Bob is divisiedirecteur van een groot concern. Hij doet zijn best. In deze aflevering staat hij ver boven alle kantoorroddels.
VAN Alexander AAN Bob ONDERWERP Elzeline
Hoi Bob, Ik wou even iets kwijt over Elzeline. Je hebt haar nu ruim twee maanden geleden binnengehaald en toen luid verkondigd dat Elzeline een rasverkoopster is met een netwerk van hier tot Tokio. Maar nou vragen inmiddels steeds meer managers zich af: waar blijft die new business dan? Het begint echt te broeden binnen de organisatie, Bob, je weet hoe dat gaat: de directeur haalt zonder enig overleg iemand binnen – kan gebeuren, daarvoor ben je directeur – maar die iemand heeft dan wel meteen erg weinig draaivlak. En nu zie je iedereen denken: eens kijken of en wanneer mevrouw eindelijk eens gaat scoren. En steeds meer gefluister: ze verdient hier een vermogen. Ik vind dat je dit moet weten, Bob. Gaat niet goed zo. Alexander
Dag Alexander,
Ik neem je mail voor kennisgeving aan. Het zal best zo zijn dat er gefluisterd en geroddeld wordt, dat gebeurt nu eenmaal volop in elk bedrijf, maar ik heb inmiddels één ding heel goed geleerd: als directeur moet je daar vér bovenstaan. Even wel de vraag, want dat wil ik dan wel graag weten: wat denken mensen eigenlijk dat ze hier verdient? Bob
Hoi Bob,
Nou, de een zegt: anderhalve ton, zeker weten. De ander zegt: met alles erop en eraan komt ze aan twee ton. En wat mensen ook bezighoudt: wie stuurt haar eigenlijk aan? In ons recente organogram is ze nergens terug te vinden. Alexander
Alexander,
Ooit heb ik dit geleerd als directeur: laat je nooit uit over salarissen van je mensen, dat betekent geheid hommeles. Dus verwacht van mij niet dat ik reageer, al moet ik wel zeggen: die bedragen, die kloppen toch echt niet. Nog een les die ik ooit heb geleerd: organogrammen zijn best belangrijk, maar zeker niet heilig. Volgens mij valt ze trouwens onder Jos, ik zal het eens checken. Maar daar laat ik het dan ook bij. Ik vind dit allemaal ver beneden mijn waardigheid. Bob
Bob,
Nou, nee hoor, ze valt in elk geval niet onder Jos. Tenminste: ze zegt voortdurend dat ze rechtstreeks onder jou valt. Ze heeft het steevast over mijn baas dit en mijn baas dat en dan heeft ze het over jou. En dan tovert ze zo’n veelbetekenend lachje tevoorschijn. Ja, dat helpt ook niet, dat mag je best weten. Er wordt nu volop gefluisterd dat er iets is tussen jullie. Ik hou ook totaal niet van dat soort praatjes, maar zo is het wel, dus dan kun je het maar beter weten. Alexander
Alexander,
Laat dit duidelijk zijn: dat soort praatjes, daar lách ik om, daar ga ik niet eens op in! Alleen omdat ik wekelijks een bila met haar heb, denken jullie dat ik haar rechtstreeks aanstuur en – toe maar – dat wij ook nog iets hebben? Zijn jullie soms jaloers dat zij wél een bila heeft met de directeur en jullie niet? Zijn jullie soms jaloers dat ik haar een keer, nou goed, twee keer, misschien drie, heb meegenomen naar Hoofdkantoor en jullie nooit meeneem? Dat soort kantoorroddels, daar sta ik als directeur vér boven. Bob Bob,
Dat je haar meeneemt naar Hoofdkantoor, dat verhaal heb ik wel gehoord, maar ik dacht toen: vast weer zo’n roddel. Maar goed, dat moet je zelf weten. Het zorgt er echter allemaal wel voor dat onze managers inderdaad jaloers worden, dat ze zich zwaar gepasseerd voelen, dat ze denken dat zij jou heeft ingepakt. Niet zo vreemd toch, dat ze zo reageren? Alexander
Alexander,
