Visualiseren, oftewel het vertalen van een gedachte naar beeld, wordt nog altijd een beetje gezien als een methode waarbij je iets wat je heel graag wil ‘het universum in slingert’, waarna het op magische wijze vanzelf op je pad belandt.
Populaire zelfhulpgoeroes en boeken als The Secret willen jou doen geloven dat je op deze manier alles kan krijgen wat je maar wenst. Of het nu gaat om een nieuwe auto, een fantastische baan of de man of vrouw van je dromen. Helaas, dat is dus níet hoe het werkt.
Spierkracht zit in je brein
Toch kan een minder zweverige vorm van visualisatie, mits op de juiste manier toegepast, jou helpen je doelen te behalen en je prestaties te verbeteren. Dit is een goed ontwikkelde methode met een stevige wetenschappelijke onderbouwing. Uit meerdere onderzoeken is bijvoorbeeld gebleken dat mentale kracht een wezenlijk effect heeft op fysieke kracht.
Eén zo’n studie liet zien dat mensen de spieren in hun elleboog binnen twaalf weken met 13,5 procent kunnen versterken. Puur door te visualiseren. Ook een ander onderzoek toonde aan dat spierkracht voor een groot deel afhankelijk is van activiteit in het brein en niet zozeer van de spiermassa zelf.
Visualiseren maakt doelgerichter
Pham en Taylor van de Universiteit van Californië deden experimenten met studenten die voor een examen stonden. Zij lieten de ene groep het gewenste doel visualiseren (het slagen voor het examen). De andere groep moest zich juist een voorstelling maken van de acties die nodig waren om het examen met goed gevolg af te leggen.
De resultaten waren glashelder. De deelnemers die gevisualiseerd hadden op het proces zagen zichzelf lezen, samenvattingen maken en de stof herhalen. Deze groep bleek ook daadwerkelijk meer tijd aan de voorbereidingen besteed te hebben en behaalde (daardoor) duidelijk betere resultaten.
Want er was nog iets opvallend in dit onderzoek van Pham en Taylor. Onderzoekers tot dan toe hadden zelden een hard verband aangetoond tussen voorbereidingstijd en behaalde resultaten. Maar nu de respondenten zich op voorhand een voorstelling hadden gemaakt van de activiteiten die nodig zijn om het examen te halen, was dat verband er ineens wel. Visualiseren blijkt dus ook een significant positief effect te hebben op de doelgerichtheid van de tijdsbesteding.
Handelen zoals we dat ons voorstellen
Visualisatie werkt waarschijnlijk zo goed doordat bepaalde neuronen in ons brein mentale beelden op dezelfde manier interpreteren als de daadwerkelijke handeling. Wanneer we een handeling visualiseren, genereren de hersenen een impuls.
Dit signaal vertelt onze neuronen dat ze de beweging moeten ‘uitvoeren’. De nieuwe neurale circuits die hierdoor ontstaan, bereiden ons lichaam voor om te handelen zoals we ons dat in ons hoofd hebben voorgesteld.
Eerst het mentale, dan het fysieke
Over de hele wereld vind je mensen die visualisatie met succes toepassen. Zij presteren hierdoor beter en hebben minder concentratieproblemen, minder angsten en meer zelfvertrouwen. Met name in de sport- en de zakenwereld is de methode erg populair.
In de wereld van de leiderschap was de inmiddels overleden auteur Stephen Covey een belangrijke stem. Hij wist de kracht van visualisatie onder de aandacht te brengen van een groot publiek. In zijn populaire boek The 7 Habits Of Highly Effective People zei hij bijvoorbeeld dat alle dingen twee keer worden gemaakt. Eerst komt het mentale, de visualisatie en daarna pas de fysieke creatie.
Lees meer: Stephen Covey en de 7 eigenschappen van effectief leiderschap
Mark Siegenbeek van Heukelom, leiderschapsexpert en oprichter van The Startup of Dreams, legt uit: ‘Om een huis te bouwen, moet je eerst bedenken hoe je wil dat het eruit komt te zien. Met alleen een stapel stenen ben je er nog niet.’
Kansen grijpen
Het begint dus met ‘een doel voor ogen hebben’. Dat kan van alles zijn: afvallen, loonsverhoging, stoppen met roken of een eigen bedrijf starten. Siegenbeek van Heukelom maakte zelf veel gebruik van visualisatie bij het uitbrengen van zijn eerste boek Is dit het nou?
