Alvast één ding wil hij duidelijk maken. ‘Er zijn mensen die nog steeds hopen dat het Verenigd Koninkrijk toch niet uit de Europese Unie stapt. Ga er maar van uit dat dit wèl gaat gebeuren. Het huidige Britse politieke klimaat en de roep om harde onderhandelingen met de EU maken het niet aannemelijk dat het Verenigd Koninkrijk bij de Europese interne markt of douane-unie blijft.’ Aan het woord is Anton Valk, voorzitter van de Nederlands Britse Kamer van Koophandel (NBBC).
Formele onderhandelingen gestart
Nu artikel-50 officieel in gang is gezet door de Britse premier Theresa May, gaan de formele onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie officieel van start. Het zal zo’n twee jaar duren voordat de onderhandelingen zijn afgerond. ‘Tot die tijd moeten de Britten zich nog houden aan de Europese regels,’ aldus Valk. Geen reden tot acute paniek dus. ‘Maar Nederlandse bedrijven doen er goed aan voor zichzelf de consequenties van een Brexit in kaart te brengen.’
Zachte versus harde Brexit
Welke gevolgen dat zijn, hangt er vanaf of het gaat om een ‘zachte’ of ‘harde’ Brexit, aldus Carlijn Prins. Zij is econoom Verenigd Koninkrijk bij de Rabobank. ‘Zo kan er een nieuw bilateraal verdrag worden opgesteld tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Dan kunnen bijvoorbeeld voor het ene product wel, en voor het andere geen tarieven gelden.’
Handelsbelemmeringen
Als er helemaal geen handelsverdrag wordt gesloten, gaan de handelsregels van de Wereldhandelsorganisatie WTO waarschijnlijk van kracht. Prins: ‘Dan worden tarieven geheven op de Europese invoer van Britse producten, en op de Europese uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk.’ Vooral voor producten uit de land- en tuinbouw en op de dienstensector zullen de handelsbelemmeringen dan toenemen.
Andere producteisen
Verder zul je als ondernemer te maken krijgen met belemmeringen op het gebied van regelgeving en standaarden. ‘Europa is nu eensgezind als het gaat om producteisen’, zegt Valk van de NBCC. ‘Spullen moeten voldoen aan Europese veiligheids- of milieustandaarden. Die harmonisatie gaat veranderen. Certificeringen van de Britten en die van andere landen in Europa zullen uit elkaar lopen.’
Hardst getroffen sectoren
Welke bedrijven het hardst worden getroffen door de Brexit? Degenen die voor meer dan 6 procent van hun omzet afhankelijk zijn van de vraag uit het Verenigd Koninkrijk, aldus Frits de Vries. Hij is sectorspecialist Industrie bij de Rabobank. Maar een Brexit gaat sowieso pijn doen: het Verenigd Koninkrijk is de derde grootste handelspartner van Nederland gemeten in toegevoegde waarde. Nederland exporteert jaarlijks voor 38 miljard euro naar het Britse eiland en voert voor bijna 21 miljard euro aan goederen en diensten in.
Brexit-stappenplan
Je gaat dus te maken krijgen met handelsbelemmeringen, tariefsverhoging, meer grenscontroles, andere douaneprocedures, hogere kosten en meer administratieve lasten. Hoe kun je je als bedrijf voorbereiden op de Britse uittreding uit de Europese Unie? Een paar tips:
#1. Wat is je relatie met VK?
‘Bepaal eerst wat de relatie van je bedrijf is met het Verenigd Koninkrijk’, aldus De Vries. ‘Exporteer je alleen, of importeer je ook? Heb je een dochteronderneming in het VK? En: wat is de plek van jouw bedrijf in de hele toeleveringsketen? Ben je bijvoorbeeld toeleverancier voor een Duits bedrijf dat exporteert naar een Brits bedrijf? Dat kan ook grote gevolgen hebben voor jouw onderneming.’
#2. Met welke handelsbelemmeringen krijg je te maken?
Vervolgens check je met welke handelsbelemmeringen je te maken kunt krijgen. ‘Let daarbij op invoerheffingen op goederen of douaneprocedures. Ga na of er aanvullende eisen en regels komen binnen de sector waar je werkt. En als je een dochteronderneming in het Verenigd Koninkrijk hebt, zoek dan uit of je daar EU-burgers in dienst hebt’, aldus De Vries. Die lopen het risico dat ze niet in het Verenigd Koninkrijk mogen blijven of dat daarvoor juridische vereisten nodig zijn.
#3. Zijn je contracten Brexit-proof?
Verder raadt de sectorspecialist aan alle contracten na te lopen om te kijken of ze Brexit-proof zijn. ‘Denk bijvoorbeeld aan koop- en distributieovereenkomsten of overeenkomsten op het gebied van agenten, franchise, licenties of verzekeringen.’ Ook rechten op het gebied van intellectueel eigendom moeten onder de loep worden genomen, vooral als deze op Europees niveau zijn aangevraagd.
#4. Welke vervolgstappen ga je nemen?
De te nemen vervolgstappen hangen af van de uitkomsten van de onderhandelingen. Welke acties moeten worden genomen? En op welke manier? Zo kunnen ondernemers alvast alternatieve afzetmogelijkheden of leveranciers verkennen. De Vries: ‘Blijf verder de Brexit-ontwikkelingen monitoren en kijk of je jouw plan van aanpak moet bijschaven.’
Tip: wacht niet te lang
Grotere bedrijven hebben mensen in dienst of kunnen adviseurs inhuren om dit allemaal uit te zoeken. Vaak kennen ze een Taskforce rondom de Brexit. Het midden- en kleinbedrijf doet vooralsnog te weinig, merkt De Vries. ‘Dat komt denk ik vanwege de grote mate van onzekerheid over de exacte uitkomst van de Brexit. En het lijkt ver weg. Toch zou ik zeggen: wacht niet te lang. Begin minimaal met inventariseren.’
Kansen van de Brexit
Of er ook kansen zijn voor Nederlandse bedrijven als gevolg van de Brexit? Valk: ‘Ongeveer 10 tot 15 procent van het Britse bruto nationaal product komt op rekening van de financiële sector. Financiële instellingen overwegen nu naar Parijs, Amsterdam of Franfurt te gaan. Wat dat betreft zijn er kansen voor Amsterdam.’ Valk is dan ook niet somber over de Brexit. ‘Het is niet in het belang van de Britten om een hele grote breuk te veroorzaken. De Europese Unie is belangrijker voor hen dan andersom. Bovendien is het Nederlandse bedrijfsleven uitermate flexibel. Ze spelen in op wat er komt. Ik heb daar vertrouwen in.”
De Rabobank heeft een onderzoek gepubliceerd ‘De impact van een Brexit voor Nederlandse ondernemers. Hierin is ook een Brexit-stappenplan en -checklist te vinden. Lees deze longread hier.
Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘Internationaal Zakendoen’ op mt.nl.
Lees ook:
- Zo verklein je jouw exportrisico’s
- Ouch, voorkom deze blunders met incoterms bij internationaal zakendoen
- 6 landen waar je niet gelijk aan denkt bij internationaal ondernemen
