Wat is Joiny?
Een scootmobiel, maar dan cool. Qua uiterlijk zit het medische hulpkarretje tussen een elektrische driewieler en een fatbike in. Medeoprichter Martin Vossebeld (59), industrieel ontwerper van beroep, ontwikkelde het eerste prototype zes jaar geleden voor zichzelf, nadat hij werd gediagnosticeerd met de chronische zenuwziekte Multiple Sclerose (MS).
Het zette zijn leven volledig op zijn kop. De rechterhelft van zijn lichaam raakte zo goed als verlamd; fietsen en langere stukken lopen gaat niet meer. ‘Dan wordt je wereld wel heel klein’, vertelt hij. ‘Ik weigerde me daarbij neer te leggen. Aangezien ik niet meer zelf kan trappen, ben ik vrij snel bij de scootmobiel uitgekomen. Ik ben positief ingesteld, maar toen ik daarop rondreed, pakten de donkere wolken zich toch wel samen.’
Startups to Watch
Het stigma is groot, ontdekte hij. ‘Scootmobielrijders worden door de omgeving tot gehandicapten gereduceerd – gehandicapter dan ze soms in werkelijkheid zijn. Dat komt deels doordat je zo laag zit. Mensen kijken letterlijk over je heen.’
Het staat hem ook tegen dat het vervoersmiddel log en weinig wendbaar is. ‘Je zit op een soort bureaustoel, ingeklemd tussen twee armleuningen, en hoeft behalve sturen niets te doen. Heel passief, terwijl mijn bovenlichaam prima functioneert. Ik zocht iets sportievers.’
Lees ook: Liever fietsen naar ASML? Drop Mobility zet 1000 deelfietsen uit bij de chipgigant
Dus besluit Vossebeld – je bent industrieel ontwerper of je bent het niet – zelf achter de tekentafel te kruipen. Met hulp van zijn broer en zoons verbouwt hij een oude Tomos-brommer. ‘Die had nog geen motoraandrijving, dus hebben we ‘m met een touw achter de auto gehangen voor een testritje. Het werkte perfect.’
Het ingenieuze aan de constructie? Het kantelsysteem met twee schokbrekers in het frame, waardoor je net als een motorrijder in de bocht ‘hangt’. Zonder om te vallen: een veersysteem met begrenzing duwt gebruikers als het ware terug op hun plek. Het kantelprincipe is bekend, maar werd volgens Vossebeld nog niet toegepast in de aangepaste mobiliteitswereld. Het veersysteem met de centrale middenpositie komt uit eigen koker.
Joiny combineert dat flexibele bovenframe met een laag (opstap-)plateau met drie wielen. Daar zetten gebruikers hun voeten op. Trappen hoeft niet; de elektrische driewieler is uitgerust met een motor van 500 watt en gaat tot 20 kilometer per uur. Harder kan het voertuig niet. Vossebeld: ‘Mensen moeten er ook mee op de stoep of een winkel in kunnen rijden. Het blijft een scootmobiel.’
Al is het voertuig nauwelijks als zodanig herkenbaar. In plaats van een veredelde bureaustoel zitten mensen op een fietszadel, waardoor ze op gelijke hoogte met fietsers en voetgangers zijn. ‘Ik denk niet aan mensen met een handicap of beperking als ik deze fiets zie’, zegt Vossebeld. Om ongewenste kopieën te voorkomen heeft Tragar BV, het bedrijf waaronder het karretje op de markt wordt gebracht, de constructie gepatenteerd.
Wie zitten erachter?
Na het proefritje op de omgebouwde brommer beseft de industrieel ontwerper direct dat hij goud in handen heeft. ‘Ik dacht: dit moeten we in productie nemen.’ Om zeker van zijn zaak te zijn haalt hij bedrijfsadviseur Michel Disselhorst aan boord als commerciële man. Iemand met ruime ervaring in healthcare en mobiliteit, die om te beginnen met een marktonderzoek de potentie in kaart brengt, waarover straks meer.