‘Ik vond een boek schrijven eigenlijk heel spannend, maar had wel het idee dat ik echt iets te vertellen had.’ Om het (eventuele) succes van het boek te visualiseren, maakte Siegenbeek van Heukelom een vision board: ‘Dit kan je heel letterlijk nemen. Ik heb bijvoorbeeld mijn eigen pasfoto gebruikt met daarbij stockfoto’s van mensen die voor mij in de rij stonden om hun boek te laten signeren.’
Dit creëerde bij Siegenbeek van Heukelom een fijne ‘interne buzz’. Het hielp hem om op koers te blijven gedurende het jaar dat hij aan het schrijven was.
‘Vervolgens begon ik dat beeld steeds verder in te vullen. Ik woonde in Utrecht en zag mezelf een boekpresentatie doen bij boekhandel Broese. Toen ik de kans kreeg om dat werkelijk te gaan doen, was ik er mentaal al helemaal klaar voor. Normaal gesproken had ik misschien getwijfeld vanwege de spanning, maar ik kon die kans nu met beide handen aangrijpen’, aldus Siegenbeek van Heukelom.
‘En zo werkt het nog steeds. Elke keer dat ik iets heb gevisualiseerd, wordt het makkelijker om de mogelijkheden in mijn leven aan te pakken.’ Door middel van visualisatie train je je hersenen dus om klaar te zijn voor wat komen gaat.
Visualiseren is leuk, maar je moet ook hard werken
Siegenbeek van Heukelom benadrukt dat je wel meer moet doen dan enkel visualiseren. ‘Ja, je moet wel hard werken om je doelen te bereiken, natuurlijk. Dit is echt een belangrijk verschil met methodes zoals The Secret. Het universum gaat dat boek niet voor jou schrijven. Je zal zelf elke dag achter de computer moeten kruipen.’ Of, zoals acteur Jim Carrey zegt in een beroemd interview met Oprah Winfrey: ‘Well yeah, that’s the thing. You can’t just visualize and then go eat a sandwich.’
Carrey vertelt in dit interview hoe hij zichzelf jaren geleden tot doel had gesteld beroemd te worden. Hij visualiseerde dit vaak en schreef zelfs een cheque van 10 miljoen dollar voor zichzelf uit die hij bewaarde in zijn portemonnee. Hij gaf zichzelf drie jaar om zijn doel te bereiken. De datum waarop de cheque zou verlopen was Thanksgiving Day in 1995.
Vlak voor deze datum kreeg Carrey te horen dat hij 10 miljoen dollar zou gaan verdienen met de film Dumb and dumber. Uiteraard had hij in de tussenliggende jaren keihard gewerkt om aan de bak te komen. ‘Zo’n visuele trigger is ontzettend belangrijk’, zegt Siegenbeek van Heukelom. ‘Hierdoor kom je in een positieve mindset terecht.’
Kortom, visualisatie kan je helpen om je doelen makkelijker te bereiken en te verwezenlijken. Misschien ambieer jij wel die ene topfunctie of wil je juist graag voor jezelf beginnen. Visualisatie is daarbij niet per definitie een garantie voor succes. Maar het stuurt je wel in de goede richting en het zorgt ervoor dat jij mentaal helemaal klaar bent voor de kansen die zich aandienen.
De belangrijkste inzichten over visualiseren op een rij:
#1 Bepaal een doel, weet waar je naartoe wil. Siegenbeek van Heukelom: ‘Eerst moet je bepalen dat je een huis wil bouwen, dan ga je tekenen en dan pas aan de slag.’
#2 Maak het letterlijk visueel, ga knippen en plakken of zoek afbeeldingen via internet. Dan gaat het veel meer leven.
#3 Stel je dat wat je wil bereiken dagelijks voor, al is het maar een minuut. ‘Ik heb in mijn hoofd bijvoorbeeld best wel vaak boeken zitten signeren’, zegt Siegenbeek van Heukelom.
#4 You have to do the work. Het universum gaat het niet voor je doen.
#5 Maak gebruik van visuele triggers. Of dat nu op je computer is of in je portemonnee. Deze kleine reminders houden je scherp en creëren een positieve mindset.
