Chris Zadeh (Whāngai): ‘Er zijn mensen die mét mij weglopen en die ván mij weglopen’

Chris Zadeh (48) groeit op in Amstelveen, in een gezin van drie: hij, zijn broer en zijn moeder, die gescheiden is van zijn Franse vader en hard moet werken om rond te komen. Zonder steun, zonder familie. Zadeh heeft allesbehalve een zorgeloze jeugd.

Op zijn vijftiende koopt hij zijn eerste aandeel. Drie jaar later werkt hij ’s avonds en in de weekenden bij de beursorderlijn van de Postbank. Vervolgens gaat hij rechten studeren en werkt hij daarnaast bij online beleggingsbank Alex.nl.

Carrière in de financiële wereld

Op zijn drieëntwintigste ontmoet Zadeh Kalo Bagijn, oprichter van BinckBank. Zadeh wordt onderdeel van het eerste techteam van Binck. BinckBank groeit uit tot de grootste onafhankelijke Nederlandse bank voor beleggers. Een kleine tien jaar na zijn entree bij Binck verlaat Zadeh de bank.

Na een sabbatical van een jaar begint hij Ohpen, wereldwijd het eerste corebanking-platform in de cloud. Weer tien jaar later heeft Ohpen de grootste namen als klant en is het bedrijf miljoenen waard. Zadeh stapt op als ceo en verkoopt zijn aandelen. Het is dan begin 2019.

Een jaar later start hij Whāngai, een onderneming waarmee hij startups helpt opschalen.

Hoe gaat het Chris, zit je een beetje lekker in je vel?
Chris Zadeh: ‘Ja. Ik heb nu één procent van de stress die ik had toen ik ceo van Ohpen was. Dus, ja, het gaat hartstikke goed. Iedere ochtend sta ik om half zeven op. Dan loop ik drie kwartier met mijn honden in het bos. Daarna doe ik een meditatie en ga ik sporten. Vanmorgen yoga. Op andere dagen doe ik aan fitness, golf of kickboksen.’

Waar hou je je verder mee bezig?
‘Drie dingen: ik ben bij een paar bedrijven non-executive boardmember. Daarnaast ben ik coach van enkele ondernemers en ceo’s. En ik investeer met Whāngai in techbedrijven.’

Sluit je uit dat je ooit zelf weer gaat ondernemen?
‘Zeg nooit ‘nooit’, maar ik ben nu liever adviseur, mentor of coach dan dat ik zelf de baas ben. Ik vond dat heel intens.’

Leg eens uit.
‘Ik ben er goed in om mensen enthousiast te maken. Het was cool om met een bijzondere groep mensen iets te creëren dat er nog niet was en grote bedrijven mee te krijgen. Maar mijn kracht is tegelijkertijd mijn zwakte. Naarmate Ohpen groeide en ik steeds méér op mijn bord kreeg, zoog dat de energie uit me. Als een soort gif-infuus. Ik heb voor Ohpen veel gedaan en gelaten.’

Zoals?
‘Kijk, de kans dat je het als startup níet redt is 90 procent. Dus moet je alles doen om de kans van slagen te vergroten. Niet één salesmeeting per dag, maar een meeting ‘s morgens, eentje ‘s middags en nog een aan het eind van de dag. Plus twee keer per week uit eten gaan met iemand, twee keer lunchen en een keer naar een seminar. Zo was ik, en de mensen om mij heen ook. We waren bezeten vakidioten. We maakten profielen van bedrijven, lazen jaarverslagen, maakten zelfs profielen van de directieleden en de leden van de RvC.’

‘Ik herinner me een pitch in Engeland. Iemand aan de andere kant van de tafel zei iets van: volgens mij zit het zus en zo. Een van mijn partners reageerde: nou, dat klopt niet helemaal, kijk maar op pagina 63 van jullie algemene voorwaarden, artikel 4, lid 3, sub B. Die mensen kéken ons aan, zo van: wow, hij heeft gelijk.’

‘Vijf jaar lang was ik gekke Henkie. In die tijd stond de cloud bekend als de plek waar naaktfoto’s van celebrities werden gelekt. En diezelfde cloud wilde ik gebruiken om de core van een bank in te administreren. Miljarden aan geld. 800 keer pitchen en 800 keer nee – dat vond ik wel heel zwaar. We dachten: er moet toch íemand zijn die ons een kans wil geven?’

