‘First buddy’ Elon Musk kreeg op de eerste volle dag van Donald Trump in het Witte Huis direct een onaangename verrassing. De kersverse president kondigde op 21 januari een gigantisch AI-project aan, Stargate, in het gezelschap van ‘drie van ‘s werelds leidende tech-ceo’s’.
En wie stonden er naast de president te stralen? Niet hij, maar Masayoshi Son van Softbank, Larry Ellison van Oracle – en Sam Altman van OpenAI.
De Tesla-topman werd er volledig door overvallen, zeggen bronnen tegen The Wall Street Journal. En dat Musk willens en wetens buiten de deal was gehouden, viel op zijn zachtst gezegd niet echt lekker. Op zijn socialmediaplatform X trok hij fel van leer tegen Stargate, een joint venture tussen de drie bedrijven, opgericht om een nieuwe AI-infrastructuur te bouwen in de Verenigde Staten.
Lees ook: Techmiljardairs steken $500 miljard in grootste AI-project ooit – 5 vragen over Stargate
‘They don’t actually have the money’, sneerde hij. Volgens Musk was er van de 500 miljard die er in het project gestoken zou worden slechts een fractie beschikbaar. Trump liet de kritiek van zich afglijden. ‘He hates one of the people in the deal.’
Publieke ruzie
Wie Trump bedoelt, dat laat zich raden. Altman en Musk richtten OpenAI tien jaar geleden samen op, maar inmiddels is hun relatie volledig verzuurd. De twee zijn in een nogal publieke ruzie beland: Musk omschrijft Altman op X als ‘Swindly Sam’, Altman noemt Musk in interviews een ‘pestkop’.
Wellicht slingert ook de OpenAI-topman zijn beledigingen richting Musk binnenkort via zijn eigen medium de wereld in. Volgens techsite The Verge werkt de AI-gigant aan een eigen socialmediaplatform, waarmee Altman nog meer op ramkoers met Musk komt te liggen.
Startup annex stichting
Terwijl het zo mooi begon. Altman en Musk worden rond 2012 aan elkaar voorgesteld door Geoff Ralston, partner bij Y Combinator, de wereldberoemde startup-accelerator die tussen 2014 en 2019 door Altman wordt geleid. Het klikt. De twee beginnen te mailen – uitgebreide mailwisselingen over hun gedeelde interesse in kunstmatige intelligentie – en uiteindelijk ook af te spreken.
Tijdens hun vaste etentjes op woensdagavond voeren ze nogal apocalyptische gesprekken. Allebei zijn ze ervan overtuigd dat AI zich op termijn weleens tegen de mensheid zou kunnen keren. En als het dan toch onvermijdelijk is dat de technologie er komt, zijn zij degenen die dat in goede banen moeten leiden.
Wat ze ook vinden: grote techbedrijven mogen geen monopolie krijgen op kunstmatige intelligentie, die technologie moet de hele mensheid ten goede komen. Dat resulteert in 2015 in de oprichting van OpenAI. Naast Musk en Altman bestaat het founding team van tien onder meer uit Greg Brockman, Ilya Sutskever en de Nederlander Durk Kingma.
Lees ook: Durk Kingma, de Nederlandse co-founder van OpenAI, is wereldberoemd (binnen de AI-wereld)
Ze halen een miljard dollar op voor hun startup annex stichting, een onderzoekslab voor artificial general intelligence (AGI, zelflerende AI). Musk legt het leeuwendeel in; hij en Altman gaan OpenAI samen leiden.
AGI-dictatuur
Dat gaat ongeveer twee jaar goed, schrijft The Wall Street Journal. Tot de oprichters tot het besef komen dat ze als stichting bij lange na niet de miljarden kunnen ophalen die nodig zijn om hun peperdure AI-modellen te ontwikkelen en trainen. OpenAI zal op z’n minst gedeeltelijk moeten worden omgevormd tot een bedrijf met winstoogmerk.
Maar over de vorm wordt het management het niet eens. Musk eist een meerderheidsbelang en controle over het bedrijf als ceo – een stap die Altman met steun van Brockman en Sutskever blokkeert. OpenAI is immers opgericht om een ‘AGI-dictatuur’ te voorkomen, dan moet het bedrijf dat toch intern ook niet willen?
