Help! Ik ben een rebel. Wat nu?

Bedrijven willen innovatiever zijn, maar verwachten van hun medewerkers dat ze niet te veel uit de pas lopen. Francesca Gino, professor aan de Harvard Business School, doet al jaren onderzoek naar het onderwerp.

Zij constateerde dat ongeveer de helft van alle medewerkers het gevoel heeft dat ze zich moeten conformeren aan de normen die gelden op hun werkplek. Meer dan de helft zegt dat niemand in hun organisatie de status quo in twijfel trekt en twee derde voelt een barrière om vragen te stellen.

Rebel in het team

Hier zit een flink probleem. Een groot deel van de mensen identificeert zich in meer of mindere mate als een rebel, maar de meesten zwijgen. Want rebellen worden vaak gezien als lastpakken.

Lees ook: Oh jee, een rebel in je team! Maar is dat wel zo’n ramp?

Er zijn bovendien nogal wat voorbeelden die laten zien dat er niet altijd even goed met rebellen wordt omgegaan en dus houden de meesten hun mond.

Maar wat nou als jij die rebel bent? Hoe kun je daar zelf het beste mee omgaan? Hier zijn vijf eigenschappen die jou uniek maken en waarmee jij je voordeel kunt doen.

#1 Jouw drang om er bij te willen horen is veel minder sterk

Een van de beste basketballers van dit moment is LeBron James. Maar hij zou nog succesvoller kunnen zijn als hij zijn ego opzij zou zetten. Zijn percentage rake vrije worpen ligt nu op zo’n 73 procent. Hij gooit bovenhands.

Uit onderzoek blijkt dat de onderhandse worp tot betere resultaten leidt. Maar James weigert dit, net zoals bijna alle basketballers overigens. Ze vinden het niet ‘stoer’ genoeg. Shaquille O’Neal zei eens: ‘Ik schiet liever 0 procent dan onderhands.’

Rick Barry, voormalig NBA-speler, deed niet mee aan de stoerdoenerij en stelde zijn ego ondergeschikt aan het teambelang. Op het hoogtepunt van zijn carrière lag zijn percentage rake vrije worpen steevast boven de 90 procent door zijn onderhandse techniek. Zo zorgde hij voor talloze successen van zijn team.

#2 Je bent ongelooflijk nieuwsgierig

Jij loopt altijd in grote verwondering rond. Continu vraag je je af waarom dingen gaan zoals ze gaan. Als je iets niet kunt, leer je het jezelf. Als je iets niet begrijpt, blijf je vragen stellen totdat je weet hoe het zit. Soms zelfs tot het irritante aan toe, want niet iedereen deelt nou eenmaal deze drijfveer om altijd maar alles te willen leren.

#3 Je wordt ongemakkelijk van de status quo

Jij hebt een neusje voor het opmerken van onlogisch ingerichte processen en bureaucratie. Al snel heb je manieren bedacht die beter, sneller en gemakkelijker zijn. Als je dat eenmaal ziet, kun je dat ook niet meer loslaten en ga je gewoon aan de slag. Je hebt namelijk een diepgewortelde drang om dingen beter te willen maken, zelfs als dat ten koste van jouw eigen baan zou gaan.

Daar waar veel mensen zich het lekkerst voelen bij weinig tot geen verandering en de dingen liever vooral laten zoals ze zijn, krijgen rebellen juist een ongemakkelijk gevoel van de status quo en pakken ze dingen gewoon aan.

#4 Jij doorziet en voorziet zaken vaak snel en scherp

Omdat je scherp kunt observeren, zie je problemen van mijlenver aankomen. Trends en ontwikkelingen die nog onopgemerkt zijn, heb jij al opgepikt. Ook jouw vermogen om dieper door te denken en kritische vragen te durven stellen, is vaak sterker ontwikkeld dan bij anderen. Daarom bedenk je oplossingen die niet altijd voor de hand liggen.

En dat blijkt nou juist nodig om hardnekkige problemen op te lossen. Maar vergeet niet dat jij ver vooruitloopt op anderen. Wees er dus op voorbereid dat zij jou vaak niet begrijpen en jouw ideeën zullen wegzetten als ‘raar’ en er al van uitgaan dat ‘dat nooit gaat werken’.

