Na jarenlang keihard buffelen, heb je die promotie te pakken: de benoeming tot coo van een succesvolle retailer. Dik verdiend, dus trek die champagne maar open en bouw een feestje. Alleen durf je dat niet.
Je kunt je maar niet losmaken van het gevoel dat het nog maar een kwestie van tijd is voor wordt ontdekt dat je deze topbaan eigenlijk niet aankan. Dit imposter–syndroom is maar één van de manieren waarop angst zich manifesteert bij leiders, volgens Morra Aarons Mele, auteur van het recent verschenen The Anxious Achiever.
Angst hoort bij je baan
Je staat hierin echt niet alleen. Het zal je verbazen hoeveel succesvolle leiders worden geterroriseerd door angst, schrijft Aarons-Mele. Het afgerekend worden op doelen, interne en externe competitie, budgetten bepalen, het evalueren van je prestaties… Angst hoort gewoon bij jouw baan.
Die angst manifesteert zich op verschillende manieren op de werkvloer, op een gezonde en een ongezonde manier. Ongezond wordt het wanneer die angst je welzijn en je prestaties ondermijnen.
Wat zijn hiervan zoal de signalen voor leiders?
- Micromanagen om de controle niet te verliezen.
- Niets delegeren. Wat je zelf doet, doe je namelijk beter.
- Andermans werk overdoen, omdat je het niet goed genoeg vindt.
- Alles aan je collega’s overlaten wanneer het moeilijk wordt.
- Verslaafd zijn aan werken of aan iets anders (alcohol, medicijnen, drugs).
- Zonder deadlines doorwerken tot in de nacht en dat ook van collega’s verwachten.
- Voor alles de schuld of verantwoordelijkheid op je nemen.
- Oplossingen hebben voor alle worstcasescenario’s, inclusief een plan A, B, C én D.
- Complimenten afwijzen en successen wijten aan geluk.
Stress versus angst
Dat is gewoon stress, reageer je nu vast. Nope. De symptomen lijken wel op elkaar: je zorgen maken, geïrriteerd zijn, niet kunnen slapen, hartkloppingen, zweten, hoofdpijn, trillingen hebben… Maar stress gaat over echte dreigingen en komt van buiten. Als de oorzaak verdwijnt, verdwijnt de stress.
Angst gaat over wat er zou kunnen gebeuren en komt van binnen. Angst is een reactie op je stress en houdt veel langer aan. Zelfs als dat stressvolle event al voorbij is en er helemaal geen externe dreigingen meer zijn.
Aarons-Mele kan erover meepraten, ze lijdt zelf aan een chronische vorm van angst. Ondertussen heeft ze in digitale marketing vele successen geboekt: voor corporate Amerika, voor de presidentscampagne van Hillary Clinton en voor diverse tech-startups.
Ze is daarna haar eigen adviesbedrijf gestart, Women Online, dat ze in 2021 verkocht. Ze is vandaag onder meer host van een van de meest succesvolle businesspodcasts van Harvard Business Review.
Lees ook: Angst om te falen wordt gemakkelijk verward met angst voor succes
Harde werker
Voor haar is angst dan ook geen zwakte. Als angst goed wordt gemanaged, is het juist een superkracht voor leiders. Angst maakt dat je focust op doelen en op de toekomst. Hard werken én uitstekende resultaten boeken zijn belangrijk, want daarmee kun je je angst beteugelen.
Je staat bovendien haarscherp ‘afgesteld’: elk signaal op van een mogelijke ramp of crisis pik je als eerste op. Daarom is het ook belangrijk om je mensen alle aandacht te geven, een goede luisteraar te zijn en nieuwsgierig te blijven. Ook bij problemen blijf je prima functioneren, want voor jou zijn oncomfortabele gevoelens niets nieuws.
Angst is data
Bovendien geeft angst je nuttige informatie, vindt Aarons-Mele. In plaats dat je je afreageert in de fitness, of je te buiten gaat aan chocolade, of hersenloos blijft scrollen op sociale media kun je je beter afvragen wat die angst je wil vertellen.
Waarom maakt de mail van die collega je zo bang? Waarom neem je nu al shotjes tequila voor die vergadering over twee weken? Wanneer je de signalen herkent, de boodschap begrijpt en ermee om leert gaan, dan maakt angst je een betere leider.
Omdat die angst je dan veel minder afleidt en uitput, gaan je vindingrijkheid, empathie en communicatie erop vooruit. Je focust op kansen én blijft alert op rampen. Je bereikt sneller resultaten, wordt weerbaarder en effectiever. En van deze positieve impact profiteren je mensen natuurlijk mee.
‘Geloof het of niet, je kunt leidinggeven met gezag en impact, zelfs wanneer je je angstig voelt. Je kunt anderen inspireren en motiveren, zelfs wanneer je hoofd en je hart op hol slaan en je je onzeker voelt over jezelf.’