Gevolg is dat Musk in 2018 met slaande deuren vertrekt.
Miljard gebruikers
Met de lancering van ChatGPT, in november 2022, komen de founders hun belofte na: AI wordt beschikbaar voor iedereen. Altman liet zich recent ontvallen dat ChatGPT met de lancering van een populaire nieuwe beeldgenerator richting de 1 miljard wekelijkse gebruikers gaat.
Na het vertrek van Musk gaat hij OpenAI leiden als ceo – met uitzondering van een periode van vijf dagen in 2023, waarin hij kortstondig wordt gewipt. Onder zijn leiding komt onder de stichting een commerciële tak te hangen. Wel wordt de winst gemaximaliseerd, zodat er zoveel mogelijk geld terugvloeit in de ontwikkeling van AI.
Met die stap weet OpenAI Microsoft als aandeelhouder te strikken. Naar verluidt stak de softwaregigant al 13 miljard dollar in het bedrijf. Afgelopen oktober kwam daar een investering van 6,6 miljard dollar bovenop.
Maar met de snelheid waarmee OpenAI kapitaal verbrandt en het feit dat slechts een fractie van de ChatGPT-gebruikers een betaald abonnement heeft, zijn ook die miljarden niet genoeg. Een kapitaalinjectie van 40 miljard dollar van Softbank lonkt, schrijft Reuters. Daarom wil het bedrijf de structuur tegen het einde van het jaar hebben omgevormd tot een for-profit-model met een non-profittak.
Lees ook: DeepSeek legt bom onder big tech: zuinig AI-model uit China dwingt Silicon Valley tot herbezinning
ChatGPT ‘te woke’
Musk kijkt ondertussen chagrijnig toe vanaf de zijlijn. Het is gebeurd, AI is mainstream geworden en hij maakt er geen onderdeel van uit. In plaats daarvan begint hij het beleid van Altman publiekelijk te bekritiseren: die zou te snel gaan en te weinig aandacht hebben voor het inbouwen van veiligheidsmaatregelen. En oh ja, hij vindt ChatGPT ook te woke.
Uiteindelijk treffen de partijen elkaar in de rechtbank. Musk beschuldigt OpenAI en Altman – de andere oprichters zijn op dat punt al vertrokken – er in 2024 van de oorspronkelijke overeenkomst te hebben geschonden door winst boven het publieke belang te stellen. OpenAI slaat een jaar later terug met een aanklacht wegens ‘pesterij en intimidatie’.
Hoewel Altman de bromance tussen zijn aartsrivaal en president Donald Trump met argusogen volgt, krijgt ook hij dankzij Stargate een voet tussen de deur in het Witte Huis. De AI-startup van Musk, xAI, is voor zo’n deal simpelweg te klein.
80 versus 300 miljard
Weliswaar wordt het bedrijf met de recente overname van X naar eigen zeggen op 80 miljard euro gewaardeerd, maar daarmee blijft het alsnog ver achter bij OpenAI. Dat krijgt met de miljardeninvestering van Softbank een waardering van 300 miljard dollar opgeplakt. Bovendien kunnen Softbank-oprichter Masayoshi Son en Trump het goed met elkaar vinden.
Lees ook: Zo bouwt Softbank-oprichter Masayoshi Son aan zijn AI-imperium: ‘Hij denkt als Napoleon’
Opnieuw is de Tesla-ceo buitenspel gezet. Volgens The Wall Street Journal is het geen toeval dat er een paar weken later een bod bij de raad van bestuur van OpenAI wordt ingediend; een consortium onder leiding van Musk wil de non-profitorganisatie achter het bedrijf voor 97,4 miljard dollar overnemen.
Altman reageert direct op X: ‘No thank you but we will buy twitter for $9,74 billion if you want.’ Dat is minder dan een kwart van wat de Tesla-topman er in 2022 voor neertelde.
In een interview met Bloomberg TV voegt Altman daar nog een flinke sneer aan het adres van zijn rivaal aan toe. ‘Waarschijnlijk wordt hij bij alles wat hij doet gedreven door onzekerheid. Ik denk niet dat hij gelukkig is. Ik heb echt met hem te doen.’
