Geen producten in de winkelwagen.
Niet alleen op de huizenmarkt is de sky the limit, ook in startup-land lijkt geld geen bezwaar. Zo oogsten Nederlandse startups in de eerste helft van dit jaar bijna 3 miljard euro, meer dan in ieder volledig jaar daarvoor (heel 2020: 1,7 miljard euro). Die geldlawine zorgt voor meer unicorns, private groeibedrijven met een waardering van minimaal 1 miljard dollar. Die selecte groep telt wereldwijd momenteel 832 bedrijven.
Europa herbergt 72 unicorns, een kudde die in de eerste helft gezelschap kreeg van niet minder dan 33 nieuwkomers, In Nederland houden Mollie, MessageBird, Bunq en Bitfury de eer hoog. Online supermarkt Picnic houdt de waardering binnenskamers, maar die drempel lijkt dankzij tot nu toe ruim een miljard dollar aan groeigeld (waaronder een ronde van 600 miljoen euro eerder deze maand) al ruimschoots gehaald.
Maakt een unicorn zoals MessageBird een exit naar de beurs (of met een verkoop), dan wordt het lidmaatschap van de Billion Dollar Startup Club automatisch ingeleverd. Voor bedrijven zoals Adyen en Thuisbezorgd is dat het bewijs dat ze hun unicorn-belofte hebben ingelost. Ondertussen staat een nieuwe generatie groeibedrijven te dringen voor de deur van de unicorn-stal. Een selectie van tien Nederlandse soonicorns:
1. Sendcloud
‘Ik wil altijd vooruit, keihard gaan en groeien, groeien, groeien’, zei medeoprichter van Sendcloud Rob van den Heuvel (foto boven midden) zes jaar geleden als startup van de week. De destijds 21-jarige ondernemer begon in 2012 samen met Bas Smeulders (foto l.) en Sabi Tolou (foto r.) een verzenddienst voor webshops. Met inmiddels 23.000 klanten in acht Europese landen kloppen investeerders uit de hele wereld op de deur. Dat leverde deze maand een investering op van 151 miljoen euro, met vc-reus Softbank als grootste geldschieter. Daarmee groeit het team van 400 naar 650 medewerkers.
TechCrunch schat de waardering van het Eindhovense bedrijf nu op 750 miljoen dollar. Vergeleken met de Amerikaanse evenknie Shippo lijkt dat nog iets aan de bescheiden kant. Shippo doopte zichzelf afgelopen juni tot unicorn met in totaal 157 miljoen dollar aan groeigeld, terwijl de geldmeter bij Sendcloud al voorbij de 200 miljoen dollar is. Wel groeide Shippo in de – minder gefragmenteerde markt in de VS – al naar 100.000 klanten. Sendcloud beschikt alvast (Brexit-proof) over 400.000 servicepunten in Europa, en een kantoor in München, om dat aantal te evenaren.
2. Dott
De Franse ondernemers Maxim Romain en Henri Moissinac kozen in 2018 Amsterdam als thuisbasis voor hun elektrische step-startup, onder meer vanwege de toegang kennis en talent van bedrijven zoals VanMoof en TomTom. Dankzij hun meest recente investeringsronde (70 miljoen euro), waarbij ook Invest-NL aandeelhouder werd, is een snelle terugkeer naar Frankrijk praktisch uitgesloten. Dott beheert vanuit zijn Amsterdamse HQ inmiddels een vloot van 30.000 elektrische steps. Maar wie in Nederland de app opent komt van een koude kermis thuis, want e-steps zijn hier nog altijd niet toegestaan. In steden als Parijs, Londen en Brussel zijn de in Nederland ontworpen e-steps van Dott wel een vast onderdeel van het straatbeeld.
Met tot nu toe 140 miljoen dollar aan funding lijkt de Amsterdamse startup niet al te ver verwijderd van een unicorn-stempel. Zo klom de waardering van de Zweedse step-startup Voi na een ronde van 160 miljoen naar – om en nabij – de 750 miljoen dollar. Het Duitse Tier heeft die mijlpaal dankzij een ronde van 250 miljoen dollar waarschijnlijk al behaald.