Met de komst van engineer Han Kok is het foundersteam compleet en wordt in 2021 Tragar BV opgericht. Kok komt erbij voor de doorontwikkeling van het prototype en de productie van de eerste demoversie van tien stuks. In 2023 rollen die op nog geen vijftien kilometer van het hoofdkantoor van de band.
Dat gebeurt bij productiepartner Steggink Metaal in Ootmarsum, een specialist met ervaring met e-bikes en medische mobiliteitshulpmiddelen. Voor de productie is een gezamenlijke faciliteit opgezet. Vossebeld: ‘We houden alles graag in eigen regio.’
Vossebeld is grootaandeelhouder, Disselhorst en Kok hebben een minderheidsbelang. ‘Maar we besturen Tragar gelijkwaardig.’ Salaris uitkeren doen ze zichzelf voorlopig niet (‘eerst maar eens geld verdienen’), daarom werken ze er alle drie nog naast. Vossebeld heeft ook een eigen ontwerpbureau en is mede-eigenaar van nóg een startup, Farmizon. Dat bedrijf wil boeren een oplossing bieden voor de mestafvoerproblematiek.
Hij heeft het geluk dat hij de laatste vijf jaar stabiel was, zegt Vossebeld. Daardoor is het ondernemerschap goed te combineren met zijn aandoening. Dat komt ook door zijn mindset. ‘Ik parkeer alles wat negatief is en focus alleen op de dingen die ik wel kan. Maar ik draai geen volledige dagen, dat lukt niet. De ene keer werk ik een paar uur per dag, de andere keer wat meer. En ‘s middags doe ik altijd een powernap.’
Wie zitten er op Joiny te wachten?
In potentie: de 500.000 Nederlanders die (beginnend) mobiel beperkt zijn en net als Vossebeld nog niet aan de scootmobiel willen. Mensen die op die manier noodgedwongen aan huis gekluisterd raken, ook als ze nog jong zijn. Voorwaarde is wel dat ze zelfstandig kunnen zitten.
Lees ook: De robot van Vitestro prikt je bloed net zo goed als een mens en is bijna marktrijp
De ondernemer denkt verder dan lotgenoten met MS alleen. ‘Denk aan mensen met Parkinson of een andere zenuwziekte, of met permanent beenletsel. En wat dacht je van long covid-patiënten? Dat is een enorme groep.’ Volgens schattingen van het RIVM kunnen ruim 90.000 mensen door langdurige klachten na corona nauwelijks nog meedraaien in de maatschappij. ‘Die kunnen we ook een oplossing bieden.’
Wat is het verdienmodel?
Business to business. Tragar BV startte als groothandel met de verkoop via fietsspeciaalzaken, om Joiny uit de scootmobielsfeer te houden, maar kwam daar snel op terug. Inmiddels heeft het bedrijf ook zorgspeciaalwinkels als klant. ‘Omdat de doelgroep daar komt en we een goede aanvulling bieden op het assortiment.’ Joiny heeft nu dertig verkooppunten; dat moeten er eind dit jaar zestig zijn.
Volgens de ondernemer is het niet lastig om dealers van het product te overtuigen. ‘Het is eerder andersom; niet elke potentiële verkoper voldoet aan onze eisen. Ze moeten het product begrijpen en zin hebben om het te verkopen. En rijden op een Joiny is echt iets anders dan rijden op een reguliere scootmobiel, dus er moet ruimte zijn om te oefenen. Zonder geslaagde testrit mogen dealers het product niet verkopen.’