Nog een les die ik ooit leerde: als directeur passeer je vaak mensen en dan maak je je niet geliefd. So be it. Part of the job. En wat betreft die onzin dat zij mij heeft ingepakt – wat kleinzielig! Neem je een keertje, of twee keertjes geloof ik, misschien drie, iemand mee uit eten, en dat is dan toevallig een leuke vrouw, en het kippenhok slaat op hol. Gelukkig laat me ook dit volkomen koud. Bob
Bob,
Hé, dat wist ik ook niet. Ik had het alleen horen fluisteren dat jullie met elkaar uit eten gaan. En ik maar denken: zielige roddel. Nou ja, je moet natuurlijk zelf weten met wie je eet en ik kan me best voorstellen dat dan je voorkeur uitgaat naar wat jij een leuke vrouw noemt – maar ik wil je alleen maar zeggen, Bob: het veroorzaakt allemaal héél veel onrust. Alexander
Beste Elzeline,
We hebben vanmiddag weer bilateraal. Ik wou dan even nuchter en zakelijk met je bespreken welke leads je uit hebt staan en hoe groot de kans van slagen is. En o ja, over ons etentje vanavond: vind je het goed als we dit even uitstellen? Sorry, maar het komt ineens heel slecht uit. Bob
Peter Wennink neemt afscheid van ASML: ‘Ik zie in hem wel de nieuwe premier’
Hij geldt als de meest invloedrijke captain of industry van Nederland. Peter Wennink, de ceo van ASML, neemt vandaag afscheid van het bedrijf. Een profiel van de man die ooit stotterde, maar nu even makkelijk een gesprek aanknoopt met de receptioniste als met de president van Zuid-Korea.
Onder leiding van Peter Wennink groeide ASML uit tot het grootste bedrijf van Nederland.
Een beetje kletsen. En dat de hele dag door. Toen de dochter van Peter Wennink ruim tien jaar geleden vroeg wat haar vader nu eigenlijk deed, was dit het antwoord dat ze kreeg. Haar reactie was er eentje om in te lijsten: ‘En daar krijg je zoveel geld voor?’
Natuurlijk was het antwoord van Wennink een simplistische weergave van de werkelijkheid. Maar mensen die dagelijks bij ASML op de werkvloer te vinden zijn, zullen hier toch een kern van waarheid in ontdekken.
Ontbijten in de bedrijfskantine
Hun aanvoerder geldt namelijk als een bruggenbouwer, iemand die graag over de verschillende afdelingen loopt en daar met willekeurige mensen een gesprek aanknoopt. Hij heeft lak aan rangen en standen. Als bestuurder wil hij vooral benaderbaar zijn.
Toegegeven, dat roepen wel meer ceo’s. Om zich vervolgens het grootste deel van de dag in hun eigen bunker te verschuilen, ver weg van de werkvloer. Maar Wennink voegt de daad bij het woord. Concreet voorbeeld? De topman ontbijt elke ochtend om half acht in de bedrijfskantine, tussen het personeel in. Croissantje op het bord, kopje koffie erbij en druk in gesprek met iemand die toevallig tegenover hem zit.
Het is zijn manier om de stemming te pijlen en de boel bij elkaar te houden. Wennink hekelt eilandjes. Dat mensen niet meer weten wat de ander aan het doen is, beschouwt hij als één van de grootste bedreigingen voor een organisatie waar het gaspedaal voortdurend wordt ingetrapt.
Want dat doen ze bij ASML. Onder leiding van Wennink groeide de marktwaarde van het bedrijf naar ruim 300 miljard euro. De afgelopen tien jaar werd het aandeel ruim veertien keer zoveel waard. Dat ziet Wennink overigens ook terug in zijn eigen portemonnee. Een deel van zijn salaris is namelijk in de vorm van aandelen.
Was de omzet tien jaar geleden nog 5,2 miljard euro, inmiddels is dat gestegen naar iets meer dan 27 miljard euro in 2023. Wie Wennink langs deze financiële meetlat beoordeelt, kan niet anders concluderen dat hij een uitstekende prestatie op de mat heeft gelegd.