3. Bux
Ex-Binckbankier Nick Bortot (foto r., naast nieuwe ceo Yorick Naeff) tilde beleggings-app Bux van de grond door een nieuwe generatie gebruikers met nepgeld (‘funbux’) vertrouwd te maken met de beurs. De tijd van spelletjes bleek al snel voorbij, toen mobiel beleggen – onder aanvoering van het Amerikaanse Robinhood – een grote vlucht nam. Bux claimt inmiddels een half miljoen gebruikers, verdeeld over Nederland, Duitsland, Frankrijk, België en Oostenrijk.
Met behulp van een investering mikt de fintech op 1 miljoen klanten begin volgend jaar. Met die ronde van 80 miljoen dollar staken investeerders waaronder Tencent en Prosus tot nu toe een 116 miljoen dollar in het Amsterdamse bedrijf. Ter vergelijking: betaaldienst Mollie kwam vorig jaar na een investering van 106 miljoen dollar uit de kast als unicorn, Robinhood deed dat in 2017 met dankzij een investering van 110 miljoen dollar.
4. Otrium
Max Klijnstra en Milan Daniels konden de unicorn-vlag begin dit jaar al bijna op de gevel van hun online mode-outlet Otrium. Een investering van 120 miljoen dollar was goed voor een waardering van 900 miljoen dollar, schatte de Financial Times op gezag van een insider. Otrium moet daarmee ook in de VS uitgroeien de grootste online kledingoutlet.
Het verkopen van onverkochte voorraden van modemerken leverde vorig jaar 100 miljoen dollar, een verdriedubbeling van het jaar daarvoor. Door de coronapandemie merkt Otrium dat ook de kledingbranche qua digitalisering ‘in een gigantische stroomversnelling terecht is gekomen’, zei Daniels eerder tegen Managementscope. Om de internationale groei in goede banen te leiden trok Otrium vorige maand de Amerikaanse Zuhairah Scott Washington aan, die als potentiële unicorn-maker ervaring opdeed bij Expedia en Uber.
5. Felyx
Maarten Poot en Quinten Selhorst bouwden hun scooter-imperium Felyx sinds 2016 uit naar een vloot van 6.000 scooters. De startup (250 medewerkers) zette onlangs Berlijn ‘live’ met 1500 elektrische scooters, na de Rotterdamse deelvloot van 1.000 scooters de grootste Felyx-zwerm tot nu toe. Containers vol scooters bestellen en op de weg houden is een behoorlijk kapitaalintensieve klus. Begin dit jaar werd de geldhonger gestild met een investering van 24 miljoen, onder leiding van de De Hoge Dennen, het investeringsvehikel van Kruidvat-familie De Rijcke.
De in totaal 28 miljoen euro die Felyx tot nu toe bij elkaar pitchte, is misschien goed voor een waardering van eenderde unicorn. De soms buitensporig hoge waarderingen van step-startups als Bird en Lime, die in een keer zoveel mogelijk marktaandeel proberen te pakken, lijken geen goede maatstaf. Maar als Felyx rustig en gestaag blijft doorgroeien, dan klimt de waarde van het bedrijf vanzelf richting unicorn-hoogte.
6. VanMoof
Bedrijven en investeerders die elkaar proberen te overtreffen met steeds hogere waarderingen, VanMoof-oprichter wil er niet aan meedoen, zei de ondernemer eerder deze maand tegen MT/Sprout. VanMoof had net een investering opgehaald van 128 miljoen dollar, afkomstig van het Chinees-Amerikaanse Hillhouse, samen met ex-Booking-com-kopstuk Gillian Tans.
Een precieze waardering, of een al dan niet verworven unicorn-status, hield Carlier geheim. Maar hij hintte wel dat de investering goed was voor een belang van 10 tot 20 procent. ‘Als je dan gaat rekenen, zouden we het net wel of net niet kunnen zijn.’ Met tot nu toe 182 miljoen dollar aan groeikapitaal kan VanMoof zoveel mogelijk productie in eigen huis halen, met Apple en Tesla als verticaal voorbeelden. Als VanMoof ook de winstgevendheid van die Amerikaanse bedrijven kan evenaren, dan ligt ook een waardering als decacorn (tien unicorns) in het verschiet.
