Stephanie Hottenhuis (KPMG): ‘Jongeren zijn de motor voor verandering’

‘Duurzaamheid is de nieuwe digitalisering’, zegt Stephanie Hottenhuis (1965), ceo van internationaal adviesbureau KPMG. ‘Zo’n 20 jaar geleden was digitale technologie spannend en uitdagend. Digitalisering overkwam ons, het was onontkomelijk en we moesten ons erin bekwamen. Inmiddels is het een wezenlijk onderdeel van bedrijven en de samenleving als geheel.’

Zo’n zelfde ontwikkeling gaan we doormaken op het gebied van duurzaam en verantwoord ondernemen, denkt zij. ‘Elk individu en elke organisatie moet eraan geloven, je kunt niet zeggen ‘ik doe niet mee’. Ik zie het als een positieve uitdaging. En net zoals tijdens de digitalisering, speelt de jonge generatie een essentiële rol.’

Intrinsieke motivatie

Volgens Hottenhuis willen jonge leiders vooruit met duurzaamheid in brede zin: Environmental, Social en Governance (ESG). Oftewel: aandacht voor milieu, maatschappij en behoorlijk bestuur. Dat past ook bij haar visie. Daarom wil ze jonge leiders helpen het verschil te maken.

Zo is ze jurylid bij de Young Captain Award (YCA), een Nederlands ontwikkelprogramma en verkiezing voor talentvolle jonge bestuurders. Sinds 2005 zoekt de jury jaarlijks kandidaten die internationaal denken en leiderschap zien als maatschappelijke, persoonlijke en economische verantwoordelijkheid. Tijdens de verkiezing kijken deelnemers kritisch naar hun leiderschapsstijl en ontwikkelen zij hun eigen visie.

Wederzijds leerproces

De dagen dat zij jureert bij YCA zijn intensief en heel waardevol, vertelt Hottenhuis. Zowel voor de kandidaten, als voor haarzelf. ‘Onze gesprekken gaan niet alleen over de leiderschapskwaliteiten van de kandidaten, maar ook over hoe zij kijken naar maatschappelijke thema’s en op welke manier ze impact willen maken’, zegt Hottenhuis. ‘Het is een wederzijds leerproces en mijn leercurve is steil.’
Hottenhuis is al een hele tijd betrokken bij YCA. Ze is nu vijf jaar jurylid namens KPMG en bij haar vorige werkgever Arcadis droeg ze veelbelovende jonge leiders aan voor het programma.

‘Ik zie de laatste jaren een enorme verschuiving in de prioriteiten van jonge leiders’, vertelt ze. ‘Zowel persoonlijk als zakelijk streven ze naar meer dan alleen economische winst. Ze hebben een intrinsieke drang om aan de slag te gaan met maatschappelijke thema’s zoals duurzaamheid en diversiteit.’

Motor voor verandering

Dit ziet zij ook bij de Young Board Now (YBN), een speciale vertegenwoordiging van medewerkers jonger dan 31 jaar in het bestuur van KPMG. Daar houdt ze nauw contact mee. ‘Deze jonge mensen dagen ons uit’, zegt de ceo. ‘Zij zijn de motor voor verandering. Als leider is het de kunst om die energie te ontketenen.’

Een grote ESG-uitdaging voor haar organisatie is mobiliteit. ‘Als consultants reizen we veel, dat is deel van onze dienstverlening’, zegt ze. ‘Toen we tijdens de coronacrisis alles digitaal moesten doen, merkten we echt een verschraling van onze relaties en observaties bij klanten. Na twee jaar was het echt een opluchting dat we weer konden reizen. Maar we weten ook: het moet minder.’

Het belang van reizen

Daarom reizen de consultants nu vaker met het openbaar vervoer, boeken ze geen vluchten onder de 600 kilometer en experimenteren ze met meetings via virtual reality. Dat heeft tot nu toe geleid tot een CO2-reductie van 50%. ‘Jonge medewerkers dagen ons uit vaart te maken’, zegt Hottenhuis. ‘Tegelijkertijd moeten we realistisch zijn. Reizen blijft essentieel voor onze dienstverlening en internationale contacten.’

