Gorillas had lang de wind in de rug. Founder Kagan Sümer registreerde het bedrijf vlak voor de eerste coronalockdowns en vanaf juni 2020 gingen de eerste fietskoeriers op pad. Het flitsbezorgconcept sloeg zo goed aan bij klanten en investeerders, dat ruim een jaar later de unicorn-status werd bereikt. Niet eerder werd een Duitse startup zo snel op een waarde van een miljard dollar geschat.
Nog een jaar later ziet de toekomst van de ‘Einhorn’ er ineens compleet anders uit. Eind mei stonden ineens 300 bureaumedewerkers op straat en ook vestigingen in diverse andere landen dreigen te worden gesloten, of ze worden fors ingekrompen.
Volgens het Duitse startupplatform Gründerszene wil het bedrijf weg uit Spanje, Italië en Denemarken en Handelsblatt meldt dat de Duitsers zich terugtrekken uit België. Online bezorger Efarmz neemt hier een deel van het bedrijf over.
Gorillas wil zich nu focussen op Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland en New York. Toch zouden ook banen in Nederland op de tocht staan, omdat hier sinds kort het officiële hoofdkantoor is gevestigd. De ogen zijn daarbij vooral gericht op de hr-afdeling, zeggen Duitse media.
Al langer onrustig bij flitsbezorgers
Onder de fietsbezorgers en magazijnmedewerkers rommelt het al langer. Na eerdere stakingen vanwege het ontbreken van een ondernemingsraad en de kritiek op de arbeidsomstandigheden, gaat het de laatste weken om het uitblijven van loon.
We weten dat voedselbezorgdiensten lage marges hebben
Oprichter Sümer wil met de hashtag #MyNextBigTrip de komende weken per fiets alle 40 magazijnen in Duitsland bezoeken, een paar uur meewerken en met medewerkers praten. De clash is groot, schrijft Der Spiegel die een verhit gesprek tussen de CEO en fietskoeriers bijwoonde. ‘Het lijkt eerder een pr-tour voor het gedeukte imago van de founder, dan dat de focus ligt op de werksituatie van de bezorgers.’
Gorillas is dus in de problemen, maar hoe groot zijn die? En wat betekent dit voor concurrenten als Flink en Getir?
1. Hoge kosten
Geld is op dit moment het grootste probleem. Wanneer niet binnen afzienbare tijd een nieuwe financieringsronde binnenkomt, dan komt de bodem van de schatkist snel in zicht. Duitse media schatten dat Gorillas maandelijkse kosten heeft van 80 miljoen dollar. De ontslagen en het terugtrekken uit markten zijn dus vooral een snelle kostenbesparing. Het bedrijf sprak onlangs de ambitie uit om binnen 12 maanden over de hele linie winst te maken.
Lees ook: Kan Gorillas overleven? Kenners zetten vraagtekens bij het businessmodel
De torenhoge maandelijkse kosten zijn de reden dat investeerders nu extra kritisch kijken naar het verdienmodel van de flitsbezorgers. ‘We weten dat voedselbezorgdiensten lage marges hebben’, zegt investeringsdirecteur Maria Wagner van de Amerikaanse private-equityfirma Beringea tegen Gründerszene. ‘Alles draait het snel opschalen om zoveel mogelijk marktaandeel te veroveren voordat de concurrentie dat doet. Daarom zijn enorme marketinguitgaven en daarmee omvangrijke financieringsrondes nodig om te winnen.’
2. Crisis op de kapitaalmarkt
Die hoge kosten waren een half jaar geleden nog geen probleem voor de geldschieters. Afgelopen jaar werden nog vele investeringsrecords gebroken op de internationale kapitaalmarkt. Maar in 2022 komt er maar moeilijk geld vrij voor startups. En aan de beurzen gaan techstartups zoals Delivery Hero flink onderuit. Fondsen met veel aandelen in startups hebben daarom nu minder middelen vrij om te investeren.
Daarbij komt dat de Amerikaanse centrale bank begin mei aankondigde de rente te verhogen, en dat de Europese Centrale Bank deze zomer hetzelfde wil doen. Leningen zullen dan duurder worden – en risicovolle investeringen in technologie worden minder aantrekkelijk.
Zolang de financiële markten instabiel blijven, zullen geldschieters eerder startups financieren die goed op weg zijn om winstgevend te worden, schrijft Die Welt. ‘Dat is een belangrijke reden achter de ontslagrondes bij diverse grote startups die dit voorjaar van de Verenigde Staten is overgeslagen naar Europa.’ Agressieve groei is niet meer het doel. ‘Om attractief te blijven voor de venture capitalists is het nu beter om te sturen op break-even.’
