Modeketen Zara opende eind vorig jaar een nieuwe winkel in de binnenstad van Eindhoven. De vastgoedontwikkelaar ontdekte tijdens de verbouwing dat het voormalige Hema-pand te weinig stroom had voor een megawinkel van 4.600 vierkante meter. De oplossing kwam in de kelder: een grote batterij van 2,15 megawattuur van iwell.
Van ‘Parijs’ naar netcongestie
Zara worstelde met het probleem netcongestie: het elektriciteitsnet zit vol en bedrijven staan op de wachtlijst voor een (zwaardere) stroomaansluiting. Batterijtechnologie en software zoals iwell die levert, is dan steeds vaker een alternatief om vraag en aanbod van stroom op elkaar af te stemmen.
Terwijl het bedrijf onder een totaal ander gesternte werd opgezet. ‘De inkt van het klimaatakkoord van Parijs was net droog en we vroegen ons af: wat gaan we morgen als ondernemers doen om de wereld verder te helpen?’ zegt medeoprichter en ceo Jan Willem de Jong. ‘We moeten niet alleen praten over batterijen en energiemanagement, maar ook doen. En dan geldt wat mij betreft: verbeter de wereld, begin een bedrijf.’
Geen businesscase voor thuisbatterijen
Zelf was hij met een eerder bedrijf actief in de onderwijsmarkt, zijn studievriend Vincent Ruijter reed als IT’er ‘met een Volvo diesel’ het land door. Alleen de derde compagnon Harm Welleweerd was met een laadpalenbedrijf al actief in de energie.
Het lijkt eeuwen geleden, maar we hebben het dus over 2015. Destijds waren thuisbatterijen nog te duur. ‘De businesscase voor de eindklant was er nog niet.’ Particuliere bezitters van panelen hadden destijds immers nog geen last van terugleververgoedingen, iwell besloot zich daarom te richten op batterijpakketten van een maatje groter.
Lees ook: Barst de thuisbatterij-bubbel in 2025? ‘Elke groeimarkt trekt cowboys aan’
Batterijen voor logistiek en industrie
‘Kleine batterijen van 15 kilowattuur voor appartementencomplexen en liften’, zegt De Jong. ‘Er zijn 100.000 gebouwen in bezit van corporaties en beleggers. Dat leek een mooie schaal en een veilige omgeving om te beginnen. De klanten konden ermee besparen op hun energierekening.’
Maar zijn bedrijf maakte vervolgens een pivot naar weer grotere batterijsystemen voor logistiek, transport en industriële klanten. Een groot distributiecentrum met een dak vol zonnepanelen en elektrische voertuigen, een remise voor elektrische streekbussen, dat werk.
‘Op die manier kunnen we de transitie echt verder helpen. Allereerst doordat er bij die grote klanten meer verbruik is. Het gaat om schaal en CO₂-besparing. Als je die twee weet te combineren, maak je impact’, aldus De Jong.
Bovendien gebeurt er bij dergelijke bedrijven van alles ‘achter de meter’: elektrische trucks, een beperkte stroomaansluiting, eigen opwek met zonnepanelen, plus de ambitie om te verduurzamen. Het is een heel complex spel, legt De Jong uit. ‘Als je beter in staat bent je stroomgebruik achter de meter te organiseren, ben je minder afhankelijk van het net.’
Liever actief achter de meter
Dat gaat ook op bij de infrastructuur ‘voor de meter’, het stroomnetwerk zelf. Daar zijn batterijen in opmars als manier om pieken in vraag en aanbod glad te strijken. Afgezien van grote projecten van 50 megawattuur naast zonne- of windparken doet iwell daar niet aan. Geen buurtbatterij bijvoorbeeld?
‘Dat is vele malen kleiner en lastig: je moet een juridische ontheffing regelen, een locatie voor de batterij zelf, je hebt met veel stakeholders te maken. Terwijl ondernemen neerkomt op een zo simpel mogelijk model goed schaalbaar maken. Dat is wat we doen, bottom-up: we bieden klanten de zekerheid dat het licht blijft branden, inclusief de zekerheid rond hun energierekening. De schoonste kilowattuur is steeds vaker ook de goedkoopste.’
Meeste werknemers actief met software
Vanwege die schaalbaarheid is iwell ook niet zelf actief in de stroomhandel, een dienst die veel concurrenten wel bij hun batterijen leveren. ‘De natuurkunde is overal hetzelfde, maar de handelsmarkten zijn sterk gereguleerd en landspecifiek. Wij omarmen het moeilijke, maar schaalbare stuk: de hardware en software.’
Zo kon iwell in die eerste jaren zijn hardware en software ontwikkelen waarmee bedrijven optimaal gebruik konden maken van hun eigen zonnepanelen, laadpalen, warmtepompen en stroomaansluiting.
