Autoritair leiderschap is volgens veel leiderschapsdenkers passé, maar is dat eigenlijk wel zo? Is het misschien niet juist weer in opkomst als je kijkt naar de populariteit van leiders als Trump? Of is Trump helemaal geen goed voorbeeld van een autoritaire leider? Hoe herken je autoritair leiderschap?
Autoritair leiderschap herkennen
Louis van Gaal, Jan Marijnissen en Poetin, dit zijn typisch leiders met een autoritaire stijl. Ze geven bevelen aan hun ondergeschikten en hun ondergeschikten gehoorzamen, hun wil is dus gewoon wet. In het geval van Poetin is dat natuurlijk ook letterlijk zo. Bij Louis van Gaal en Jan Marijnissen is dat puur omdat hun ondergeschikten beslissen dat ze deze leiders willen volgen. Vaak heeft dat te maken met het geloof dat deze leider hen tot een bepaald doel (resultaat) kan leiden.
Kenmerken van een autoritaire leider
Aan deze eigenschappen kun je een autoritaire leider herkennen:
- Dominant aanwezig
- Dicteert wat er moet gebeuren
- Dreigt met sancties
- Harde manier van communiceren
- Uit vaak frustraties en boosheid
Voordelen autoritair leiderschap
Autoritair leiderschap kan als voordeel hebben dat er resultaat wordt behaald. Er worden knopen doorgehakt en beslissingen genomen. In crisissituaties of in tijdnood kan dit goed werken, of in een omgeving als het leger. Ook wanneer de medewerkers veel sturing nodig hebben, bijvoorbeeld wanneer ze net zijn begonnen. De autoritaire of directieve stijl kan dan later overgaan in een meer coachende stijl, volgens het situationeel leiderschapsmodel, waarover je hieronder meer leest.
Nadelen autoritair leiderschap
Deze vorm van leidinggeven wordt steeds minder vaak toegepast, omdat uit veel onderzoeken blijkt dat het enkele nadelen heeft in moderne omgevingen. Medewerkers van een autoritaire leider zijn namelijk vaak extrinsiek gemotiveerd in plaats van intrinsiek, gedreven door angst in plaats van eigen interne wil. Door autoritair leiderschap voelen werknemers zich dan ook minder verantwoordelijk en zijn ze passiever. Ook verhoogt deze leiderschapsstijl stress op de werkvloer. Dit leidt dan weer tot een hoger verzuim en verloop.
Autoritair leiderschap versus democratisch leiderschap
Lijnrecht tegenover autoritair leiderschap staat democratisch leiderschap. Hierin neemt de leider diens medewerkers mee in de besluitvoering. De taak van de leider is om hen te motiveren en verantwoordelijkheid te geven. De leidinggevende hakt alleen de knoop door als er democratisch geen beslissing kan worden genomen.
Aan welk soort leider heb je nu het meeste? Een leider die ervoor zorgt dat de taken worden uitgevoerd en dat iedereen in het gareel loopt of een leider die je om jouw mening vraagt en wil dat er een soort gezamenlijk besluit moet worden genomen? Ben Tiggelaar zet in onderstaande video uiteen wat het grote verschil is tussen autoritair leiderschap en democratisch leiderschap.
Tijd voor situationeel leiderschap?
In een onderzoek naar bergbeklimmers en hun leiders, was het opvallendste resultaat dat onder leiding van een autoritaire – hiërarchische – leider veruit de meeste mensen de top bereikten, maar dat er onder een democratische leider de meeste mensen heelhuids mee terug kwamen van de berg.
Wat betreft autoritair versus democratisch leiderschap is er dus niet per se goed en fout te benoemen. In goed leiderschap is er ruimte voor meerdere vormen voor verschillende situaties, dat noemt men ook wel situationeel leiderschap. Het belangrijkste maar ook meteen het meest lastige met het toepassen van situationeel leiderschap is het stellen van een goede diagnose.
- In welke situatie kies je voor welke stijl?
- En welke stijl past nu het beste bij welke medewerker?
Met andere woorden: in hoeverre is een medewerker vaardig en gemotiveerd genoeg om een bepaalde taak succesvol uit te voeren?
Autoritair leiderschap, dit wil je weten
Wat is autoritair leiderschap?
Bij autoritair leiderschap geeft de leider bevelen en instructies aan de medewerkers. De medewerkers denken niet mee over de invulling van hun werk en er is een hiërarchische structuur. Lees verder voor alle kenmerken van een autoritaire leider.
Wanneer pas je de autoritaire leiderschapsstijl toe?
Autoritair leiderschap is effectief in situaties waar snel beslissingen moeten worden genomen, zoals crisissituaties of in het leger. Het kan ook worden toegepast als onderdeel van situationeel leiderschap, dan ga je als leider later over op een andere stijl, in een andere situatie.
