Geen producten in de winkelwagen.
Het zal niet iedereen zijn opgevallen, maar er gaat een streep door een regeling die bedoeld leek om het ecosysteem voor startups in Nederland een boost te geven. ‘Vermogende vreemdelingen’ van buiten Europa kunnen hier een visum krijgen, op voorwaarde dat ze minimaal 1,25 miljoen euro investeren in een innovatieve onderneming.
Geld voor venturecapitalfondsen
In de praktijk houdt dat in dat het geld moet gaan naar een rijtje bekende en door de RVO erkende venturecapitalfondsen. De herkomst van het geld mag natuurlijk niet malafide zijn, een andere voorwaarde die wordt gecontroleerd voordat de immigrant zijn Nederlandse visum krijgt.
Slecht nieuws voor buitenlandse investeerders, maar ook voor OrangeVisas, het visumbureau van ondernemers Niels van Deuren en Hidde Terpstra: de regeling dreigt in relatieve stilte te worden afgeschaft. Dat was al besloten in 2021 door het vorige kabinet. Minister Eric van der Burg heeft begin dit jaar via de Staatscourant aangekondigd dat vermogende vreemdelingen geen visum meer krijgen louter omdat ze in startups investeren.
Misbruik en malafide kapitaal
De redenen: de kans op misbruik en de instroom van malafide kapitaal is ondanks alle checks te groot. Dit terwijl het de afgelopen jaren nou niet echt storm liep op de investeerdersvisa. Welgeteld tien zijn sinds 2013 verleend aan vermogende buitenlanders die 1,25 miljoen stortten. Met andere woorden: het Nederlandse startupecosysteem kan misschien wel zonder.
Maar Terpstra ziet dat anders. ‘Juist in een tijd waarin het voor startups veel moeilijker is om aan kapitaal te komen, wordt deze regeling afgeschaft. Dat is doodzonde, zeker als je weet dat we hier wel degelijk concrete aanvragen hebben liggen. In de coronajaren is het vanzelfsprekend rustig geweest, maar er lijkt een stroom op gang te komen.’
Immigranten kopen visa
‘We hebben momenteel meerdere families aan het begin van de pijplijn. Op dit moment hebben we twee families in de pijplijn, een uit Amerika en een uit India. Beide hebben hun investeringsovereenkomst van 1,25 miljoen euro getekend en de bedragen gestort op de bankrekening van een vc.’
De visum-ondernemer geeft toe: in feite kopen de vermogende immigranten hun visa, ze zullen verder niet heel actief worden binnen het ecosysteem van startups en scaleups. ‘Vermogende mensen willen graag naar Nederland verhuizen, moet je hen dan weigeren? Helemaal als zij 1,25 miljoen euro willen investeren in Nederlandse startups.’
Volgens Terpstra kan het de komende jaren best aardig aantikken, zeker omdat andere Europese landen hun grenzen ook lijken te sluiten voor particuliere startupinvesteerders. ‘We hebben een partnership getekend met ‘s werelds grootste investor visa-bureau. Zij verwachten, gebaseerd op eerdere interesse, dat er de komende twaalf maanden 25 tot 50 families een Investor Visum in Nederland zullen aanvragen. Dat is dus potentieel 62,5 miljoen euro extra voor Nederlandse startups.’
Peak relativeert belang
Johan van Mil, partner bij Peak, een van de vc’s waarnaar de potentiële immigranten worden doorverwezen, relativeert het belang van de investeerdersvisa voor Nederland. ‘Er is nog steeds geld genoeg, in de fondsen en ook in de zakken van investeerders. Daar zullen de investeerders die 1,25 miljoen storten niet echt het verschil gaan maken.’
Lees ook: Constantijn: maak investeren in startups aftrekbaar, in Engeland werkt dat perfect
‘Maar dat ligt natuurlijk anders voor startups die het nu lastiger hebben. Wat voor mij persoonlijk belangrijk is dat we de grenzen openhouden, zowel voor mensen die het nodig hebben, als voor kapitaal en kennis. Voordat we deze mogelijkheid afsluiten, zou het eigenlijk binnen Europa geregeld moeten worden.’
Onbekend maakt onbenut
Lucien Burm, voorzitter van de Dutch Startup Association (DSA), stelt dat het ‘altijd van belang is om te zorgen dat er zoveel mogelijk contact en mogelijkheden tussen startups en investeerders zijn.’ Maar gezien dat ene verstrekte visum per jaar was het investeerdersvisum blijkbaar niet zo bekend. ‘Dat onderschrijft weer dat veel regels en mogelijkheden vanuit de overheid onbekend en onbenut zijn. Dat is al een uitdaging op zich. We zullen onderzoeken wat hiermee moet of kan.’
Een alternatief dat overigens hoog op het wensenlijstje van de DSA staat: een Nederlandse versie van een Britse regeling die investeren in startups door particulieren aftrekbaar maakt. ‘Dat zal in ieder geval effect sorteren. Dat is goed te zien in landen om ons heen.’ Ook Techleap-boegbeeld Constantijn van Oranje was tegenover MT/Sprout al enthousiast over die zogeheten Enterprise Investment Scheme (EIS).
Investeerders welkom tot 1 oktober
Terpstra heeft zelf een baan ernaast, en zijn compagnon Van Deuren was ooit oprichter van Housing Anywhere en tegenwoordig zelf vooral actief als investeerder. Ze zullen niet omvallen als investeerders geen Nederlandse visum kunnen krijgen. Toch zijn ze een offensief gestart om de regeling voor vermogende vreemdelingen te behouden.
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft wat dat betreft weinig bemoedigend nieuws: ‘Politieke besluitvorming in kabinet en Tweede Kamer heeft plaatsgevonden. De regeling komt dan ook definitief te vervallen op 1 oktober aanstaande.’
Dat zal de dag zijn nadat het besluit wordt gepubliceerd in het Staatsblad. Tot dat moment worden alle lopende dossiers nog in behandeling genomen door de IND.
Schrappen visum als hamerstuk
Het is dus nog niet helemaal water under the bridge. De vermogende investeerder van buiten de EU met eerlijk kapitaal kan nog even in Nederland terecht. Hij of zij moet dan wel een goede administratie hebben, want zelfs alle bitcointransacties worden gescreend op de herkomst van het geld.
En de ondernemers achter OrangeVisas zouden natuurlijk geen ondernemers zijn als ze met de armen over elkaar blijven afwachten. Terpstra: ‘Het schrappen van het investeerdersvisum is misschien gepland als hamerstuk. Tenzij we hier de juiste aandacht voor kunnen krijgen en we het op die manier kunnen omdraaien.’
Lees ook: De grootste investeringen in april: Weaviate, warmtepompen en superbatterij E-Magy