Dat gebeurde. Maar heb je ooit serieuze twijfels gehad?
‘Niet over de vraag of we op de goede weg waren. Ik wist dat wat wij hadden een factor duizend beter was. Maar ik dacht wel: misschien zijn we te vroeg. Plus: ik voelde sterk de verantwoordelijkheid richting Alex Mulder, onze investeerder. En dan waren er nog al die mensen die hun goedbetaalde banen hadden opgezegd om met mij mee te gaan.’

Lag je daarvan wakker?
Lacht. ‘Waarom denk je dat ik gestopt ben? Mijn vrouw heeft weleens gedacht: die gast is niet goed. Dan moest ik ‘s nachts pissen en stond ik alweer met m’n telefoon in de hand. Effe dit nog regelen, effe dat nog doen. Ik had het niet eens door.’

Tegen welke andere struggles liep je aan?
‘Ik moest soms besluiten nemen die voor sommige mensen niet leuk waren. Bijvoorbeeld iemand passeren voor een promotie, omdat iemand van buiten op dat moment beter bij de functie paste. Het bedrijfsbelang gaat altijd boven ieders individueel belang. Ik nam dat soort besluiten met de beste intenties, maar het ging me niet altijd in de koude kleren zitten. Er zijn zelfs mensen die ik door dit soort beslissingen niet meer zie. Die zeggen: je had onze vriendschap de voorrang moeten geven. Maar als ik dat had gedaan, dan had ik mezelf en alle andere stakeholders niet meer recht kunnen aankijken.’

‘Ik denk dat ondernemen makkelijker is als je minder gevoelig bent. Aan de andere kant helpt die emotie je ook om klanten te overtuigen. We hebben serieuze financiële instellingen binnengehaald die normaal gesproken niet met kleine bedrijven in zee zouden gaan.’

Je klinkt als een complexe persoonlijkheid.
‘Ik ben geen allemansvriend. Er zijn mensen die mét mij weglopen en die ván mij weglopen. Sommige mensen noemen me overwhelming. Zie je deze tatoeage van een krab? Dat is het Polynesische teken van ‘iets vastpakken en niet loslaten’. Dat ik dat op mijn lijf tatoeëer, zegt iets. Maar complex – ja. Ik kan oorlog voeren als het moet, maar heb ook bijzondere mensen aan me gebonden. Van alle mensen die direct aan me gerapporteerd hebben, heeft er nog nooit één zijn baan opgezegd. Ja, eentje, omdat ze een eigen bedrijf ging beginnen. Als ik een eikel was, waren ze vast allemaal weg geweest.’

Je zegt ergens dat je tien jaar Binck nodig had om de moed en het vertrouwen te krijgen om met Ohpen te beginnen. Hoe heeft zich dat ontwikkeld?
‘Toen ik bij Binck begon, was ik op alles een onvoldoende, behalve misschien op tech. Maar ik leerde er veel en evolueerde. En als ik ergens minder goed in was, zette ik er iemand anders neer. Op een gegeven moment was de basis een 7,5. Toen dacht ik: misschien kan ik het nu zelf.’

Ik las in een interview dat je echt hebt moeten leren delegeren.
‘Misschien gek, maar ik voelde me bijna schuldig als ik anderen moest vertellen wat ze moesten doen. Dus dan ging ik helpen. Een mindfuck. Mijn baas Kalo was minder sentimenteel. Die zei: oké, meneer Zadeh wil alles zelf doen, dus we stoppen met groeien. Bel de investeerders maar.’

Lees ook: 4 groeilessen van Kalo Bagijn, met delegeren als geheim wapen

‘De boodschap was duidelijk, maar ik vond het best moeilijk om naar de volgende fase te gaan. Dat ik er talent voor had, wist ik toen nog niet. Gelukkig kreeg ik met Ohpen de kans.’ Grinnikt. ‘En op een gegeven moment deed ik zelf geen reet meer en zat ik alleen maar andere mensen te vertellen wat ze moesten doen.’

