Wat is de overeenkomst tussen Airbnb, Doordash, Dropbox, Coinbase, Reddit, Stripe, Instacart, OpenSea, Zapier en Webflow? Inderdaad: allemaal bedrijven die hebben deelgenomen aan Y Combinator, verreweg de beroemdste accelerator ter wereld.
Twee keer per jaar strijden duizenden startups om een beperkt aantal beschikbare plekken. Als je eenmaal binnen bent, dan weet je vrijwel zeker dat je eerste financieringsronde een succes gaat worden.
Explosie aan accelerators
Het enorme succes van Y Combinator heeft geleid tot een explosie aan vergelijkbare accelerators en incubators. Op een bepaald moment leek het wel alsof er meer incubators waren dan startups. Er kwam zelfs een incubator voor accelerators.
Al deze partijen werken op een vergelijkbare wijze. Ze bieden een programma aan waarmee ze de deelnemende bedrijven klaar proberen te stomen voor een Demo Day waarop zij hun product mogen tonen aan de hele wereld (en met name aan investeerders, die uitgenodigd worden om zo snel mogelijk geld te steken in de bedrijven).
Vrijwel altijd verkrijgt de accelerator een belang in het bedrijf en soms investeren ze een bepaald bedrag in de startup, maar lang niet altijd. Soms vindt de ‘investering’ plaats in de vorm van kantoorruimte en toegang tot services van ‘partners’.
Voorwaarden voor deelname
Op zich lijkt deelname aan een accelerator alleen maar voordelen met zich mee te brengen. En dat geldt zeker voor de bekende spelers als Y Combinator en Techstars. Echter, het is maar zeer de vraag of deelname aan minder bekende accelerators verstandig is. Een toenemend aantal vc’s hanteert zwarte lijsten voor accelerators. Ze investeren simpelweg niet in bedrijven die voortkomen uit organisaties die op de zwarte lijst staan.
Dit heeft te maken met (het gebrek aan) kwaliteit van accelerators en met name de voorwaarden waarmee startups te maken krijgen. Sommige accelerators hebben bijvoorbeeld een non-dilution clausule in hun overeenkomst opgenomen of vragen tot wel 20 procent van de aandelen.
Het resultaat: geen enkele weldenkende venture capitalist stapt in zo’n bedrijf. Niemand wil geld steken in een bedrijf waarbij één of andere accelerator weigert te verwateren of waarbij de oprichters te weinig aandelen bezitten.
Onderzoek naar accelerators
MT/Sprout deed in 2022 samen met NRC groot onderzoek naar de rol van accelerators in het Nederlandse startup-ecosysteem. Daarvoor spraken we zo’n dertig ex-deelnemers, diverse startup-analisten, investeerders en aanbieders van accelerator-programma’s. Ook vulden 26 accelerators die in Nederland actief zijn een enquête in over hun werkwijze.
Hoe het niet moet: Fractal en Newchip
De afgelopen weken waren er weer tal van voorbeelden in het nieuws. Fractal, een zogenaamde startup studio, maakte het vrijwel onmogelijk voor startups om ooit geld op te halen dankzij uiterst onvriendelijke voorwaarden waarbij de ondernemers onder meer een groot deel van hun bedrijf dienden in te leveren.
Het mooiste (beter gezegd: meest bizarre) voorbeeld vind ik toch wel de accelerator Newchip. Deze organisatie liet startups betalen voor deelname. Klaarblijkelijk waren er honderden bedrijven die dat deden. Newchip deed allerlei beloftes – uiteraard ook weer de alom bekende belofte om de startups te introduceren bij bekende vc’s – waarvan vrijwel niks werd waargemaakt.
De Newchip-organisatie bleek toch vooral een salesmachine die op LinkedIn zocht naar startups en hen overhaalde om een vrij fors bedrag te betalen om toegang te krijgen tot het ‘unieke’ programma van de accelerator. Er werd zelfs branded content ingekocht op Techcrunch (zie bijvoorbeeld deze advertentie).
Laat je adviseren
Het ergste is dat met name startups die er niet of nauwelijks in slaagden geld op te halen erin trapten. Zij besteedden vaak hun laatste geld aan deze onzin in de hoop dat ze zo ‘investor-ready’ zouden worden.
Inmiddels is Newchip failliet. Gelukkig heeft de oprichter er goed van kunnen leven.
Kortom: zorg dat je exact weet welke toegevoegde waarde een accelerator nu echt voor jou heeft en zorg ervoor dat je precies weet welke voorwaarden worden gehanteerd. Trap niet in allerlei mooie verhalen en teken niks dat het ophalen van een toekomstige financieringsronde bemoeilijkt. Laat je adviseren en spreek met andere bedrijven die al eerder de accelerator (met succes) hebben doorlopen.
Wees voorzichtig met brokers
Dan nog de zogenaamde brokers. Dat zijn tussenpersonen die startups helpen om financiering te verkrijgen. Er bestaan enkele uitstekende brokers, zowel in Nederland als wereldwijd. Maar een groot deel levert geen toegevoegde waarde. Ze sturen simpelweg jouw deck naar de hele wereld en hopen dat er iemand bijt.
Vervolgens sturen ze je een factuur voor een paar procent van de ronde die je direct mag aftikken. Meteen een stuk van je runway weg. Het gevaar is bovendien dat vc’s vragen stellen bij het feit dat je een broker nodig hebt. Waarom niet gewoon zelf fundraising doen?
Nu zijn er wel degelijk redenen te bedenken om met een broker te werken, maar wees voorzichtig. Pas ook op voor allerlei partijen die je zogenaamde vrijblijvend helpen bij ‘matchmaking’, maar je wel vooraf iets laten tekenen (bijvoorbeeld het betalen van een zogenaamde succesfee).
Het lijkt allemaal onschuldig, maar de gevolgen kunnen stevig zijn. Het kan je kansen op een succesvolle financieringsronde aanzienlijk verkleinen. En als je dan toch een mooie ronde sluit, dan is de broker de eerste die jou een (soms exorbitante) factuur stuurt.
Afgelopen week nog had ik een ondernemer aan de telefoon die in Nederland had meegedaan aan een ‘vrijblijvend’ rondje matchmaking en nu twee procent van zijn ronde (van 1,6 miljoen euro) mocht aftikken aan de matchmaker, omdat hij ergens in een formulier hiermee akkoord was gegaan. Vc boos, ondernemer boos, ‘matchmaker’ zonder enig serieus werk 32.000 euro rijker.
Bekering tot de dark side
Een half jaar geleden vertelde ik over brokers aan een ondernemer. Hij vond het allemaal maar schandalig. ‘Die lui verdienen veel te veel en veel te makkelijk.’
Ik sputterde nog tegen. Ik vertelde hem dat ik wel degelijk ook goede ervaringen had met enkele brokers (zij helpen met het verfijnen van het pitch deck, oefenen pitches met je, stroomlijnen contact met grote hoeveelheden investeerders en gaan uiterst zorgvuldig om met je informatie). Maar daar wilde hij niks van weten. ‘Schandalig, dat is het!’ riep hij als laatste in dat gesprek.
Een paar weken geleden belde hij me op. Of ik nog wat leuke startups kende die hulp nodig hadden bij het ophalen van geld. Hij was inmiddels gestopt met zijn startup. Hij was broker geworden.
Lees meer columns van Jeroen Bertrams:
- De 100 rijkste jonge ondernemers van Nederland: hoe doen ze het?
- Is VanMoof het nieuwe Hyves? 200 miljoen verbrand voor een… fiets?
- Koop nooit huizen van 22 miljoen als je geld in een startup zit
