Het voorgaande jaar, 2022, gaf al een wisselend beeld te zien: in de eerste helft vielen nog een paar flinke deals, maar tegen de zomer gingen de investeerders in startups en scaleups hun centen tellen. De hand ging op de knip.
Dat bleef in 2023 ook zo: de internationale megadeals van honderden miljoenen zijn verleden tijd. Toch haalden scaleups met een solide verhaal en trackrecord dit jaar ook nog zevencijferige bedragen aan funding op. Dit zijn wat ons betreft de belangrijkste deals, van ‘klein’ naar groot.
13. Crisp: 35 miljoen om door te groeien
Verssuper en MT/Sprout Challenger Crisp haalde in november opnieuw 35 miljoen op om door te groeien. Het grootste deel van het nieuwe kapitaal kwam van bestaande investeerders als Keen Ventures, Target Global, Adriaan Mol (Mollie) en Vinted-baas Thomas Plantenga. Nieuwe investeerders waren familiefondsen en ondernemers als Bas Beek (CompaNanny) en Sanne Manders (Flexport).
Oprichter Tom Peeters zei in een persbericht dat de ronde, een jaar nadat hij 75 miljoen ophaalde, wat meer tijd had gekost door het matige investeringsklimaat. De maanden voor de deal groeide Crisp 30 procent en Peeters verwacht in Nederland voor de zomer van 2024 quitte te draaien, in België een jaar later, zei hij tegen Het Parool.
Lees ook: Tom Peeters (Crisp): ‘Een echt merk in vers voedsel, dat bestond nog niet’
12. Rocsys: 36 miljoen dollar voor laadrobot
Kanter van Deurzen, Joost van der Weijde en Crijn Bouman hebben in juli 36 miljoen dollar verzameld voor Rocsys, de startup waarmee ze het laden van (zelfrijdende) auto’s en bedrijfsvoertuigen automatiseren. Geldschieters zijn SEB Greentech Venture Capital, de Europese Investeringsbank, bestaande aandeelhouder Forward.One en het Delfts/Rotterdamse alumnifonds Graduate Entrepreneur.
Ceo Bouman kun je nog kennen als oprichter van snellaadpionier Epyon. Dat succesnummer uit de stal van Yes!Delft verkocht hij al jaren geleden aan ABB. Het verse kapitaal gaat Rocsys in ieder geval voor twee zaken gebruiken, vertelde Bouman ons. Enerzijds voor het opschalen binnen Europa en de Verenigde Staten, anderzijds gaat hij een nieuw team opzetten voor de automotive markt.
Lees ook: Met 36 miljoen op zak wil Rocsys ook de automarkt veroveren met laadrobots
11. Lepaya: 38 miljoen dollar voor AI en groei
Edtech-scaleup Lepaya haalde in september 38 miljoen dollar op om onder meer zijn opleidingsplatform door te ontwikkelen met nieuwe AI-toepassingen. De ronde werd geleid door Endeit. Educapital, Mars Growth Capital en Liquidity Capital deden ook mee, naast bestaande investeerders als Target Global, Mediahuis Ventures en Tablomonto.
René Janssen en Peter Kuperus richtten Lepaya op met het idee dat zakelijke bijscholing een kwestie is van de juiste training, op het juiste moment, gericht op de juiste vaardigheid. ING, Dell, Maersk en nog 2.000 bedrijven zijn al klant.
We spraken Janssen over de verse ronde. ‘Vorig jaar zeiden investeerders nog: spend more and grow faster, nu mag de groei best wat minder. De due diligence is ook een stuk uitgebreider: we krijgen veel meer vragen. En het geld is ook duurder geworden.’
Lees ook: René Janssen over recordfunding Lepaya: ‘Hét moment om gas in te trappen’
10. Microsure: 38 miljoen voor operatierobot
Microsure, dat een robot ontwikkelt voor microchirurgie, haalde in oktober 38 miljoen euro op bij onder meer Invest-NL en EIC, een investeringsfonds van de Europese Unie. Hiermee ligt de weg naar een commerciële doorbraak open voor het dertien jaar oude bedrijf, zei ceo Sjaak Deckers tegenover het FD.
Het opgehaalde geld wordt deels besteed aan testen en patiëntenonderzoek rond de derde versie van de operatierobot, de Musa-3. Daarmee kunnen chirurgen uiterst precieze ingrepen doen die met mensenhanden onmogelijk mogelijk zijn, zoals het verbinden van minuscule vaatjes na een ongeluk. Eerder haalde Microsure, ook al een MT/Sprout Challenger, 7 miljoen euro op bij onder meer het Brabantse regiofonds BOM.
