Deelscooterbedrijf Check breidt uit met auto’s. Heel voorzichtig nog: in Amsterdam staan tien Volkswagen ID3’s aan hun laadkabel te wachten op Checkgebruikers die een keer overdekt van A naar B willen – maar ook weer terug.
Check deelauto krijgt eigen zone
Want Check biedt zijn nieuwe deelauto’s een tikje anders aan dan een autodelers als ShareNow en GreenMobility. Je boekt hem met een app, betaalt een starttarief, plus een tarief per minuut rijtijd of wachttijd. Tot zover gesneden koek voor wie gewend is aan one-way deelvervoer.
Maar aan het einde van de rit moet de VW wel worden geparkeerd in zijn eigen zone, een blok van een paar straten in Amsterdam-Zuid of De Pijp.
We zijn geen scooterverhuurbedrijf, we zijn er om de makkelijkste manier van vervoer in de stad aan te bieden
‘We doen niet aan korte autoritjes binnen de stad, daarvoor hebben we al de scooters’, zegt Marco Knitel, medeoprichter van de deeldienst. ‘Onze doelstelling is namelijk de stad leefbaarder te maken. Onze auto’s moeten daarom echt complementair zijn. Ze zijn bedoeld voor Checkgebruikers die geen eigen auto hebben en buiten de stad moeten zijn. Een deelauto stelt de noodzaak om een eigen auto te kopen uit, of we voorkomen die aanschaf zelfs helemaal.’
Deelauto’s draaien proef in Amsterdam
Dat de behoefte aan deelauto’s enorm is in Zuid en De Pijp, weet Check dankzij de informatie die het ophaalt bij de 105.000 klanten in Amsterdam. Meer dan de helft bezit geen eigen auto, maar heeft die wel af en toe nodig. ‘Als je weet dat De Pijp de dichtstbevolkte wijk van Amsterdam is, en daarmee van heel Nederland, en het autobezit er tot de laagste van het land behoort, is het obvious dat het daar gaat werken.’
De komende tijd draait Check proef in de twee Amsterdamse wijken om te leren hoe de auto’s exact worden gebruikt. Dat moet de data opleveren die nodig is om te bepalen waar en onder welke voorwaarden de vloot kan worden uitgebreid.
‘Check is geen scooterbedrijf’
Is het logisch dat Knitel en zijn medeoprichter Paul van Merrienboer nu auto’s toevoegen aan hun vloot van inmiddels 7.000 deelscooters en (in Duitsland) stepjes? Ja hoor, zegt Van Merrienboer. ‘We zijn geen scooterverhuurbedrijf, we zijn er om de makkelijkste manier van vervoer in de stad aan te bieden.’
Scooters waren daarin de eerste stap. Nu volgen auto’s, maar er kunnen volgens Van Merrienboer ook ooit fietsen of stepjes bij komen. ‘Nu we met de scooters een winstgevende en groeiende dienst hebben gebouwd, zetten we de volgende stap. En dan niet met honderd auto’s tegelijk, maar gecontroleerd.’
Nu geld niet meer gratis is, concurreren we weer puur op de inhoud
Eigenlijk groter nieuws dan die twee plukjes deelauto’s: Check groeide in 2022 keihard. De omzet verdubbelde tot 17 miljoen euro, het aantal ritjes groeide nog een tikje harder, van 3,2 miljoen naar 6,3 miljoen. Check bedient inmiddels 600.000 gebruikers in 19 Nederlandse steden en maakt onderaan de streep zelfs winst.
Go Sharing gered door BinBin
Knitel: ‘Dat hoort wat ons betreft bij een gezond en duurzaam bedrijf. Het voelt ook als een verantwoordelijkheid tegenover onze mensen: ik wil geen bedrijf runnen dat eerst groeit at all cost om vervolgens massaal mensen te ontslaan.’
Wat dat betreft was Check misschien zijn tijd vooruit: vooral de buitenlandse concurrenten werden ooit volgestort met kapitaal, maar moesten de afgelopen jaar flink op de rem trappen.
In Nederland werd Go Sharing onlangs ternauwernood gered door het Turkse BinBin. Eerder had het zich al teruggetrokken uit handenvol steden. Knitel: ‘Wij kenden BinBin niet, maar wat ons betreft is de doorstart goed nieuws: negativiteit rond concurrenten straalt ook op ons af. We hopen dat ze Go Sharing op de rit krijgen.’
Die andere belangrijke concurrent, Felyx, stootte zijn Duitse activiteiten af om zich aan te passen aan de veranderde tijd. Knitel: ‘Nu geld niet meer gratis is, concurreren we weer puur op de inhoud: het product. Dat is een kwestie van fair play.’
Lees ook: Lightyear, VanMoof en GreenMo: zonder geld als goedkope brandstof stokt de banenmotor
Check had Ponooc als founding father
Voor de goede orde: ook Van Merrienboer en Knitel hadden nooit te klagen over funding. Ponooc, de investeringsmaatschappij uit de familie van auto-importeur Pon, stak als founding father de eerste miljoenen in hun startup. In 2019 lag daar een plan voor een micromobility-dienst. Van Merrienboer had daarvoor vijf jaar gewerkt bij Greenwheels, de autodeeldienst die in handen is van Pon, en had wel trek in een startupavontuur.