7. Wonderflow
De 20 miljoen euro die Wonderflow deze zomer incasseerde mag dan geen astronomisch bedrag zijn, het Amsterdamse bedrijf heeft wel een stevige ambitie. De dienst bouwt aan een platform dat klantfeedback analyseert met AI, waarbij de interactie tussen mens en technologie ‘compleet frictieloos’ moet worden. Bedrijven kunnen met een ‘Wonderboard’ straks automatisch data en grafieken omzetten naar leesbare tekst. ‘Alsof je een marktonderzoeker inhuurt, maar dan automatisch’, zei medeoprichter Riccardo Osti (foto midden) eerder.
Wonderflow heeft nu enkele tientallen klanten, waaronder 25 multinationals. Dankzij de investering kan het bedrijf ook de Amerikaanse markt op, die bediend wordt met een nieuw kantoor. Daarvandaan zou Wonderflow binnen kunnen komen bij de Fortune 500, en wordt AI-dienst een goede kanshebber om als nieuwe Nederlandse unicorn.
8. Mosa Meat
Hoeveel geld filmster Leonardo DiCaprio precies investeert blijft geheim, feit is dat kweekvlees-startup Mosa Meat in ieder geval op pr-gebied deze week een grote vis aan de haak sloeg. De Hollywood-ster is geen celbioloog, maar hij kan het Nederlandse bedrijf wel helpen om kweekvlees op de kaart te zetten, zei Chief Business Officer Tim van de Rijdt woensdag in de Telegraaf. ‘Naast filmacteur is hij een fervent milieuactivist die weet hoe hij de juiste mensen bereikt.’
Oprichters Mark Post en Peter Verstrate hadden al in 2013 de wereldprimeur met een kweekvleesburger. Om dat product voor een behapbaar prijskaartje (in 2013 nog 250.000 dollar) in de schappen te krijgen, is nog veel geld en R&D-werk nodig. Mosa Meat zamelde daarvoor tot nu toe 85 miljoen dollar in, bij onder andere Jitse Groen (Just Eat Takeaway) en Nutreco. Intussen regent het ook groeigeld bij andere kweekvleesbedrijven, zoals het eveneens Nederlandse Meatable (63 miljoen dollar), Aleph Farms (Israël, 236 miljoen dollar) en Upside Foods (VS, 206 miljoen dollar). Als compleet nieuwe voedselcategorie ligt er voor kweekvlees dan ook zo’n grote markt voor het oprapen, dat er ruimte genoeg is voor meerdere unicorns.
9. Lightyear
Zonneautofabrikant Lightyear begon als studentenproject aan de TU Eindhoven (met de Stella). Vijf jaar na de eerste plannen staat er een bedrijf (150 werknemers) dat met man en macht werkt om volgend jaar de eerste auto’s te producten en af te leveren. Na de 150.000 euro kostende Lightyear One wil de Nederlandse ‘Tesla’ in 2024 ook een betaalbaar model voor de massamarkt lanceren.
Daarvoor is meer geld nodig dan de 93 miljoen euro die ceo Lex Hoefsloot tot nu toe losweekte bij investeerders. Om meer kapitaal aan te kunnen boren is een beursgang een van de opties, liet Hoefsloot in maart doorschemeren. Met zo’n beursgang (al dan niet via een SPAC) zou Lightyear zijn kapitaalmarkt vergroten en definitief een nieuw automerk vestigen. Dan is het omzeilen van een Lightyear daarmee het unicorns-schap daarmee omzeilt.
10. Crisp
Tom Peeters, Eric Klaassen en Michiel Roodenburg timmeren sinds 2018 aan de weg met app-only supermarkt Crisp. De dienst koppelt als een marktplaats 650 relatief kleine leveranciers aan consumenten, bundelt hun bestellingen en levert die binnen 24 uur af. ‘We organiseren dat met militaire precisie’, zei Peeters eerder in het Parool.
Voor het ontwikkelen van die logistiek (waaronder een groeiende vloot elektrische bezorgwagens) en software haalde Crisp tot nu toe 46 miljoen euro op. Investeerders zijn onder meer Thomas Plantenga (Vinted), Jitse Groen (Just Eat Takeaway) en Target Global. Die laatste geldschieter is als aandeelhouder van Delivery Hero een waardevolle bondgenoot voor een sprong naar het buitenland. Lukt het Crisp om verse producten ook in grote markten zoals Duitsland en Frankrijk online te trekken, dan moet ook de waardering van het bedrijf kunnen groeien als kool.
