Zoveel leiders, zoveel leiderschapsstijlen. Maar niet elke manier van leidinggeven past bij jou of bij jouw organisatie. Daarom zetten we de top 5 op een rij. Deze kennis en vaardigheden heb je nodig om een succesvolle manager te zijn. Daarnaast geven we je wereldberoemde namen die representatief zijn voor de leiderschapsstijl.
Leiderschapsstijl #1: De democraat
Dat Google een populaire werkgever is, weten we al. Niet alleen vanwege de inpandige bowlingbaan en sushibar. Vooral de democratische manier van leidinggeven krijgt de handen op elkaar. Uit onderzoek blijkt dat leidinggevenden bij deze techgigant niet aan micromanagement doen. Ze luisteren naar hun medewerkers en moedigen hen aan om eigen ideeën naar voren te brengen. Teamleden krijgen de vrijheid om zelf beslissingen te maken.
Een verregaande manier om een organisatie democratisch in te richten is met zelfsturende teams. Een bedrijf als Luscii bijvoorbeeld kent geen functies, geen hiërarchie. Mede-oprichter Joris Janssen is geen ceo maar Lead Link. Het managementteam heet ‘de hoofdcirkel’. Binnen de organisatie draait het om rollen en specialisaties. ‘Je ziet duidelijker wie waarvoor verantwoordelijk is. We hebben minder overleg, waarmee je tijdwinst creëert.’ Wederzijds respect en vertrouwen zijn de sleutelwoorden. Resultaat is dat medewerkers met creatieve oplossingen komen en betrokken zijn bij het bedrijf.
Wel hak je als leidinggevende nog de knoop door. Je bent beschikbaar om adviezen te geven, mensen te begeleiden en samen te brainstormen. Bij deze leidinggevende stijl ben je eigenlijk meer een begeleider en coördinator. Democratisch leiderschap vind je met name in startups of organisaties waar veel experts werken, zoals laboratoria en ICT-bedrijven. Zelforganisatie is niet voor iedereen weggelegd. ‘Je moet alles wat jou bekend is, durven loslaten. Er is geen autoriteit meer.’ Ook kunnen discussies te lang duren.
Beroemde democraten:
Larry Page, een van de oprichters van Google
Tim Cook, de huidige ceo van Apple
Leiderschapsstijl #2: De autocraat
Als autocratische of autoritaire leidinggevende ben je de tegenpool van de democraat. Jíj bepaalt de strategie, jij richt de taken van je medewerkers in en controleert of deze goed zijn uitgevoerd. Als autoritaire manager communiceer je directief en helder. Er is weinig ruimte voor eigen inbreng vanuit het team.
Dat klinkt allemaal een tikkeltje ouderwets, maar deze stijl van leidinggeven is nog steeds actueel. Vooral in tijden van crisis of bij grotere organisaties waar veel mensen op uitvoerend niveau werken, zijn korte lijntjes effectief. Autoritaire leidinggevenden vind je bij de brandweer en politie, in ziekenhuizen, op bouwplaatsen of binnen chemische installaties.
Keerzijde bij resultaatgericht leidinggeven is de aandacht voor de medewerkers. Het risico bestaat dat je teamleden ongemotiveerd en gefrustreerd raken en dat het ziekteverzuim stijgt. Deze stijl van leidinggeven is dan ook niet geschikt voor de lange termijn. Voor jezelf als leidinggevende geldt dat je na een tijdje opgebrand kan raken. Je kunt jezelf immers niet in tienen splitsen om voortdurend te checken of al je medewerkers hun taken wel goed uitvoeren.
Bekende autocraten:
Michael Dell, oprichter van het gelijknamige bedrijf
Ad Scheepbouwer (oud-KPN)
Leiderschapsstijl #3: De coach
Net zoals jij als leidinggevende altijd beter wil worden in wat je doet, vinden je medewerkers leren en ontwikkelen óók belangrijk. Geef je hun die kans op zelfontplooiing, dan uit zich dat op de werkvloer in werkgeluk en betere resultaten.
Bij coachend leidinggeven bepaal jij de koers én je geef je teamleden alle ruimte om persoonlijk te groeien. Jouw rol als coach is om iemand te helpen zijn of haar volledige potentieel te benutten. Hoe? Door een goede relatie met ze op te bouwen, zodat je weet waar ze behoefte aan hebben. Door vragen te stellen en te luisteren naar je medewerkers.
