Een pen van een bureau pakken om even iets op te schrijven. Is dat diefstal? Of een pak printerpapier meenemen voor thuis? Wat doe je als je een collega met de vulling voor de waterkoeler de deur uit ziet stappen? Druk op de rode knop op het moment dat je vindt dat het te ver gaat. Zo zou je je een spel ‘Integriteit voor beginners’ kunnen voorstellen.
Maar dan onderschat je de impact die een serious game kan hebben, stelt Bart Hufen, auteur van het boek Gamification als motor van verandering en eigenaar van BrandNewGame. ‘Als het over integriteit op de werkvloer gaat, gaat het over omstandigheden.’
‘Niemand is van nature een dief, maar omstandigheden kunnen dat veranderen. Als je een doodziek kind hebt dat een dure therapie nodig heeft die je niet kunt betalen, kunnen verleidingen groter zijn. Voor je een spel gaat spelen moet je daarom eerst scherp krijgen wat de essentie is.’
GameStorm
In zijn boek laat Hufen zien hoe hij met een vast stramien toch voor iedere situatie en iedere vraag een spel op maat kan ontwikkelen. Dat doet hij door steeds te starten met een ‘GameStorm’; een brainstorm die de basis legt voor de game of, als dat beter past, een ander verandertraject.
De GameStorm-methode is gebaseerd op het spel Donkey Kong, waarin je als speler de prinses moet zien te redden. In de GameStorm is de prinses het doel dat je bedrijf wil bereiken; meer omzet of een gedragsverandering doorvoeren bijvoorbeeld.
Vervolgens ga je kijken hoe je dat doel wilt bereiken. Wat kun je doen om de prinses te bevrijden? En, niet onbelangrijk, welke obstakels kom je daarbij tegen? En natuurlijk moet er een beloning op het spel staan.
Geen idee
Deze brainstormmethode is eigenlijk noodgedwongen ontstaan, legt Hufen uit, omdat opdrachtgevers zelden een duidelijk idee blijken te hebben over wat ze precies willen. ‘Er komen steeds meer spellen, maar te vaak wordt het nog gezien als een leuke gimmick. Terwijl een goed ontwikkeld spel zeer waardevol kan zijn.’
Dus start elk traject met een brainstormsessie van een halve dag voor zes medewerkers die bij voorkeur een goede afspiegeling van de organisatie vormen. Om te beginnen definiëren de deelnemers het speelveld. Welke interne en externe spelers zijn er? Op welke doelgroep richt het spel zich? Gaat het over medewerkers, concurrenten of anderen? Hoeveel mensen zijn dat? En tot slot; wat is het doel van het spel?
Acties en obstakels
Is de doelgroep eenmaal in kaart gebracht, dan buigt het GameStorm-team zich over de vraag welke acties zullen bijdragen aan het bereiken van het doel. Vervolgens bedenken ze welke obstakels ervoor zorgen dat het gewenste doel niet gehaald gaat worden.
Dan wordt de groep in twee teams verdeeld: drie killers en drie creators. De killers gaan een half uur bestaand en mogelijk destructief gedrag opschrijven die de obstakels in stand houden. De creators mogen juist nadenken over gewenst constructief gedrag dat de obstakels zou kunnen wegnemen.
De basis voor de game
Na een half uur liggen er dan drie acties per obstakel waar de organisatie mee zou moeten starten en drie waarmee zou moeten worden gestopt. In totaal dus negen acties om verandering op te starten en negen acties die remmend werken op die verandering. Dit vormt de basis voor de game.
Het kunnen ook de top negen prioriteiten zijn voor de komende negen weken waarin de verandering wordt opgestart door de organisatieleden zelf. Er hoeft namelijk niet altijd een game te worden ontwikkeld om de vereiste verandering in beweging te brengen. Het kan ook gewoon starten met gedrag dat uit de GameStorm-sessie volgt.
Maar een spel is een goed middel, stelt Hufen, zeker als het om gedragsverandering gaat. ‘Ik heb in mijn werkzame leven regelmatig aan rollenspellen mee moeten doen. Dat had altijd iets ongemakkelijks.’
‘Niet iedereen kan acteren, maar iedereen kan wel spelen. Mensen verliezen zich graag in een spel. Dan vergeten ze de dagelijkse realiteit, bijvoorbeeld dat ze tegen hun baas aan het spelen zijn. Spellen zijn daardoor een goed middel om veranderingen in gang te zetten.’
Pokémon Go
Het bewijs dat spelletjes het gedrag van mensen ingrijpend kunnen veranderen, zag Hufen vorig jaar zomer. Toen wist Pokémon Go binnen een paar weken 1,7 miljoen Nederlanders van de bank af te trekken en naar buiten te sturen om actief poppetjes te gaan zoeken. ‘Een tiende van de hele bevolking kwam spontaan in beweging!’
Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘Continu Verbeteren’ op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door House of Performance. House of Performance is specialist in het radicaal verbeteren van prestaties op de werkvloer, onder andere door ethisch te werken.
Lees ook:
- ‘Zoek het lekker zelf uit!’
- De rol van gamification bij gedragsverandering
- Intelligenter werken – zo zet je PDCA effectiever in
Dit artikel wordt u aangeboden door
House of Performance
Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.
Meer info
