Een dichte deur. Daar stuitten boze VanMoof-klanten woensdag op. De tientallen vestigingen van de e-bikemaker zijn gesloten nadat het bedrijf de rekeningen niet kon voldoen en naar de rechter stapte om uitstel van betaling aan te vragen. Dat werd werd door de rechter verleend.
Sinds 29 juni verkoopt VanMoof geen fietsonderdelen meer en nemen ze geen nieuwe orders meer aan. Vorige week mistten ze ook al een rentebetaling op leningen van particuliere investeerders.
Vlak voor de verkoopstop was VanMoof nog positief in het nieuws. Het sloot een samenwerking met KwikFit om kapotte fietsen sneller te repareren. In mei presenteerde VanMoof nog twee nieuwe fietsmodellen die in augustus moeten uitkomen. Of dat nog gaat gebeuren, is de vraag.
Het is al tijden onrustig bij de e-bikemaker. Reparatie duurt maanden en klanten klagen over lange levertijden. En dat voor fietsen van een paar duizend euro.
De toekomst van VanMoof hangt aan een zijden draad. Een faillissement lijkt reëel, maar ook een overname of investering zou een optie kunnen zijn. We spraken met verschillende experts die hun licht schijnen over drie mogelijke toekomstscenario’s.
Scenario 1: investering
Laurens Weers, voormalig cfo bij Lightyear, zou het zonde vinden als VanMoof niet uit surseance komt en failliet gaat. ‘Het lijkt me een mooi bedrijf wat met geld te redden is, als ik er zo als buitenstaander naar kijk. De grote partijen die ingestapt zijn, moeten toch wat kapitaal op de plank hebben liggen?’
Weers had dan ook niet verwacht dat VanMoof in surseance van betaling zou komen. ‘Als onderhandelingen op het laatste moment niet door gaan zoals bij Lightyear, is het een ander verhaal. Bij VanMoof zou ik gevoelsmatig verwachten dat er wel een plan is waar vertrouwen in is. Vooral omdat de wortels van de problemen best wel goed te identificeren zijn.’
In zijn optiek zou het geen rocketscience moeten zijn om het bedrijf weer op orde te krijgen. ‘Er zijn genoeg partijen die niks anders doen dan dit rechttrekken. Nu zeggen ze misschien: we moeten eerst de boel op orde hebben na een lange periode van veel groei. Met een positieve cashflow kan groeifinanciering aangehaald worden.’
Hij vergelijkt de situatie bij VanMoof met de voormalige productieproblemen bij Tesla. ‘Daar was ook de opschaling van de productie een probleem. Maar dat is een kwestie van experts naar binnen fietsen. Die gaan ernaartoe en die kunnen het recht trekken.’
Ook retailspecialist Dirk Mulder bij ING ziet kansen voor investeerders. Volgens Mulder heeft VanMoof een geweldig product neergezet met veel technologische innovaties. Ook de markt leent zich ervoor: door de vergrijzing blijven mensen langer mobiel.
Maar voor het zover is, moet er eerst wel wat veranderen aan de kwaliteit van de producten. ‘Ik denk wel dat de focus van groei naar kwaliteit moet en dat ze moeten kijken waar het precies fout is gegaan. De samenwerking met Kwikfit is daarin al een goede stap.’
Een deel van de problemen heeft volgens Mulder te maken met de markt. ‘Als gevolg van corona kwamen onderdelen niet op tijd. Dat soort problemen op de fietsenmarkt die er toch al zijn, zorgen voor een flinke ophoping en dus veel klachten. Maar dat soort dingen zijn naar mijn inziens op te lossen.’
Scenario 2: overname
Ook een overname is een mogelijk scenario, denkt Mulder. Hij denkt daarbij aan grote partijen zoals Pon of Accell. ‘Het zou mooi zijn als het in Nederlandse handen blijft. Verder krijg je bij deze partijen een andere dynamiek dan wanneer het wordt overgenomen door een investeerder. In dat laatste geval komt er meer aandacht voor de cijfermatige ontwikkeling, waar kennis en expertise van de mobiliteitsbranche gewenst zou zijn.’
