Retail democratiseren, voor minder doen Laurens de Kleine en Patrick Dekker het niet met Wundermart. Het basisidee: kleine winkels brengen naar alle plekken waar consumenten behoefte hebben aan een snelle boodschap.
Dankzij technologie en vooral veel data hoef je geen Albert Heijn te zijn om zo’n onbemand gemakswinkeltje te exploiteren in een hotel, een kantoor of waar dan ook.
Wundermart
Wat: Onbemande gemakswinkels
Wie: Laurens de Kleine en Patrick Dekker
Sinds: 2016
Funding: 13,5 miljoen euro
Werknemers: 40
Daagt uit: retailers
Website: Wundermart.com
Meer dan 100 onbemande winkels
Al meer dan 100 onbemande ‘grab and go‘ gemakswinkels in Nederland, België, Duitsland en Engeland bewijzen dat het Wundermart-concept werkt. Met investeerders als Slingshot en Kees Koolen aan boord heeft de ambitieuze uitdager van de bestaande retailers zijn plek in de MT/Sprout Challenger50 2021 dan ook ruimschoots verdiend. Nu ruim een halfjaar later de lockdowns (even?) verleden tijd zijn, de hotels vollopen en mensen teruggaan naar kantoor, is het tijd voor een update.
Daar zijn De Kleine en Dekker eerlijk over: corona was een klap voor Wundermart. Lege kantoren dankzij het verplicht thuiswerken, nauwelijks bezette hotels door de gesloten grenzen. Er zijn scaleups die minder hard geraakt zijn door de lockdowns. Waar ze eerder inzetten op honderden, en zelfs 1000 locaties, zijn ze nu voorzichtiger met uitspraken over hoeveel onbemande convenience stores ze eind dit jaar verwachten te bedienen.
Wundermart stond in 2021 in de Challenger50 van MT/Sprout, de lijst met vijftig meest uitdagende, innovatieve en snelgroeiende bedrijven van Nederland. Deze ondernemers breken met bestaande businessmodellen en laten de gevestigde orde zien hoe het anders, sneller en beter kan. De Challenger50 is mede mogelijk gemaakt door EY en Tech Rise People. Bekijk alle vijftig challengers »
Natuurlijk is de groei vertraagd, maar bovendien: die aantallen zeggen niet zoveel. ‘Het gaat erom hoeveel kamers een hotel heeft waar een winkel van ons staat, en wat elke gast gemiddeld uitgeeft’, zegt Dekker. ‘Natuurlijk is het hotelkanaal knetterhard geraakt, dat heeft het nog steeds lastig. Maar door de goede mix van winkels en het juiste assortiment groeien we wel goed. Ze draaien gezond en we zijn nu echt aan het doen waarvoor we zijn opgericht. In de markt voor technologie gedreven onbemande gemakswinkels zijn we stiekem de grootste in Europa.’
Shopify voor fysieke retail
Wundermart doet inmiddels zaken met alle bekende hotelketens, die bijvoorbeeld de gemakswinkel naast de receptie kan laten inrichten door de Nederlandse startup. Die regelt dan het afrekenen, de bevoorrading en het assortiment, alles gestuurd door zoveel mogelijk data.
Uiteindelijk wil Wundermart als technologiepartij fungeren, die zijn dataplatform ter beschikking stelt aan wie maar voor winkelier wil spelen: de Shopify voor fysieke retail.
In de praktijk is, mede door corona, Wundermart nog steeds iets meer hands-on betrokken bij de winkels. Die krijgen regelmatig een bezoek, de contacten met leveranciers gaan ook nog vaak via de Wundermart-mensen in het veld.
Dekker: ‘Dat is verschoven. In het begin zei de klant: geef mij de techniek en de knoppen, dan regel ik het zelf wel. Nu is er aan alle kanten druk op het personeel. Als je daar een schreeuwend tekort aan hebt, ben je blij met wat extra service van ons.’