Lees ook: Voel jij je angstig op je werk, dit is hoe je ermee omgaat
Drie tips voor je toolkit
Aarons-Mele beschrijft in het boek de verschillende manifestaties van angst, de rol van ons brein en een uitgebreide aanpak om die angst beter te managen voor leiders. Uit haar toolkit halen we voor MT/Sprout drie tips.
#1 Zie je angst niet langer als een vijand
Het oudere deel van ons brein dat bedreigingen registreert, denkt bij het geritsel van struiken niet aan de wind, maar aan hongerige sabeltandtijgers. Zelfs bij een boodschap op Slack volgt nog altijd dezelfde reactie uit de oertijd: vluchten, vechten of bevriezen.
Die automatische reactie van je brein is dus vaak irrationeel. En dat is frustrerend, schrijft Aarons-Mele. ‘We weten dat het geen zin heeft om in paniek te raken voor een praatje op een netwerkevent. Toch staan we in een hoekje te zweten en te trillen, en lukt het maar niet om eruit te komen.’
Zie je angst niet langer als je vijand. Bedenk dat je brein zijn werk aan het doen is. Het wil je beschermen, maar het is gewoon wat te ijverig. Denk ook niet dat je van je angst afkomt of dat je er volledige controle over krijgt. Dat is een illusie.
De sleutel ligt juist in het managen van je angst. Voorkom dat je angst de bovenhand krijgt. Pauzeer op zo’n moment, onderbreek (letterlijk) wat je aan het doen bent. Denk na over wat je met de voordelen van je angstige natuur kan doen.
Krijg je er energie van om in actie te schieten? Kan je er gaten mee schieten in businessvoorstellen? Kun je veel vragen stellen, zodat anderen op dat netwerkevent vooral zullen praten? Gebruik je angst op een positieve manier.
The Anxious Achiever: Turn Your Biggest Fears into Your Leadership Superpower is geschreven door Morra Aarons-Mele. Het boek is onder meer te bestellen bij managementboek.nl.
#2 Weet wat je triggert
Laat je niet langer verrassen door de automatische reactie van je brein. Ga op zoek naar wat je angst triggert. Op het werk is dat meestal: meetings leiden, conflicten of moeilijke gesprekken voeren, presenteren voor publiek, cryptische communicatie, netwerkevents, promoties…
Deze lijst is voor iedereen anders. Speel dus voor detective: ga bij jezelf op zoek en oordeel vooral niet. Observeer alleen wat er op zo’n moment bij je gebeurt: is dit een gedachte (deze presentatie wordt een ramp), of een lichamelijke sensatie (hartkloppingen), of gedrag (een zak chips leegeten)?
Bij welke situaties treedt dit op en hoe reageer je? Sla je bij de e-mail van een bepaalde collega je laptop dicht? Dat is ontwijken. Besteed je een half uur aan een uitgebreide mail terug? Dat is perfectionisme. Begin je in je hoofd allerlei scenario’s af te spelen over het project dat met deze collega zal falen? Dat is rampdenken
Zoek naar patronen. Die bewustwording is al een belangrijke stap vooruit. Daarmee kun je zo’n reactie op de automatische piloot vervangen door een andere. Bij bijvoorbeeld slechte feedback heb je de keuze: urenlang tobben over waarom je die hebt gekregen of vragen naar welke concrete acties je kunt ondernemen om te verbeteren.
Blijf niet hangen bij waarom, maar schakel over naar wat. Hoe meer je dat doet op een bewuste manier, hoe sneller je triggers in kracht zullen afnemen.
Lees ook: Zo geef je je brein een schop onder de kont om te veranderen
#3 Focus op de feiten
Aarons-Mele beschrijft in haar boek heel wat valkuilen voor je denken, zoals zwart-witdenken, labelen, gedachtelezen, voorspellen, rampdenken en filteren. ‘Dat leidt tot een laag zelfbeeld, slechte beslissingen en een focus op het negatieve.’
Een van de beste manieren om zo’n valkuil aan te pakken, is onderzoeken of wat je denkt ook feitelijk klopt. Kun je echt de gedachten van iemand anders lezen? Kun je exact weten wat de toekomst in petto heeft? Wat is je bewijs hiervoor?
Bijvoorbeeld met labelen. Ben je echt zo’n idioot, omdat je één slechte beslissing neemt? Wat voor bewijs heb je van het tegendeel? Schrijf al je goede beslissingen op. Zo verliest deze valkuil aan kracht.
Leg ook een verzameling van al je successen aan, bewaar al je positieve mails, tweets en andere feedback op een vaste plaats. Bekijk deze collectie wanneer je aan het filteren bent en op één negatief puntje blijft steken, overweldigd raakt door je verantwoordelijkheden, of twijfelt aan jezelf en je prestaties. Dit is feitelijk en objectief bewijs dat je goed werk levert.