Deze ceo nam zijn leidinggevenden mee naar het museum, om ze te stimuleren zaken vanuit verschillende perspectieven te bekijken. ‘Rustig naar schilderijen kijken, helpt. Kunst kun je immers vaak op verschillende manieren interpreteren.’
Maak als coach ruimte voor emoties op de werkvloer en wees niet bang die te bespreken. Zo voorkom je spanningen in je team. De Amerikaanse hoogleraar en schrijfster Brene Brown zei het al: ‘Moedige leiders aanvaarden ook emoties als angst en schaamte. Als je durft te leiden, hoef je niet te doen alsof je alle antwoorden weet, of dat je de uitkomst onder controle hebt.’
Is coachend leiderschap voor elke manager weggelegd? De een leert het sneller dan de ander. Soms kunnen leidinggevenden het lastig vinden om vragen te stellen. Maar als je je bewust bent van je gedrag, dan is de eerste stap naar verandering al gezet. Zelfbewustzijn kun je overigens stimuleren. Mediteer bijvoorbeeld voordat je aan je werkdag begint, of maak tijdens je lunch een wandeling.
Bekende coach:
Richard Branson, oprichter van de Virgin Group
Leiderschapsstijl #4: De acrobaat
Een goede manager is flexibel en in staat meerdere (lees: bovenstaande) leiderschapsstijlen te gebruiken, zegt managementgoeroe Ken Blanchard. Hij heeft het concept ‘situationeel leiderschap’ gecoined, het idee dat je je leiderschapsstijl afstemt op de persoon, de opdracht of het project.
Hij onderscheidt drie leiderschapsstijlen. Welke je ‘kiest’, hangt af van de vaardigheden van de medewerker en diens motivatie. Zo past een sturende, directieve stijl van leidinggeven als je enthousiaste medewerkers hebt die net zijn begonnen in je team. De delegerende manier van leidinggeven is het andere uiterste. Die pas je toe als medewerkers ervaren zijn, goed in wat ze doen en gemotiveerd zijn. Hierbij draait het om loslaten en vertrouwen geven.
Bij situationeel leiderschap is het nodig dat je als leidinggevende de ambities, persoonlijkheden en vaardigheden van individuele medewerkers goed kunt inschatten. Dus ook hier geldt: bouw een relatie op met je mensen, wees empathisch en luister naar hun behoeftes.
Management & Leidinggeven
Leer tijdens één van onze management en leiderschapstrainingen om een leider te worden in plaats van de baas te zijn. Stimuleer je mensen, inspireer en motiveer ze.
lees verder
Leiderschapsstijl #5: De motivator
Werk kán heel zwart-wit zijn. In ruil voor het afleveren van goed werk, geef je de medewerker een beloning in de vorm van extra salaris, een bonus of een opleiding. Goede leiders daarentegen weten medewerkers te motiveren om hun prestaties te verbeteren, zegt hoogleraar Janna Stoker.
Bij transactioneel leiderschap staat de extrinsieke motivatie van de medewerker centraal. Bij transformationeel leiderschap zetten medewerkers hun beste beentje voor omdat ze aanslaan op jouw (toekomst)visie en/of jouw persoonlijkheid. Het gaat om de intrinsieke motivatie van je medewerkers waardoor ze het beste uit zichzelf willen halen, ten dienste van de organisatie of een groter goed.
Je haalt op die manier betere en langdurige resultaten. Maar het vraagt ook meer van jou als leidinggevende. Volgens Stoker kun je je medewerkers blijven motiveren en prikkelen door ze autonomie en uitdagingen te bieden en door zingeving te brengen.
En charisma dan, is dat iets wat je kunt aanleren? Volgens Stoker heeft de ene persoon van nature meer uitstraling dan de ander, maar is het niet een aangeboren eigenschap. Toon zelfvertrouwen, geef oprechte complimenten en wees behulpzaam. Daarmee ‘kweek’ je al een boel charisma.
Bekende motivators:
John F. Kennedy en Barack Obama, oud-presidenten van de Verenigde Staten
Angela Merkel, voormalig bondskanselier van Duitsland
Boyan Slat, oprichter van The Ocean Cleanup
Dit artikel wordt u aangeboden door
SUAS
SUAS (een merk van Schouten & Nelissen) ontwikkelt al ruim 40 jaar kwalitatieve opleidingen en trainingen. Bij SUAS leiden we je op met power skills, de kennis en vaardigheden waarmee jij sterk én in beweging blijft.
Bekijk ons uitgebreide aanbod
