In onze drukke levens is het niet altijd makkelijk om ruimte te maken voor het verwezenlijken van ambities. Het bereiken van dat ene professionele doel lijkt vaak een te grote opgave. Uitstelgedrag, of gewoon helemaal niets ondernemen, komt daardoor regelmatig voor.
Zonde, want met de juiste strategieën en mindset is het bereiken van belangrijke professionele doelen lang zo moeilijk niet. Sterker nog, je kan het zelfs leuk maken voor jezelf.
Drie strategieën tegen uitstelgedrag
In een artikel op Harvard Business Review stelt auteur en hoogleraar bedrijfskunde Dorie Clark dat we allemaal bepaalde professionele doelen willen bereiken. Of het nu gaat om het beheersen van een nieuwe technische vaardigheid, beter worden in delegeren of tijd vrijmaken om te netwerken en professionele relaties op te bouwen.
Door drukte, uitstelgedrag en/of onzekerheid zetten we onze ambities echter te vaak op een lager pitje. Clark noemt drie strategieën die je helpen om ‘los’ te komen, zodat je eindelijk echt aan de slag gaat met het bereiken van een professioneel doel:
- Huur een coach
- Stel een deadline
- Blijf leren
1. Coach inhuren
Arjan van Dam, arbeids- en organisatiepsycholoog, kan zich tot op zekere hoogte wel vinden in deze adviezen. Over het inhuren van een coach vertelt hij: ‘Een coach is altijd goed. Maar dat is puur omdat je dan tijd maakt voor je eigen ontwikkeling. Het zou bijvoorbeeld ook een goede vriend kunnen zijn.’
Hij vergelijkt het inhuren van een coach met therapie: ‘Je ziet in dat er dingen zijn die verbeterd kunnen worden en dat je dat niet in je eentje kan. Het feit dat je er serieus mee aan de slag gaat, is een belangrijke eerste stap.’
Let er bij het zoeken naar een coach goed op dat diegene je daadwerkelijk inspireert om tot nieuwe ideeën te komen. ‘Een coach moet verdieping kunnen bieden’, stelt Van Dam.
Lees ook: Dit is hoe je je ambities in goede banen leidt
2. Deadline voor behalen professioneel doel
De psycholoog heeft zo zijn twijfels bij het stellen van een scherpe deadline: ‘Het kan helpen om afspraken te maken met jezelf. Maar het kan ook leiden tot een verstikkend gevoel.’
Stel, je hebt jezelf voorgenomen dat je over een jaar een kei bent in het geven van presentaties. Als stok achter de deur huur je alvast een grote zaal af waar jij over een jaar een soort TED Talk wil gaan geven. Dat is dus jouw deadline.
Naarmate die datum dichterbij komt, zie je echter in dat het nog helemaal niet gaat lukken. Dat geeft veel stress en leidt waarschijnlijk weer tot uitstelgedrag of het afzeggen van de zaal.
3. Leerdoelen en prestatiedoelen
In dit kader is het belangrijk om onderscheid te maken tussen leerdoelen en prestatiedoelen. Dit onderscheid werd voor het eerst voorgesteld door de Amerikaanse psychologe Carol Dweck. Ook Van Dam houdt zich hiermee bezig. Hij is gepromoveerd op de relatie tussen doeloriëntatie en welbevinden.
‘Bij leerdoelen zijn mensen sterk gericht op het ontwikkelen van hun competenties. Deze mensen zijn gelukkiger dan mensen die zich alleen maar bezig houden prestatiedoelen. Zij willen vooral laten zien wat ze kunnen’, aldus Van Dam.
Bovendien leiden prestatiedoelen eerder tot uitstelgedrag: ‘Omdat deze mensen alles als een prestatie zien, voelen ze veel druk. Ze zien vaak als een berg op tegen het behalen van een professioneel doel.’
Opvallend is dat de prestatiegerichte mensen niet veel slechter presteren dan de leergerichte mensen. ‘Het verschil zit echt in het welbevinden’, legt Van Dam uit. ‘De mensen die meer leerdoelen stellen presteren vaak wel iets beter, maar ze zijn voornamelijk veel gelukkiger.’
Zo stel je leerdoelen
Door leerdoelen te stellen in plaats van prestatiedoelen werk jij jezelf dus al fluitend naar je doelen toe. Van Dam geeft een paar tips die jou hierbij op weg helpen.
• Doe wat je leuk en interessant vindt
Als jij iets doet omdat het goed voelt, steek je er vanzelf meer energie in. Als je alleen maar dingen doet om te laten zien wat je waard bent, ben je veel kwetsbaarder. Je bent dan voortdurend bezig met afvinken.
Van Dam: ‘Mensen met prestatiedoelen hangen hun waarde op aan hun prestaties. Maar dat geeft veel te veel druk. Een doel niet behalen, voelt dan als falen. De buitenwereld bepaalt daarbij bovendien of je succesvol bent of niet.’
In het geval van leerdoelen ligt de focus echter heel anders. Je bent dan vooral gericht op de weg naar het doel toe. Ook ga je hierdoor veel effectiever om met tegenslagen. ‘Je ziet het dan eigenlijk geeneens als tegenslag’, stelt Van Dam.
• Maak het kleiner
Onzekerheid ontstaat omdat er te veel wordt opgehangen aan grote, tastbare resultaten. Probeer het allemaal eens wat kleiner te maken. Wil je een boek schrijven? Schrijf dan eerst eens een alinea. Of geef je op voor een cursus waarbij je leert hoe je een plot schrijft.
Van Dam: ‘Het is als leren fietsen. Toen jij als kind voor het eerst op een fietsje zat, ging je niet meteen diezelfde dag vijftien kilometer fietsen.’ Begin gewoon met schrijven, of aan iets anders waar je je verder in zou willen ontwikkelen. Focus je niet op dat ene grote doel: het uitbrengen van dat boek. Probeer te leren van het schrijfproces en hou het vooral leuk.
• Kijk naar wat je wil bereiken
Richt je op de competenties die je wil ontwikkelen. Stel, je wil leren om beter te delegeren. Als je perfectionistisch bent, kan dat je tegenhouden je doel te bereiken.
Een leerdoel kan dan zijn met minder genoegen te nemen of te accepteren dat andere mensen fouten maken. ‘Je legt als het ware een stap achter het overkoepelende doel’, zegt Van Dam. ‘Door middel van leerdoelen sta je ook meer open voor de omgeving. Leren en inspireren zitten wat dat betreft dicht bij elkaar.’
Lees ook: Hoe je je doelen kunt bereiken door ze te visualiseren
