Nederland trekt 400 miljoen euro uit om samen met Oekraïne drones te ontwikkelen voor verkenning, verdediging ‘én aanval’, liet defensieminister Ruben Brekelmans zondag weten. Dat gebeurt voor de helft in ons land, de andere helft wordt verdeeld tussen Oekraïne en andere landen.
Drones kunnen het verschil maken
Volgens de minister vervulde Nederland eerder een ‘voortrekkersrol’ bij de levering van F-16’s en Patriot-systemen; de eerste van de 24 toegezegde F-16’s is inmiddels geleverd. ‘Nu zetten we dit voort met geavanceerde drones. Deze kunnen echt het verschil maken op het snel veranderende slagveld.’
Welke bedrijven die 400 miljoen euro zullen gaan verdelen, is nog afwachten. Duidelijk is dat TNO, waar de afdeling Defence, Security & Safety vorig jaar al 174 miljoen euro omzette, een spin in het web is van de R&D rond defensietechnologie.
De afgelopen maanden sprak MT/Sprout drie startups die wel weten waaraan ze extra ontwikkelingsgeld zouden investeren om in en met Oekraïne technologie te ontwikkelen rond drones.
1. Avalor AI: software maakt zwerm drones autonoom
Dankzij Nexus, de software van startup Avalor AI, kunnen militaire drones en robots autonoom eropuit rijden, vliegen of varen om samen hun taak te doen. Daarvoor hoeven ze niet continu in verbinding te staan met de legereenheid die ze eropuit stuurt. ‘Vergelijk het met militairen van vlees en bloed’, legt oprichter Maurits Korthals Altes uit. ‘Als die geen radiocontact met een commandocentrum hebben, weten ze nog steeds wat het doel is van de operatie en welke handelingen ze moeten verrichten.’
Kennisuitwisseling met Oekraïne
Met de hardware zelf bemoeit de Amsterdamse startup zich niet. ‘We werken wel nauw samen met leveranciers van drones en de apparatuur voor navigatie, perceptie en andere onderdelen. Er is een behoorlijke stapel aan technologie nodig om dit mogelijk te maken, wij overkoepelen die met onze software.’
Korthals Altes mag er niet veel over prijsgeven, maar het is geen geheim dat zijn bedrijf Oekraïne bezocht om de software verder te ontwikkelen. ‘Er vindt kennisuitwisseling plaats, ons doel is straks iets te leveren wat bruikbaar is. In Oekraïne zie je wel hoe hinderlijk en gevaarlijk het is als je werkt met drones zonder geïntegreerd systeem. Daar worden regelmatig eigen drones uit de lucht geschoten door een gebrek aan informatie.’
Lees het interview met Maurits Korthals Altes »
2. Robin Radar: mobiele radar spot de allerkleinste drones
Siete Hamminga ontwikkelde een detectiesysteem voor vogels, die starts en landingen van vliegtuigen behoorlijk in de war kunnen schoppen. Sinds hij zijn radar geschikt maakt voor drones, loopt het storm bij Robin Radar Systems. ‘Ik had bedacht dat drones een issue zouden gaan worden, onder meer voor de veiligheid rond vliegvelden.’
De afgelopen jaren heeft het bedrijf zijn radar veelzijdiger en preciezer weten te krijgen. Hij ‘ziet’ nu ook drones in 3D en werkt beter samen met apparatuur die ze kan uitschakelen. De scaleup groeide intussen van nog geen 20 medewerkers tot 160 fte vandaag. ‘De volwassenheid van het bedrijf viel min of meer samen met de geopolitieke situatie die ontstond toen de Russen Oekraïne binnenvielen.’
Piekbehoefte in vraag naar droneradars
En dat veroorzaakte een ‘piekbehoefte’ in de vraag naar droneradars voor Oekraïne. ‘Ik noem het zo, omdat je natuurlijk hoopt dat die piek een keer afneemt. Voorheen was iedereen gericht op het tegenhouden van dure, slimme raketten. Nu moeten we ons ineens verdedigen tegen goedkope drones die massaal worden ingezet en waar veel te dure munitie op wordt afgeschoten.’
In augustus kocht Defensie 51 mobiele radars bij Hamminga, bedoeld om aan Oekraïne te doneren.
Lees het interview met Siete Hamminga »
3. AI Armements: dronewapen als luchtafweer tegen drones
Oekraïne heeft niet alleen drones nodig voor verkenning, verdediging en eventuele aanvallen, het zal zich ook moeten verdedigen tegen onbemande vliegende objecten. Dat maakt de startup van Gerard Zondervan relevant. Twee jaar geleden besloot hij dat Nederland weer een eigen producent van munitie moest krijgen. Sinds kort trekt zijn Artillerie Inrichtingen Armaments (AI Armaments) op wapenbeurzen volop de aandacht met een antidronegranaat.
Net als andere ondernemers in zijn sector weet Zondervan dat je vooral met innovatie een plek kunt veroveren tussen de usual suspects die de grote defensieorders krijgen. Zijn ingenieurs werken daarom aan granaten voor speciale toepassingen die sinds kort hard nodig zijn op het slagveld: munitie voor het gebruik in én tegen drones. ‘Wat wij maken is geen drone, het is een wapen. En we maken ook niet de simpele granaten die iedereen maakt.’
‘Iedereen ziet in Oekraïne hoe drones de oorlogsvoering hebben veranderd. Zeker op het slagveld zelf, waar militairen het doelwit zijn, gewapend of niet. Ze vegen daar echt hun gat af met de Geneefse Conventies. Afschuwelijk natuurlijk, dus is het zaak om mensen op de grond de middelen te geven om zich daartegen te verdedigen. Een soort luchtafweer waarmee we straks onze troepen ook een kans geven.’
AI Armaments ontwikkelt nu granaten in combinatie met drones die trefzekerder werken tegen tanks en andere drones dan de systemen die nu – soms houtje-touwtje – in het oosten de lucht ingaan. ‘En we maken alles zelf, ook omdat het veilig moet zijn en als we zaken willen doen met Defensie een Chinese drone uit den boze is.’
Lees het interview met Gerard Zondervan »