Begin 2019 stelde het hoofd innovatie van Vueling Airlines aan de directie voor om te investeren in het toen nog relatief kleine bedrijf ‘Zoom’ als aanvulling op hun business. Ze werd aangekeken of ze gek was geworden. Maar wat als de directie het destijds wel had aangedurfd om deze stap te zetten?

#5 Je hebt een sterk gevoel voor rechtvaardigheid

Sam Bankman-Fried stond in 2021 nog vol trots in de Forbes 30 Under 30. Een jaar later werd hij gearresteerd voor fraude. En hij is niet de enige. Uit onderzoek blijkt dat mensen uit de Forbes 30 Under 30 gezamenlijk zo’n 5,3 miljard dollar aan financiering hebben opgehaald, en tegelijkertijd ook gearresteerd zijn voor fraude en oplichting ter waarde van meer dan 18,5 miljard dollar.

Bij rebellen is het morele kompas echter sterk ontwikkeld. Zij voelen haarfijn aan wat ethisch wel of juist niet kan. Daar waar velen de andere kant op kijken als er iets mis is, zijn zij degenen die zich juist uitspreken.

En laat dat nou enorm hard nodig zijn in een tijd dat het ene schandaal het andere opvolgt. Rebellen hebben vaak al lang van tevoren gesignaleerd dat er iets niet klopt, maar hen is of de mond gesnoerd of ze hebben eieren voor hun geld gekozen en zijn vertrokken.

Neem het niet te persoonlijk en blijf positief

Als je op de troepen vooruitloopt, betekent dat inherent dat je continu met veel weerstand te maken hebt. Het is dan verleidelijk om cynisch te worden en in een negatieve spiraal terecht te komen.

Neem die weerstand niet al te persoonlijk. Meestal is het helemaal niet gericht tegen jou als persoon, maar is het een uiting van een gevoel van ongemak dat wordt veroorzaakt doordat jij schuurt tegen het systeem dat hen juist zo’n veilig gevoel geeft.

Daarnaast is het goed om je te realiseren dat mensen niet van geklaag en voortdurende sarcastische grappen houden. Negativiteit wordt vermeden, terwijl positiviteit juist aantrekt. Blijf dus positief en constructief en probeer jouw afwijkende mening of idee altijd met een lach te brengen.

Lees ook: 7 excuses van mensen die niet willen veranderen (en hoe daarmee om te gaan)

Disruption board

We leven in een tijd met zoveel uitdagingen dat we juist mensen nodig hebben die zich niet laten leiden door hun eigen ego. We hebben mensen nodig die het grotere belang centraal stellen en die het heerlijk vinden om telkens op zoek te gaan naar het onbekende. Mensen die met oplossingen kunnen komen waar anderen nog nooit aan hebben gedacht en die vroegtijdig misstanden signaleren en durven aan te kaarten om grote fiasco’s te voorkomen.

Rebellen gedijen in een omgeving waar creativiteit en innovativiteit verlangd wordt. Met hun sterke gevoel voor rechtvaardigheid kunnen zij helpen bij het nemen van de juiste ethische en strategische keuzes.

Een ‘disruption board’ is een perfecte rol voor een rebel. Bestaat deze nog niet? Start dan een lobby om deze op te zetten. Deze board houdt het topmanagement van de organisatie scherp en komt met concrete oplossingen en nieuwe business concepten.

Ook de rol van ‘friction hunter’ staat op het lijf van de rebel geschreven. Continu speuren naar bureaucratie en deze elimineren met creatieve oplossingen. Dit hoeft niet per se een fulltime baan te zijn, maar kan ook een rol binnen een team zijn.

Word je niet gezien? Durf dan te gaan

Spreker en trainer Alex den Heijer zei ooit: ‘Als een bloem niet bloeit, dan verander je de omgeving waarin die staat, niet de bloem zelf.’

Zit jij op een plek waar men continu probeert de bloem te veranderen en niet de omgeving? Dan is het misschien wel beter om gewoon weg te gaan. Zoek een plek waar je wel gezien en gewaardeerd wordt om tot volle bloei te komen.

Lees ook: Innovatie aanjagen? 6 tips om rebellen in je team in hun kracht te zetten