Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Creativiteit

Carrière

Zo stuur je je eigen creativiteit

Een creatief proces voelt vaak als een worsteling waarbij het maar wachten is tot het perfecte idee je binnenvalt. Maar...

author Redactie MT

clock 2,5 min

Creativiteit arbeidsmarkt MT

Management

‘Iedereen is creatief, maar niet iedereen gebruikt het optimaal’

Creativiteit is meer dan tekenen, schilderen of kleien, beargumenteren Coen Luijten en Joris van Dooren in hun nieuwe boek 'Creativity...

author Loeka Oostra

clock 2 min

Afwijken van wat normaal is levert veel meer waarde

Management

Waarde leveren? Wijk af van wat normaal is

Op de werkvloer vinden we bepaalde dingen heel normaal, terwijl we sommige zaken al gauw als 'gek' bestempelen. Maar wat...

author Redactie Beste Business Events

clock 2 min

Management

Zo maak je je medewerkers creatiever en innovatiever

Organisaties die relevant willen blijven, moeten evolueren en innoveren. Helaas blijken veel managers het moeilijk te hebben hun medewerkers tot...

author Bjorn Cocquyt

clock 4 min

Vlak voordat je een meeting of brainstorm hebt, moet je eigenlijk een rondje gaan lopen. Binnen of buiten, maakt niet uit. Het is goed voor je creativiteit. Dat stelt gedragswetenschapper Marily Oppezzo in deze TED-talk.

Management

TED-talk: creativiteit nodig? Ga een rondje lopen

Vlak voordat je een meeting of brainstorm hebt, moet je eigenlijk een rondje gaan lopen. Binnen of buiten, maakt niet...

