Ik kwam erachter dat een van mijn boeken, Niet appen tijdens het eten, gebruikt is om ChatGPT mee te trainen. Dat is grappig, want ik kan me helemaal geen mailtje herinneren van ceo Sam Altman van OpenAI waarin hij mij om toestemming vraagt. Ik ben er zelfs nooit voor betaald – laat staan bedankt.
Ik besloot om ChatGPT te vragen wat-ie er eigenlijk zelf van vindt dat OpenAI mijn werk gebruikt om hun taalmodel mee te trainen. Het antwoord zal je verbazen: ‘Het is slim, maar het is niet netjes. Het voelt op z’n minst als een vorm van intellectuele toe-eigening zonder krediet of compensatie.’
Als je mij niet gelooft als ik zeg dat dit niet deugt, geloof dan alsjeblieft ChatGPT zelf.
‘Belediging voor kunst’
Dit gaat natuurlijk niet om mij – misschien vind ik het wel prima dat meer mensen nu leren over digitale etiquette. Dit gaat om alle kunstenaars, schrijvers, journalisten en andere makers wier werk nu in een AI-model zit en waar ze het nooit meer uitkrijgen.
Zoals Hayao Miyazaki, mede-oprichter van het Japanse animatiehuis Studio Ghibli. Die noemde ChatGPT’s ‘Ghibli AI-filter’ een ‘belediging voor anime, kunst en het leven’.
Auteursrechtenschending als bedrijfsrisico
Het is niet alleen de vraag of het netjes is dat AI-bedrijven zonder toestemming het werk van kunstenaars gebruiken. Het is ook de vraag of bedrijven geen onnodige risico’s lopen als ze dit soort AI-toepassingen gebruiken.
Bedrijven in de game-industrie blijven bijvoorbeeld ver weg van AI-tools, omdat ze bang zijn dat ze later worden aangeklaagd voor auteursrechtenschending. (Wie overigens dacht dat de gamesector een niche-industrie was, komt bedrogen uit: gaming is groter dan de muziek- en filmindustrie samen. Dat maakt de sector verre van onbeduidend.)
Spotify voor AI
De manier waarop AI-bedrijven omgaan met het werk van kunstenaars doet denken aan de manier waarop we aan het begin van deze eeuw omgingen met het werk van muzikanten. Denk maar eens terug aan Napster en The Pirate Bay, waarmee massaal muziek gedownload werd. En ook toen was er goed nieuws (gratis muziek voor iedereen) en minder goed nieuws (muzikanten wier carrière niet van de grond kwam, omdat ze niets verdienden met het uitbrengen van hun muziek).
Misschien is het wel tijd voor een ‘Spotify voor AI’, dat makers betaalt voor het gebruik van hun data. Gelukkig zijn er steeds meer van dat soort initiatieven. Zoals ProRata.ai, dat samenwerkingen heeft met onder meer de Financial Times, marketinghoogleraar Scott Galloway en bestsellerauteur Seth Godin.
GPT-NL
Een voorbeeld dichter bij huis is GPT-NL, een in Nederland ontwikkeld taalmodel dat ons minder afhankelijk moet maken van Amerikaanse en Chinese AI-bedrijven.
Daarom de volgende oproep: deel je data met dit AI-bedrijf. Ten eerste geeft het je de kans om voor de verandering met consent je data te delen. Ten tweede moet GPT-NL bijdragen aan de digitale soevereiniteit van Nederland, zodat we ook AI kunnen gebruiken die niet ontwikkeld is door iemand die naast Trump in het Witte Huis poseert.
Tot slot biedt het delen van data je mogelijk een nieuw verdienmodel. Wie weet verdien je zo toch nog iets met die ongetwijfeld gigantisch goed geschreven blogs, die tot dusver door nog maar zes bezoekers op je website zijn gevonden.
Lees ook deze columns van Aaron Mirck:
- AI is geen wondermiddel: 6 nuchtere lessen voor managers
- DeepSeek bewijst het belang van Europese AI
- Is Nederland blind voor de donkere kant van AI?
