In de jaren negentig voerde de wetenschapper dr. Richard Wiseman een eenvoudig experiment uit. Hij vroeg een groep mensen om het aantal foto’s in een krant te tellen. Voordat zij hieraan begonnen, vulden ze eerst een korte vragenlijst in, waar ze ook moesten aangeven of ze zich een geluksvogel voelden of niet.
De groep die zichzelf identificeerde als een geluksvogel had maar een paar seconden nodig om het totaal aantal foto’s te tellen, terwijl de andere groep er twee minuten over deed.
Wat bleek? Op de tweede pagina stond een enorme advertentie met de tekst ‘Stop met tellen. Er staan 42 foto’s in deze krant.’ De geluksvogels zagen dit, maar de mensen die zichzelf minder gelukkig prijzen leken angstiger waardoor hun waarnemingsvermogen werd beperkt. Ze keken volledig over de advertentie heen.
Omgaan met onverwachte gebeurtenissen
Een van de meest interessante verschillen tussen de mazzelaars en de pechvogels is wat we de zogenaamde attention spotlight noemen. Mazzelaars zijn altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden en grijpen daar iedere kans voor aan, groot én klein. De pechvogels daarentegen lijken veel minder de positieve kant van veranderingen te zien.
De manier waarop je met veranderingen omgaat, heeft een enorme invloed op jouw succes
De hele dag door gebeuren er dingen die we niet hadden verwacht. De trein heeft vertraging, de weg is opengebroken waardoor je een andere route moet nemen, of een afspraak wordt verplaatst naar een andere locatie. De manier waarop je met deze veranderingen omgaat, heeft een enorme invloed op jouw succes.
Ga je zitten mokken op een bankje om te wachten op de volgende trein of maak je een praatje met iemand anders op het perron? Want dat kan nou net toevallig iemand zijn die jou kan helpen met een probleem waar je maar niet uitkomt, of het begin van een leuke samenwerking.
De start van BlueAlp
Een mooi voorbeeld hiervan is dat van Chris van der Ree, het technische brein achter BlueAlp. Chris was toevallig in New York toen de aanslagen van 11 september 2001 plaatsvonden. Hij zat er twee weken vast voordat hij weer naar Nederland kon terugkeren. Hij raakte daar aan de praat met een Duitse hoogleraar die hetzelfde overkwam en er was een klik. Het contact bleef, zij het sporadisch.
Jaren later werd Chris door hem gebeld en in contact gebracht met een Zwitsers bedrijf dat onrecyclebaar plastic afval weer terug kon brengen naar zijn oorsprong: olie. Een circulaire wereldprimeur.
Alleen, men had enorm veel moeite om de installaties werkend te krijgen, iets dat Chris met zijn team uiteindelijk wel lukte. Na jaren van innoveren is eind 2021 de eerste fabriek in gebruik genomen en wordt er nu druk gewerkt aan een tweede.
We onderschatten het onverwachte
Christian Busch, wetenschapper aan New York University, raakte gefascineerd door het onderwerp serendipiteit, begon er onderzoek naar te doen en schreef er het boek The Serendipity Mindset over. Hij kwam erachter dat het onverwachte vaak wordt onderschat en onderbenut, terwijl daar nou net heel veel kansen liggen.
Uit zijn onderzoek blijkt dat de meest succesvolle, inspirerende en vreugdevolle mensen intuïtief in staat zijn om het beste te halen uit onverwachte situaties en ontmoetingen. Zij kunnen flexibel omgaan met veranderingen door niet de beperkingen, maar juist de mogelijkheden te zien.
Iedereen kan leren om meer te halen uit toevalstreffers
Een van de jeugdvrienden van Christian Busch zei altijd: ‘Het is vrij waarschijnlijk dat het onwaarschijnlijke zal gebeuren.’ Een mooi voorbeeld daarvan kwam Busch tegen toen hij samenwerkte met Haier, de innovatieve Chinese witgoedfabrikant.
Chinese boeren klaagden bij Haier dat de wasmachines veel te snel stuk gingen. Na doorvragen bleek dat de boeren de machines gebruikten voor het wassen van aardappelen. In plaats van de boeren uit te leggen dat het apparaat daar niet voor was gemaakt, zagen ze juist een kans en ontwikkelden ze een apparaat dat ook aardappelen kon wassen.
Serendipiteit kun je leren
Iedereen kan leren om meer te halen uit toevalstreffers, zoals door simpelweg in de wekelijkse teammeeting de vraag te stellen ‘Wat heeft jou deze week verrast?’
Ook kun je zelf serendipiteit stimuleren, door bijvoorbeeld als iemand vraagt wat voor werk je doet, een paar heel verschillende dingen op te noemen. Dan zit er bijna altijd wel een haakje tussen waar de ander op doorpakt. Als je zelf iemand benadert, leer je wellicht meer door te vragen welk boek zij op het moment leest en waarom.
Je zult verrast staan wat voor interessante dingen je allemaal te horen krijgt. De kunst is dan aan jou om er vervolgens ook wat mee te doen.
Lees meer columns van Simone van Neerven:
- Innovatie aanjagen? Zes tips om rebellen in je team in hun kracht te zetten
- Oh jee, een rebel in je team! Maar is dat wel zo’n ramp?
- Wil je innoveren? Leer dan comfortabel te zijn met je oncomfortabel voelen