Consumenten rijden voor 4.495 euro op een Joiny weg. Een introductieprijs voor dealers, die op termijn richting de 5.000 euro zal gaan. ‘De prijzen voor scootmobiels beginnen bij duizend euro en lopen op tot acht- tot negenduizend euro. Wij zijn iets boven het midden gaan zitten’, legt Vossebeld uit. ‘Qua prijspunt zitten we ook in het verlengde van een goede e-bike. We willen een fietsalternatief bieden voor mensen die, net als ik, de trappers niet meer rondkrijgen. Omdat fietsen een van de dingen was die ik zelf het meeste miste.’
Toch blijft het een heel bedrag. Gelukkig zijn daar potjes voor, weet Vossebeld: het persoonsgebonden budget of subsidie via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het exacte bedrag verschilt per gemeente. ‘Nog een reden om met lokale dealers samen te werken. Die weten exact wat de mogelijkheden in hun gemeente zijn.’
Hoever is Joiny?
De benodigde veiligheidskeurmerken (MDR Klasse 1, de CE- en EMC-certificering) zijn binnen en de productie loopt. De eerste tweehonderd karretjes zijn uitgeleverd aan de dealers, een deel is al verkocht.
Eind dit jaar wil Tragar vijfhonderd exemplaren uitgeleverd hebben. ‘Dan is het break-evenpunt bereikt’, zegt Vossebeld. ‘Zodra we winst gaan maken, naar verwachting vanaf 2025, gaan we naar Duitsland. Eind volgend jaar willen we zowel in Nederland als Duitsland duizend stuks hebben verkocht.’
Momenteel wordt alles in stelling gebracht om de grens over te gaan. Zo zijn Vossebeld c.q. bezig met het verkrijgen van het TÜV-certificaat, volgens de ondernemers een must om grotere Nederlandse inkoopcombinaties en Duitse dealers van hun product te overtuigen.
De ambities doen denken aan die van hippe scootmobielmaker Scoozy. Deze startup – in 2017 in de race voor MT/Sprout Startup van het jaar – kondigde bij de lancering van de eerste serie in 2019 aan dat er jaarlijks duizend van de band moesten rollen – een aantal dat nog niet is gehaald, zei oprichter Job van der Kieft dit voorjaar tegen Quote. Een grote drempel: het prijskaartje van 10.000 euro. Inmiddels is er ook een vriendelijker geprijsd alternatief, vanaf 7.000 euro.
Lees ook: Deze Delftse scootmobiel krijgt een half miljoen om een ingedutte branche wakker te schudden
Vossebeld knikt driftig als de collega-startup ter sprake komt. ‘Ik ken ze, ik heb het karretje in de beginfase mogen testen. Een prachtig ding, heb ik tegen de founders gezegd, maar veel te duur. De kostprijs moet echt omlaag.’
Tragar kan volgens de ondernemer een stuk goedkoper produceren, omdat het bedrijf veel standaardonderdelen inkoopt. ‘Alleen het frame en de constructie eronder zijn maakdelen, voor de rest gebruiken we met name standaardonderdelen uit de (e-)fietsbranche. Die komen voor een deel uit China en worden hier geassembleerd.’
Nog geld nodig?
Het eerste prototype en de demoserie zijn met een Rabo Innovatielening van 150.000 euro gerealiseerd. Investeerder Grehamer is ingestapt voor de voorfinanciering van de huidige productieronde van vijfhonderd stuks, voor een niet nader te noemen bedrag. Wat Vossebeld erover kwijt wil: ‘Het is minder dan een miljoen euro.’
Met dat verse groeikapitaal zit de Twentse startup voorlopig gebakken. ‘Misschien dat we nog eens een subsidieaanvraag doen of een lening afsluiten. Maar de bedoeling is om de verdere groei uit de winst te financieren.’
Houd ook deze Startups to Watch in de gaten:
- Deze oud-IT’ers lanceren een revolutionaire windmolen voor thuis
- De waterstofgeneratoren van Watermeln gaan nog meer festivals en bouwputten voorzien van groene stroom
- Swipework wil TikTok van de arbeidsmarkt worden
- Met deze reis-app swipe je naar de perfecte vakantie