3. De markt verandert snel
Aan het begin van dit jaar zag de toekomst er nog zonniger uit voor Gorillas. Toen kondigde Sümer een financieringsronde van 700 miljoen dollar aan, waarbij het bedrijf op een waarde van 6 miljard dollar werd geschat.
Maar de stijgende inflatie en rente maken de situatie anders. Hogere levensmiddelenprijzen en slecht scorende techbedrijven op de beurs maken investeerders voorzichtig. Ze steken niet zo snel in een bedrijf dat zo hard moet groeien om winstgevend te worden, schrijft Handelsblatt.
4. Einde coronamaatregelen zorgt voor ander consumentengedrag
Gorillas was het ultieme voorbeeld van een startup die profiteerde van de coronacrisis omdat mensen meer thuis waren, winkels meden en eerder geneigd waren om boodschappen thuis te laten bezorgen. Dat prikkelde de fantasie van investeerders en gaf de flitsbezorgers wind in de rug.
Nu de maatregelen in het voorjaar als sneeuw voor de zon smolten, ebt ook de interesse weg bij consumenten voor razendsnelle bezorging. Het idee dat deze markt eindeloos groeit is gaan wankelen.
5. Pioniersrol
Hoewel founder Sümer het idee voor zijn bedrijf kopieerde van Getir uit Istanbul, had het bedrijf een echte pioniersrol in Duitsland en daarmee Europa. Voor hem lijkt de wet van de remmende voorsprong te gelden. Als eerste moest hij zich door een aantal lastige bureaucratische procedures worstelen en dure keuzes maken. Ook bleek de belofte om binnen 10 minuten te bezorgen magazijnmedewerkers en koeriers flink onder druk te zetten. Dat leidde al meermaals tot stakingen, kritiek van klanten en klachten van omwonenden van de magazijnen.
De concurrentie kon van die fouten leren. Flink begon weliswaar een paar maanden later dan Gorillas, maar lijkt dat als een voordeel te benutten. Terwijl Gorillas druk was met deze schandalen, kon de rozekleurige bezorgdienst zich concentreren op hun groei. Wat ook helpt is dat het directieteam al veel ervaring heeft in bezorgdiensten en e-commerce.
Wat is de volgende stap voor Gorillas?
De geldzorgen brengen de toekomst van Gorillas serieus in gevaar. Volgens Duitse media zoekt de Duitse unicorn nu het gesprek met concurrenten zoals het Duits-Amerikaanse Jokr en het Amerikaanse Gopuff. Zowel een fusie als een verkoop ligt op tafel, schrijft Gründerszene op basis van insiders.
Beide bedrijven zouden met Gorillas de Europese markt kunnen betreden, maar hebben zelf ook geldzorgen vanwege de crisis op de betaalmarkt, het veranderende bestelgedrag van consumenten en de oplopende inflatie.
De snelste weg om geld te besparen is het snijden in personeelskosten
Ook directe concurrenten in Duitsland zoals Flink en Getir kunnen interesse hebben. Hoewel zij ook met een veranderende markt te maken hebben, staan ze er financieel beter voor volgens Duitse media. Verder worden supermarktketens genoemd als potentiële gesprekspartners, zoals het Nederlandse Jumbo en het Britse Tesco waar al een samenwerking mee is.
Mocht een fusie of verkoop niet lukken, dan kan het snel voorbij zijn voor Gorillas, zo vrezen investeerders. Handelsblatt schrijft dat investeringsbank JP Morgan vooralsnog geen officiële belangstellenden heeft gevonden.
Frustratie als drijfveer
Het is dus voor techbedrijven noodzaak om efficiënter te worden, zegt M&A-expert Julian Riedlbauer in Die Welt. ‘De snelste weg om geld te besparen is het snijden in personeelskosten, vooral het sluiten van teams in het buitenland die nog maar net begonnen zijn. Voor hen is de weg naar winstgevendheid het langst.’
Die Welt las de brief die oprichter Kagan Sümer aan zijn medewerkers stuurde. Hij sloot af met dat hij begrip had voor hun frustratie. ‘Precies deze frustratie heeft mij ertoe geleid om Gorillas op te richten, toen ik destijds zelf ontslagen werd.’
Lees meer over flitsbezorgers en retail:
- Zo leidt Sadik Cevik de groei bij Gorillas Nederland: ‘Speed over perfection’
- Wundermart: onze gemakswinkels werken veel beter dan flitsbezorging
- Deze 5 duurzame koeriers maken van iedere retailer een flitsbezorger