‘Het heeft uiteindelijk een heel andere vorm gekregen dan wat er lag. Maar ik had ervaring met het opzetten van corporate startups en dat wilde ik niet meer. We zijn ook niet verplicht om zaken te doen met andere deelnemingen van ze. Ponooc opereert zelfstandig binnen Pon, en wij hangen daar weer als onafhankelijke startup onder.’
Ik hoef niemand bij ons bedrijf uit te leggen wat unit economics zijn of de cost per acquisition
‘Met alle ondernemersrisico’s van dien, maar het is anderzijds wel comfortabel om als venture vanuit Ponooc te starten. We kwamen zeker in het begin makkelijker binnen bij partners.’ Van Merrienboer vond in Knitel, die ervaring heeft opgedaan bij Uber en Uber Eats met vervoer- en bestel-apps, de perfecte compagnon.
Data maakt het verschil tussen winst en verlies
Maar het waren ook weer geen tientallen miljoenen die Ponooc investeerde. Meer kapitaal leidt namelijk niet automatisch tot succes of winst. Het verschil tussen groei en krimp, tussen duurzame winst en geld verbranden is volgens de Checkmannen grotendeels terug te voeren op een goed werkend technisch platform. En vooral: data.
Data die uitwijst hoe de bezettingsgraad van elke scooter is, waar de vraag op welk moment piekt en wat de beste plekken zijn om een deelscooter neer te zetten. ‘We letten echt op de kwaliteit van ons product: waar wordt de app geopend, en staat daar binnen 200 meter een scooter?’
Check-scooter maakt 5,4 ritjes per dag
Gemiddeld maken de Check-scooters 5,4 ritjes per dag, met gemiddeld 1,3 personen, lepelt Knitel op. Maar in Amsterdam maken ze 10 ritten, daar staan ze hooguit een uur of twee per dag stil. ‘Alles bij elkaar verplaatsen zich dagelijks 49.000 mensen via ons. Dat zijn bij elkaar toch duizend touringcars.’
Alle 30 medewerkers van Check zijn er zelfs op aangenomen: ze moeten feeling hebben voor data. Knitel: ‘Iedereen hier weet wat elke rit kost, ik hoef niemand uit te leggen wat unit economics zijn of de cost per acquisition.’
Check wil ook dit jaar verdubbelen in omzet en trok daarvoor de afgelopen maanden weer naar nieuwe steden als Almere en Nijmegen. In de grootste Nederlandse steden is de businesscase voor deelscooters sluitend te krijgen, zeker als ze een flinke studentenpopulatie hebben.
Studenten omarmen de scooters razendsnel. Maar volgens Knitel en Van Merrienboer is er in elke stad met 100.000 inwoners plek . ‘Dat zijn er 30 in Nederland, en dan hebben die ook nog randgemeenten waar ook voldoende vraag is.’ Voldoende mogelijkheden om door te groeien dus. ‘We gaan van boven naar beneden wat de omvang van de steden betreft.’
Utrecht stopt met deelscooters
Maar daarvoor moet de scooter- en autodeler wel de bestuurders meekrijgen. Utrecht bijvoorbeeld heeft vorig jaar besloten dat het geen vergunningen meer uitgeeft aan deelbedrijven. En ook elders is zowel het aantal vergunningen als het aantal scooters beperkt. Dat zet een rem op de groei.
Er is nog veel potentie in het beter afstemmen van vraag en aanbod
Van Merrienboer: ‘We leven bij de gratie van vergunningen. Soms worden die verloot, daar hebben we dus weinig grip op. We gaan altijd het gesprek aan met de gemeenten waarin we actief willen worden. We zien onszelf ook echt als aanbieder van twee producten: de scooters voor onze gebruikers, en voor overheden en niet-gebruikers moeten we zorgen voor een dienst die met respect voor de publieke ruimte werkt en geen overlast veroorzaakt.’
Groei dankzij data
Check zet ook weer data in om zijn groei verder aan te jagen. Van Merrienboer: ‘Er is nog veel potentie in het beter afstemmen van vraag en aanbod. Daarvoor gaan we geen mensen inhuren die scooters verplaatsen, maar we kijken hoe we dat kunnen sturen met slimme pricing. Als iemand op het juiste moment de goede kant oprijdt, zou dat voordeel moeten opleveren.’
Financiering voor de groei komt tegenwoordig grotendeels uit de eigen cashflow. Na Ponooc stapte in 2022 een nieuwe aandeelhouder in: Slingshot Ventures. De ronde leverde 10 miljoen euro op.
‘Dat raken we zo min mogelijk aan,’ lacht Van Merrienboer. ‘Onze runway is in feite oneindig. We gebruiken de financiering mondjesmaat om nieuwe groeikansen te valideren. Onze corebusiness in Nederland is winstgevend. Als ik zie dat concurrenten die veel geld ophaalden nu op de blaren moeten zitten, bevestigt dat onze keuze.’
Lees ook: Stella Fietsen laat zien waar de pijn zit in de e-bikemarkt: goedkope fietsen zijn uit de gratie