Of beter gezegd: zij. Want een profiel over Wennink is eigenlijk niet compleet zonder de rol van Martin van den Brink te benoemen. Ook hij neemt op 24 april afscheid tijdens de aandeelhoudersvergadering. Van den Brink was er al bij toen ASML in 1984 werd opgericht en geldt al heel lang als het technische brein van de organisatie. Wennink is weliswaar het uithangbord, maar in werkelijkheid runnen ze de tent samen.
Cto Martin van den Brink (l) en ceo Peter Wennink nemen op 24 april afscheid van ASML. Foto’s: ASML
Een katholieke opvoeding
Peter Wennink groeide op in Huizen, een oud-vissersdorp aan het Markermeer, niet ver van Hilversum. Zijn vader was technisch tekenaar bij Philips. Saillant detail: uit dat bedrijf zou later ASML als spin-off ontstaan. Wenninks moeder zorgde voor het gezin, dat bestond uit zes kinderen.
Het geloof speelde een prominente rol thuis. Maar dat is inmiddels niet meer het geval, zo vertelde Wennink vorig jaar nog in een podcast tegen Roelof Hemmen. Wat hij wél uit zijn jeugd meenam? De waarden en normen die er met de paplepel werden ingegoten.
‘Dat gaat vooral over verantwoordelijkheid. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor wat er om je heen gebeurt. Het is zaliger te geven dan te ontvangen’, zo zei de ASML-topman tegen Hemmen.
‘t Gooi heeft Wennink inmiddels ingeruild voor Brabant. Hij is getrouwd, heeft twee kinderen en woont al lange tijd in Oerle, een dorpje aan de westkant van Veldhoven.
De stotterende accountant
Communiceren gaat Wennink makkelijk af. Bij de presentatie van nieuwe kwartaalcijfers is hij de man die feilloos de pers te woord staat. De volgende dag is hij alweer bij klanten over de vloer in Taiwan, waarna hij diezelfde avond nog uitgebreid dineert met de president van Zuid-Korea.
‘Weinig mensen komen op zoveel plekken als hij’, vertelt Rianne Letschert. Zij is bestuursvoorzitter van Maastricht University en sinds september 2022 aanvoerder van het Nationaal Groeifonds. Wennink staat haar bij als vicevoorzitter, een rol die hij volgens haar uiterst serieus neemt.
‘Ik had hem gistermiddag nog even aan de lijn. Meestal begin ik het gesprek met de vraag waar hij deze keer nou weer beland is. Wat daarbij opvalt, is dat hij bijna altijd meteen opneemt of snel reageert. Of hij nu in de Verenigde Staten of Zuidoost-Azië is. Gesprekken met hem zijn in ieder geval altijd boeiend.’
Dat is best opmerkelijk te noemen, als je bedenkt dat Wennink lang heeft gestotterd. Tegenover het FD zei hij daarover twee jaar geleden nog: ‘Ik weet nog heel goed dat een mede-partner bij Deloitte zich hardop afvroeg of ze iemand die stottert wel partner konden maken. Terwijl ik naast hem stond. Toen ik later cfo werd bij ASML, vonden ze dat natuurlijk geweldig bij Deloitte. Maar ik wist dat nog wel.’
Peter Wennink. Foto: ASML
Speelbal in handelsoorlog
Toen Wennink in 1999 bij ASML aan de slag ging, had het gros van Nederland nog nooit van dit bedrijf uit Veldhoven gehoord. Hoe anders is dat vandaag de dag. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, noemde de chipmachinebouwer tijdens een werkbezoek zelfs één van de belangrijkste bedrijven in de wereld.
In de mondiale markt voor halfgeleiders spelen de Veldhovenaren een cruciale rol. Negen van de tien nieuwe chipmachines komen hier vandaan. Ze worden gebruikt om de meest geavanceerde chips te produceren die wij nodig hebben voor onze smartphones, elektrische auto’s en laptops.