Vooral aan die energy management software (EMS) besteedt het Utrechtse bedrijf veel aandacht. ‘Je ontsluit pas de waarde van een batterij door de manier waarop je hem aanstuurt. Ik schat dat 60 procent van onze mensen bezig zijn met de software, de rest met hardware.’
Perfect storm in 2022
Maar in 2022 veranderde het spel volledig. De Jong spreekt van een ‘perfect storm’. ‘Enerzijds was er de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. Anderzijds zagen we exponentiële groei van zon, wind en elektrificatie van warmte en mobiliteit. Daardoor gingen de netten piepen en kraken door de onbalans in vraag- en aanbod van groene stroom.’
Het werd toen heel duidelijk, zegt De Jong: “Elke vorm van welvaart begint met energie. Als je niet weet wat je betaalt voor energie ben je de sjaak. Dat is superfundamenteel, maar waren we allemaal een beetje vergeten. De vraag werd ineens: hoe houden we het licht brandend?’
De Jong ziet Nederland als voorland van wat andere Europese landen te wachten staat. ‘Wij zijn kampioen zonnepanelen per hoofd van de bevolking, nummer drie in de adoptie van elektrische auto’s en we moeten van het gas af. De problemen die dat oplevert, moeten we als eerste oplossen. Die oplossing kunnen we naar andere landen exporteren.’
Lees ook: Solarbedrijven vallen bij bosjes om: wat is er aan de hand?
Duitse pijplijn van 100 miljoen
En dat doet iwell dan ook, waarbij het steeds harder lijkt te groeien. In 2023 werd de batterijexpert winstgevend met een omzet van 20 miljoen euro en bijna 80 medewerkers. Voor 2024 wil De Jong zijn omzet nog niet prijsgeven. Eind 2023 opende iwell een kantoor in Düsseldorf, daar heeft het inmiddels een pijplijn van 100 miljoen euro aan projecten.
Eind 2024 volgde Gent en in april opent een eerste vestiging in het Verenigd Koninkrijk. ‘Als je een jaar terugkijkt is het bedrijf onherkenbaar veranderd’, zegt De Jong. ‘Niet qua core values, maar wel qua processen en productontwikkeling. En natuurlijk qua landen waarin we opereren.’
Elk land zijn eigen verhaal
Elk land heeft daarbij zijn eigen verhaal, merkt De Jong. ‘In Duitsland draait het vooral om de vraag: hoe houd ik mijn energie zo betaalbaar mogelijk? De bureaucratie is daar best intens, vergeleken met Nederland. Hier hebben we een wachtrij voor netaansluiting, maar in Duitsland kom je niet eens op een wachtlijst. Daar besluit de overheid wie wanneer wordt geholpen.’
In Engeland zijn weer vooral de energiehandelsmarkten een stuk volwassener dan die op het continent. ‘Maar het net f en kraakt daar, het is natuurlijk een eiland dat iets minder verbonden is zodra er over- of ondercapaciteit is. Maar ze hebben wel veel ambitie op het gebied van net zero.’
Stroommarkt blijft onvoorspelbaar
Houdt iwell zijn groei wel vol, naarmate de stroomnetten en de verbruikers beter zijn ingespeeld op hernieuwbare energie en hoe je die afneemt? Daarover maakt De Jong zich weinig zorgen.
‘De markt voor de komende tien jaar laat zich niet voorspellen en is afhankelijk van een aantal trends. Hoeveel flexibiliteit wordt er toegevoegd met onder meer batterijen? Hoe snel gaat het met de elektrificatie van de industrie? En vergeet niet dat er nog eens vele gigawatturen aan wind op zee wordt bijgebouwd, terwijl ook op land de bronnen van hernieuwbare energie last blijven houden van netcongestie.’
Extra investeringsronde voor Europese uitrol
Twee familiefondsen hebben geïnvesteerd, nadat eerder Doen Participaties was ingestapt. Het bedrijf kijkt naar een extra investeringsronde. ‘Niet omdat we het nodig hebben om te overleven. We willen de Europese winnaar worden op het gebied van energiemanagementsystemen voor bedrijven. Die plek is nog vacant. We zijn nu aan het kijken hoe we een echte knock-out kunnen uitdelen. We willen in alle grote Europese markten een leidende positie hebben als dirigent van de energiestroom achter de meter.’
De energietransitie waaraan iwell een bijdrage levert, draait inmiddels niet meer alleen om duurzaamheid. ‘Het is te doen om CO₂-reductie. Maar zelfs als je niet om duurzaamheid geeft, moet je hierin willen investeren met het oog op energiezekerheid. Ik denk dat we wel zijn wakkergeschud en beseffen dat we in Europa lokaal onze eigen energie moeten opwekken. Dat bepaalt onze toekomstige welvaart. Dat is nog een krachtiger argument dan met het groene vingertje wijzen.’
