De boekhoudschandalen, kartelvorming en torenhoge bonussen uit de gouden jaren van voor de financiële crisis willen we liever niet meer terug. Daarom is er een herziene Coprorate Governance Code opgesteld, met afspraken over normen en waarden in het bedrijfsleven. Deze update van de Code Tabaksblat en de Code Frijns, legt de nadruk op de lange termijn: duurzaamheid, diversiteit en integriteit. Wil je als bedrijf aan deze compliance-regels voldoen, dan is (nog) meer aandacht voor zachte waarden een must.
Lange termijn
Omdat veel misstanden voor en tijdens de financiële crisis voortkwamen door een te grote focus op de korte termijn, stelt de herziene Code – de Code Van Manen – waardecreatie op de lange termijn centraal. Dat betekent dat leidinggevenden en bestuurders hun besluiten moeten toetsen aan het belang van het bedrijf én van de stakeholders. Dat betekent dat ook het milieu, arbeidsomstandigheden en mensenrechten een doorslaggevende rol kunnen gaan spelen.
Aandacht voor de interne cultuur
Van de leiding van een bedrijf wordt verwacht dat ze een cultuur creëert waarin integer handelen en gewenst gedrag worden gestimuleerd. Ook moeten er voldoende mogelijkheden zijn om vermoedens van misstanden en onregelmatigheden te kunnen melden. Met andere woorden: klokkenluiders moeten zich veilig voelen en beschermd worden. Andere pijlers van de nieuwe code zijn onder andere aandacht voor diversiteit in de samenstelling van het personeel, en voor verantwoord belonen.
Meten is weten
Soft controls staan altijd naast de hard controls als de cijfers, regels en protocollen. De soft controls zijn veel minder tastbaar, maar hebben wel grote invloed. Ze helpen bij het halen van doelen en het beheersen van risico’s. Maar hoe weet je nou of die waarden en normen in jouw bedrijf voldoende geïmplementeerd zijn?
Acht soft controls
Muel Kaptein, hoogleraar business ethics and integrity management aan de Erasmus Universiteit en partner bij KPMG, ontwikkelde een methode om daar een antwoord op te kunnen geven. Hij onderzocht 150 gevallen waarin mensen in bedrijven over de schreef gingen. Op basis daarvan concludeerde hij dat er acht vormen van cultuur zijn die het gedrag van mensen binnen de organisaties het meest beïnvloeden. Hoe prominenter deze zogenoemde soft controls in een organisatie aanwezig zijn, hoe groter de kans op gewenst gedrag en hoe kleiner de kans op risico’s en incidenten.
Dit zijn die acht soft controls:
- Helderheid
Het moet voor alle medewerkers, managers en bestuursleden duidelijk zijn wat binnen de organisatie als gewenst en ongewenst gedrag wordt beschouwd. Hoe duidelijker dat is, hoe beter mensen begrijpen wat ze moeten doen, en hoe grote de kans dat ze dat ook echt doen.
- Voorbeeldgedrag
Een belangrijke taak ligt bij de leiding. Bestuur, hoger management en teamleiders moeten het goede voorbeeld geven. Hoe beter ze dat doen, des te beter de rest van de medewerkers zich gedragen. Het omgekeerde is trouwens ook waar.
- Betrokkenheid
Respect moet wederzijds zijn. Hoe meer het management de medewerkers betrekt bij de bedrijfsdoelen des te meer doen de medewerkers hun best om de belangen van de organisatie zo goed mogelijk te behartigen.
- Uitvoerbaarheid
Stel realistische doelen, geef je medewerkers verantwoordelijkheden en taken die ze aankunnen. Wie beschikt over de juiste kennis en vaardigheden, is beter in staat te doen wat van hem verwacht wordt.
- Transparantie
Hoe beter mensen gedrag en van zichzelf en anderen kunnen waarnemen, des te beter zijn ze in staat om hun gedrag aan te passen aan de verwachting van anderen.
- Bespreekbaarheid
Hoe meer ruimte er is om te praten over standpunten, emoties, dilemma’s en overtredingen, des te vaker zullen mensen dat ook gaan doen. Daardoor is het mogelijk te leren van elkaar.
- Aanspreekbaarheid
Hoe veiliger mensen zich voelen, des te groter de kans dat ze fouten, incidenten of calamiteiten zullen melden. Ook zullen collega’s elkaar eerder aanspreken over ongewenst gedrag. Hoe vaker en opener dit gebeurt, des te groter de kans dat iedereen van die situaties zal leren.
- Handhaving
Beloon gewenst gedrag en bestraf ongewenst gedrag. Hoe beter en consequenter die handhaving, des te meer zullen medewerkers neigen naar doen wat beloond wordt en vermijden wat bestraft wordt.
Geen woorden maar daden
Andy Moniz van de Rotterdamse Erasmus Universiteit ontwikkelde een methode die het voor buitenstaanders mogelijk maakt om te kijken of een bedrijf zijn goede voornemens ook in de praktijk brengt.
Hij ontwikkelde een algoritme dat alle teksten die online over een bedrijf verschijnen scant op bepaalde termen. Kritische artikelen, reacties van buurtbewoners of lovende woorden laten zien hoe het bedrijf zich daadwerkelijk gedraagt. Door die resultaten te analyseren wordt duidelijk hoe compliant een bedrijf in de praktijk is. Uit Moniz’ onderzoek blijkt bovendien dat het daadwerkelijke gedrag van een bedrijf een belangrijke voorspeller is van toekomstige bedrijfsresultaten.
Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘Continu Verbeteren’ op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door House of Performance. House of Performance is specialist in het radicaal verbeteren van prestaties op de werkvloer.
Lees ook:
- Daarom wil jij ook overstappen op lean leiderschap
- Integer presteren dankzij het dilemmabord
- Gedragsverandering doorvoeren? Maak er een spelletje van
Dit artikel wordt u aangeboden door
House of Performance
Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.
Meer info
