Hoe fit is jouw team? In 4 stappen naar topprestaties

Het beroemde model voor teamontwikkeling van psycholoog Bruce Tuckman (1936-2016) geeft inzicht in de stadia die een team doorloopt om te komen tot een goed presterend team. Professionele teamcoaches gebruiken Tuckman’s model nog altijd om bestaande teams te helpen verder te verbeteren.

Wil jij ook topprestaties met je team leveren? Werk dan samen met je team aan de volgende vier fases.

#1. Zorg voor veiligheid in je team

Het is als de eerste dag op school, werken met een nieuwe groep mensen. Spannend. Niemand kent elkaar. Wie is de natuurlijke leider, wie de grapjas? Hoe gaan alle verschillende persoonlijkheden met elkaar om?

Ook op de werkvloer bestaat deze zogeheten vormfase. Leden binnen een (nieuw) team zijn bezig met oriënteren en elkaar aftasten. Ze gedragen zich nog onafhankelijk. Over het algemeen zijn de medewerkers gemotiveerd, maar weten nog weinig over de doelstellingen van het team.

Belangrijk is dat je als teamleider eerst zorgt voor een gevoel van veiligheid bij je mensen. Want pas dan ontspannen ze zich, denken ze beter na en zijn ze creatiever. Basisvertrouwen creëren is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Wat helpt, is dat je als manager transparant bent. Duidelijk. Doe wat je zegt en zeg wat je doet – dat idee.

En hoe communicatiever je zelf bent, des te meer zullen je teamleden dat ook zijn. Worstel je zelf met iets, heb je twijfels? Gewoon uiten. Geef verder duidelijk aan welke visie je hebt en waar je met je team heen wilt. Merk je dat de teamleden vrijwel altijd positief reageren op nieuwe ideeën? Trekken ze zich niet meer terug in subgroepjes? Mooi. Dan is er een basis gelegd voor vertrouwen.

#2. Zoek naar de onderstroom: wat speelt er?

De teamleden voelen zich nu veilig genoeg om hun mening te uiten tijdens vergaderingen en besluitvormingen. En dat doen ze dan ook. Naar elkaar, maar ook naar jou als teamleider. In deze zogeheten conflictfase kan het er stormachtig aan toe gaan. Je merkt bijvoorbeeld dat er veel kritiek wordt gegeven op elkaars ideeën. Of dat er polarisatie plaatsvindt binnen de groep.

Binnen een team zul je altijd hebben dat sommige mensen langer werken dan anderen. Of dat de een slordig is en de ander punctueel. Dat kan zorgen voor enorme wrijving of frustratie binnen een groep. Geen paniek, het hoort er allemaal bij. Als projectleider is het wel je taak je mensen goed te begeleiden in deze overgangsfase – want dat is het.

Blijf teamleden stimuleren hun gedachten te uiten. Maar benadruk tevens dat tolerantie voor elkaar en elkaars verschillen belangrijk is. Train de vaardigheden om conflicten constructief op te pakken. Hoe bespreek je meningsverschillen? Hoe geef je positieve feedback?

In een goed functionerend team worden conflicten aangepakt op het moment dat ze opkomen. Merk je dat teamleden confrontaties ontwijken? Of dat ze veel energie steken in anderen overtuigen van het eigen gelijk? Dan is er voor jou nog werk aan de winkel.

#3. Zorg voor een duidelijke taakverdeling

Is het team niet blijven hangen in geruzie? Mooi zo. Medewerkers zullen niet meer als een gebeten slang reageren op kritiek van hun collega’s. Je merkt als teamleider dat ze nu meer op een constructieve en taakgerichte manier meedoen aan vergaderingen en discussies.

Met andere woorden, de samenwerkingsfase is ingezet. Een wij-gevoel is opgekomen. De effectiviteit van je team neemt toe. Voor iedereen is helder wat zijn of haar taken en verantwoordelijkheden zijn. Teamleden komen afspraken overeen. Samen maken ze gezamenlijke regels, normen en waarden. Als teamleider kun je je mensen nu meer zelfstandigheid geven.

#4. Laat je team los

En daarmee kom je in de laatste fase: het moment waarop de teamleden echt samenwerken als groep, als eenheid. Ze zijn het bekende geheel geworden waar de som meer is dan de delen. Is je team op de hoogte van de organisatiedoelen? Toetsen de medewerkers hun beslissingen en prioriteiten daaraan? Maar ook: voeren ze een besluitvormingsproces uit zonder inmenging van jou als teamleider?

Gefeliciteerd: jouw team is nu fit genoeg om topprestaties te leveren, en ideeën en initiatieven te opperen die verder gaan daan de eigen teamdoelstellingen. De prestatiefase is ingegaan. Je kunt taken delegeren en je bezighouden met andere managementverantwoordelijkheden. Je team staat op eigen benen. Tijd om ze los te laten.

Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘Performance Verbeteren’ op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door House of Performance. House of Performance is specialist in het radicaal verbeteren van prestaties op de werkvloer.