author Romy Donk

clock 0,5 min

Voormalig minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) Pieter Winsemius (75) heeft negen meter aan boeken over creativiteitspsychologie in zijn boekenkast. ‘Toen ik vroeger naar Amerika reisde, kwam ik terug met een Albert Heijn tas vol met boeken. Vaak over dit onderwerp.’ Wat leerde u uit al die boeken? ‘Dat creativiteit en intuïtie veel met elkaar te maken hebben. Eerst bestudeerde ik de onderwerpen los van elkaar, maar gaandeweg ontdekte ik dat ze met elkaar verbonden zijn. Bij mijn baan bij McKinsey en als minister leerde ik dat creativiteit nodig is om los te komen van bepaalde denkpatronen en zaken anders te benaderen. Naast die vorm van creativiteit moet je bij het bedenken van oplossingen durven luisteren naar jezelf: wat voel je en wat zegt je onderbuikgevoel?’ Wat voegt uw nieuwe boek Je hoeft niet gek te zijn om wereldkampioen te worden, maar het helpt wel nog aan al die materie toe? ‘Ik bied een aantal praktisch handvatten om duidelijk te maken hoe creativiteit werkt, voor zowel werknemer als manager. Daarbij is het belangrijk om tegennatuurlijk te handelen. Hoe moeilijk het ook is, je moet soms je eigen denkwijzen durven te doorbreken. Irrationele mensen hebben de wereld veranderd, zei Oscar Wilde eens. Mensen die vastzitten in patronen, doen geen nieuwe ontdekkingen.' Hoe gaat dat tegennatuurlijk handelen in z’n werk? ‘Allereerst moet je je bewust zijn van je eigen raamwerken, alle zekerheden waar jij je keuzes op baseert. Die moet je durven afbreken zodat je ruimte in je hoofd krijgt om naar andere oplossingen te zoeken. Je moet ook inefficiënt durven zijn, soms tijd verknoeien om nieuwe ideeën op te doen. Weet als laatste jezelf af en toe af te remmen, om achterover te leunen en je werk te bekijken. Draaf niet enkel door uit enthousiasme, maar reflecteer.’ Inefficiënt werken, daar zal de manager niet blij mee zijn. ‘Op het eerste oog lijkt dat misschien onlogisch, maar uiteindelijk levert het op de lange termijn meer op om medewerkers wat te laten scharrelen in gedachtegoed. Medewerkers die geïnspireerd raken op werk, zullen uiteindelijk beter werk afleveren. Aan managers de taak om die omgeving te creëren. Iedereen schrijft tegenwoordig over innovatiemanagement, maar het gaat verder dan dat. Om creativiteit te laten ontspringen, zal je vooral moeten kijken naar de samenstelling van je team.’ Wat voor mensen heb je nodig om creativiteit te stimuleren? ‘Allereerst is daar de rol van de manager om rugdekking te geven voor het ontdekken van rariteiten. Er moet voldoende speelruimte bestaan om nieuwe ideeën de vrije loop te laten, zelfs als vrijwel niemand erin gelooft. Tegelijkertijd is het aan de manager om het proces kort en bondig te houden. Niet eeuwig op de tekentafel laten liggen, maar op een gegeven moment ook daadwerkelijk naar de markt.’ ‘Verder zijn er de trekkers in een bedrijf, die hun ploeg weten te inspireren en doorzetten als er dingen fout gaan. Zij trekken als het ware de kar, maar dat is niet de belangrijkste rol. Dat is die van de verbinders, een zeer ondergewaardeerde groep.’ Wat maakt die verbinders zo belangrijk? ‘Zij zijn de schakel tussen de ontwerpafdelingen en de andere afdelingen die het product uiteindelijk moeten gaan maken of verkopen. Er kunnen geweldige dingen bedacht worden, maar als het hoofdkantoor er geen brood in ziet, blijft het liggen. De verbinders spreken twee talen: die van hun eigen team, en die van de teams en de bazen waarmee zij samen moeten werken. Ze brengen nieuwe raamwerken van buiten naar binnen maar zorgen ook voor overdracht naar buiten. Zonder die verbindende schakel zijn er al veel goede ideeën verloren gegaan.’ Kunt u daar een voorbeeld van geven? ‘Toen ik in Stanford woonde, was het ontwikkelingslab van het Palo Alto Research Centre (PARC) binnen een kilometer afstand van ons huis. Er werden geweldige dingen bedacht op het gebied van ICT, maar tegelijkertijd keken de ontwerpers neer op het hoofdkantoor, ‘de pakken’ zoals ze die noemden. Die zouden hen niet snappen en ze hielden ze om die reden buiten de poort. Prachtige producten werden lange tijd niet verkocht, tot Steve Jobs er met hun gedachtengoed vandoor ging en de markt veroverde.’ Creativiteit klinkt op deze manier heel collectief, terwijl intuïtie juist grotendeels individueel georganiseerd is. Hoe kan het dat het dan toch zo verbonden is? Intuïtie lijkt inderdaad misschien iets individueels, maar dat is het vaak niet. Jouw onderbuikgevoel kan hetzelfde zijn als dat van je collega. In de wetenschap zie je dat vaak. Voordat er uiteindelijk een grote ontdekking wordt gedaan, zijn er vaak al honderden kleine artikeltjes over geschreven. Het is niet zo dat één iemand die ontdekking doet, vaak zijn er 1000 mensen afzonderlijk van elkaar met soortgelijke onderzoeken bezig. Allemaal voelen ze dat er iets te ontdekken valt, vaak zonder dat ze het daar met elkaar over hebben.’ Als u naar uw eigen loopbaan kijkt, wat voor rol heeft creativiteit dan gespeeld? ‘Anders dan mensen misschien denken, was er bij mijn functies een grote mate van creativiteit vereist. Creativiteit is niet iets wat schilders en andere kunstenaars enkel nodig hebben. Wie als wetenschapper werkt, hoort ook creatief te kunnen denken om nieuwe ontdekkingen te kunnen doen.’ ‘Toen ik bij McKinsey kwam te werken, werd er een grote mate van creativiteit van mij verwacht. Als je de beste en tevens duurste adviseur van Nederland wilt zijn, moet je laten zien dat je je geld waard bent door anders dan anderen te denken. Toen ik uiteindelijk van 1982 tot 1986 als minister werkte, hebben wel als VROM het milieubeleid op z’n kop gezet. Daar wordt nu nog steeds over gesproken.’ Had u de theorie van tegennatuurlijk handelen toen al bedacht? ‘Gaandeweg kwam ik daarachter. Toen ik de theorie eenmaal door had, durfde ik meer risico’s te nemen. Zie daar ook mijn grote sprongen tussen verschillende functies, ik wilde constant mijn raamwerk verleggen: mezelf vernieuwen.’ U heeft het in uw boek over leermeesters. Van wie leerde u veel? ‘Met mijn eerste baas bij McKinsey, Mickey Huibregtsen, ging ik standaard mee naar meetings om zijn tas te dragen. Ik maakte notulen en achteraf bespraken we wat er gezegd was. De snelste manier om te leren is simpelweg om af te kijken bij iemand die het vak beheerst.’ ‘In de politiek werd ik al snel geadopteerd door Jan de Koning, die al voor de derde keer in het kabinet zat en gezien werd al het geweten van Ruud Lubbers. Hij leerde me wanneer ik interviews moest geven, op welke manier, wanneer ik beleidslijnen uit moest gaan zetten en waar de focus op moest liggen. Daardoor begreep ik veel beter wat ik aan het doen was.’ Denkt u dat u voor iemand anders ook een leermeester bent geweest? ‘Vaak ben je je daar niet bewust van, maar soms heb je het genoegen dat iemand het tegen je zegt. Voor mijn boek Waar halen ze het vandaan?, interviewden we verschillende Bekende Nederlanders over waar ze hun inspiratie vandaan haalden. Johan Cruyff gaf toen aan dat ik één van zijn inspiratiebronnen was. Ik viel achterover van verbazing. Met het boek Je gaat het pas zien als je het doorhebt, dat ik over hem schreef, nam ik hem als een van de eerste mensen serieus met zijn ideeën buiten het voetbal. Dat was voor hem uiteindelijk de inspiratie om de Cruyff Academie op te zetten.’ ‘Je hoeft niet gek te zijn om wereldkampioen te worden, maar het helpt wel’ is hier te bestellen.