Lees ook: het Challengerprofiel van Microsure
9. Battolyser Systems: 40 miljoen voor waterstofbatterij
Battolyser Systems leende in oktober 40 miljoen bij de Europese Investeringsbank om de Rotterdamse fabriek uit te breiden waar het zijn batterij annex waterstofpomp maakt. De scaleup heeft al een Battolyser draaien bij een elektriciteitscentrale van RWE in Eemshaven en wil in 2024 de markt op met het systeem.
Dat werkt zo: bij een stroomoverschot op het net laadt de batterij op. Zodra hij vol is, produceert hij een voorraadje waterstof via elektrolyse. Is de elektriciteit juist schaars, dan levert de batterij stroom terug aan het net. Battolyser Systems is opgericht in 2018 als spin-out van TU Delft en wordt geleid door ceo Matthijs Slee. Ook voormalige Booking.com-ceo Kees Koolen investeerde in het verleden in de startup.
Lees ook: Challengerprofiel Battolyser Systems
8. Bunq – 44,5 miljoen euro
Online bank Bunq haalde in juli 44,5 miljoen euro op, waarmee de fundingmeter over 2023 een ronde 100 miljoen euro aantikte. Oprichter en ceo Ali Niknam, zijn cio en buddy Raymond Kasiman en ook de Britse aandeelhouder Pollen Street Capital (PSC) maakten deel uit van de zomerronde.
Dat PSC meedoet, is opvallend. Het FD meldde vlak voor de investering bekend werd dat er ruzie zou zijn tussen grootaandeelhouders PSC en Bunq-ceo Niknam. PSC zou geen nieuw kapitaal meer in de bank willen steken en een andere strategie willen, Niknam sleepte de Britten voor de rechter om hen te houden aan een eerdere toezegging. Hoeveel van de noodzakelijke kapitaalinjectie hij uiteindelijk uit eigen zak ophoestte, is niet bekend.
Lees ook: 4 lessen van Bunq-oprichter Ali Niknam over winstgevend worden
7. Fairphone – 49 miljoen voor ethische smartphone
Toenmalige ceo Eva Gouwens haalde in januari met Fairphone 49 miljoen euro op om de maker van duurzame smartphones meer vaart te geven. Staatsfonds Invest-NL stapte in voor 20 miljoen, het ABN Amro Sustainable Impact Fund deed mee, en ook bestaande aandeelhouders als Doen Participaties en PDENH (Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland) lapten bij.
En voor de goede orde: meer dan de helft van het geld is beschikbaar voor nieuwe investeringen, maar een deel is gebruikt om leningen af te lossen en crowdfunders (deels) uit te kopen. De rest gaat naar groei, vertelde Gouwens ons. Ze zet in op 500.000 Fairphones per jaar, asap: ‘We moeten echt hard doorgroeien nu om te laten zien dat dit op schaal kan, dat we met de grote jongens meespelen en bij T-Mobile en Vodafone liggen.’
Gouwens vertrok in juni als ceo, as we speak is Noud Tillemans (nog steeds interim-)ceo bij Fairphone.
Lees ook: Eva Gouwens haalde 49 miljoen op met Fairphone: ‘Ethische keuzes en succes kunnen samengaan’
6. Fourthline – 50 miljoen voor witwasbestrijding
Fourthline, specialist in know your customer-software, scoorde in april 50 miljoen euro bij bestaande en nieuwe investeerders, geld waarmee de witwasbestrijder zijn product verder wil ontwikkelen en de verkoop aanjagen. De scaleup van ceo Krik Gunning (foto) en Chris van Straeten checkt voor klanten als Nationale Nederlanden, Bol.com en DeGiro nieuwe klanten bij hun aanmelding.
Dergelijke KYC-diensten zijn vooral gewild bij banken, die de afgelopen jaren tegen miljarden aan boetes aanliepen, omdat ze het witwassers te makkelijk maakten. We spraken Krik Gunning, die inmiddels 280 mensen aan het werk heeft, over zijn groei en hoe hij AI inzet: ‘De financiële return is een no-brainer. Maar het aller-aller-allerbelangrijkste is de kwaliteit die we leveren. Die staat op plaats 1, 2 en 3 bij onze klanten.’
Lees ook: Fourthline maakt zijn AI die bankklanten screent, uitlegbaar: ‘DNB houdt niet van black boxes’
5. Weaviate: 50 miljoen dollar voor AI-zoekmachine
Bob van Luijt haalde in april met zijn AI-databasesoftware Weaviate een series B-ronde van 50 miljoen dollar. De ronde werd geleid door Index Ventures, die samen met Battery Ventures als nieuwe investeerder instapte. Van Luijt wil Weaviate uitbreiden van dertig naar zestig tot honderd man, want zijn open source vectordatabase is echt the next big thing voor ontwikkelaars die AI loslaten op zeeën van data.