Bovendien is reizen ontzettend waardevol voor internationale betrekkingen, weet ze. Hottenhuis komt oorspronkelijk uit Bulgarije, vertrok na haar middelbareschooltijd naar het Verenigd Koninkrijk en vervulde bij Arcadis internationale posities in onder andere Azië en Duitsland.

‘Het feit dat ik veel gereisd heb in mijn leven, was niet goed voor het milieu, maar het heeft me wel een brede blik op de wereld gegeven’, zegt ze. ‘Fysieke ontmoetingen leiden tot meer begrip. Dankzij die ervaring communiceer ik makkelijk met mensen uit verschillende culturen.’ Ook jonge leiders moeten de kans krijgen om te reizen, vindt zij. ‘We kunnen niet achter de dijken blijven liggen, maar tegelijkertijd kunnen we niet doorgaan zoals we deden.’

Pijngrenzen zoeken

Verandering kost moeite en doet pijn, benadrukt Hottenhuis. ‘De energietransitie vergt lastige keuzes en een langetermijnvisie. Misschien zul je nu moeten investeren in oude middelen om voldoende winst te maken voor een grote verandering.’
Zij probeert ‘de pijngrenzen’ op te zoeken. ‘Soms letterlijk, bijvoorbeeld als ik twee dagen lang zes uur per dag meetings heb achter de computer’, vertelt ze. ‘Dat is oncomfortabel, maar we moeten allemaal bijdragen aan verandering. Zeker als leider moet ik het goede voorbeeld geven.’

Je moet zo snel verduurzamen als je kunt, is haar visie. Voor de één is dat sneller dan de ander. ‘Je waarschijnlijk niet op elk gebied evenveel vaart maken, als je ESG maar wel in brede zin aanpakt’, zegt ze. Zij is bijvoorbeeld erg trots op de diversiteit van het bestuur van KPMG. ‘Binnen een paar jaar hebben we flinke stappen gezet. Nu bestaat 50% van de top van ons bedrijf bestaat uit vrouwen’, vertelt de ceo. ‘Dat kan dus. Hoe? Gewoon, benoemen.’

Bekijk ook: Polycrisis en de impact in de boardroom

Wees de leider voor wie jij door het vuur zou gaan

Je kunt het nooit alleen, vertelt ze. ‘Samenwerking is essentieel voor verandering, dus het is jouw taak als leider om je stakeholders in beweging te krijgen: van de raad van commissarissen tot de jongste medewerkers in je organisatie. Besef je dat je iedereen nodig hebt en dat je van iedereen kunt leren.’

Dat laatste is vooral belangrijk voor jonge leiders, benadrukt Hottenhuis. ‘Het draait niet om jouw eigen kennis en kunde als je hogerop komt’, zegt ze. ‘Je bent daar gekomen omdat je veel kan en weet, maar hoe hoger je komt hoe meer je te maken krijgt met mensen die nog meer weten en kunnen dan jij. Zij kijken naar jou om wie jij bent en waar je voor staat.’

Welke wijsheden geeft zij jonge leiders nog meer mee? ‘Als leider heb je allereerst een brede maatschappelijke visie nodig’, zegt ze. ‘Wees dus continu nieuwsgierig. Denk na over wat thema’s als duurzaamheid en inclusie betekenen voor jou. Koppel het daarna aan de doelen van jouw organisatie en de maatschappij als geheel. Hoe wil je impact maken en wie heb je daarbij nodig?’

Een impactvolle leider streeft naar teamprestaties, vertelt ze. ‘Als je wilt weten wat voor type leider je wilt zijn, denk dan eens aan wie het beste uit jou naar boven heeft gehaald. Wie maakte jou groter en sterker? Voor wie ging je door het vuur? Dat is het soort leider dat het verschil maakt.’