Deze prominente positie zorgt inmiddels voor spanningen op het wereldtoneel. De Amerikaanse overheid legde zelfs exportrestricties op voor China, nota bene de markt waar voor ASML de meeste groei te vinden is. Zo is Peter Wennink, de tweede zoon uit een naoorlogs gezin waar nooit ruimte was voor al te veel luxe, het middelpunt geworden van een handelsoorlog op het allerhoogste niveau.
Zo laveert hij continu tussen grote belangen. Die van aandeelhouders, klanten, leveranciers en – in dit geval – twee grootmachten. Het is een ingewikkeld schaakspel, maar Wennink voelt zich daarbij als een vis in het water.
Zorgen over de toekomst
Het bewaren van de harmonie vindt hij belangrijk. Toch weerhoudt hem dat niet om zo af en toe flink uit te halen. In september waarschuwde hij nog dat Europa achterop dreigt te raken in de wereld. ‘We hebben veel losse oplossingen, maar die zijn niet met elkaar verbonden. De overheid moet een langetermijnvisie geven. Die is er niet, het ontbreekt aan focus.’
Letschert ziet een man met zorgen over de toekomst van Nederland. ‘Hij snapt niet dat politici standpunten innemen die niet goed zijn voor de economie en onze maatschappij. Daar kan hij heel fel in zijn.’ Als voorbeelden noemt ze het strengere beleid voor buitenlandse studenten en kenniswerkers.
Peter Wennink: nieuwe premier van Nederland?
Op 24 april is de jaarvergadering bij ASML. Dan zal Christophe Fouqet worden voorgedragen als nieuwe topman van het bedrijf. Diezelfde dag nog leggen Wennink en zijn co-president Van den Brink hun taken neer.
En dan, tijd voor een welverdiend pensioen zou je denken. Rianne Letschert denkt niet dat het daar al van komen gaat. ‘Peter is enorm bevlogen. Hij is nog veel te scherp en fit om achter de geraniums te gaan zitten. Die gaat geheid snel een andere functie bekleden.’
Die van bewindsman wellicht? Letschert vindt het geen slecht idee. ‘Hij is de ideale minister van Economische Zaken, iemand die zich bekommert om het toekomstig verdienvermogen van Nederland en belangrijke integrale vraagstukken als talentontwikkeling, digitalisering en de arbeidsmarkt. Er zijn bovendien weinig mensen met zo’n wereldse blik als hij. Weet je, eigenlijk zou ik in hem zelfs de nieuwe premier zien.’
Minister-president Peter Wennink. Wie kan het de onderhandelaars in Den Haag influisteren?
De burgemeester van Veldhoven over Peter Wennink
Marcel Delhez. Foto: Brigit Strijbos
Als burgemeester van Veldhoven heeft Marcel Delhez met enige regelmaat contact met Peter Wennink. ‘Niet om vergunningsaanvragen erdoorheen te krijgen hoor, dat loopt gewoon via de reguliere afdeling. Maar we praten natuurlijk wel over de toekomst van ASML en de impact daarvan op onze gemeente’, aldus Delhez.
Daarmee doelt hij onder meer op woningbouw, openbaar vervoer en het vastlopende wegennet rondom Veldhoven. Delhez heeft met Wennink een bestuurder die zeer betrokken is bij zijn omgeving. Ook als het niet om niet-ASML gerelateerde kwesties gaat trouwens. ‘Zo heeft hij me ooit gebeld over een noodgebouwtje voor de basisschool in Oerle. Ook met dit soort dingen is hij in zijn hoofd dan bezig dus.’
Delhez typeert hem als iemand die nooit een rookgordijn optrekt. What you see is what you get. ‘Peter is doorgaans zeer uitgesproken en tegelijkertijd heel no-nonsense. Als we elkaar rond lunchtijd treffen in de toren van ASML, dan staat er geen uitgebreid buffet op tafel. Gewoon was broodjes met ham en kaas, dat vindt hij voldoende.’
Om onze site goed te laten functioneren, te verbeteren en u de beste ervaring te geven, gebruiken we cookies! Surfen op deze site = akkoord met cookies. OkLees verder
Privacy- & Cookiebeleid
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
