‘Op sociale media krijg ik met regelmaat de goorste drek over me heen’

‘Ik wil altijd vooruit, soms wat sneller dan mijn omgeving aankan’, vertelt Marlou Jenneskens (31). ‘Mijn kracht is mensen motiveren om mee te doen en in beweging te komen. Maar soms is er meer nodig om doelen te behalen.’ Wat zijn haar leiderschapslessen?

Jenneskens is ambitieus en betrokken bij haar omgeving. Ze is vooral bekend als fractievoorzitter in het Limburgs parlement namens D66. Haar doel is meer kansen creëren voor kinderen en jongeren in allerlei opzichten: van klimaat en gezondheid tot opleiding. Dat doet ze niet alleen als politicus, maar ook als projectleider en regiocoördinator bij de Gelijke Kansen Alliantie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

Meer kansen voor de volgende generatie

‘Talent is overal, maar niet iedereen heeft dezelfde kansen om zichzelf te ontwikkelen’, vertelt ze. ‘Er zijn een hoop kinderen die veel in hun mars hebben, maar de kans niet krijgen zichzelf te ontwikkelen. Daar is geen tijd of geld voor, of hun talent wordt niet gezien. Dat vind ik superonrechtvaardig. Waar je vandaan komt, mag niet bepalen waar je heen gaat. Daarom zet ik mijn energie, tijd en talenten in om dat te veranderen. Dat doe ik zowel bij OCW als in de politiek.’

Het is geen gemakkelijke opgave. ‘In mijn samenwerkingen moet ik vaak sturen zonder formele machtspositie’, vertelt ze. ‘Inspireren en mensen meenemen, dat is waar ik goed in ben. Maar ik stuit ook vaak op weerstand en ik merk dat het lastig is om bepaalde groepen te verbinden. Daarom volgde ik afgelopen zomer de leiderschapstraining Inzicht in Invloed bij Bureau Zuidema.’

Bekijk ook de video: Influence Dojo met Marlou Jenneskens

Leiderschapslessen: leren overbruggen

Tijdens de training leerde Jenneskens dat de invloedstijl ‘inspireren’ haar goed afgaat. Zij wilde vooral leren het perspectief van leerkrachten beter over te brengen. Daarom oefende ze met de stijl ‘overbruggen’. Dat wil zeggen: ruimte geven aan anderen, actief luisteren en alle gesprekspartners betrekken bij de plannen.

Dit helpt haar beleid te ontwikkelen dat beter werkt voor de praktijk. ‘Ik bezoek scholen en gemeenschappen en praat over de dingen die wij doen om jongeren gelijke kansen te geven’, vertelt ze. ‘Helaas hoor ik nog te vaak dat mensen tegen problemen aanlopen, omdat beleid niet aansluit bij de manier waarop zij werken. Wetten of regels veranderen is ingewikkeld, maar tegelijkertijd is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Ik stuit daarbij vaak op weerstand en merk dat het dan lastig is te blijven verbinden. Ik wilde daar beter in worden om meer voor elkaar te krijgen.’

Verbinden en overbruggen komt haar ook van pas in de politiek. ‘Een politiek debat is eigenlijk een heel slecht gesprek’, zegt Jenneskens. ‘Iedereen is vooral bezig met zijn eigen voorstel en argumenten. Maar om samen iets voor elkaar te krijgen, moet je je ook verplaatsen in de ander. Wat drijft iemand? Welke raakvlakken heb je, waar kunnen jullie elkaar vinden? Als je betere vragen stelt en luistert, blijkt vaak meer mogelijk.’

Laveren tussen vertrouwen en controleerbaarheid

Dat merkte ze bijvoorbeeld toen ze bezig was met een nieuw programma over een subsidieregeling. ‘Het was een fors bedrag met een mooi doel, namelijk meer activiteiten om kinderen in hun ontwikkeling te stimuleren’, vertelt ze. ‘Denk bijvoorbeeld aan coaching of extra uren sport of muziek op scholen waar dat niet vanzelfsprekend is. Juist voor die scholen is het belangrijk dat zo’n regeling toegankelijk is, maar dat viel tegen. In de praktijk was de aanvraag heel complex.’

Daar kan ze echt boos om worden. ‘Ik heb geleerd dat het dan helpt om je te verplaatsen in de ander’, zegt Jenneskens. ‘Ik werk vanuit vertrouwen, een uitvoeringsorganisatie denkt juist vanuit controleerbaarheid. Dat inzicht helpt mij om mijn verhaal beter te onderbouwen en betere vragen te stellen.’

Ratio en emotie

Zowel in de politiek als in haar werk neemt ze collega’s graag mee naar scholen. ‘Een gedeeld beeld van de praktijk helpt’, vertelt ze. ‘Daarnaast komt een deel van onbegrip voort uit vooroordelen. Ik vraag anderen daar kritisch op te zijn. Verdiep je in wat een ander drijft, met wederzijds begrip krijg je tenslotte meer voor elkaar.’

In de politiek krijgt ze soms het verwijt dat ze emotioneel is. ‘Ik ben rationeel, maar praat tegelijkertijd over mijn gevoelens en over mijn persoonlijke ervaringen’, vertelt ze. ‘Dat is volgens mij een goede combinatie. Als ik laat zien waar mijn ideeën en belangen vandaan komen, kan een ander me beter begrijpen.’

Invloedrijker door terug te kijken op succes

Ze merkt dat ze steeds meer voor elkaar krijgt, maar soms lopen gesprekken toch vast. ‘Hoe goed je argumenten ook zijn, soms kan iets gewoon nog niet’, zegt ze. ‘Dat vind ik ontzettend lastig, toch helpt dit besef me de rust te bewaren. Sommige dingen kunnen niet nu, of ik kan het niet alleen. Dat erkennen is vaak ook een stap om uiteindelijk toch tot verandering te komen.’

Jenneskens voert veel lastige gesprekken en debatten. Bovendien heeft ze als jonge vrouw in de politiek niet makkelijk. ‘Op sociale media krijg ik met regelmaat de goorste drek over me heen’, zegt ze. ‘Dat is niet normaal en helaas bij vrouwen erger dan bij mannen. Als we willen dat onze democratie representatief blijft, moeten we ervoor waken dat iedereen zijn stem kan laten horen. Daarom spreek ik mezelf hiertegen uit.’

Hoe blijft zij gemotiveerd? ‘Het feit dat ik de werkelijkheid soms wel degelijk kan veranderen’, vertelt ze. ‘Vooral mijn bezoeken aan scholen houden me gemotiveerd. Ik loop regelmatig teleurgesteld naar buiten, omdat het niet snel genoeg gaat. Maar als ik optel wat wel lukt, zie ik ook dat ik echt wel verschil maak. En dan ga ik met goede moed de volgende moeilijke discussie aan.’