Data zorgt dat het werkt
Als de oprichters in Berlijn met het hotelmanagement spreken, zijn ze niet te beroerd om even ‘te spiegelen’: de producten netjes op een rij te zetten. ‘Tja, we zijn er dan toch. Maar daar snappen ze in Duitsland echt niks van hè: dat door de grote omzet de schappen er wat leeg uitzien en de baas op zijn knieën gaat om de boel aan te vullen.’
De Kleine: ‘Wij zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor het resultaat van die winkels. Dat er geen lege schappen zijn en dat ze hun omzetpotentie halen. Daarom is het een kwestie van balanceren wat je zelf doet en wat je kunt uitbesteden. Maar de technologie is nog steeds leidend: je hebt heel veel data nodig om te zorgen dat dit werkt. Je moet data omarmen om de juiste beslissingen te kunnen nemen.’
Die data – het inzicht in welke artikelen goed lopen op welke plaats en tijd, blijkt toch echt het geheim van de smid als we ernaar vragen. De kaken van beide founders blijven op slot als we hengelen naar de echte hits of verrassende knallers tussen de flessen wijn, scheermesjes en zakken chips in een doorsnee Wundermart.
Chinese Bingobox-bubbel
Ligt de concurrentie op de loer? Wundermart ligt niet wakker van Amazon GO, het Chinese Bingobox en andere grote tech- en retailpartijen die een jaar of vijf geleden beloofden winkels van voor tot achter te automatiseren. Het bleek in China in elk geval een bubbel die binnen 2 jaar is geknapt.
De Kleine: ‘Door volledig alles vol te hangen met lijpe technologie als computer vision los je de complexiteit niet op. Heb jij de 3000 Amazon GO’s gezien die het beloofde te openen?’
In plaats van dat we geld stukslaan bouwen we een fijnmazig netwerk van shopjes
Flitsbezorgers spelen op hun eigen manier in op de gemakconsument. Op zich een alternatief voor Wundermart-winkels. Maar het businessmodel erachter werkt niet, zeggen de gemakswinkeliers, en ze verwijzen naar de ontslagen bij Gorillas, Getir en de rest, waar het kapitaal niet meer tegen de plinten klotst.
De Kleine: ‘Het is een model met heel hoge kosten, ook voor personeel, en je ziet het nu in elkaar klappen. Dat voorzagen wij: kleine winkeltjes waar mensen zelf naartoe komen zijn veel logischer, gezien de logistiek.’
Stappenplan in plaats van geld stukslaan
Dekker: ‘Voor ons heeft het feit dat investeerders minder happig zijn niets veranderd. We willen zijn waar mensen werken, wonen, plezier maken. Er zit een stappenplan achter de groei van Wundermart, in plaats van dat we geld stukslaan bouwen we een fijnmazig netwerk van shopjes, in een tempo waarbij de metrics goed blijven.’
Het is soms ook de horeca zelf, die met eigen onbemande concepten experimenteert. In hotels, maar juist tijdens corona gingen cateraars er ook mee aan de slag: in een halfleeg kantoor was het geen doen een bemande kantine te exploiteren.
‘Maar wat wij doen is niet makkelijk’, aldus Dekker. ‘Je moet echt focus hebben op deze niche, je doet het er niet even bij. De cateraars zijn nu nog bezig de juiste product-marketfit te ontdekken. Wij zijn klaar voor de uitrol zodra mensen weer massaal naar kantoor komen. Maar wat ons betreft is het kantoorbezoek nog niet op het gewenste niveau.’
Corona-ervaring
De Kleine: ‘We hebben even een dip gehad, maar we staan nu in de startblokken. Ons model was al voor corona gevalideerd, we hebben nu veel meer data, we weten wat goed loopt en we zijn dit vak nog beter gaan begrijpen. Het zou naïef zijn om te verwachten dat corona niet meer terugkeert. En met het zicht op een recessie durf ik echt te zeggen: of die komt of niet, ik denk dat we er ons voordeel mee kunnen doen, dankzij onze corona-ervaring.’
Lees meer over retail:
- 5 tips om met je product in de schappen van de supermarkt te komen
- Deze nieuwe winkel is de ‘natte droom’ van elke hardware-ondernemer
- 7 redenen waarom klanten je winkel de rug toekeren
