Het leven is in feite heel simpel: iedereen heeft altijd doelen die gerealiseerd moeten worden, dus ondernemen is het motto. Is het niet in het werk, dan is het wel in de sport of op creatief vlak. We tellen immers pas mee als we een druk en productief leven leiden. Sociaal psycholoog Devon Price noemt dat de laziness lie.
We zijn volgens hem geobsedeerd door productiviteit. Sommige mensen hebben ook doelen, maar maken geen begin om deze ook daadwerkelijk te realiseren. Dat zijn de ware luie rakkers, luiaards!
Luiaards hebben we snel getypeerd. Ze realiseren consequent niet hun eigen doelen, of de doelen die voortkomen uit hun taakopdracht. Toch is luiaard een typering waar je niets mee opschiet.
Luie werknemers bestaan niet
Ik durf wel te stellen dat luiheid als persoonlijkheidskenmerk niet bestaat. Inactief gedrag bestaat, maar luiheid zoals we dat kennen is geen persoonlijk verankerd gedrag. Iemand die geen doel heeft direct wegzetten als lui, is te kort door de bocht. Daarmee help je de luiaard ook niet.
Luiheid kent namelijk vele bronnen, zoals bijvoorbeeld onzekerheid of een laag zelfbeeld.
Oorzaken van luiheid
Als mensen weinig ambitieus gedrag laten zien, is het goed wat meer begrip te hebben voor de oorzaken achter dit ‘luie gedrag’. Dat geeft meer kansen om iemand constructief te steunen en het gedrag te veranderen.
Ik zie 4 mogelijke oorzaken van luiheid en geef tips om het luie gedrag te overwinnen:
#1 Luiheid door depressiviteit
Een centraal kenmerk van depressie is een totaal gebrek aan motivatie. Voorheen waren depressieve werknemers juist betrokken en actief, maar een chronische vermoeidheid heeft hen uit het veld geslagen. Ze voelen juist boosheid jegens hun eigen gedrag in plaats van dat ze van hun ogenschijnlijke gemakzucht genieten.
Als leidinggevende kun je meerdere keren over het veranderde gedrag beginnen. En zodra je volhoudt, komt de opening en kun je iemand direct tot steun zijn of degene stimuleren adequate hulp te zoeken in bijvoorbeeld het vinden van een gezonde werk-privébalans.
#2 Lui gedrag door faalangst
Veel mensen zitten zichzelf in de weg doordat ze enerzijds hun eigen doelen proberen te realiseren en deze tegelijkertijd uitstellen om doelgericht actie te ondernemen. Er is altijd een beter moment om een andere baan te zoeken, te starten met sporten of gezonder te gaan eten.
Ze stellen de doelen niet uit omdat ze onaantrekkelijk zijn. Nee, deze mensen schatten zichzelf te laag in. Ze hebben geen hoge pet op van zichzelf. Ze zijn bang dat als ze werkelijk hun doelen proberen te realiseren, dat dan de waarheid over hun beperkte vermogens aan het licht komt.
In feite zijn ze bang dat ze eigenlijk niet veel kunnen. Dan is het maar beter om dan maar niets te proberen, dan kun je tenslotte ook niet falen.
#3 Luiheid door succesangst
Nauw verwant aan faalangst is de angst voor succes. Wat een onzin, denkt u misschien: iedereen wil toch succes hebben? Zeker, maar de prijs van het gewin kan te hoog blijken. Zo zijn veel mensen vaak onbewust bang voor succes. Ze willen bijvoorbeeld anderen niet overvleugelen of ze zijn bang voor het onbekende.
Hoewel deze persoon wel ambities heeft, wordt er geen enkele inspanning geleverd om deze doelen te realiseren. Sterker nog, de kansen om direct succes te oogsten worden juist afgewimpeld. Soms komt dit gedrag voort uit de twijfel over de eigen kwaliteiten, maar het kan ook uit de omgeving of omstandigheden voortkomen.
De vrouw laat de promotie lopen, omdat het haar relatie naar haar verwachting definitief zou verstoren. In dergelijke situaties kun je als leidinggevende niet echt veel meer betekenen dan respect hebben voor de opvattingen van deze vrouw.
#4 Angst voor hoge verwachtingen maakt lui
Ten slotte zijn er mensen die te bang zijn voor te hoge verwachtingen. Dat is lekker veilig, want dan hoeven anderen niets van ze te verwachten. Zulke mensen afficheren zichzelf als ‘lui’. Hun omgeving heeft echter (vaak terecht) veel hogere verwachtingen van zo’n iemand en spreken zich duidelijk uit over de mogelijkheden die ze voor zo’n persoon zien.
De betrokkene lijkt het allemaal wel best te vinden, maar blijft zelf buiten schot. Hij/zij heeft tenslotte de ambities niet zelf uitgesproken.
Tip tegen luie werknemers
Er zijn nog andere aanleidingen die onder de noemer van ‘lui gedrag’ schuilgaan. De achtergrond is uiteindelijk niet zo belangrijk. Essentieel is dat je je als leidinggevende niet te snel genoegen neemt met het idee dat iemand een ‘luiaard’ is.
Blijf altijd het gesprek met een medewerker aangaan, ook al begint het ‘luie’ gedrag van je werknemers te irriteren.
Als de ergernis de kop opsteekt, heb je gewoon te lang gewacht met het bespreken van het gedrag van de medewerker en verdraagt het gesprek geen langer uitstel. Want voor je het weet, sta je als leidinggevende als luiaard te boek…
Lees meer over werknemers motiveren:
- Medewerkers motiveren om beter te presteren doe je zo
- Bevlogen werknemers leveren lang niet altijd de beste prestaties
- Zo motiveer je werknemers na een ontslagronde
Luiheid onder werknemers: wat te doen
1. Wat veroorzaakt lui gedrag?
Luiheid als persoonlijkheidskenmerk bestaat niet, stelt Cees Schenk. Inactief gedrag bestaat, maar luiheid zoals we dat kennen is geen persoonlijk verankerd gedrag. Iemand die geen doel heeft direct wegzetten als lui, is te kort door de bocht.
2. Wat zijn de beste tips voor luie werknemers om hun luiheid overwinnen?
Inactief gedrag kan veel oorzaken hebben, bijvoorbeeld faalangst of een depressie. Luie werknemers kunnen hun passieve gedrag aanpakken als ze weten wat hen belemmert. Als werkgever kun je hiervoor het best het gesprek met de medewerker blijven aangaan, ook al begint het gedrag je te irriteren.
3. Wat heeft de laziness lie te maken met luiheid?
Sociaal psycholoog Devon Price stelt dat we in een laziness lie leven. We zijn volgens hem geobsedeerd door productiviteit en hebben het gevoel dat we pas meetellen als we een druk en productief leven leiden. Onze hersenen laden echter pas op als we even helemaal niets doen.