Wat maakt jou geschikt voor leiderschap?
‘Dat is een stukje DNA, denk ik. Volgens bepaalde stromingen word je goed als je uit je comfortzone gaat, maar ik vind dat je je talenten moet zoeken en daarin excelleren. Mijn ingewikkelde jeugd heeft er bovendien voor gezorgd dat ik goed tegen stress kan. En ik heb ervaring opgedaan met meerdere bazen, ook sommige van wie ik dacht: zo wil ik niet zijn.’

Wat voor leider was jij?
‘Ik behandelde anderen zoals ik zelf behandeld wil worden en liet mensen in zichzelf geloven. En ik creëerde een omgeving waar ze graag kwamen. Daar regeerde ik wel met harde hand, de genius asshole was er bij mij snel uit. Een keer was de dame bij de receptie ziek. Een van de stagiairs voelde zich te goed om in haar plaats de beveiligde deur te openen. Want ‘daar was-ie niet voor gaan studeren’. Ik zei: joh, ik zie dat je de deur niet wil openen – let op, ik doe het effe voor. Ik deed de deur open en zei: get the fuck out, m’n pand uit.’

‘Voor de cultuur was het belangrijk dat ik dat soort gedrag niet tolereerde. Mensen hoeven zich niet beter te voelen dan de dame bij de receptie.’ Denkt na. ‘Deep down zag ik in haar mijn moeder. Zij werkte als secretaresse bij een bank en had het als gescheiden vrouw met twee koters zwaar.’

Hoe bepalend was jouw jeugd?
‘Voor mij tekenend. Mijn moeder is geadopteerd en zei: als ik er niet meer ben, is er niemand. Dus legde ze me uit hoe het zat met de hypotheek en energielasten. Ik was toen 12. Mijn moeder strugglede om de rekeningen te betalen en ik vond dat zwaar om te zien. Ik denk dat ik daardoor een troubled soul was.’

Kon je die last uiteindelijk van je afschudden?
‘Van de financiële stress was ik op een gegeven moment af. Ik doe er mijn best voor om dat zo te houden, ik hoef geen Ferrari. Geluk zit voor mij vooral in gezond zijn, in vrijheid. Dat heb ik nu. Ik doe wát ik wil, wannéér ik dat wil, met wíe ik het wil en hóe ik het wil. Ultimate freedom. Maar ik ben zwaarder op de hand dan anderen. Mijn waarden – puurheid, warmte en oprechtheid – zijn belangrijk. Ik neem afscheid van mensen die daar niet bij passen.’

Hoe bedoel je?
‘Als je je bedrijf verkoopt, gaan sommigen ineens over geld beginnen. Ik wil dat mensen met me bevriend zijn om mijzelf en niet omdat ik een paar knaken heb.’

Laten we het nog even hebben over Ohpen. Welke zakelijke fouten heb jij gemaakt?
‘Ik denk dat ik die moeilijke besluiten rond het selecteren van mensen nóg eerder had moeten nemen.’

Wat weerhield je?
‘Ik weet het niet… een bepaalde loyaliteit naar de mensen die keihard gewerkt hadden? Toch maar proberen, en duwen. Doe nou dít, of zús, of dát. Terwijl ik eigenlijk wel wist dat die persoon het niet kon.’

Op dat moment vocht jouw loyale kant met de doortastende Chris, zoiets?
‘Dat zeg je heel goed, ja.’

Twijfel jij lang of ben je een snelle beslisser?
‘Ik beslis snel. Met mijn IT-brein ben ik er goed in om informatie vlot te rangschikken en met maar 60 procent van de benodigde informatie besluiten te nemen. Ik doe ook al dertig jaar hetzelfde, hè. Ik heb een grote database met kennis in mijn hoofd.’

Weer die comfortzone.
Grijnst. ‘Ik logeer ook graag in hetzelfde hotel in de bergen. We hebben er altijd dezelfde kamer. Mijn vrouw wil weleens ergens anders naartoe, maar ik liever niet. Als ik het ergens prettig vind, vind ik het prettig. Ik doe al 25 jaar aan yoga en kickboksen, ik ski al 25 jaar. Ik vind het fijn om de dingen te doen waar ik goed in ben en daarin steeds beter te worden.’