De tientallen miljoenen werden, mede dankzij de AI-hype rond ChatGPT, in een vloek en een zucht opgehaald, vertelde de developer annex jazzmusicus tegen MT/Sprout: ‘Ik had 100 vc’s in mijn mailbox, maar ben niet voor de hoogste waardering gegaan. In plaats daarvan heb ik er drie uitgekozen waar ik graag mee wil werken, omdat ze echt kennis hebben van ons domein. De eerste twee waren Index en Battery.’
Lees meer: Nederlandse AI-zoekmachine Weaviate is onmisbaar: ‘Ik zag dit ook al snel als de toekomst’
4. Protix: 55 miljoen euro voor eiwitten uit insecten
Insectenkweker Protix van Kees Aarts haalde in oktober 55 miljoen euro op bij investeerders, met daaronder een opmerkelijke naam. Leidend in deze ronde was namelijk het Amerikaanse Tyson Foods, dat een minderheidsbelang in het bedrijf kreeg. Tyson is ‘s werelds op een na grootste verwerker en verkoper van kip, rundvlees en varkensvlees.
De partijen willen een insectenfabriek in de VS bouwen die viermaal groter wordt dan die in Bergen op Zoom, meldde het FD. Protix kweekt larven van soldaatvliegen die worden verwerkt tot voedingsingrediënten voor vissen en vee. Waar de Amerikaanse fabriek exact komt te staan, is nog onduidelijk. ‘We zijn nog op zoek naar de beste locatie, daarvoor hebben we vooral een omgeving nodig met veel voedselresten uit de buurt’, aldus Aarts.
Lees ook: Insectenkweker Kees Aarts (Protix): ‘Echt ondernemen is iets creëren, niet snel geld verdienen’
3. Creative Fabrica: 61 miljoen dollar voor creatieve marktplaats
Roemie Hillenaar en Anca Stefan haalden in de eerste maand van 2023 61 miljoen dollar op met Creative Fabrica, hun online marktplaats voor grafisch ontwerp. De in 2016 opgerichte Amsterdamse scaleup groeit snel, vooral sinds het ook tools aanbiedt om met AI plaatjes te maken. Exact een jaar tevoren had Hillenaar al eens 7 miljoen dollar opgehaald en groeide Creative Fabrica van 30 naar 160 werknemers.
Deze geldronde stapten Alven, LionTree en TriplePoint in, terwijl bestaande investeerders Peak, Felix Capital en FJ Labs bijlapten. Ook dit keer willen Hillenaar en Stefan flink wat extra mensen aannemen en hun technologie verder ontwikkelen. Zo’n 50.000 ontwerpers verkopen via de site hun creaties aan 4 miljoen gebruikers. Met 65 procent van de omzet ligt het zwaartepunt van de Sprout Challenger van 2021 in de VS.
Lees ook: Roemie Hillenaar over zijn onbekende groeiparel: ‘We opereren in een superniche’
2. Tagworks: 59,5 miljoen euro voor klik-chemie
De grootste euroklappers van 2023 vinden we in de hoek van de life sciences: de Nijmeegse Philips-spinoff Tagworks Pharmaceuticals regelde in juni 59,5 miljoen euro in een series A-ronde om met zijn click-to-release chemistry de medicijnwereld op zijn kop te zetten. Dergelijke klikchemie, waarbij twee stoffen alleen reageren als ze elkaar (in het lichaam) tegenkomen, blijkt geschikt om kanker nauwkeuriger te behandelen. Zie voor nadere uitleg van oprichter Marc Robillard dit interview met Quote.
De miljoenenronde werd geleid door Ysios Capital en Gilde Healthcare. Ook Novartis, New Enterprise Associates (NEA) en Lightstone Ventures stapten in. Oost NL was al aan boord en lapt bij.
1. VectorY Therapeutics: 129 miljoen voor ALS-remmer
En dan een ronde die zelfs in de Europese biotech tot een van de allergrootste van het jaar behoorde. Een whopping 129 miljoen dollar haalde VectorY Therapeutics afgelopen november op, het Amsterdamse biotechbedrijf dat een middel ontwikkelt om de ziekte ALS af te remmen. EQT Life Sciences en Forbion Growth Opportunities Fund leidden de series A-ronde.
De sloot geld is nodig om clinical trials te doen, terwijl VectorY ook onderzoekt of het andere neurologische aandoeningen te lijf kan met zijn technologie. VectorY Therapeutics is ruim twee jaar geleden opgericht door Sander van Deventer, die ook co-founder is van Forbion en eerder aan de basis stond van het Nederlandse biotechbedrijf Uniqure (voorheen Amsterdam Molecular Therapeutics), meldt Quote.
