De lijst met oorzaken waarom startups falen past niet in een enkel bericht. Want ook als moedige startup heb je de omstandigheden (corona, om maar wat te noemen) meestal niet in de hand. Neemt niet weg dat er meer dan genoeg manieren zijn om grip te houden terwijl je je speedboat over de golven manoeuvreert. Door bijvoorbeeld deze 5 valkuilen te vermijden:
1. Onrealistische milestones (targets)
Investeringen in startups worden niet voor niks vaak in tranches uitgekeerd, op basis van afgesproken milestones (targets). Bijvoorbeeld over de groei van het aantal klanten over 12 maanden, de omzet per maand of een positieve cashflow. Investeerders verkleinen met gefaseerd uitbetalen het risico dat ze geld verliezen. Ondernemers worden op hun beurt geprikkeld om afgesproken milestones te halen.
Tot zover de theorie. Want milestones worden in werkelijkheid niet altijd gehaald. De gevolgen verschillen per afspraak. Maar een voor de hand liggende is dat een tranche simpelweg niet wordt uitgekeerd. Dat zet niet alleen het mes in je runway, het kan ook de waardering van je startup aantasten, waarschuwde vc-jurist Sjoerd Mol eerder, die milestones The Mother of all Pitfalls noemt.
In term sheets staat namelijk vaak de afspraak dat een investeerder al bij de storting van de eerste tranche al zijn aandelen krijgt. En hetzelfde aantal aandelen voor minder geld, betekent een downround. Ook bij het onderhandelen over aanvullende financiering, met getweakte milestones, kan de waardering dalen.
Tip: Leg realistische milestones vast, waarbij je rekening houdt met tegenslagen. Wat Mol betreft schrijf je eerst op wat je realistisch lijkt. Deel het daarna door twee en maak de tijd die ervoor nodig is twee keer zo lang.
2. Onduidelijke afspraken tussen co-founders
Goed dat je niet in je eentje een startup bent begonnen. Niet alleen geven investeerders de voorkeur aan startups met meerdere founders, een kernteam waarmee je de dagelijkse hectiek kan delen is geen overbodige luxe. Maar vergeet, ondanks de hechte band waar een startup-achtbaan voor kan zorgen, niet om goede afspraken te maken over bijvoorbeeld de verdeling van de aandelen.
Tip: Je kunt het nooit vroeg genoeg eens worden over de details van jullie zakelijke relatie. Zoals over de rolverdeling, wat er gebeurt met aandelen wanneer een van de oprichters vertrekt en hoe belangrijke beslissingen worden genomen. Een mondelinge afspraak is niet afdoende. Dat je je indekt tegen juridische hobbels, hoeft het vertrouwen tussen co-founders niet aan te tasten. Met een beetje fantasie zou je zulke afspraken kunnen vergelijken met huwelijkse voorwaarden.
NB: Zodra er investeerders aan boord komen, worden er vaak vanzelf regels vastgelegd over het al dan niet aanblijven van oprichters. Aan de ene kant om te garanderen dat die waardevolle mensen zo lang mogelijk betrokken blijven, anderzijds om vast te leggen wat een aanleiding zou kunnen zijn om een oprichter uit het bedrijf te zetten.
3. Op te grote voet leven
Klaar om je onder te dompelen in een startup? Stel die chique leaseauto nog maar even uit. Het klinkt misschien ouderwets, maar ook in het meest futuristische techbedrijf gaat de kost voor de baat uit. Te hoge salarissen, een prijzig kantoor of buitenproportionele marketingcampagnes zijn daarbij uit den boze. Want je bent sneller door het geld heen dan je denkt.
Mocht je met investeerders in zee gaan, die staan niet bepaald te trappelen om overbodige uitgaven te financieren. Zij stoppen hun kostbare kapitaal alleen in groei. Al blijft het een hels dilemma: investeer je daar genoeg in, of kwam die personeelsuitbreiding toch te vroeg?
Tip: Vergeet niet te kijken naar je werkkapitaal, het geld dat je nodig hebt om aan je dagelijkse betaalverplichtingen te kunnen voldoen. Als er geen exorbitante uitgaven zijn, dan is de kans alsnog groot dat je geld kan besparen. Door volledig remote te werken bijvoorbeeld, of door werk uit te besteden aan freelancers. Met gratis open source-software kun je soms dezelfde resultaten bereiken.
4. Niet op tijd pivot’en
Een product dat slecht uitpakt, een slechte aanname of gewoon een dramatisch besluit: het overkomt iedereen een keer. De vraag is hoe – en wanneer – je het roer omgooit. Zeker als een verkeerde afslag dreigt te eindigen in een (financieel) ravijn.
Een pivot kan ook betekenen dat je op tijd de kans grijpt om een ogenschijnlijk onbelangrijk bijproduct op te schalen. Zoals dat het delen van foto’s of chats in een game, waar respectievelijk Flickr en Slack hun oorspong aan te danken hebben.
Soms moet je je doelgroep compleet omgooien. Bijvoorbeeld met een pivot naar de zakelijke markt, waar bedrijven als 3D Hubs en Swipeguide hun huidige succes aan te danken hebben.
5. Te weinig tijd besteden aan de volgende investeringsronde
Bij een bedrijf dat in zijn eerste fase nog geen omzet heeft, zou een volgende investeringsronde altijd op de agenda moeten staan. Niet dat je de elke dag aan je pitchdeck moet werken. Maar wanneer bootstrappen geen optie is moet je messcherp voor ogen hebben wanneer de bodem van je groeikapitaal in zicht komt.
Oftewel, de lengte van je rumway prijkt bij wijze van spreken op de muur van je kantoor. Die runway bereken je op basis van je burn rate, de negatieve kasstroom (per maand bijvoorbeeld). Als startup wil je nu eenmaal vaak sneller groeien dan je puur op basis van je inkomsten zou kunnen doen.
Tip: Naarmate je bedrijf en de funding-rondes groter worden, kan ook tijd die een investering kost flink oplopen. Dan kan het geen gek idee zijn om iemand in te schakelen (huren) die je taken tijdelijk kan overnemen. Zodat jij je als ondernemer volledig kunt richten op het binnenslepen van die volgende financieringsronde.