Wat zijn de belangrijkste lessen die je nu aan andere ondernemers doorgeeft?
‘De eerste is: focus, focus, focus. Succes is makkelijker als je van een paar dingen een 9,5 maakt dan wanneer je vijftig dingen doet die nog geen 6,5 zijn. De tweede les is: stop tijd en energie in je superpower en laat je niet afleiden. Nog een les: verzamel mensen om je heen die ergens beter in zijn dan jijzelf. Als mentor bied ik verder vooral een luisterend oor. Ik ken de emoties van ondernemers als het om belangrijke besluiten gaat.’

Lees ook: ‘Ik heb geen tijd’ is slechts een excuus, durf als ondernemer te kiezen

Scheelt het dat het nu niet om jóuw emoties gaat?
‘Ja, dat zie je goed. Ben je psycholoog of zo? De spijker op z’n kop. Het is prettig om toegevoegde waarde te kunnen bieden terwijl het niet meer van mezelf is.’

Terugkijkend op al jouw ervaringen: wat bepaalt nou succes?
‘Dan moet ik toch naar een uitspraak van mijn mentor Kalo Bagijn: succes is 20 procent inspiratie en 80 procent transpiratie.’

Hard werken dus.
‘Ja, en die 20 procent is street smartness, dingen net even anders doen dan de rest. De strategie van Binck en Ohpen was: overtref de verwachtingen. Kijk, er bestaan exceptionele talenten die niet erg hun best hoeven te doen om beter te zijn dan anderen. Maar ik ben geen Messi of Steve Jobs. Voor mij is een ijzeren discipline een randvoorwaarde om de kans op succes te vergroten.’

‘Een belangrijke meeting begon bij mij de dag ervoor: ik at licht verteerbare dingen, ging op tijd naar bed en deed een avondmeditatie om goed te slapen. De dag van de meeting deed ik een ochtendmeditatie, sportte ik en las ik de stukken opnieuw. Op en top voorbereid. Als mensen die instelling niet hebben, ben ik een beetje argwanend. Je moet een bepaalde bezetenheid hebben, anders wordt het niks.’

Die bezetenheid heb jij de afgelopen decennia wel laten zien. Maar was het alle offers nou waard?
‘Ja, anders had ik het niet gedaan. Ik heb van weinig dingen spijt… Spijt is misschien ook een groot woord, maar als het iets minder intens was geweest, zou ik van andere dingen wel bewuster hebben genoten. In tien jaar Ohpen heb ik geen enkele vakantie gehad waarin ik niet vier uur per dag achter de computer zat. Verjaardagen miste ik vaak. Het bedrijf ging voor alles, er was geen balans. Niet helemaal gezond. Uiteindelijk is dat ook een van de redenen waarom ik ben gestopt.’

Lees ook: 3 tips om als ondernemer zo effectief mogelijk vakantie te nemen

Ben je nu gelukkig?
‘Ja, zeker. Ik vind het fijn dat ik de keuze heb gemaakt om… Weet je, als je zo lang onderneemt, valt je identiteit bijna samen met wat je doet. Ook je omgeving kijkt er zo naar. 85 procent van de mensen die vroeger de telefoon opnamen, neemt nu niet meer op, want ze hebben me niet meer nodig. Eigenlijk moet je nog sterker in je schoenen staan om je daarvan los te weken. Om te weten: en wie ben ík nou?’

Ben je daar al achter?
‘Ik ben Chris Zadeh. De mens Chris. Die het heel leuk vindt om met zijn maatjes van de middelbare school anderhalf uur te padellen en ook nog de tijd te hebben om daarna een drankje te doen. Die het heerlijk vindt om met zijn vrouw naar hetzelfde hotel in Gstaad te gaan en daar samen uren in de bergen te lopen met de honden. Kijk, als ik voor een boardmeeting of coachingsessie aan sta, stá ik aan. Maar we leven nu wel een heel ander leven dan toen. Ik ben blij dat ik dit pad bewandel.’

Lees meer interviews uit de serie The Founder:

• Jeroen van Glabbeek (CM.com): ‘Ik twijfel altijd, heel lang’
• Evelien Kahn (MDV Europe): ‘De eerste drie jaar waren killing’
• Bas van Rens (TrueKinetix): ‘Pas onderweg kwam ik erachter: hardware is hard’