steeg. Natuurbeschermingsorganisatie IUCN presenteerde vorige week tijdens de COP29 VN-klimaatconferentie in Azerbeidzjan een nieuwe rode lijst waaruit blijkt dat 44 procent van al het koraal in de wereld bedreigd wordt.
De stichting is nu een jaar bezig. Binnenkort, als de waardes van het water in orde zijn, worden de bakken in Breda gevuld met koraal van de WUR en kan het systeem gaan draaien. Dan is de vraag of de koralen blijven leven en zullen groeien. Daar gaat de stichting onder toezicht van de WUR mee experimenteren. Alle verzamelde data worden daar geanalyseerd. ‘Zo is onze locatie eigenlijk een soort showroom en een extra onderzoekslocatie voor de universiteit’, zegt Van Aalst.
De stichting heeft subsidie gekregen van het INNO-fonds van het WWF, van Stichting De Hoorn en Abri voor Dieren. Eind 2025 wil ze een pilot hebben in een land waar het koraalrif is aangetast. Eind dit jaar moet de fabriek in Nederland af zijn. Het komende jaar wordt dan gebruikt om de kinderziektes uit het systeem te halen, voor verder onderzoek naar het robotiseren en het schoonmaken van de bakken en voor verdere innovatie in het automatiseren.
De twee hebben bewust gekozen voor een stichting en geen startup in de vorm van een BV. ‘Het gaat ons niet om het winstoogmerk. We doen het omdat hier onze passie ligt’, zegt Van Aalst. ‘We willen gewoon dat het koraalrif een stukje beter wordt. Je ziet het steeds verder afsterven en mensen weten niet wat ze moeten doen.’
Dit artikel verscheen eerder op Change Inc., het platform voor duurzaam nieuws in het bedrijfsleven. Change Inc. is onderdeel van de MT MediaGroep, net als MT/Sprout.
Geschreven door:
