De kracht van microlearning: ‘Een lekker snackje lesstof’

Drie minuten. Zolang kan een Amerikaanse werknemer zich gemiddeld op een taak concentreren. Jongeren zouden al na 65 seconden zijn afgeleid aldus Johann Hari, schrijver van het boek De aandacht verloren – waarom we ons niet meer kunnen concentreren. Van de werkenden merkt 33 procent dat hun aandachtsspanne korter is geworden. Onder hen zegt vooral de generatie Z (48 procent) daar last van te hebben – jongeren die zijn geboren tussen 1996 en 2015.

Waarom we ons zo lastig kunnen concentreren laat zich raden. Op elk moment van de dag is de nieuwste informatie beschikbaar. Op de laptop, tablet of smartphone klinkt om de zoveel tijd een ‘ping’ – weer een app, (werk)mail, filmpje of pushbericht dat binnenkomt. Mensen zijn continu bereikbaar. En omdat we steeds meer hybride werken, vloeien privé en werk meer in elkaar over.

‘Het voortdurende gevecht om onze aandacht is een feit’, zegt Stefan van der Stigchel, hoogleraar cognitieve psychologie aan de Universiteit Utrecht in de Belgische krant De Tijd.

‘Snel reageren op een prikkel is een veiligheidsmechanisme. Je brein wil weten wat er aan de hand is, zodat het actie kan ondernemen. Het jammere is dat het geen onderscheid maakt tussen een tag op Facebook of een inbreker die je huis binnenvalt.’

Microlearning: Hapklare leerstof

Hoe kun je in deze tijd van korte concentratiebogen jouw teamleden nieuwe thema’s aanleren of ze helpen leren en ontwikkelen? Bij veel bedrijven en organisaties is microlearning populair. ‘Korte leercontent die precies lang genoeg is om deelnemers te bieden wat ze op dat moment nodig hebben en verder te kunnen met hun werk’, aldus Learning en Development-expert Carla Tolgerson. Idealiter is de content binnen vier minuten te ‘consumeren’.

Vergelijk microlearnings met een lekker snackje, zegt Loes Delleman, trainer bij Boertien Vergouwen Overduin. ‘Je pakt een stukje lesstof erbij terwijl je wacht op de bus, of als je nog tien minuten over hebt voor je volgende vergadering. Stiekem zijn we langzaamaan ook steeds meer gewend om kennis op deze hapklare manier tot ons te nemen. Dat doen we bijvoorbeeld al op LinkedIn en Instagram.’

Denk maar eens aan de tutorials op Youtube – hoe je het perfecte eitje kookt of hoe je een fietsband plakt, of aan de vele podcasts – of die nou gaan over het zelf verbouwen van wijn of hoe je de eerste stappen zet als ondernemer – het zijn allemaal vormen van microlearning.

Voorbeelden microlearning

Bedrijven en organisaties zetten ook bite size (leer)content in. Niet alleen via video en audio, maar ook via tekst, infographic, een quiz of een spel. Er zijn genoeg softwarebedrijven die je kunnen helpen om die content te creëren. Maar je kunt het natuurlijk ook zelf, intern, opzetten.

Zo zochten leer- en ontwikkelingsexperts bij Google naar een creatieve manier om de psychologisch veiligheid binnen de teams te waarborgen. Ze zetten een zogeheten fluistercursus op, waarbij medewerkers hun manager een tip konden ‘toefluisteren’ via e-mails. Vervolgens kon die deze suggesties uitproberen tijdens volgende teamvergaderingen. Volgens de techgigant verbeterden leidinggevenden hun gedrag met 22 tot 40 procent in vergelijking met de controlegroep. Inmiddels heeft Google microlearning ook ingevoerd voor andere onderwerpen, zoals coaching en inclusie.

Asurint – een Amerikaans technologiebedrijf met veel millennials in dienst – gebruikte microlearning tijdens het onboardingproces van nieuwe medewerkers. Die kun je op die manier kennis laten maken met procedures, huisregels of de missie van de organisatie.

BVO Bites

Trainingsbureau Boertien Vergouwen Overduin zet microlearning in om de lesstof te herhalen voor deelnemers van hun trainingen. Die ontvangen vier weken lang elke dag een kort audiobericht via Whatsapp, met daarin een tip of een oefening om zo het geleerde toe te passen in het dagelijks leven en werk. Delleman: ‘Tijdens een training leer je een heleboel nieuwe kennis en vaardigheden. Vol inspiratie ga je de volgende dag aan het werk. Maar daar wachten een overvolle mailbox, drie collega’s met een vraag en die presentatie die je moet voorbereiden.’ Met microlearning kun je zo snel mogelijk impact maken met je nieuwe skills. ‘Dat betekent sneller nieuwe gewoontes aanleren en een hoger leerrendement’, aldus de trainer.

Volgens Tolgerson kun je hapklare stukken content inzetten om nieuwe veranderingen of processen te introduceren aan collega’s, of als follow- up van een bijeenkomst of training. Je kunt microlearning gebruiken om je organisatiedoelen te bereiken en die binnen je team (weer) duidelijk op het netvlies te krijgen. Je zet het in om de prestaties op het werk te ondersteunen, door bijvoorbeeld duidelijke werkinstructies op te stellen voor je medewerkers, of een poster op te hangen met de veiligheidsregels.

Overigens is microlearning niet voor álles geschikt. Voor ingewikkelde procedures of cursussen zijn deze korte stukken lesstof minder toepasbaar. Ook als je je teamleden bijvoorbeeld vaardigheden wilt aanleren die om veel (zelf)analyse of interactie vragen, kun je beter andere manieren van ontwikkelen inzetten.

Gen Z en millennials

Microlearning drijft vooral op het beantwoorden van een specifieke vraag of leerdoel, op korte samenvattingen en herhalingen. Want je onthoudt dingen beter als je ze blijft herhalen, ontdekte de Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus al. Hij onderzocht in de 19^e eeuw het geheugen en de snelheid waarmee je nieuwe informatie vergeet. Uit zijn onderzoeken bleek dat je in de eerste 20 minuten nadat je iets hebt geleerd, relatief het meeste vergeet. In de eerste 60 minuten vergeet je ongeveer de helft. Na circa één dag vlakt de hoeveelheid die je vergeet af, na een week vergeet je weer een stuk minder. Regelmatige herhaling gedurende een langere periode helpt dus om het geleerde beter te onthouden. Ook illustraties of het hardop oplezen van de leerstof helpt. Door gespreid leren train je je hersenen op het ophalen van informatie uit je langetermijngeheugen, aldus Ebbinghaus.

Grappig dat de bevindingen van deze ‘oude’ onderzoeker juist aansluit bij de nieuwste generatie werkenden, de Gen Z en de millennials. Die zijn immers opgegroeid met internet en sociale media. Zij zijn gewend informatie of ervaringen tot zich te nemen wanneer ze dat willen en in hun eigen tempo. Microlearning is voor deze jonge werkenden een ideale manier om ze te ontwikkelen en nieuwsgierig te houden.