Authenticiteit is momenteel een beetje een buzzword, zeker op het gebied van leiderschap. Er worden dan ook heel wat cursussen, workshops en trainingen aangeboden die jou aanmoedigen de authentieke leider in jezelf naar boven te halen. Het uitstralen van authenticiteit is, kortom, een must voor de leider van vandaag.
Najagen van je authenticiteit
Verschillende onderzoeken hebben echter aangetoond dat het najagen van je authentieke zelf helemaal niet zo verstandig is. Zo vertelt Li Huang, hoogleraar bij businessschool Insead, in een artikel voor Quartz dat leiders die authenticiteit nastreven ‘minder goed in staat zijn om waardevolle compromissen of verbintenissen aan te gaan’.
De authenticiteit van leiders werkt bovendien averechts indien deze als niet legitiem wordt beschouwd.
Lees ook: Authenticiteit? Stop met die nonsens. Dennis Wiersma was ook ‘lekker zichzelf’
Minder creatief met je authentieke zelf
Huang heeft zelf ook onderzocht of het omarmen van je authentieke zelf nu wel zo belangrijk is. Wat blijkt? De nadelige gevolgen zijn groter dan de meeste mensen verwachten.
Een ander cruciaal aspect van leiderschap heeft namelijk te lijden onder al die ‘echtheid’: creativiteit. Huang ontdekte dat mensen creatiever worden wanneer ze fysieke handelingen uitvoeren die in tegenspraak zijn met hun gemoedstoestand.
Dit fenomeen staat ook wel bekend als mind-body dissonance (MBD). Dit kan gezien worden als het tegenovergestelde van authenticiteit, omdat geest en lichaam daarbij juist in overeenstemming zijn.
Mind-body dissonance (MBD)
Huang legt uit dat MBD verschillende vormen aanneemt. Denk aan de teamleider die instemmend meeknikt tijdens een ongemakkelijke presentatie of de trotse manager die een compliment in ontvangst neemt met geveinsde nederigheid.
Uit het onderzoek van Huang kwam onder andere naar voren dat de deelnemers die meer MBD ervoeren met meer outside-the-box inzichten en nieuwe ideeën op de proppen kwamen dan de mensen die voornamelijk ‘authentiek’ handelden.
De gezichtsuitdrukkingen en fysieke handelingen van die laatste groep kwamen dus overeen met hun innerlijke gevoelens. Volgens Huang bevordert MBD een mentaliteit waarbij werkgevers en werknemers meer openstaan voor afwijkende ideeën. Dit stimuleert het creatieve denkproces.
Verlangen om onoprecht te zijn
MBD zet onze geest als het ware op scherp. De discrepantie tussen ons gevoel en onze uiterlijke gedragingen inspireert ons tot het ontwikkelen van ideeën en oplossingen in ongewone situaties. Huang denkt dat vooral senior managers veel voordeel kunnen halen uit het toepassen van MBD. Zij zitten meestal vast in een bepaalde routine.
Ook is er een grotere kans dat zij worden blootgesteld aan bedrijfstrainingen die authenticiteit bevorderen. Dit vermindert hun verlangen om onoprecht te zijn.
Onechtheid is niet de norm
Dit wijst op een andere tekortkoming van de ‘authenticiteitscultus’. Het veronderstelt namelijk dat onechtheid de norm is waarvan we moeten afwijken. Huang is van mening dat dit in werkelijkheid anders ligt. Ten eerste is het voor mensen heel moeilijk om niet-authentieke gezichtsuitdrukkingen op commando te produceren.
Ten tweede hebben mensen een enorme hekel aan tegenstellingen zoals MBD. Ze doen er dus alles aan om dit gevoel te vermijden. Een onderzoek uit 2015 bevestigde dat personen die een niet-authentieke ervaring opnieuw moesten beleven zichzelf als onzuiver beschouwden. Zij wilden letterlijk een douche nemen.
MBD komt daarom minder vaak voor dan je denkt. Vanuit creatief oogpunt is dat goed nieuws, want het geeft voldoende ruimte om MBD ten volste te benutten.
Lees ook: Creatiever en productiever worden? Time je ‘luie’ momenten goed
MBD op de werkvloer
De werkvloer is natuurlijk geen laboratorium. En managers kunnen gelukkig niet bepalen hoe werknemers staan of zitten en welke gezichtsuitdrukkingen ze laten zien. Huang: ‘Maar, de essentie van MBD – het gebruik van fysieke activiteiten om een creativiteit bevorderende afwijking van de mentale status quo te creëren – kan wel naar de werkplek worden gebracht.’
Huang geeft een paar praktische tips om dit voor elkaar te krijgen.
1. Ga als leider eens in de stoel van een beginnende medewerker zitten
Of begeef je als een van je eigen medewerkers op de werkvloer. Een beetje zoals in de Amerikaanse realityserie Undercover Boss. De fysieke handelingen die hierbij horen, zoals bukken, hurken, duwen en trekken, kunnen tot nieuwe perspectieven leiden.
Denk ook eens aan het dragen van de bedrijfskleding van je medewerkers. Dit alles voelt waarschijnlijk heel vreemd en onverenigbaar met je mentale toestand. En dat is nu precies de bedoeling.
2. Moedig medewerkers aan binnen een andere cultuur te werken
Huang noemt de beroemde topchef Gordon Ramsay als voorbeeld. Maandenlang verliet hij zijn moderne keuken, met al die vertrouwde routines en fysieke handelingen, voor een reis die hem naar allerlei uithoeken van de wereld bracht. Zo leerde hij rijstwafels te maken in een Vietnamees dorp en ving hij papegaaiduikers in IJsland om ze vervolgens te bereiden.
‘De fysieke bewegingen van het balanceren op krakkemikkige krukjes of het onhandig worstelen met een vogelvangnet is het soort MBD waarvan mijn onderzoek suggereert dat het iemand als Ramsay een nog creatievere voorsprong kan geven’, meent Huang.
3. Stimuleer fysieke rollenspellen door middel van improvisatieworkshops
Hierbij moet een psychologisch veilige omgeving worden gecreëerd. Het is heel belangrijk dat medewerkers zich ontspannen en onbevooroordeeld voelen. Ook moet er worden benadrukt dat het oké is om je ongemakkelijk te voelen. Door te beginnen aan de top van de hiërarchie zet je de juiste toon en wordt iedereen aangemoedigd om mee te doen.
Huang, tot slot: ‘Activiteiten die je vertrouwde, authentieke lichaamstaal verstoren, kunnen een onconventionele denkwijze teweegbrengen. Ze helpen creatieve inzichten en veerkracht te stimuleren.’
Lees ook: Waarom je meer moet luieren op de werkvloer (en hoe je dat doet)