Management

Pieter Winsemius: ‘Stap over zekerheden heen om creativiteit te creëren’

Het recept voor creativiteit volgens oud-politicus Pieter Winsemius? Inefficient werken, je eigen ideeën in twijfel durven te trekken en een...

author Loeka Oostra

clock 5 min

Persoonlijke Groei

In het bezit van veel kennis? Dan heb je creatievere inzichten

De enorme hoeveelheid informatie die we per dag moeten verwerken is slecht voor onze concentratie. In deze column legt Mark...

author Mark Tigchelaar

clock 2,5 min

creatiever

Strategie

Hoe het komt dat honing je creatiever maakt dan azijn

Negatief denken werkt letterlijk negatief: het blokkeert delen van het geheugen en dempt de creativiteit. Leiders kunnen daar hun voordeel...

author Redactie

clock 4,5 min

Management

Theorie in twee minuten: 5 lessen voor een werkvloer met ongekende creativiteit

Het aanbod aan management theoriën, ideeën en modellen is immens. We bieden je daarom een selectie van de belangrijkste dingen....

author Remy Gieling

clock 2 min

De beste ideeën komen tot ons op momenten dat we er niet bewust naar op zoek zijn. Waarom blijven we dan creativiteit toch zo forceren? Chris Lewis legt in Too Fast To Think uit hoe het wél kan. Waarom schreef u dit boek? Als economisch journalist voor verschillende Engelse media hield ik me veel bezig met bedrijven. Bij de bedrijven waar ik over de vloer kwam, zag ik vaak dat ze op de verkeerde manier met creativiteit bezig waren. Veel mensen zeggen een idee te krijgen in de douche, tijdens het hardlopen of het uitlaten van de hond. Het is vooral belangrijk dat ze niet bewust bezig zijn met het bedenken van een oplossing. Al deze gegevens worden tijdens een brainstorm volledig in de wind geslagen. Deze mythe wilde ik met het communicatiebedrijf dat ik begon en dit boek doorbreken. Wat is de belangrijkste les die mensen uit dit boek kunnen trekken? Dat werk bovenal plezier op moet leveren. Veel mensen lijken dat vergeten te zijn en zijn vooral met geld bezig. Natuurlijk kan er niet de hele dag gelachen worden, maar je kunt alleen ergens goed in worden als je het ook leuk vindt om te doen. Veel mensen denken op de korte termijn en willen zo snel mogelijk resultaat, maar zo haal je zeker niet het meeste plezier uit je werk. Stel je voor dat je houdt van eten, maar je wordt verwacht om binnen vijf minuten een lasagneschotel naar binnen te werken, dan is de lol er snel vanaf. Zo werkt het ook met werk: neem de tijd voor waar je goed in wilt worden, dan beleef je er het meeste plezier aan. In het boek gaat het over de enorme informatiestroom die we iedere dag moeten verwerken. Op wat voor manier heeft dat ons veranderd? Ieder mens wordt tegenwoordig overladen met informatie. We weten dat onze neef een taart heeft gebakken, maar ook iedere aanslag die gepleegd wordt en wie zijn kat dit jaar voor Halloween als Hitler heeft verkleed. Het is kortom nodig om te filteren. Maar wat je ziet gebeuren in het menselijk brein is dat opinies als eerste worden gefilterd: mensen die het niet met ons eens zijn, worden eruit gefilterd en horen we niet meer. Ook goed nieuws verdwijnt al snel naar de achtergrond. Daardoor denken nogal wat mensen dat het slechter gaat met de wereld dan ooit tevoren, terwijl het tegendeel waar is. Economisch gezien is de wereld nog nooit zo veilig geweest, er is minder armoede en ziekte dan pakweg vijftig jaar geleden, maar er zijn maar weinig mensen die dat zullen zien. Hoe is deze stroom informatie op gang gekomen? De iPhone is de grootste aanstichter van deze stroom informatie. Sinds acht jaar is het mogelijk om al je sociale contacten, toegang tot internet en je e-mail altijd in je broekzak te hebben. Niemand verspilt hierdoor meer enige tijd: we zijn altijd bezig met onze mobiel als we een moment tijd te doden hebben. Doodzonde, want juist in deze momenten komen soms de beste creatieve ideeën boven tafel. Albert Einstein beschreef creativiteit lang geleden als de restanten van verspilde tijd. De overload aan informatie maakt ons in zekere zin minder creatief: creativiteit komt vaak op de momenten dat we niet bezig zijn met het bedenken van een oplossing. Wie zijn brein geen rust gunt, komt hierdoor minder op nieuwe ideeën. Hoe beïnvloedt deze informatiestroom onze hersenen? Stel dat je 50 keer per dat je e-mail checkt, wat je iedere keer één minuut kost. Dat betekent niet alleen dat je bijna een uur kwijt bent aan je mail checken iedere dag, maar ook dat je iedere keer als je onderbroken wordt van je werk overschakelt naar je linkerbrein. Dit terwijl je creativiteit zich juist in je rechterhersenhelft afspeelt. Wie de hele tijd met z’n telefoon bezig is, kan dus niet tegelijkertijd de rust opbrengen om op creatieve ideeën te komen. Hoe is het mogelijk om die rust te vinden? Allereerst moet gezegd worden dat het bedenken van creatieve ideeën niet gestuurd kan worden: vaak kom je op de beste oplossingen op de momenten dat je daar niet bewust mee bezig bent. Dat gezegd hebbende zijn er natuurlijk wel dingen die helpen: voldoende beweging en het uitschakelen van je telefoon en email zijn daar bekende voorbeelden van. Voor de rest is het belangrijk om af en toe te ontspannen en vooral niet bang te zijn om tijd te verspillen. Dat brengt niet alleen creativiteit, maar ook rust in je brein. Wat voor rol kan de manager hierbij spelen? Het is belangrijk om als manager te erkennen dat niet alle belangrijke dingen meetbaar zijn. Blijdschap bijvoorbeeld, of humor op de werkvloer. Niemand zal iemand aannemen tijdens een sollicitatiegesprek omdat hij zo grappig is, maar het zegt wel iets anders over iemand. Hij heeft intellect, gevoel voor timing en brengt een goede sfeer: dat is iets wat in een bedrijf heel belangrijk kan zijn. Natuurlijk gaat het ook om geld en het maken van winst, maar het geluk van mensen wordt te vaak weggezet als een bijproduct.

Management

‘Technologie staat creativiteit in de weg’

De beste ideeën komen tot ons op momenten dat we er niet bewust naar op zoek zijn. Waarom blijven we...

author Loeka Oostra

clock 3,5 min