Een financieel analist die liever anoniem blijft, denkt daar anders over. ‘Accell en Pon hebben de middelen wel, maar die runnen zelf al vrij veel verschillende merken, dus dat is niet efficiënt. Ik denk dat zij eerder blij zijn als VanMoof afsterft.’
De analist denkt eerder aan een private partij of een ander soort financiële partij, mocht VanMoof overgenomen worden. ‘Die kan het dan voor een habbekrats oppakken en weer groot maken. Over een jaar of vijf kan dan een grote partij in de mobiliteit het overnemen. Maar niet nu, want de fietsenmarkt van nu heeft behoorlijk wat uitdagingen.’
Mocht er al sprake zijn van een overname, dan zullen volgens investeerder Jeroen Bertrams alle voorgaande investeerders weggevaagd moeten worden. ‘Dan moet er dus een compleet nieuw scenario komen waar naar winst toegewerkt kan worden. Maar ik vrees dat er echt veel te veel opgehaald moet worden om dat bereiken.’ Bertrams, ook columnist op MTSprout, vergeleek VanMoof eerder al eens met Hyves.
Scenario 3: faillissement
Een investering of overname lijkt Bertrams in ieder geval heel ver weg. Hij vreest dat het bedrijf failliet zal gaan. ‘Gesprekken met geldschieters zijn al mislukt en ik vermoed dat er al veel geshopt is. Een overname is ook weinig kansrijk want het merk is al te veel beschadigd. Misschien dat bepaalde onderdelen wellicht uit de boedel gekocht worden.’
Ook de anonieme analist ziet VanMoof eerder richting een faillissement gaan dan richting een succesvolle doorstart uit surseance. Het is makkelijk om incidenteel de markt te veroveren met mooi design en goede marketing, maar daar zit een keerzijde aan, zegt hij. ‘Ze deden tot drie jaar geleden alles zonder bankiers, zonder advocaten en puur en alleen op basis van crowdfunding. Ze schepten op dat ze de most-funded e-bike company waren. In mijn vakgebied is dat een enorme rode vlag. Als je een bedrijf wil runnen, heb je een gebalanceerde bedrijfsvoering nodig. Zonder professionele investering ben je ten dode opgeschreven. Het is leuk om stoere verhalen te vertellen, maar je moet wel winst maken.’
Marijn Flipse was medeoprichter van Etergo, een startup die als Tesla van de e-scooters gold. Uiteindelijk kon hij alleen door een overname een faillissement voorkomen. Flipse kan zich dus heel goed voorstellen dat er binnen VanMoof nu een volledige focus ligt op het zoeken van een oplossing. Hij denkt vooral dat het product te ingewikkeld was om op deze manier op de markt te brengen waardoor er te veel fouten werden gemaakt.
Hij vergelijkt het met de Belgische VanMoof-concurrent Cowboy, die nog wel kan blijven groeien. ‘Zij hebben een heel simpele fiets op de markt gezet en maakten rustig een nieuw onderdeeltje als ze daar de tijd voor hadden. Ik denk dat VanMoof de fout in is gegaan, omdat ze alles in één keer deden.’ Maar ook bij Cowboy gaat het niet van een leien dakje, bleek gisteren toen de jaaromzet van 2022 bekend werd: een verlies van ruim 32 miljoen euro op een omzet van 41 miljoen.
Door Flipse zijn ervaring bij Etergo kan hij enigszins inschatten hoe de e-bikes bij VanMoof gemaakt worden. ‘Ik denk dat ze te veel fancy dingetjes erin wilden stoppen zoals beeldschermen en geluidjes. En dat maakten ze dan ook nog eens zelf zonder hulp. Ze probeerden dat heel evolutionair in de markt te zetten voor een lage prijs. Dat betekent eigenlijk dat je op iedere euro moet besparen. En als je dat uitrolt naar een grote groep mensen, betekent dat dat als er bij 1 procent iets fout gaat, je meteen grote volumes aan problemen en dus kosten hebt.’
